SAN SALVATORGEMEENSCHAP 28 december 2019
VAN OUDE MENSEN EN DINGEN DIE GAAN KOMEN
Cantor: Hans Moerman | Fluit: Maria Werner
Openingslied: Lang geleden kwam in Betlehem (mel. Mary’s Boychild)
Welkom
Dag lieve mensen. Wat fijn dat u naar hier gekomen bent op deze zaterdagavond. Ik weet niet hoe het u vergaat, maar met alle feestdagen raak ik het ritme van de dagen een beetje kwijt. Dit weekend zit geklemd tussen de het kerstfeest, oudjaar en driekoningen. Met alle feestelijkheden is het vaak een beetje een vergeten weekend.
Wilton, Corrie en ik hebben deze viering samen voorbereid. We hebben met elkaar gesproken over Lucas tekst die voor dit weekend op het rooster staat. Vandaag vieren we hier in kleine kring, een beetje anders dan anders. We luisteren naar een verhaal, we zingen met elkaar, we kijken naar een beeldmediatie, is er ruimte voor gebeden en we breken het brood en laten we wijn rondgaan.
Met kerstmis vieren we geboorte en staat het kind in de kribbe centraal. Vandaag staat staan oude mensen in het volle licht. We luisteren naar het verhaal van Simeon en Hanna. Mensen op leeftijd. Mensen getekend door het leven. Mensen van traditie. Mensen vol wijsheid. Zij zien. Zij worden geraakt en zij zingen van dingen die gaan komen.
Laat ons hier ruimte maken voor wat gaat komen door met elkaar de stilte te zoeken.
In de stilte mogen we laten rusten wat ons bezighoudt.
In de stilte kan nieuwe klank ontstaan.
In de stilte mogen we er zijn, hier en nu.
Gebed
Eeuwige wees bij ons dit uur van samenzijn. Zie onze jaren, zie ons verdriet, zie onze verbinding met wat voor ons kwam.
Maak ons licht, maak ons wijs, maak ons ontvankelijk voor wat jij met ons voorhebt. Leer ons zien, leer ons verheugen, leer ons zingen en getuigen over wat komen gaat.
Lied: Hoe leit dit kindeke*
1e lezing: Lucas 2 22-40
Jozef en Maria namen Jezus mee naar de tempel in Jeruzalem. Het was veertig dagen na de bevalling. Want zo lang duurt het voordat een vrouw na een bevalling weer rein is. Dat staat in de wet van Mozes. Jozef en Maria brachten Jezus naar de tempel om hem aan God te laten zien. Want in de wet van God staat: «Elk eerste kind dat een jongen is, is voor God. Ook brachten ze een offer aan God. Want in de wet staat: «Breng als offer twee tortelduiven of twee gewone jonge duiven.» In Jeruzalem woonde een man die Simeon heette. Simeon was goed en eerlijk, en trouw aan God. Hij wachtte zijn hele leven al op de redding van Israël. De heilige Geest was in Simeon, en die had hem verteld: ‘Voordat je sterft, zul je de messias zien die God beloofd heeft.’ De heilige Geest stuurde Simeon naar de tempel. Op hetzelfde moment kwamen ook Jozef en Maria naar de tempel. Zij brachten Jezus daarheen om alles te doen wat verplicht was volgens de wet.Toen Simeon het kind zag, nam hij het in zijn armen en dankte God. Hij zei:
‘Heer, ik ben uw dienaar. Nu kan ik rustig sterven, zoals u mij beloofd hebt. Want nu heb ik zelf de redder gezien. U hebt hem gestuurd om alle volken te redden. Hij is het licht,
hij wijst de volken de weg naar u. Hij is de held van uw volk Israël.’ Die dingen zei Simeon over Jezus. Jozef en Maria waren erg verbaasd. Toen zegende Simeon hen, en hij zei tegen Maria: ‘Jouw zoon is een teken van de dingen die in Israël gaan gebeuren. Veel mensen zullen door hem nieuw leven krijgen. Maar anderen zullen zich tegen hem verzetten. Die mensen zullen niet gered worden. ’Simeon zei ook: ‘Maria, jij zult veel verdriet en pijn hebben om je zoon. Maar al die dingen moeten gebeuren. Want zo wordt duidelijk hoe de mensen van binnen echt zijn.
