SAN SALVATORGEMEENSCHAP 28 & 29 september
GOD HELPT… ANDERS DAN JE DENKT
Voorganger: Franneke Hoeks
Zaterdag volkszang o.l.v. Wilton Densmense
Zondag volkszang o.l.v. Marcel van der Maeden | Piano Coby Wagemans
OPENINGSLIED Za | Zon Heer onze Heer, hoe zijt Gij aanwezig
WELKOM
Welkom in deze viering van de San Salvator geloofsgemeenschap. Wie je ook bent, wat je hier ook zoekt, ik hoop dat dit uur je iets moois, nieuws, hoopvols brengt. Ik wil vandaag mensen die hier niet zo vertrouwd zijn in het bijzonder welkom heten. Dit weekend is het kerkproeverij. Een landelijk initiatief waar kerken van allerlei pluimage hun duren openzetten en nieuwe mensen gastvrij verwelkomen.
Naar een kerk gaan is niet vanzelfsprekend. Bij het woordje kerk denken veel mensen aan een mooi gebouw maar vaak ook aan regeltjes, geboden, opgeheven vingers kortom aan heel veel dingen die niet mogen.
San Salvator wil een ander soort kerk zijn. We hebben geen gebouw maar ontmoeten elkaar in een ruimte waar door de week mensen met een beperking thuis zijn. We zijn niet zwaar in de leer: je zult hier zelden stellige waarheden horen waar niet aan getornd mag worden. Twijfels en vragen zijn een mooi start punt voor geloven. Geloven is immers niet zeker weten. Wij geloven wel dat christelijke verhalen ons uitdagen, inspireren en laten nadenken over onszelf en de wereld om ons heen. We zijn een plek, een ruimte waar we God ter sprake brengen. Niet vanuit de wetenschap dat iemand van ons precies weet wie of wat God is. Misschien gaat het er ook niet om God in een woord te vangen. Het gaat er wel om dat we ruimte durven maken voor dat wat ons mensen te boven gaat.
Laat ons dat hier doen door het stil te maken. In de stilte laten we dat wat ons bezig houdt, het leven van alledag met zijn mooie, moeilijke kanten, tot rust komen. Dit stille moment is bedoeld om hier in deze viering te landen, om ruimte te maken voor wat we met elkaar dit uur gaan beleven. We maken in ons zelf ruimte voor dat wat ons draagt. We maken ruimte voor het verhaal van God die met mensen op weg gaat.
GEBED
Goede God
Samen hier bijeen
worden we stil
om ruimte te maken voor jou.
Samen hier bijeen
maken we ons voor even los
van wat ons ketent en op ons drukt
Samen hier bijeen
stellen we ons open
voor een vleugje wind
waarmee we verder mogen
Laat ons dat doen in de naam van God
die we kennen als Vader/Moeder, zoon en heilige geest.
ACCLAMATIE Za God verscholen | Zon God bewaar mij
INLEIDING OP LEZINGEN
EERSTE LEZING psalm 146
Halleluja!
Loof de Eeuwige, mijn ziel.
De Eeuwige wil ik loven, zolang ik leef,
mijn God bezingen zolang ik besta.
Vertrouw niet op mensen met macht,
op een sterveling bij wie geen redding is.
Stokt zijn adem, hij keert terug tot de aarde,
op die dag gaat hij met zijn plannen ten onder.
Gelukkig wie de God van Jakob tot hulp heeft,
wie zijn hoop vestigt op de Eeuwige, zijn God,
Die hemel en aarde heeft gemaakt,
de zee en alles wat daar leeft,
hij die trouw is tot in eeuwigheid,
recht doet aan de verdrukten,
brood geeft aan de hongerigen.
De Eeuwige bevrijdt de gevangenen,
de Eeuwige opent de ogen van blinden,
de Eeuwige richt de gebogenen op,
de Eeuwige heeft de rechtvaardigen lief,
de Eeuwige beschermt de vreemdelingen,
wezen en weduwen steunt hij,
maar wie kwaad doen, richt hij te gronde.
