Viering 24 december 2019 19.30 uur
Thema: Een Kind ons geboren
Voorganger: Tony de Meulder en Corrie Dansen; Lector: Liesbeth van Leijen; muzikale ondersteuning Cantorij o.l.v. Peter-Paul van Beekum, Marc Baghuis, piano
Openingslied: Wij komen tezamen
Welkom
Wees welkom deze avond
waarvandaan je ook komt, wie je ook bent.
wat je ook bezighoudt,-
wees welkom mensen van goede wil
rond een kind, weerloos – machteloos
enkel toekomst en belofte.
Wees welkom vanavond
wat je hier ook naar toe gedreven heeft,
wat je hier ook zoekt, –
ik hoop dat je het vindt wat je zoekt:
uitzicht – vertrouwen,
een kind, aan het leven overgegeven.
Wees welkom nu op kerstavond,
naar hier gekomen vanuit je huis,
jouw eigen belang – jouw eigen gelijk, –
om te zijn met elkaar,
om te zingen – dat kan-
om te bidden – als dat kan –
om te doen als een kind:
in spelen en zingen onszelf vinden.
Gebed
Kind van liefde,
moge jouw licht, dat vandaag zo helder schijnt,
in ons de liefdesvlam ontsteken.
Moge wij voelen dat wij jouw volk zijn,
jouw gastvrij volk dat niemand uitsluit.
Mag Jij mens worden in elk van ons
en ons op het spoor zetten van jouw Zoon.
Dan zullen wij geworteld staan
in licht en vrede,
in recht en gerechtigheid. Amen.
Acclamatie: Het licht keert nu de duisternis
Eerste Lezing: Jesaja 9.1-6
91Het volk dat in duisternis ronddoolt
ziet een schitterend licht.
Zij die in het donker wonen
worden door een helder licht beschenen.
2U hebt het volk weer groot gemaakt,
diepe vreugde gaf u het,
blijdschap als de vreugde bij de oogst,
zij jubelen als bij het verdelen van de buit.
3Het juk dat op hen drukte,
de stok op hun schouder, de zweep van de drijver,
u hebt ze verbrijzeld, zoals Midjan destijds.
4Iedere laars die dreunend stampte
en elke mantel waar bloed aan kleeft,
ze worden verbrand, een prooi van het vuur.
5Een kind is ons geboren,
een zoon is ons gegeven;
de heerschappij rust op zijn schouders.
Deze namen zal hij dragen: Wonderbare raadsman,
Goddelijke held, Eeuwige vader, Vredevorst.
6Groot is zijn heerschappij,
aan de vrede zal geen einde komen.
Davids troon en rijk zijn erop gebouwd,
ze staan vast, in recht en gerechtigheid,
van nu tot in eeuwigheid.
Daarvoor zal hij zich beijveren,
de HEER van de hemelse machten.
Lied: Het volk dat in duisternis gaat
Evangelie: Lucas 2. 1-20
De geboorte van Jezus
21In die tijd kondigde keizer Augustus een decreet af dat alle inwoners van het rijk zich moesten laten inschrijven. 2Deze eerste volkstelling vond plaats tijdens het bewind van Quirinius over Syrië. 3Iedereen ging op weg om zich te laten inschrijven, ieder naar de plaats waar hij vandaan kwam. 4Jozef ging van de stad Nazaret in Galilea naar Judea, naar de stad van David die Betlehem heet, aangezien hij van David afstamde, 5om zich te laten inschrijven samen met Maria, zijn aanstaande vrouw, die zwanger was. 6Terwijl ze daar waren, brak de dag van haar bevalling aan, 7en ze bracht een zoon ter wereld, haar eerstgeborene. Ze wikkelde hem in een doek en legde hem in een voederbak, omdat er voor hen geen plaats was in het nachtverblijf van de stad.
