SCHULDIG? WAARAAN?

San Salvatorgemeenschap     27/28 juli 2019
Voorganger:  John Parker
cantor: Wilton Desmense

Openingslied:  Hier gaan we zingend de wereld te buiten

Inleiding:
Welkom allemaal, iedereen bij onze wekelijkse viering rondom woord en brood. Met gebed en muziek, met gezang en ritueel. Welkom hier in deze ruimte waar wij bij elkaar komen, in vriendschap, in geloof, in hoop.
Ons thema luidt ‘Schuldig? Waaraan?’
Wij luisteren straks naar een verhaal uit de Schrift over Sodom en Gomorra, en naar het verhaal van een echtpaar in scheiding. Niet om iemand te beschuldigen maar, als het mogelijk zou zijn, om over ons dagelijks leven na te denken, hoe we met elkaar, met anderen omgaan.
Laten we beginnen met een moment van stilte, van bezinning.
In de stilte, van Janneke Troost.
In de stilte, op zoek naar Hem,
in de stilte, luisteren naar Zijn stem.
In de stilte, je leven overdenken,
in de stilte, dankbaar wat Hij wilde schenken.

Acclamatie: Kom adem ons open

1^e lezing:  Vijanddenken  in ‘Een handvol verhalen’ van René Hornikx. 
Ze was net vijftig jaar geworden en vijfentwintig jaar getrouwd, toen er een nieuwe liefde in haar leven kwam. Ze had geen conflict met haar man, maar ze waren heel stilletjes uit elkaar gegroeid. Als ouders deden ze hun best voor hun kinderen, maar tussen hen als partners ging steeds meer mis. Er volgde een scheiding waarmee ze het beiden eens waren. En het verdelen van wat ooit van hen samen was, verliep voorspoedig.
Door anderen werd haar een wereld opgedrongen van vijanddenken. Zij had haar ex-man beloofd trouw te blijven tot de dood. En nu ging ze bij hem weg.
Terwijl ze elkaar na de scheiding trouw bleven. Ze bleven elkaar trouw door de ander niet te veroordelen. Zij sprak hem vrij en hij sprak haar vrij. Hij kon leven met het feit dat zijn ex-vrouw een vriend had. En naar de maat waarmee hij mat, werd hij ook gemeten.
Waar de ex-partners elkaar niet met een te kleine maat hebben gemeten, deed de buitenwacht dat wel. Kennelijk schijnt voor de buitenwereld bij scheiding een vijanddenken te horen. Er werd geoordeeld en veroordeeld, zonder enige kennis van zaken. Vanuit een verwachtingspatroon dat bij elke scheiding onenigheid, conflicten, ruzie en rancune horen, werd door anderen gehoord wat niet was gezegd.
Tussen de ex-partners gebeurt meer dan elkaar vergeven en ruimte geven om te leven en gelukkig te worden. Zij doen anders dan velen hadden verwacht. Zij doen mateloos anders. Ze gunnen elkaar een nieuw leven. En mensen, zelfs je vijanden, liefde gunnen, dat is wat God van ons vraagt.

Tussenzang:  Wij zochten U o Heer

2^e lezing: Genesis 18, 20-33          
De HEER zei: ‘Er zijn ernstige beschuldigingen geuit tegen Sodom en Gomorra, hun ​zonden​ zijn ongehoord groot. Ik zal ernaartoe gaan om te zien of de klachten die ik over hen heb gehoord gegrond zijn en zij verwoesting over zich hebben afgeroepen. Dat wil ik weten.’
Toen gingen de twee mannen weg, naar Sodom, terwijl ​Abraham​ bij de HEER bleef staan. Abraham​ ging dichter naar hem toe en vroeg: ‘Wilt u dan behalve de schuldigen ook de onschuldigen het leven benemen? Misschien dat er in die stad vijftig onschuldigen zijn. Zou u die dan ook uit het leven wegrukken en niet de hele stad ​vergeving​ schenken omwille van die vijftig onschuldige inwoners? Zoiets kunt u toch niet doen, hen samen met de schuldigen laten omkomen! Dan zouden schuldigen en onschuldigen over één kam worden geschoren. Dat kunt u toch niet doen! Hij die rechter is over de hele aarde moet toch ​rechtvaardig
handelen?’
De HEER antwoordde: ‘Als ik in Sodom vijftig onschuldigen aantref, zal ik omwille van hen de hele stad ​vergeving​ schenken.’ Hierop zei ​Abraham: ‘Nu ik eenmaal zo vrij ben geweest de Heer aan te spreken, hoewel ik niets dan stof ben: stel dat er aan die vijftig onschuldigen vijf ontbreken, zou u dan toch vanwege die vijf de hele stad verwoesten?’ ‘Nee,’ antwoordde hij, ‘ik zal haar niet verwoesten als ik er vijfenveertig aantref.’  Opnieuw sprak ​Abraham​ hem aan: ‘Stel dat het er maar veertig zijn.’ ‘Dan zal ik het niet doen omwille van die veertig.’ Toen zei hij: ‘Ik hoop dat u niet kwaad wordt, Heer, wanneer ik het waag door te gaan: stel dat het er maar dertig zijn.’ ‘Ik zal het niet doen als ik er dertig aantref.’ Hierop zei hij: ‘Ik ben zo vrij de Heer opnieuw aan te spreken: stel dat het er maar twintig zijn.’ ‘Dan zal ik de stad niet verwoesten omwille van die twintig.’ Abraham​ zei: ‘Ik hoop dat u niet kwaad wordt, Heer, wanneer ik het nog één keer waag iets te zeggen: stel dat het er maar tien zijn.’ ‘Dan zal ik haar niet verwoesten omwille van die tien.’
Zodra de HEER zijn gesprek met ​Abraham​ had beëindigd, ging hij weg. En ​Abraham​ keerde terug naar de plaats waar hij woonde.

