Zondag 16 december: Het begint klein

Advent 2018: Het begint klein

16 dec. 3^de advent
Thema: Je doet het niet alleen
voorganger Gepke Kerssen
koor: de Cantorij o.l.v. Peter-Paul van Beekum

Openingslied: Hij die gesproken heeft ’n woord dat gaat

Welkom en openingstekst
Welkom, wie je ook bent, wat je ook bent, jong of ouder, hier vertrouwd of zoekend, zoekend naar licht in deze Adventstijd, zoekend naar waar jij licht mag brengen.
Je doet het niet alleen is het thema van dit derde Adventsweekend.
Mooi is dat: als je kunt ervaren dat je er niet alleen voor staat: dat je samen kunt dromen en samen ergens je schouders onder kunt zetten.
Het begint klein is het thema van de Advent en Kerstmis. Het kan al met twee mensen beginnen, twee vrouwen, Maria en Elisabeth, die zwanger zijn en elkaar ontmoeten.  Het nieuwe leven dat zij in zich dragen is er voor heel  de wereld, zoals we horen aan het einde van deze mooie tijd, op Driekoningen.
In onze gemeenschap mag je ook voelen dat je het niet alleen doet. We zijn met veel meer dan met z’n tweeën. Maar we willen ook graag samen  doen met een jongere generatie, met mensen van buiten, met mensen ver weg.
Kan de ontmoeting tussen Maria en Elisabeth ons daarbij aansteken?

Openingsgebed

U die telkens weer
het licht tevoorschijn roept,
wij wachten op u
zoeken de stilte
maken ruimte in ons hart
Kom in ons midden
Raak ons aan
met de hartslag van uw liefde
Ga ons voor met uw licht

Aansteken van de drie kaarsen van de adventskrans
Dat het licht sterker mag worden, onze hoop groeien

Accl.: God verscholen in de hoge, breng Uw mensen samen en kom

Inleiding op de eerste lezing
Sefanja ziet dat het verkeerd kan aflopen met zijn volk.
Macht en geld zijn belangrijker dan de waarden waar de Eeuwige voor staat:  liefde, rechtvaardigheid en vrede.
Geweld en bedrog vieren hoogtij;
mensen zijn gefascineerd door de dood
in plaats van dat ze het leven hoog houden.
Als er geen verandering in komt, loopt het verkeerd af.
Maar altijd komt er ook weer een einde aan de ellende en komt het weer goed.
Een bewerking van Sefanja 3,14 – 20

Soms heb je wel eens zo’n droom,
zo’n heerlijke droom, waar je meteen van gaat zingen
zo’n droom die te mooi is om waar te zijn:
Wat jullie tot nu toe terneer drukte,
het is voorbij
Aan alles wat het leven bedreigde
is nu een eind gekomen
Wat jullie verkeerd deden is vergeven en vergeten
De Eeuwige zal in jullie midden zijn
en maakt een nieuw begin
Dat geeft ruimte
ruimte om te worden
wie jullie kunnen zijn:
Mensen die er  voor elkaar zijn
tot vreugde van de Eeuwige
Wat zal dat een feest zijn!
Feest voor de mensen
die nu zo  lijden onder de huidige situatie;
erkenning  voor wie nu veracht worden.
Wie verdreven werden keren terug.
Eindelijk weer samen!
De Eeuwige zal jullie situatie ten goede keren
Je zult het zien!

Zingen: Te doen gerechtigheid

Maria
Evangelielezing: Lucas 1,39-56
Kort na het bezoek van de engel
reisde ​Maria​ in grote haast naar het bergland,
naar een stad in Juda,
waar ze het huis van ​Zacharias​ binnenging en ​Elisabet​ begroette.
Toen ​Elisabet​ de groet van ​Maria​ hoorde,
ong het ​kind​ op in haar schoot;
ze werd vervuld van de ​heilige​ Geest​ en riep luid:
‘De meest gezegende ben je van alle vrouwen,
en gezegend is de vrucht van je schoot!
Wie ben ik dat de moeder van mijn ​Heer​ naar mij toe komt?
Toen ik je groet hoorde,
sprong het ​kind​ van vreugde op in mijn schoot.
Gelukkig is zij die geloofd heeft
dat de woorden van de ​Heer​ in vervulling zullen gaan.’
Maria​ zei:

‘Mijn ziel prijst en looft de ​Heer,
mijn ​hart​ juicht om God, mijn redder:
hij heeft oog gehad voor mij, zijn minste dienares.
Alle geslachten zullen mij voortaan gelukkig prijzen,
ja, grote dingen heeft de Machtige voor mij gedaan,
heilig​ is zijn naam.
Barmhartig​ is hij, van geslacht op geslacht,
voor al wie hem vereert.
Hij toont zijn macht en de kracht van zijn arm
en drijft uiteen wie zich verheven wanen,
heersers stoot hij van hun troon
en wie gering is geeft hij aanzien.
Wie honger heeft overlaadt hij met gaven,
maar rijken stuurt hij weg met lege handen.
Hij trekt zich het lot aan van Israël, zijn dienaar,
zoals hij aan onze voorouders heeft beloofd:
hij herinnert zich zijn barmhartigheid
jegens Abraham en zijn nageslacht,
tot in eeuwigheid.’

Maria​ bleef ongeveer drie maanden bij haar,
en ging toen terug naar huis.

Accl.: Jou gezocht

Overweging
Wat me opvalt bij de ontmoeting van Maria met Elisabeth is het verschil tussen hen. Ze verschillen een hele generatie en toch is er een sterke verbondenheid.
In onze gemeenschap missen we zo’n bijzondere ontmoeting met de jongere generatie.
En ook tussen andere groepen mensen vindt er vaak geen ontmoeting plaats. Denk maar aan de mensen die het financieel niet meer redden en de mensen die het voor het zeggen hebben, aan de antiracisten en de mensen die vast willen houden aan bepaalde gewoontes, aan mensen die actief bezig zijn met het milieu en mensen die hun manier van leven niet willen veranderen. Denk maar aan wereldleiders die bij een ontmoeting eerder bezig te zijn met armpje drukken dan met een goed gesprek met elkaar.
Misschien hebben we allemaal wel een bubbel: de bubbel van het eigen gelijk, de bubbel van het omgaan met mensen die net zo denken en leven als wij.

Er is iets bijzonders voor nodig om mensen uit hun bubbel te laten stappen en met elkaar in gesprek te gaan. Soms moet de hemel daarbij helpen.
Maria en Elisabeth dromen dezelfde droom. Beiden zijn in een bijzondere situatie zwanger geworden. Elisabeth werd door iedereen als onvruchtbaar gezien en hoorde er daardoor niet bij. Maria wordt als jongere onverwacht zwanger, tot voor kort ook bij ons geen gezegende situatie. Beiden zullen een kind krijgen. Het is hen beloofd door een engel. En het gaat niet alleen om een kind, maar om een kind waardoor heel de wereld verandert. Met het kind groeit ook de hoop. De hoop dat wat onrechtvaardig was wordt rechtgetrokken. Dat het eindelijk goed gaat in de wereld. Dat is de droom die Maria en Elisabeth mogen dragen.

Dat uitzien naar een nieuwe wereld zie je vooral bij mensen die het niet meezit. Elisabeth, hoewel ze afkomstig is uit het geslacht van de Hogepriester Aäron, wordt veracht, omdat ze geen kind kreeg. Geen bijdrage kon leveren aan de toekomst. Maria noemt zichzelf de minste dienares.
Wat kun je dan uitzien naar een wereld waarin het er niet meer toe doet, waar je wieg gestaan heeft, waar je van betekenis bent om wie je bent, ook al heb je niet het geluk gehad om een kind te krijgen of om iets anders te bereiken wat voor anderen heel gewoon is.

Ook nu zijn er mensen die uitzien naar verandering: de mensen die gevlucht zijn en nu al zo lang in erbarmelijke omstandigheden op de Griekse eilanden leven. Rikko Voorberg was op Lesbos. “Kijk niet weg”, zegt hij, “kijk niet weg  van de kinderen die slapen op een stuk karton in een tentje. Ze worden ziek, maar hebben niet als onze kinderen een warm bedje. Er is bovendien geweld in de kampen. Zelfs kinderen willen niet langer meer leven.”
Rikko organiseert: wij gaan ze halen. De vluchtelingen aan wie Nederland beloofde dat ze hier mochten komen. Samen met een groep vrijwilligers vertrekt hij. Vrijwilligers zeggen: bij ons zijn ze welkom. Als we toestemming krijgen, nemen we hen meteen mee. Dat hoort bij Advent: ruimte maken in onze herberg voor nieuw leven voor mensen die nu geen leven hebben.