De profetes Hanna was ook in de tempel. Ze was een dochter van Fanuel, uit de stam Aser. Hanna was heel oud. Ze was vroeger zeven jaar getrouwd geweest, en nu was ze al 84 jaar weduwe. Hanna was altijd in de tempel. Daar eerde ze God dag en nacht, door te bidden en te vasten. Terwijl Simeon sprak, kwam Hanna erbij staan. Ze dankte God voor alles wat hij gedaan had. Daarna begon ze te vertellen over Jezus. Ze sprak tegen alle mensen die hoopten op de bevrijding van Jeruzalem. Jozef en Maria deden alles wat verplicht was volgens de wet van God. Daarna gingen ze terug naar huis, naar Nazareth in Galilea. Jezus groeide op. Hij werd sterk en wijs, en God was bij hem met zijn liefde.
Acclamatie: Wek mijn zachtheid weer
Inleiding mediatie
Toen ik het verhaal van Simeon en Hanna las was het eerste beeld dat mij naar boven kwam het beeld van oude handen. Handen die gewerkt hebben. Handen die hebben liefgehad. Handen met rimpels en kloven. Handen die getekend zijn door het leven.
Ik realiseerde me ook dat het lief van Simeon, nunc dimittis, op vele manieren op muziek is gezet. Ik werd meer en meer gegrepen door het verhaal van deze oude mensen die misschien wel beter, scherper of anders zien dan ik. Ik maakte een korte mediatie. Het Nunc dimittis klinkt. Ga rustig zitten. Luister. Kijk. Ervaar.
Beeldmediatie | stilte
Acclamatie: Kind ons geboren (r 91)
Gedachten
Het verhaal van Simeon en Hanna dreigt een beetje in de verdrukking te komen tussen alle feestelijkheden van deze dagen. Dat is jammer want hoe mooi is het dat in dit verhaal twee mensen op leeftijd zo van betekenis zijn. In een samenleving waarin we worstelen met ouderdom is dit voor mij een krachtig en hoopvol verhaal. Simenon en Hanna. Een oude man en een oude vrouw, die zich in de tempel nuttig proberen te maken. Zij zijn mensen van vroeger. Zij zijn geworteld in de geschiedenis van hun volk. Zij kennen de verhalen van langgeleden. Ik stel me zo voor dat ze een beetje bij het meubilair zijn gaan horen. Waar anderen (ik ook) zich soms in activiteiten en werkzaamheden verliezen, zijn deze twee oude mensen aanwezig. Echt aanwezig.
Zij zien dat jonge stel aankomen. Met op hun arm hun pasgeboren zoontje. Volgens goed joods gebruik moet de eerstgeborene aan God worden toegewijd. De kersverse ouders zijn nog naar nauwelijks bekomen van de spoedbevalling in Bethlehem. Hoe mooi was het dat herders – onbekenden voor dit stel- vol blijdschap naar hun kindje kwamen kijken. Met stomheid geslagen waren ze toen ook drie wijzen bij de stal in Bethlehem aanklopten. Meteen daarna op de vlucht om te voorkomen dat hun kostbare kindje door Herodus zou worden opgepakt. Op naar de tempel in Jeruzalem om hun kind op te dragen aan de eeuwige. Ze hadden veel om dankbaar voor te zijn. Twee duiven hadden ze meegenomen om te danken. Meer konden ze zich niet veroorloven.
De oude man en de oude vrouw zien het jonge stel aankomen. Zij zien. Misschien omdat ze met hun jaren hebben leren kijken. Zij zien en weten dat dit kind bijzonder is. Misschien wel om dat ze zoveel door hun handen hebben zien gaan. Gebeurtenissen, gebaren van troost, het leven van alledag, teleurstelling … hun handen zijn door het leven getekend. Misschien dat zij juist door die getekendheid, de rimpels en de plooien, weten: Hier is toekomst. Hier is belofte. Hier is God.
Simeon neemt het kind in zijn oude handen en zingt over redding en licht dat in dit kind geboren werd. Hij kan rustig sterven. Het komt goed met die toekomst van de mensen. Hij zingt een loflied zoals Zacharia zong, zoals Maria zong. Hij zingt vol vertrouwen de toekomst tegemoet.