8Niet ver daarvandaan brachten herders de nacht door in het veld, ze hielden de wacht bij hun kudde. 9Opeens stond er een engel van de Heer bij hen en werden ze omgeven door het stralende licht van de Heer, zodat ze hevig schrokken. 10De engel zei tegen hen: ‘Wees niet bang, want ik kom jullie goed nieuws brengen, dat het hele volk met grote vreugde zal vervullen: 11vandaag is in de stad van David jullie redder geboren. Hij is de ias, de Heer. 12Dit zal voor jullie het teken zijn: jullie zullen een pasgeboren kind vinden dat in een doek gewikkeld in een voederbak ligt.’ 13En plotseling voegde zich bij de engel een groot hemels leger dat God prees met de woorden:
14‘Eer aan God in de hoogste hemel en vrede op aarde voor alle mensen die hij liefheeft.’
Lied: Eer zij God in onze dagen 1 strofe + refrein
Lezing:
Toen de engelen waren teruggegaan naar de hemel, zeiden de herders tegen elkaar: ‘Laten we naar Betlehem gaan om met eigen ogen te zien wat er gebeurd is en wat de Heer ons bekend heeft gemaakt.’ Ze gingen meteen op weg, en troffen Maria aan en Jozef en het kind dat in de voederbak lag. Toen ze het kind zagen, vertelden ze wat hun over dat kind was gezegd. Allen die het hoorden stonden verbaasd over wat de herders tegen hen zeiden, maar Maria bewaarde al deze woorden in haar hart en bleef erover nadenken. De herders gingen terug, terwijl ze God loofden en prezen om alles wat ze gehoord en gezien hadden, precies zoals het hun was gezegd.
Acclamatie: Heel het duister
Overweging
Beste mensen,
Ooit schreef ik op mijn kerstkaarten “Jezus wat een kind!?”. Van vrienden afkomstig uit reformatorische kringen kreeg ik nogal wat kritiek. Zij vonden het gewaagd om zo over dit kind te spreken. Maar toch… Blijf ik elk jaar zo naar dit kind kijken. Het blijft toch een wonder dat elk jaar opnieuw zoveel mensen in beweging komen op kerstavond.
Ja, Jezus wat een kind. Vanavond komen wij hier en op vele plaatsen in de wereld samen rond een Kind ons geboren. Rond een verhaal, een mensengeschiedenis van ruim 2000 jaar geleden.
Wat zegt dit kerstverhaal ons, hier aanwezig in de San Salvator gemeenschap?
We hoorden die over bekende woorden van Lucas “De engel zei tegen hen: ‘Wees niet bang, want ik kom jullie goed nieuws brengen, dat het hele volk met grote vreugde zal vervullen: vandaag is in de stad van David jullie redder geboren. Hij is de messias, de Heer. Dit zal voor jullie het teken zijn: jullie zullen een pasgeboren kind vinden dat in een doek gewikkeld in een voederbak ligt.”
Lucas verhaalt niet zomaar een geboorte, hij vertelt van een nieuwgeborene voor wie geen plaats is, zelfs niet in het onderkomen voor passanten. Zijn behuizing is een kribbe, een trog die dient als voerbak voor dieren.
Dit is geen ongeluk of misser, maar een bewuste keuze: zijn leven lang, heeft hij geen steen om zijn hoofd op te leggen. Vanaf het eerste levensbegin wil hij lotgenoot worden van hen die buiten staan, die niet mee mogen doen met ons feestje.
Zij komen hier in beeld, in de schijnwerpers: herders op het veld worden in het licht gezet. Vluchtelingen op Lesbos, mensen in oorlogsgebieden, mensen onderdrukt door dictatuur, een jonge moeder die ik de afgelopen week sprak, die dit jaar waarschijnlijk voor de laatste keer kerstmis viert met haar gezin. Omdat een dodelijke ziekte haar lichaam het leven beneemt.