De Eeuwige is koning tot in eeuwigheid,
je God, Sion, van geslacht op geslacht. Halleluja
LIED Za God is die goed is | Zon Voor kleine mensen
TWEEDE LEZING: Lucas 16,19-‐31 En Jezus sprak: “Er was eens een rijke man die gewoon was zich te kleden in purperen gewaden en fijn linnen en die dagelijks uitbundig feestvierde. Een bedelaar die Lazarus heette, lag voor de poort van zijn huis, overdekt met zweren. Hij hoopte zijn maag te vullen met wat er overschoot van de tafel van de rijke man; maar er kwamen alleen honden aanlopen, die zijn zweren likten. Op zekere dag stierf de bedelaar, en hij werd door de engelen weggedragen om aan Abrahams hart te rusten. Ook de rijke stierf en werd begraven. Toen hij in het dodenrijk, waar hij hevig gekweld werd, zijn ogen opsloeg, zag hij in de verte Abraham met Lazarus aan zijn zijde. Hij riep: “Vader Abraham, heb medelijden met mij en stuur Lazarus naar me toe. Laat hem het topje van zijn vinger in water dompelen om mijn tong te verkoelen, want ik lijd pijn in deze vlammen.” Maar Abraham zei: “Kind, bedenk wel dat jij je deel van het goede al tijdens je leven hebt ontvangen, terwijl Lazarus niets dan ongeluk heeft gekend; nu vindt hij hier troost, maar lijd jij pijn. Bovendien ligt er een wijde kloof tussen ons en jullie, zodat wie van hier naar jullie wil gaan dat niet kan, en ook niemand van jullie naar ons kan oversteken.” Toen zei de rijke man: “Dan smeek ik u, vader, dat u hem naar het huis van mijn vader stuurt, want ik heb nog vijf broers. Hij kan hen dan waarschuwen, zodat ze niet net als ik in dit oord van martelingen terechtkomen.” Abraham zei: “Ze hebben Mozes en de profeten: laten ze naar hen luisteren!” De rijke man zei: “Nee, vader Abraham, maar als iemand van de doden naar hen toe komt, zullen ze tot inkeer komen.” Maar Abraham zei: “Als ze niet naar Mozes en de profeten luisteren, zullen ze zich ook niet laten overtuigen als er iemand uit de dood opstaat.”’
ACCLAMATIE Za Voor kleine mensen is hij bereikbaar | zon Hoe is uw naam
OVERWEGING
Ik ben dol op sprookjes en ik houd van zingen. Dus ik kom vandaag behoorlijk aan mijn trekken met een loflied tot God en een joods volksverhaal dat Jezus inzet om zijn boodschap kracht bij te zetten.
Het verhaal gaat over Lazarus. De naam Lazarus betekent God helpt. Het is de enige parabel die Jezus vertelt waarin een van de personages een naam heeft. Dat personage is niet de grote meneer in het verhaal, maar de bedelaar. Niets heeft hij, maar in zijn naam draagt hij de hulp van God met zich mee.
Jezus vertelt dit verhaal in een reeks van parabels waarmee hij zijn tegenstanders probeert duidelijk te maken waar het hem om te doen is. Wat zijn visie, zijn droom is van het rijk van God. Zijn beeld van die nieuwe wereld.
Door middel van dit volksverhaal wil Jezus zijn luisteraar bewust maken van het feit dat iedereen iets van belang is als het gaat om het toewerken naar die nieuwe wereld. De centrale boodschap van is eenvoudig: wees alert op de nood in je directe omgeving. De naamloze rijke man, sloot zijn ogen voor de arme mensen aan zijn poort. En zonder oog voor de behoeftigen om ons heen wordt je leven egocentrisch en hardvochtig. Jezus vraagt zijn toehoorders om hun ogen te openen voor wat er om hen heen gaande is en hun oren te openen voor het meest eenvoudig en misschien ook wel het moeilijkste gebod uit het evangelie: ‘Heb je naaste lief.’
Dit verhaal wordt door Jezus vertelt tegen de leiders van zijn tijd. Maar is ook van toepassing op ieder van ons. Het richt zich tot mensen die leven in een zekere bevoorrechte positie. Misschien wel mensen zoals u en ik. Mensen met voldoende geld, behoorlijk wat talenten, een mooie opleiding enz. Daar is niks mis mee. Waar wel iets mis mee is, is als je je ogen sluit, niet wilt zien wat er om je heen gebeurt en daar niets aan probeert te veranderen.