Acclamatie: Het woord dat ik jou geef

Overweging
Na het luisteren naar deze twee verhalen kan ik me voorstellen dat sommigen onder jullie zich afvragen: ‘Waar gaat dit heen, in hemelsnaam?’ Een verhaal over een echtscheiding die lijkt goed te gaan. En het bekend verhaal over Sodom en Gomorra, Abraham z’n vertrouwen op God z’n goedheid en genade.
Laten wij met het bijbels verhaal beginnen. Een verhaal van fantasie en geloof. Een verhaal over Abraham en zijn vertrouwen op zijn God, beschreven als een vriend die bereid is om te luisteren, om te onderhandelen. Dit verhaal wordt vaak gebruikt om de goedheid van God aan te tonen. Wel een beetje wreed, die God, die twee steden wilde vernietigen uit boosheid, omdat de bewoners niet leefden zoals door God bedoeld, door de wet bepaald. Zijn vriend Abraham, de beloofde vader van een groot volk, durft te onderhandelen.
Een verrassend verhaal, en wat heeft het met ons geloof, met ons dagelijks leven te maken? Als ik naar die onderhandelingsgesprek luster, kan ik me afvragen, onder andere vragen, waaraan zijn de bewoners van die steden schuldig? Is het echt zo erg, als de Heer zo van gedachten kan veranderen? En zijn oorspronkelijk vonnis opgeven?
Hoe kijk ik naar mensen? Toen ik een kind was, weet ik nog dat het groot schandaal was als een meisje zwanger raakte. Zij, en vaak ook haar familie werd beschuldigd van alles en nog wat. Tegenwoordig denkt men er anders over. Ik mag het niet leuk vinden dat er zo weinig getrouwd wordt, maar ik kan niemand schuldig noemen die niet wil trouwen. Er zijn genoeg gezinnen waar goed voor elkaar wordt gezorgd zonder de zegen van de Kerk, of van de gemeente. Schuldig? Waaraan?
In dat eerst verhaal hoorden wij van een echtpaar die gescheiden zijn. Veel mensen hebben meteen een oordeel klaar, en gaan ervanuit dat het echtpaar de pest aan elkaar hebben. Nou, dan kan gebeuren, maar het is niet altijd zo. Dit is absoluut geen reflectie over het feit van echtscheiding, die te vaak gepaard gaat met ruzie, harde woorden en veel pijn. Het is meer een reflectie over hoe wij mensen met elkaar omgaan. Oordelend, of vriendelijk.
In het verhaal kon het echtpaar nog goed met elkaar omgaan. Tegen de verwachtingen van anderen in. Anderen die bereid waren om te beschuldigen, om te oordelen.
Onze samenleving wordt gebouwd op twee pilaren. De ene het recht die er is om grondregels neer te zetten. En de barmhartigheid die bestaat om het leven binnen die regels menselijk te maken. De balans vinden, het evenwicht houden tussen de twee pilaren: een mooie opdracht voor mensen die in de goddelijkheid van mensen geloven.

Geloofslied: Een mens is leven en is dood

Collekte

Voorbede: Stad van vrede
1. Wij bidden voor onze wereld, voor onszelf en voor alle mensen.
Wij bidden voor mensen die in de steek zijn gelaten of terzijde zijn geschoven;
dat zij ons nabij kunnen zien, barmhartig, menselijk, goddelijk.