Misschien denkt u, denk jij voor mij is het dit jaar geen echte kerst – getob met gezondheid, verlies van een dierbare, relatie in crisis, ontslag op het werk, zorgen om de wereld waarin de groten der aarde het klimaat bepalen.
En juist als je misschien denkt voor mij is het geen kerstfeest, juist dan is hij voor jou gekomen.
In kerstliederen over engelen en herders wordt ons gezegd dat kwetsbaarheid en dienstbaarheid krachten zijn die sterker zijn dan onderdrukking en geweld. Met Jesaja vertellen ze ons: “Je redder komt en Je zult geliefde heten. Nooit verlaten stad.” We hoeven niet gevangen te blijven in twijfel en machteloosheid. Onze zorg, onze aandacht voor al wat kwetsbaar is zal de wereld in het licht zetten.
Mooie woorden zul je zeggen. Kom ik daar verder mee? Krijg ik mijn dierbare daarmee terug? Of mijn gezondheid? Nee, dat belooft het verhaal van Kerstmis je niet. Het zegt: hij is je lotgenoot geworden, hij kan je helper worden.
De kernvraag is: kun je hem zo toelaten dat hij, zelf kwetsbaar, zijn armen onvoorwaardelijk om je heen slaat, zoals je nu bent?
Als je dat probeert gebeurt er iets met je. Het wordt geen hemel op aarde, maar wel kan de hemel de aarde aanraken. Zoals je dat soms ervaren mag bij mooie muziek. Zien, soms even zegt Huub Oosterhuis.
Rabbi Mendel vroeg ooit aan geleerden: “Waar woont God?” Zij lachten om hem: “Wat klets je toch, God is overal, de wereld is vol van zijn heerlijkheid!” Maar Rabbi Mendel antwoordde: God woont daar waar men Hem toelaat.
God, kan alleen onder mensen geboren worden waar wij onze armen openen. Waar ons huis en hart de stal van Bethlehem wordt. Het is bekend dat wij mensen ons het meest openen voor iets dat klein en hulpeloos is, zonder bedreiging waarvoor je je in acht moet nemen.
God mogen we niet zoeken in grote kathedralen, maar in kleine en eenvoudige mensen om ons heen.
Het kind van Bethlehem spreekt niet vanuit een veilig huis, dit kind beleeft zelf de nood die voor zovelen als dagelijks brood is.
Een volk op weg in het donker ziet een groot licht.
Het kerstkind nodigt ons uit om naar buiten te komen.
Juist op de avond van kerstmis komen velen hun huis uit, naar buiten, de nacht in. Ze komen uit het eigen huis waar ze gewend en veilig zijn. Laten we deze beweging met elkaar volhouden, scherm je niet af van de plekken waar geleden en gestreden wordt, in je eigen bestaan en in het leven van anderen. Wend je niet af van plekken waar je niet kunt spreken van een vrolijk kerstfeest. Probeer dat te zien hoe de hemel de aarde soms raakt. Dat wens ik iedereen van harte toe!
Geloofslied: Kom in mij
Klaarzetten van de gaven / collecte / instrumentale muziek
Voorbede + acclamatie: God verscholen in de hoge
Laten we bidden voor onszelf. Dat we op momenten dat het ons tegenzit, hoop en uitzicht houden op een toekomst. Dat we telkens weer kracht en vertrouwen vinden om uitdagingen in het leven aan te gaan.
Laten we bidden dat een kind ons geboren mag worden, als licht en liefde. Dat wij mogen doen als een kind, en in spelen en zingen onszelf vinden.
Laten we bidden voor mensen om ons heen, voor mensen die zorgen voor anderen, voor mensen die in uitzichtloze situaties verkeren. Dat zij zich gesteund en gedragen voelen door hun omgeving. Dat zij liefdevolle mensen mogen tegenkomen, als een licht voor onderweg.
