San Salvatorgemeenschap 23 oktober 2022
Thema GEZIEN EN ONGEZIEN
voorganger Heleen Hendrikx
m.m.v. lectoren Albrecht Beeftink en Karel Bierlaagh
volkszang olv Cantor Wilton Desmense
piano: Joost Boekhoven; fluit: Maria Werner
beeld en montage : Franneke Hoeks
Openingslied: 128 Dit huis is een huis….
Welkom- Paaskaars- Oekraine kaars
Vrede voor dit huis, voor de mensen die hier komen, door de week en op deze zondagmorgen. Weet dat je welkom bent : een ieder hier naartoe gekomen om te zoeken, om te zien. In het gezamenlijk verlangen om in verbinding met God en elkaar te bidden, te luisteren naar woorden, naar muziek, stil te zijn en te zingen. Te zingen ja, die kracht die onze ziel vleugels geeft, anders dan in de volle kerk van vorige week. Vanmorgen met wie wij hier dit samen doen in de San Salvator Spirit. Om ons te voeden en te sterken op ons levenspad. Laten we beginnen met ons toe te keren naar God bij het licht van de Paaskaars en bij de Oekraine kaars.
Openingsgebed
God van Verlangen en God van Vertrouwen
Ook hier zoeken wij Uw Aangezicht, willen we verbinding maken met de Dragende krachten van Uw Aan-wezigheid.
God wees ons tot woning, voor ons hart- en zieleleven
Zie ons, gedoog ons, laat ons niet vallen
Dat wij U horen, dat wij U leven
Wij horen bij U en willen in stilte bij U geraken
Stilte
Acclamatie: Wees hier aanwezig
Inleiding op de lezingen
We gaan luisteren naar oude woorden uit de Bijbel en volgen daarbij het oecumenisch leesrooster. We luisteren dus naar woorden waar op zoveel meer plaatsen op deze liturgische zondagmorgen naar geluisterd wordt. In de eerste lezing gaat het over een groot Godsverlangen en Godsvertrouwen en de 2e lezing handelt over de gelijkenis van de farizeeer en de tollenaar. Deze gelijkenis vertelde Jezus met het oog op mensen die overtuigd zijn van hun eigen rechtvaardigheid en neerzien op alle anderen. Wij mogen ons spiegelen aan deze woorden van waarde, ons voorgelezen door Albrecht Beeftink en Karel Bierlaagh.
1e lezing 1e lezing Psalm 84
Hoe dierbaar is u mijn huis
Almachtige Heer, Hoe dierbaar is mij uw huis, ik hunker ernaar om in uw huis te zijn, met hart en ziel juich ik u toe, u de levende God.
Zelfs een mus vindt er onderdak en de zwaluw bouwt er haar nest; bij uw altaar, bij u mijn koning en mijn God brengt zij haar jongen groot. Gelukkig zij die in uw tempel wonen, altijd brengen zij u hulde. Gelukkig zij die hun kracht vinden bij u, vol verlangen gaan zij naar u op weg; trekken zij door dorre dalen, dan worden het oases; de vroege regen daalt er als zegen neer. Onvermoeid trekken ze verder, bij elke stap groeit hun kracht.
Almachtige luister naar mijn gebed, schenk mij aandacht.
Wees onze koning goedgezind, hij is ons schild. Eén dag in uw huis is meer dan duizend dagen erbuiten. Liever staan bij de ingang van uw huis dan wonen bij mensen zonder God of gebod. U bent onze zon, u bent ons schild. God is liefde en luister, geen enkel goed zal de Heer onthouden aan degenen die eerlijk zijn wegen gaan. Gelukkig is wie op U vertrouwt.