2. Wij bidden voor mensen die door een wending van gebeurtenissen
onverwacht hun zekerheden en bezittingen hebben verloren;
wij bidden voor mensen, slachtoffers van geweld of van ongelukken;
dat wij als medemensen weten ze op te vangen, in barmhartigheid en waardigheid.

3. Wij bidden voor mensen die verteerd worden door jaloezie en afgunst
omdat anderen gelukkig zijn en geen problemen lijken te hebben.
Leer hun, ons allen, om iedereen het goede te gunnen.

4. Intenties:

Tafelgebed:
Gezegend zijt Gij die leven geeft
Gezegend alle mensen die vervuld zijn van U
die goed zijn en nederig
met een hand die niet slaat
een mond die niet verraadt.
Gezegend allen die vredelievend zijn
en gezegend het land waar Uw naam
te lezen staat op ieders gezicht.
Breng ons, zo bidden wij U, dat land tegemoet
onze eigen nieuwe wereld.

Zult Gij ooit komen, God
in die wereld van ons
waar nu nog mist en nevel woont
boven de huizen en de harten van mensen?
Is onze stad van vuil en dood
gedoemd om zo te blijven?

Verlicht Gijzelf die stad;
laat over haar schijnen de lamp van Uw gerechtigheid;
dat binnen haar poorten
geen mens meer vuisten maakt
geen kind meer oorlog speelt.
Roep Uw naam in ons gezicht
Uw namen een voor een:
LIEFDE, VREDE, TROUW
GERECHTIGHEID
ZEVENDE HEMEL
ALLES MOGELIJK.
Schrijf die namen op ons voorhoofd
in het diepste van ons hart.

Gezegend zijt Gij
om die ene mens, Jezus van Nazaret
die toegewijd en trouw
ons leerde gaan op de oude weg
van uw bevrijdend woord.

Die op de avond voor zijn dood
brood genomen heeft en gebroken
en aan zijn vrienden heeft uitgedeeld
met de woorden:
begrijpt ge wat ik doe?
Zo heb ik onder jullie geleefd
in goede en in kwade dagen
als brood dat wordt gedeeld.

Die ook de beker nam, rond liet gaan en zei:
drinkt allen uit deze beker
de wijn van bemoediging en vrede.
Viert samen het leven
en alles wat bij het leven hoort
opdat het draaglijk wordt en goed.

Toen is hij gestorven.
Wie daar vrede in zien en licht
zullen hem nooit vergeten.
Zij zullen leven net als hij.
Hun stad zal veilig zijn
als de haven voor de vissers
en de mensen in hun huizen
zullen goed zijn voor elkaar
als een moeder voor haar kinderen.

Wie had dat kunnen denken:
een dode timmerman
die leeft en leven geeft
die ons gaande houdt naar een nieuwe wereld
waar volkeren spelen met elkaar
en God wandelt met de mensen
alles in allen.

ONZE VADER….. zingend afsluiten met “Want van U is de toekomst, kome wat komt”

Vredeswens: Visioen voor mensen
Visioen voor mensen, vrede is jouw naam!
Liefde zonder grenzen. Weg om in te slaan.
Huis om aan te bouwen. Uitzicht dat ons wenkt
in het vast vertrouwen, dat God toekomst schenkt.
In het vast vertrouwen, dat God toekomst schenkt.

Communie:  Een wereld vol mensen van allerlei slag

Mededelingen:

Slotwoord:  uit de joodse traditie.   
Een koning bezat een keur aan prachtige glazen. Hij dacht bij zichzelf: ‘Als ik er nu heet water in giet zullen ze daar niet tegen bestand zijn. Maar doe ik er plotseling koud water in dan zullen ze dat evenmin verdragen.’
Wat deed de koning daarom? Hij goot warm en koud water bij elkaar en vulde daarmee zijn glazen. En deze bleven heel.
Welnu, aldus deed de Eeuwige in den beginne. Hij dacht: ‘Als ik mijn schepping alleen maak naar de maat van mijn barmhartigheid zal de zonde weldra de overhand krijgen. Maar schep ik alleen naar de maatstaf van het recht, hoe zou de wereld dan kunnen blijven bestaan? Ik wil mijn wereld bouwen op barmhartigheid en recht tezamen, opdat deze voor altijd mag blijven bestaan.’

Zegen en wegzending:

Slotlied:  Vervuld van Uw zegen.