Dat eerste stukje van het verhaal daar kan ik me iets bij voorstellen. Het tweede deel als we ons verplaatsten naar zoiets als het hiernamaals vind ik wat ingewikkelder. Een soort tafereel vanaf gene zijde waarin Lazarus bij God vertoeft en de rijke in een slecht stuk van de hemel terecht is gekomen. Een omkering van het leven op aarde.
In het Joodse denken en het Joodse geloof is er geen hemel daarboven. Dus gaat dit verhaal ook niet over wat er zich in de hemel afspeelt. De vertelling gaat over wat hier op aarde, in het dagelijks leven gebeurt. Wat lijkt God hardvochtig dat hij de rijke geen tweede kans geeft! En toch laat dit verhaal mij zien dat het op hier en nu aankomt. We hebben geen andere werkelijkheid dan deze. Geen andere aarde dat de grond waarop we nu staan. Dat rijk van God, waar Jezus geregeld over spreekt is niet boven ons, maar is onder ons. Het gaat om het hier en nu.
God helpt, maar niet als een soort marionettenspeler die vanuit de hemel aan wat touwtjes trekt. Nee de beweging waar Bijbelverhalen over spreken gaan juist over God die met ons op weg is, hier en nu. In de hemel is het niet te doen. Hier moet het gebeuren en nergens anders. Het Woord die vonk van God die wereld vormgaf, staat midden in de wereld. Het kent geen vast plaats, geen vaste vorm en is niet omlijnt. Het kan overal opduiken. Het kan overal zijn, zelfs waar we het misschien niet verwachten. In de nachtopvang voor de bedelaars. In de sloppenwijken van de grote stad. Op de eindeloze droge steppe in Afrika. Onder de klimaatstakers in Den Haag. God helpt …. door vonken inspiratie, door momenten van geraakt zijn, door ons begaan zijn met anderen en door mensen die ommekeer en verandering teweegbrengen.
God helpt. Halleluja!, zo klinkt het in de psalm, het lied dat we hier lazen. De vijf laatste psalmen beginnen en eindigen allemaal met halleluja, een oproep om God te prijzen. Als ik het zo hier zeg…. God prijzen dan moet ik ook even over een drempel heen. God prijzen….Dat doe ik niet zo snel en zeker niet in openbaarheid en al helemaal niet uitbundig. Halleluja. Ik vertaal het voor mezelf maar dat ik blij ben dat met zoiets of iemand als God in mijn leven. Dat gevoel dat ik niet helemaal op mezelf ben aangewezen. Dat er meer is dan ik, jij en wij samen. Ooit werden de psalmen geschreven om dit gevoel van vertrouwen, blijdschap en verontwaardiging te verwoorden. Verontwaardiging omdat de wereld niet is zoals hij zou moeten zijn. Halleluja. In deze 146ste psalm maakt de dichter duidelijk dat we onze hoop niet moeten vestigen op mensen met macht. Is dat niet iets van alle tijden dat je hoopt dat iemand anders de problemen oplost? Maar misschien begint de oplossing wel altijd in onszelf.
Deze psalm 146 heeft wel iets weg van een protestsong. Brood voor de hongerigen. Zicht voor de blinden. Recht voor de rechtelozen. Een lied dat ons oproept om meer naar elkaar om te zien. Dan zeg ik oprecht: Halleluja.
Het is ook een lied vol verlangen. Verlangen naar die andere wereld waarin wordt omgezien naar die ander die buiten de boot valt. En een verlangen naar een mens, mensen die laten zien dat het kan! In dat lied van verlangen klinkt de gebrokenheid van het hier en nu door. We zijn er nog niet bij dat goede leven voor allen. Het halleluja is een gebroken halleluja.
Maar in die gebrokenheid mogen we erop vertrouwen dat God helpt…als dat zetje dat ons in de groeide richting duwt, hier en nu. Die richting waarin gebrokenheid geheeld wordt, onrecht wordt rechtgezet en mensen en aarde tot bloei komen. En dan zeg ik oprecht en met overtuiging; Halleluja!
GELOOFSLIED Za Wij zoeken u als wij samenkomen | Zon Zijt gij mijn god een herder
KLAARMAKEN TAFEL | COLLECTE | MUZIEK
VOORBEDE
God met mensen op weg,
we bidden tot jou voor mensen die de weg kwijt zijn in hun hoofd en leven. Dat zij gezien en gehoord worden en zo deel van het leven blijven uitmaken.