Tussenzang: 113 Dat woord waarin ons richting werd gegeven
2e lezing : Lucas 18, 9-14
‘Twee mensen gingen naar de tempel om te bidden, de een was een farizeeer, de ander een tollenaar. De farizeeer ging daar staan en sprak in zijn gebed over zichzelf: “God, ik dank U dat ik niet ben zoals de andere mensen, hebzuchtig, onrechtvaardig en overspelig, of zoals die tollenaar daar! Ik vast tweemaal per week en geef één tiende weg van al mijn inkomsten.”De tollenaar daarentegen, die op een afstand bleef staan, durfde zelfs zijn ogen niet naar de hemel op te slaan. Hij sloeg zich vol berouw op de borst en zei: “O God, genade voor de arme zondaar!”Ik verzeker jullie dat deze man gerechtvaardigd naar huis ging , en de ander niet. Want ieder die zich verheft zal vernederd worden, maar wie zich vernedert zal verheven worden. ‘
Acclamatie: Herschep ons hart, heradem ons verstand. Dat wij elkaar behoeden en doen leven.
Maak ons tot uw gemeente. Wees de stem die ons geweten wekt. Verberg U niet, verberg u niet.
Ter Overweging
Gezien en ongezien bij God -willen- horen, daar wil ik hier vanmorgen verkennend en vooral ook vragend bij stilstaan. Gezien en ongezien zijn van buiten én van binnen: gezien en ongezien zijn wanneer je je best doet, terwijl je van iemand houdt, als je lijdt…Gezien en ongezien te kort komen, te kort schieten. Iemand zien staan en zelf gezien worden gaat over erkenning en erkentelijkheid. Je komt het meest tot je recht als het wederzijds is. Als dat zou kunnen..
In psalm 84 uit de psalmist zijn dankbaarheid, verlangen en vertrouwen. Het gaat het over gezien worden door God. Bij God zijn, in alle eenvoud Een- Zijn bij God de Ongeziene Ziener. Ik ervaar bij deze psalm vertrouwen : niet zonder God kunnen; hoeven! Laat ons stilstaan bij vragen over de Godsrelatie en Godsbeleving. Wat verwijlen bij de volgende vragen : Wie ben ik, waar sta ik in het Licht van de Eeuwige? In hoeverre erken jij God in jouw leven? Voel je je gezien door God? Mag jij geheel en al gekend zijn door God? Laat je in vol vertrouwen toe dat jij ertoe doet ? Is ‘Ie’ er altijd bij, roep je God erbij, voel je Hem/Haar nabij? Geestelijk thuiskomen bij die wij God noemen. Wees welkom in Gods woning is de strekking van deze psalm. Besteed aandacht aan je band met God : ‘wees de koning goed gezind, hij is onze zon en ons schild’. In verbondenheid zorg dragen voor elkaar en wederzijds erkenning ervaren. Ervoor gaan dat de grondwet van mijn bestaan gezien zijn door God is en je niet verliezen in het wereldse. Ik richt mij tot God in het diepst van mijn gedachten. Ik mag thuis zijn bij God. Liefde die van 2 kanten komen mag, liefde die stromen mag. ‘God is liefde en luister, geen enkel goed zal onthouden worden die eerlijk zijn wegen gaan’. Vanuit deze basis een oproep om eerlijk zijn wegen te gaan. Hoe dan? Zonder leugen of bedrog leven in God’s licht..Mag ons dat tot kracht zijn onderweg.
In de tweede lezing wordt gezien en ongezien belicht in 2 mensenlevens: beiden in gebed verwoord. De ene mens: de ‘gelovige’ laat het zo zien. Hij maakt zich groot, klopt zich bij wijze van spreken zelf op de borst, terwijl hij zijn gebed uitspreekt. Ten eerste dankt hij God dat is zoals hij is, en niet is zoals die ander. Hij komt zelfverzekerd over en ziet zichzelf maar al te goed staan. Zeker en vast toont hij zich. Hoogmoedig, verheft hij zichzelf. Hij veroordeelt de ander, hij wijst hem af. Dit is zijn uiterlijke vorm. Zijn inhoud geeft hij niet prijs. Het lijkt of deze persoon zelfbepalend is, God eigenlijk niet nodig heeft. Wat wordt gezien, wat wordt getoond door ‘de gelovige’? Wat blijft ongezien, niet genoemd, verborgen en dus niet gekend. .. De andere mens, ‘de belastingsambtenaar’, die in tijden van Jezus bekend stond als iemand die vaak onrechtvaardig te werk ging, en die wij hedentendage helaas ook nog steeds tegenkomen op onze planeet aarde in het groot én in het klein met schrijnende voorbeelden van onrecht-vaardig te werk gaan. De ‘tollenaar’ maakt zich klein, hij slaat zichzelf berouwvol op de borst. Deze mens geeft zich als het ware geheel over. Tollenaarsberouw is volgens Dale ‘berouw hebbende in deemoed en oprechtheid des hartes’. Klein maakt groot in de betekenis van je bent voor God van waarde, -je brengt je leven op een hoger plan,- als je oprecht en te goeder trouw voor God verschijnt. Bij het horen van deze gelijkenis ligt het voor de hand dat we ons eerder vereenzelvigen met de tollenaar. Let op: voor we het weten zijn wij zelf een soort tollenaar die zegt: ‘ ik ben in ieder geval niet zo’n huichelaar als die daar.’ Tja.. Hoe herkenbaar is dit?! ..Kunnen we het veroordelen afleren? Dit is een belangrijke mystieke oefening in vele tradities. Hoe minder we oordelen, hoe meer we liefhebben.