Er is meer: In onze samenleving zijn er mensen die zich zorgen maken dat ze het einde van de maand niet halen, doordat de lonen gelijk bleven en de prijzen, vooral van de huur en van een koopwoning  stegen.
Er zijn mensen die bezorgd zijn of we de klimaatdoelstellingen halen. Ze zagen de droogte deze zomer, het verdwijnen van de bijen, de grutto’s, en elders de overstromingen, aardbevingen, nog grotere droogte dan hier met als gevolg hongersnood.
Er zijn mensen die het gevoel hebben dat ze niet meetellen, omdat ze anders zijn dan doorsnee.
Wat verlang je dan naar verandering.  Maar wordt jouw stem wel gehoord? Sta je er niet alleen voor?
Vaak staan de mensen die het niet meer redden en de mensen die voor het milieu zijn of vluchtelingen willen helpen tegenover elkaar. Of oud en jong in de discussie over de pensioenen of over wat je wil veranderen of behouden.

Maria en Elisabeth hebben een gezamenlijke droom: dat er geen mindere mensen zijn, dat er voor iedereen genoeg is. Een droom die begint bij een God die hen ziet en hoort. Die naar je omziet en ziet wat jouw waarde is, jou uitnodigt om te zijn wie je kunt zijn.
Om tot zo’n samenleving te komen, is er wel een enorme omwenteling nodig. Machtigen worden van de troon gestoten: de heersers die er niet voor hun volk waren. En dit keer blijven de rijken met lege handen achter.
Maar de mensen met honger krijgen volop te eten en van wie klein werd geacht, wordt de grootheid zichtbaar.
Aangestoken door dat vuur van de Eeuwige doorbreekt Elisabeth de grenzen tussen mensen van verschillende leeftijd.
Je verwacht dat de jonge vrouw naar de oudere vrouw opkijkt, dat was toen zeker belangrijk.
Maar het is omgekeerd: als Elisabeth Maria ziet, ziet ze de grootheid van Maria, haar gezegend zijn van ‘al zo hoge’. Ware grootheid heeft niet te maken met afkomst, met leeftijd, man of vrouw zijn, met een hoge positie, met rijk of succesvol zijn. Echte grootheid word je geschonken
Die grootheid heeft te maken met wat jij kunt betekenen voor die nieuwe wereld, deze wereld omgekeerd.
Wie gelooft in de nieuwe wereld, wie gelooft dat het kan, dat al die verschillende groepen zich verbonden voelen met elkaar, die ziet de grootheid in een ander. De grootheid van iemand met een geel hesje die laat zien hoe mensen als hij met hun problemen niet gezien worden door de mensen die over hen beslissen. Leiders zijn bezig met groot worden, met groei van de economie, zonder te kijken of iedereen daarvan kan profiteren.
De grootheid van iemand die aan de kaak stelt dat beloftes aan vluchtelingen in Griekenland niet worden nagekomen.
De grootheid van iemand die onvermoeibaar laat zien dat steeds weer de economie voor het behoud van de aarde gaat.
De grootheid van iemand die op bezoek blijft komen bij iemand die het moeilijk heeft, ook al is er geen uitzicht op verandering.

Al die echt grote mensen zetten zich in voor wat kostbaar is: leven. Leven in verbondenheid met elkaar en met de aarde die ons draagt en voedt.
Rikko Voorberg droomt van een samenleving als die van een familie. Waarin zwak en sterk, rijk en arm, weerloos en beschermend – alles een plek heeft en de één zijn rol vindt in de bescherming van de ander en daar niets badinerends in ziet. Mijn oudste vindt het fantastisch om een rol te mogen spelen als de grote broer van zijn kleine zus. Dat maakt hem trots en het maakt onze jongste ook trots, want dat jochie van zeven is háár grote broer. Zij is groot zegt ze, maar een klein beetje groot. Hij is nog groter. Maar niet zo groot als jij, papa.
Dat idee. Dat ieder zo zijn verantwoordelijkheid heeft. En dat elkaar beschermen vanzelfsprekend is.

De verwerkelijking van die droom vraagt nogal wat. Die bijzondere zonen  maken het leven van Maria en Elisabeth niet gemakkelijk. Want wie groot is in de ogen van God, wordt door mensen met macht naar benden gehaald. De vrouwen weten het, ze kennen hun profeten.
Maar ze hebben elkaar en de zegen van de Eeuwige.
En ook wij zoeken de ontmoeting. Een ontmoeting waarin je elkaar aansteekt met je verlangen naar een andere samenleving en je bereidheid daaraan bij te dragen, zodat de nieuwe wereld geboren kan worden. Het hoeft maar klein te beginnen. Het heeft de zegen van de Eeuwige.