Acclamatie ZA | Zon Heer ontferm u
God die mensen tot steun is, we bidden tot jou voor allen in uitzichtloze situaties waar ook ter wereld. Dat er oplossingen gevonden worden die zorgen voor recht en vrede.
Acclamatie ZA | Zon Heer ontferm u
God die mensen richting geeft, we bidden tot jou voor mensen die hun nek uit durven steken in situaties van onrecht in de wereld. Dat hun monden nooit gesnoerd zullen worden en zij ons blijven aansporen tot actie en verandering.
Acclamatie ZA | Zon Heer ontferm u
God waar mensen thuis mogen zijn,we bidden tot jou voor de intenties die zijn opgeschreven in dit intentieboek. We vragen jou aandacht voor ieder die ziek is. Ook de namen van mensen die ons ontvallen brengen willen we hier in jouw aandacht plaatsen.
Acclamatie Za | Zon Heer ontferm u
TAFELGEBED
Jij die God bent, een zachte kracht alom aanwezig, wij danken Jou voor de wereld waarop wij wonen, deze aarde met alles wat er leeft en groeit.
Jij die God bent, vader en moeder tegelijk die ons wil ontvangen om wie wij zijn, die ons roept, groot en klein, arm en rijk om goed te zijn, om brood te delen, die ons oproept te blijven werken aan vrede en recht, die ons vraagt om trouw te zijn aan het woord dat aarde en mensen tot bestaan riep.
Wij danken Jou voor Jezus, die mooie mens uit Nazareth, die lang geleden heeft gezegd: heb elkaar lief,
zorg voor wie minder heeft dan jij.
En wat Hij altijd deed, deed Hij ook de laatste avond.
Hij ging met zijn vrienden aan tafel. Hij nam het brood, brak het, deelde het uit en zei:Weet jij hoe je gelukkig kunt leven? Als je het brood van iedere dag niet allèèn eet maar breekt en deelt met elkaar. Zo heb ik het ook gedaan
toen ik bij jullie was.
Daarna nam hij de beker en zei: Drink uit deze beker als ik er niet meer ben, Vertel elkaar wat echt belangrijk is:deel vreugde en verdriet en als het aan jullie ligt wees bevriend met iedereen.
Daags daarna is Jezus gestorven, maar niet voorgoed. Hij leeft nog te midden van ons en gaat met ons mee naar een betere wereld. Hij zegt: vier samen dat je bij elkaar hoort dat je niet alleen op de wereld bent. Weet dat je elkaar kunt inspireren om te worden wie je echt wilt zijn. Kijk maar goed: overal in de wereld waar mensen elkaar ontvangen en ontmoeten, samen het leven delen, daar gebeurt het. In zijn Geest zijn wij onderweg, met zijn woorden willen wij bidden, woorden van vrede, woorden van toekomst.
ONZE VADER | VREDESWENS
VREDESLIED Za Een vader had een mooie droom | Zon Vrede voor jou
BREKEN EN DELEN
LIED Za Gij komt tot ons waar niet verwacht | Zon Moge het delen van dit brood
GEBED
MEDEDELINGEN
SLOTGEDACHTE
Toen de nazi’s de communisten arresteerden, heb ik gezwegen;
ik was immers geen communist.
Toen ze de sociaaldemocraten gevangenzetten, heb ik gezwegen;
ik was immers geen sociaaldemocraat.
Toen ze de vakbondsleden kwamen halen, heb ik niet geprotesteerd;
ik was immers geen vakbondslid.
Toen ze de Joden opsloten, heb ik niet geprotesteerd;
ik was immers geen Jood.
Toen ze mij kwamen halen
was er niemand meer, die nog protesteren kon.
Martin Niemöller
ZEGENWENS
Moge jouw leven anderen tot zegen zijn:
Dat je ogen met mildheid kijken,
Dat je handen open zijn en opbouwen.
Dat je luistert tot in het zwijgen,
Dat je woorden oprecht zijn
En dat je in hart en nieren bewogen bent
Om de mens op je weg.
God zegene jouw weg,
Moge jouw leven tot de Eeuwige die we noemen
Vader/Moeder, zoon en heilige geest
SLOTLIED Za Hoe zal ik U blijven noemen | Zon Wie mag te gast zijn