En Hanna: ook haar oude lijf ervaart iets van levenskracht dat groter is dan zomaar een pasgeborene. Want dit kind zal laten zien waar het om gaat. Dit kind is belichaming van God. Hij zal het joodse volk, hij zal mensen, bevrijden. Jezus. God redt. Zo klein als dit kindje nog is: zij zien het al, deze oude mensen. Bij zien blijft het niet. Zij zingen, zij vertellen, zij getuigen van licht en leven.
Jozef en Maria gaan naar huis. Met hun zoon. Nog meer om over na te denken voor deze kersverse ouders. Jezus groeide op. Hij werd sterk en wijs, en God was bij hem met zijn liefde.
Simon en Hanna blijven achter in de tempel. Ik stel me voor dat hij het jonge stel uitzwaaien en dan met elkaar teruglopen. Vol vertrouwen in de dingen die gaan komen.
Stilte| Geloofslied: Waar de mensen dwalen in het donker
Tafel klaarmaken
Voorbede:
We bidden hier rondom de tafel. Deze keer geen kant en klare voorbeden. We nemen de gebeden van ons intentie boek mee. Het boek ligt hier op de tafel en ruimte hier is open. Hier is ruimte voor al onze gebeden. Je mag hier noemen waar jij voor wilt bidden. We sluiten steeds af met keer u om naar ons toe. We laten het gewoon gebeuren.
Acclamatie Keer U om naar ons toe
Tafelgebed
Gezegend Jij, God, die komt in alle kleinheid,
die harten opent van mensen, van eenvoudigen en wijzen,
van kinderen, jongeren en ouderen van mannen en vrouwen.
Gezegend Jij, God, die komt in alle kwetsbaarheid
die handen opent van mensen, om goed te doen,
om zorg te geven, om hoop te brengen.
Gezegend jij God, die komt in alle hulpeloosheid,
die mensen samenbrengt om elkaar te dragen, te bemoedigen, lief te hebben.
Samen: Zo wil jij voor ons licht en vrede zijn, zo breng jij redding in de wereld, door te verschijnen in het Kind,
Jezus, zoon van Maria en Jozef, een kind om van te houden.
Door de geboorte van Jezus, zijn leven en zijn werken ben jij ons verschenen,
als een God van liefde en licht.
Om liefde en licht te zijn, heeft hij in alle kleinheid, kwetsbaarheid en hulpeloosheid,
brood gebroken en gedeeld met zijn vrienden,
met de woorden: “dit is mijn leven, gebroken voor jou”
Ook dankte hij voor de beker wijn,
gaf deze aan zijn vrienden en zei: “dit is mijn leven, geschonken aan jou”.
In zijn geest zijn wij hier bijeen, in zijn geest vieren wij het leven,
met zijn lichte en donkere kanten, vol verwondering en bewondering,
vragend en dankend, brekend en delend,
hoopvol en met vertrouwen op weg naar klein geluk en vrede, voor iedereen.
In zijn geest willen we bidden met de woorden die Hij ons gegeven heeft: Onze Vader
Vredeswens | Lied Klein Tamboertje (mel. Little Drummer Boy)
Breken en delen | Muziek
Afsluiting
Ouderdom, winter van het leven, winter, koud,
diep in de aarde verwachten, niet zien en toch weten.
Oud, niet verlaten. Het is goed in jezelf.
Niet meer doen, maar zijn is zinvol.
Winter in het leven, wintergevoel in het binnenste, i
n het verborgene, in het ‘Geheim’ stroomt leven, verwachting, hoop.
Op de weg van het verlangen is eenzaamheid.
In de eenzaamheid komen we thuis bij ons zelf.
In de stroom van oud worden kan leven worden herschapen.
Weten van hoop en belofte. geloof en vertrouwen,
leven met verwondering.
Zegen
Laat ons deel worden van de aarde en van elkaar
Om nieuw leven op het land te brengen
Om het water te zuiveren
Om de lucht schoner te maken
Om de dieren te beschermen
Om van de bomen te genieten
Om naar de sterren te kijken
Om de menselijke gemeenschap te behouden
Om de aarde te helen
Om de kinderen te gedenken
Om toekomst zichtbaar te maken
Laat ons nu heen gaan en handelen naar onze woorden.
(Diann L. Neu, Return Blessings. Wild Goose Publications, 2004 (2002))
Slotlied: zat: De sterre gaat stralen (mel. Vervuld van uw zegen / The ashgrove)