Bij de voorbereiding van deze viering las ik in de Eerste Dag de vergelijking dat de tollenaar smelt waar de farizeer stolt. Ik las als de Eeuwigheid een beslag is, dan blijft de ene mens een harde klont in het beslag terwijl de ander erin oplost. Grappige beeldspraak toch, dat wij deel uitmaken van een hele grote vloeibare massa waarin wij al naar gelang stollen of smelten. Stel je voor : een oneindig groot beslag waarin wij Een zijn. Laten we proberen om ons niet vast te pinnen op alle klonters van vooroordelen en veroordelingen. Laat ze los, in het vertrouwen dat ze samenvloeien, opgenomen in het grote Geheel. Vertrouw op onze God van Liefde, die gezien en ongezien aanwezig is in ons en om ons, en zo Zijn/Haar beslag op ons legt.
Geloofslied: 31 Te doen gerechtigheid
Collecte
Tafel klaarmaken
De Tafel van samen staat gedekt voor ons. Wij gedenken dat wij horen bij de gemeenschap van Jezus en het gebaar Jezus ons naliet. Voor wij aan tafel gaan, bidden wij :
Voorbeden
Eeuwige, God van alle mensen, wij bidden om kracht en bescherming onderweg dat wij staan en gaan in Uw Licht
Accl.: Gij hart, Gij bron van leven, ontferm U over ons.
Gij adem, ziel van mensen, ontferm U over ons.
God van verlangen en vertrouwen, wij bidden voor zoveel plaatsen op onze aardbol waar de spanningen te hoog oplopen. Dat verharding niet de boventoon voert, waar mensen alert blijven op wederzijdse erkenning en ruimte bieden om het leven te delen.
Accl.: Gij vuur dat voor ons uittrekt, ontferm U over ons.
Gij vlam, Gij licht in mensen, ontferm U over ons.
God van liefde en luister, wij bidden voor alle geziene en ongeziene tekortkomingen in ons en om ons. Wij bidden in stilte voor wat leeft in onze binnenkamer aan dankbaarheid, aan zorgen, verwarring , noem maar op; alles …. waarvoor wel of geen woorden voorhanden zijn
S T I L T E
Accl.: Gij woord dat door ons mens wordt, ontferm u over ons.
Gij stem in ons geweten, ontferm U over ons.
God van Alle Leven wij gedenken onze dierbaren hier en zij die ons voorgingen in de dood, die voorgoed wonen voorbij aan onze horizon en rusten in Vrede voor Altijd.
Accl.: Koester de namen
Tafeldankgebed
Dankbaarheid willen wij tonen voor alle mensen, die door de eeuwen heen, gezien en ongezien stappen hebben gezet naar een mooiere, betere wereld in Uw Naam door te werken aan vrede en gerechtigheid. Gesteund door de kracht van het geloof om moedig Uw Woord te verstaan en ernaar te leven willen wij bij U zijn.
Wij kijken met een dankbaar hart naar Jezus, die zich met hart en ziel gegeven heeft aan deze wereld. Het vuur van díe liefde gelegd in de harten van mensen: houd dit brandend in ons om warmte en licht uit te stralen in het leven dat wij leiden.