Geloofslied: De wijze woorden

Klaarmaken van de Tafel en collecte

Voorbeden, accl.: Zegen ons met het licht van uw ogen

Wij bidden voor mensen die zich behandeld voelen, alsof hun leven geen waarde heeft
De mensen die niet rond kunnen komen, niet hun deel kregen van de groeiende welvaart.
Dat er naar hun stem geluisterd wordt.

Voor de mensen in de onmenselijke vluchtelingenkampen in Griekenland en in Mexico.
Dat de protesten mogen helpen en er leven, toekomst  voor hen is

Voor wie te lijden hebben onder de klimaatveranderingen. Dat niet het eigen belang en het korte termijn-denken regeert, maar dat er toekomst is voor alle mensen.

Wij bidden u voor de leiders van deze wereld. Dat zij niet kiezen voor de macht maar voor menselijkheid en het behoud van de aarde.

Intenties: Koester de namen

Tafelgebed
Wij danken u voor onze aarde
die ons draagt en voedt,
kostbaar in zijn kleur, muziek en geur,
machtig en kwetsbaar.
Voor mensen
breekbaar in hun eentje,
krachtig samen,
zorgend of verzorgd wordend,
veelkleurig voor wie het wil zien.
Wij danken u voor Maria en Elisabeth
die verbonden met elkaar
de toekomst open en moedig tegemoet gaan
Voor Sefanja,
profeet die beter zag wat er mis was
en wat toekomt had;
voor profeten van onze tijd
mensen ook in onze gemeenschap
die tot op hoge leeftijd
de hoop levend houden

Wij danken u voor Jezus,
uw woord dat waar werd
licht onder de mensen
toekomst die zichtbaar werd.
Op de avond,
voordat Jezus werd opgepakt –
heersers laten zich niet zomaar
van de troon stoten –
op die avond vierde hij met zijn vrienden
het feest van de bevrijding
bevrijding uit het land van de angst
dat wij achter ons mogen laten.
Hij nam bij de maaltijd het brood,
sprak de dankzegging uit,
brak het en zei:
dit brood is als mijn leven
gebroken en gedeeld met jullie.
Hij nam ook de wijn en zei:
dit is de wijn van de nieuwe wereld
waar ik zo mee verbonden ben
Waar jullie brood en wijn blijven delen
daar ben ik er bij,
daar blijft de hoop op de nieuwe wereld levend.

Hij werd lafhartig vermoord,
maar liefde bleek sterker dan de dood
Bevrijdend en helend
is hij nog altijd aanwezig onder ons
als wij ons brood en ons leven delen met elkaar,
in zijn voetspoor durven gaan:
als wij grenzen tussen mensen doorbreken
de grootheid in de ander herkennen
en zo de nieuwe wereld dichterbij brengen

Samen bidden wij zingend om die wereld die zeker komen zal

Onze Vader gezongen

Vredeswens: Je staat er niet alleen voor: verbondenheid met elkaar, over alle grenzen heen, dat brengt vrede.

Vredeslied: Waar vriendschap heerst en liefde

Delen van brood en wijn
In het delen van brood en wijn denken we aan Jezus,
aan zijn leven en sterven en dat hij nog altijd leeft onder ons.
Leef in verbondenheid met de Eeuwige,
deel je leven met wie op je weg komt.
zoals Jezus dat deed.
Van harte welkom aan deze tafel

Communielied:  Wat in stilte bloeit

Dankgebed:
Wij danken u
dat wij hier samen
mogen ontdekken
wat leven geeft
dat U ons opent voor elkaar
wij samen uw droom
waar mogen maken

Mededelingen

Bloemetje

Slotgedachte

Verwachting is meer
dan een mooie droom
het is een kracht in mensen,
om in de tegenstroom te staan,
zich werend tegen al het ongenadige
in deze wereld.
En om het nieuwe,
Nog onooglijk,
Dat in zachte aarde kiemt,
Te zien en te behoeden

Zegen
jij staat in die tegenstroom
Jij wilt je weren tegen de ongenadige leefsituatie
van de vluchtelingen in Griekenland
Je staat er niet alleen voor
Dat jouw reis gezegend mag zijn
Gesloten deuren open gaan
Beloftes worden waargemaakt
en er leven is voor vluchtelingen

Zegen ons allen
Dat wij zo met mensen omgaan
dat ze zich opnieuw geboren voelen.
In den naam van de vader, de zoon en de heilige geest

Slotgedachte en zegen naar Kris Gelaude

Slotlied: Wie teneinde toe