Laten we bidden voor alle mensen op belangrijke posities, die landen en kerken besturen. Dat zij de moed hebben te luisteren naar elkaar. Dat niet oorlog en haat regeren maar dat liefde en vrede overwinnen. Zodat hun inzet de wereld niet verdeelt maar verbindt.
Laten we bidden voor de zieken in onze gemeenschap en voor wat vandaag opgeschreven is in het intentieboek. Voor allen die we moeten missen door de dood, maar met wie wij ons nog altijd diep verbonden voelen. Vandaag noemen wij met naam……..
Intentie kaarsje op tafel wordt ontstoken
Acclamatie: Voor uw aangezicht
Tafelgebed
Gezegend Jij, God,
die komt in alle kleinheid,
die harten opent van mensen,
van eenvoudigen en wijzen,
van kinderen, jongeren en ouderen
van mannen en vrouwen.
Gezegend Jij, God,
die komt in alle kwetsbaarheid
die handen opent van mensen,
om goed te doen,
om zorg te geven,
om hoop te brengen.
Gezegend jij God,
die komt in alle hulpeloosheid,
die mensen samenbrengt om elkaar
te dragen,
te bemoedigen,
lief te hebben.
Zo wil jij ons verlossen
van onrecht en lijden,
zo wil jij ons bevrijden
uit duisternis en chaos,
zo breng jij mensen tot leven.
Zo wil jij voor ons licht en vrede zijn,
zo breng jij redding in de wereld,
door te verschijnen in het Kind,
Jezus, zoon van Maria en Jozef,
een kind om van te houden.
Door de geboorte van Jezus,
zijn leven en zijn werken
ben jij ons verschenen,
als een God van liefde en licht.
Om liefde en licht te zijn,
heeft hij in alle kleinheid,
kwetsbaarheid en hulpeloosheid,
brood gebroken
en gedeeld met zijn vrienden,
met de woorden:
“dit is mijn leven, gebroken voor jou”
Ook dankte hij voor de beker wijn,
gaf deze aan zijn vrienden en zei:
“dit is mijn leven, geschonken aan jou”
Door de dood van Jezus,
zijn lijden en zijn opstanding,
ben jij ons verschenen
als een God van hoop en leven.
In zijn geest zijn wij hier bijeen,
in zijn geest vieren wij het leven,
vol verwondering en bewondering,
vragend en dankend,
brekend en delend,
hoopvol en met vertrouwen
op weg naar klein geluk en vrede,
voor iedereen.
In zijn geest willen we bidden met de woorden die Hij ons gegeven heeft:
Onze Vader
Vredeswens
Vredeslied: Kind ons geboren
Uitnodiging aan de tafel van brood en wijn
Lied: God rest you
Gebed:
Jij God die liefde bent
om jouw woord te horen
en jouw menslievendheid te ervaren
waren wij hier samen in dit uur.
Wij bidden Jou:
maak deze gemeenschap
tot een plaats waar Jij te vinden bent.
Herschep ons tot mensen die steeds
meer leven in jouw licht. Amen.
Slotgedachte
Als u het kleine Kind in de kribbe
genoeg beschouwd hebt,
ga dan niet weg.
Maak eerst zijn ogen tot uw ogen,
zijn oren tot uw oren,
en zijn mond tot uw mond.
Maak zijn handen tot uw handen
zijn glimlach tot de uwe
en zijn groet tot uw groet.
Dan erkent u in ieder mens
uw broer, uw zus.
Als u hun tranen droogt
en hun vreugde deelt,
dan is Gods Zoon onder ons geboren.
Zending en zegen
Kerstmis kan gebeuren
op duizenden plaatsen.
Iedere stad of dorp en elke plaats
kan Bethlehem heten
en ieder hart kan een kribbe zijn
waarin liefde “mens” wordt
voor mensen van vandaag.
Die plaatsen en die harten wil God zegenen
in de naam van + de Vader, de Zoon en de H. Geest. Amen.
Slotlied: Stille nacht