In het spoor dat hij naliet zijn wij hier samen. Op de laatste avond waarop hij zijn aardse afscheid voorbereidde nam hij brood, zegende het en deelde het met zijn naaste volgelingen, zoals hij zijn leven met hen gedeeld had. ‘Neem en eet’ zei hij, ‘dit is meer dan brood. Dit is mijn leven, mijn liefde voor jullie, voor Al-tijd.’
Zo nam hij ook de kelk met wijn, gevuld als teken van het samenvloeiend verbond. Hij deelde de kelk rond en zei: ‘Neem en drink. Dit is meer dan wijn, dit is mijn leven, mijn liefde voor jullie, onlosmakelijk verbonden. Dit teken laat ik jullie na, vergeet dit niet en doe als ik. ‘
Jezus liet ons deze gedachtenis na. Zend ons Uw geest om te doen wat Jezus deed : om in liefde te delen met je naasten, dichterbij of verderweg, mensenkinderen broeders en zusters, gezien en ongezien, wereldwijd gekend in Gods Liefde.
Daarom blijven wij het brood breken voor elkaar, zoals zo velen reeds voor ons deden. Wij bidden voor de mensen die een bijzondere plaats innemen in ons hart, ook voor hen die van ons zijn heengegaan. Laat uw mensen nooit verloren gaan, bewaar hen in uw liefde, alle namen geschreven in de palm van uw hand.
Aramees Onze Vader
Bron van Zijn, die ik ontmoet in wat mij ontroert.
Ik geef U een naam
opdat ik U een plaats kan geven in mijn leven.
Bundel uw licht in mij – maak het nuttig.
Vestig uw rijk van eenheid nu,
uw enige verlangen handelt dan samen met het onze.
Schenk ons wat we elke dag nodig hebben
aan brood en aan inzicht.
Maak de koorden van fouten los
die ons verbinden aan het verleden,
opdat ook wij anderen hun misstappen kunnen vergeven.
Laat de oppervlakkige dingen ons niet misleiden.
Uit U wordt geboren: de al werkzame wil,
de levende kracht om te handelen,
en het lied dat alles verfraait
en zich van eeuw tot eeuw vernieuwt.
Vredeswens
Jezus heeft zichzelf gegeven in ontwapenende liefde, dienstbaar tot verheffing van het leven. Mogen wij in Godsnaam werk maken van vrede; dragers en doorgevers van liefde, hoop en vrede zijn en onze wereld mooier maken.
Voller van gerechtigheid en welzijn.
Zie elkaar aan, zie elkaar staan.
Geef elkaar een passende vredesgroet in deze tijd van toch nog en weer oppassen voor Corona.
Acclamatie 162 Waar vriendschap is en liefde
Uitnodiging communie
Communielied: Kom in mij
Afsluiting tafelgebed
Goed om te weten:
*30 oktober 10.30u Allerzielenviering Cello
*Oecumenisch Vredesgebed woensdag 26 oktober 12u Grote Kerk, in november weer wekelijks in de St. Jan
*Copij voor Salvatoriaan voor 6 november
*1 en 3 november dag van de dialoog
*16 november ledenvergadering
*18 november dienstenveiling: lootjes kopen/biednummer
*26 november Lieddag
*Enquete : 26 oktober 19.30u Ordune mogelijkheid om antwoorden toe te lichten
Slotgedachte Rainer Maria Rilke
HERFST
De blaren vallen, vallen als van ver,
als welkten in de hemel verre tuinen;
ze vallen met ontkennende gebaren.
En in de nachten valt de zware aarde
uit alle sterren in de eenzaamheid.
Wij allen vallen. Deze hand zal vallen.
En kijk je naar de andere: het is in alle.
Maar Eén is er. Hij vangt dit vallen
oneindig teder in zijn handen op.
Zegenwens
Gaan wij heen van hier in het vertrouwen dat God onlosmakelijk met ons verbonden, met ons gaat, gezien en ongezien, alle dagen, alle uren tot in het Oneindige Amen.
Slotlied : 8 Trek ik de zee door