Moed om door te gaan
San Salvator 19 en 20 mei 2012
Voorganger: Maria van den Dungen
met medewerking van de Cantorij
Openingslied: De vreugde voert ons naar dit huis
Begroeting en welkom
Welkom iedereen die vandaag hierheen gekomen is om kracht en bemoediging te vinden of om samen met ons het leven te vieren. Het voorjaar is vooral koud geweest, mensen zijn veel minder naar buiten geweest. Gelukkig is het nu minder koud, dat geeft ons weer nieuwe energie en moed. Juist dat is het thema van vandaag, zo vlak na hemelvaart: moed om door te gaan.
Laat ons eerst maar stil worden voor gebed:
Openingsgebed van Douwe Hettema
Samen hier bijeen worden we stil om ruimte te maken voor jou
Samen hier bijeen maken we ons voor even los van wat ons vasthoudt en op ons drukt
Samen hier bijeen stellen we ons open voor een vleugje wind waarmee we verder mogen gaan.
Acclamatie: Herschep ons hart
Eerste lezing uit: Handelingen 1,15-17.20a.c-26
In die dagen stond Petrus op te midden van de leerlingen – er was een groep van ongeveer honderdtwintig mensen bijeen – en zei: Broeders en zusters, het Schriftwoord waarin de heilige Geest bij monde van David heeft gesproken over Judas, de gids van hen die Jezus gevangen hebben genomen, moest in vervulling gaan. Judas was een van ons en had deel aan onze dienende taak.
In het boek van de Psalmen staat namelijk geschreven: “Laat zijn woonplaats een woestenij worden en laat niemand daar meer verblijven.” En ook: “Laat een ander zijn taak overnemen.
Daarom moet een van de mannen die steeds bij ons waren toen de Heer Jezus onder ons verkeerde, vanaf de doop door Johannes tot de dag waarop hij in de hemel werd opgenomen, samen met ons getuigen van zijn opstanding.’
Ze stelden twee kandidaten voor: Josef Barsabbas, die de bijnaam Justus had, en Mattias.
Daarna baden ze als volgt: ‘U, Heer, doorgrondt ieders gedachten. Wijs van deze beide mannen degene aan die u gekozen hebt om als apostel zijn dienende taak te verrichten en de plaats in te nemen van Judas, die zijn ondergang tegemoet is gegaan. Ze lieten hen loten en het lot viel op Mattias. Hij werd aan de elf apostelen toegevoegd.
Lied: za: God geef de mens – zo: Hoort hoe God
Evangelie van Johannes 17:11-19
Ik ben al niet meer in de wereld, ik ga naar u toe, maar zij blijven wel in de wereld. Heilige Vader, bewaar hen door uw naam, de naam die u ook aan mij gegeven hebt, zodat zij één zijn zoals wij één zijn. Zolang ik bij hen was heb ik hen door uw naam, die u mij gegeven hebt, bewaard en over hen gewaakt: geen van hen is verloren gegaan behalve hij die verloren moest gaan, opdat de Schrift in vervulling ging. Nu kom ik naar u toe, en ik zeg dit terwijl ik nog in de wereld ben, opdat zij vervuld worden van mijn vreugde. Ik heb hun uw woord gegeven. De wereld haat hen, omdat ze niet bij de wereld horen, zoals ook ik niet bij de wereld hoor. Ik vraag niet of u hen uit de wereld weg wilt nemen, maar of u hen wilt beschermen tegen het kwaad. Ze horen niet bij de wereld, zoals ik niet bij de wereld hoor. Heilig hen dan door de waarheid. Uw woord is de waarheid.
Ik zend hen naar de wereld, zoals u mij naar de wereld hebt gezonden.
Ik heb mij geheiligd omwille van hen, zo zullen ook zij door de waarheid geheiligd zijn.
Acclamatie: za: Het woord dat ik jou geef – zo: Kom adem ons open
Overweging
Het is precies een week voor Pinksteren, donderdag vierden we Hemelvaart. Jezus zei toen tegen zijn apostelen: Het is beter voor jullie dat ik ga en dan verdwijnt hij ook uit het zicht, hen verweesd achter latend. Daarom wordt deze zondag ook wezenzondag genoemd. Ik herinner me een schoolplaat van hemelvaart waarin mensen naar boven staren, naar een wolk waaronder alleen nog 2 voeten zichtbaar zijn. Jezus, zwevend tussen hemel en aarde, uit het zicht verdwenen van de mensen. En dan de vraag: Mannen van Galilea, waarom staan jullie naar de hemel te staren? Bedoeld wordt: die hemel, daar gaat het nu niet om, hier op aarde moet je verder, het gaat erom dat je een hemel op aarde maakt. Mooi gezegd maar hoe moet het nu verder, zo zonder Jezus?
Er gaan enkele dagen overheen, maar dan is Petrus zover hersteld van alle emoties dat hij de draad weer oppakt; hij vindt de moed om verder te gaan. Hij besluit dat het aantal apostelen weer op 12 gebracht moet worden, zoals in het boek Psalmen staat: laat een ander zijn taak overnemen. In de leegte die Jezus achterlaat zijn de leerlingen aan zet: zij moeten het nu overnemen. Misschien is wezenzondag wel een begin van de volwassenheid van de jonge kerk.
Zorgvuldig worden de voorwaarden waaraan de nieuwe moet voldoen geformuleerd: Hij moet vanaf de doop van Jezus tot en met zijn hemelvaart bij de groep geweest zijn. Zodat hij een getuige is, die weet heeft van niet alleen het sterven, maar ook van het leven van hun leraar. Van hoe hij met mensen omging, om hen bekommerd was. Er zijn 2 geschikte kandidaten, dan laten ze het lot beslissen: dat betekent voor hen dat God hierin een stem heeft. Verder doen die eerste Christenen niet moeilijk want er is werk aan de winkel: de groep leerlingen en vrienden moet tot een hechte gemeenschap worden opgebouwd en de boodschap van Jezus moet verder bekend worden gemaakt.
Vreemd dat in onze dagen de kerkleiding, die klaagt over gebrek aan roepingen, zich zo weinig laat inspireren door dit voorbeeld uit de begintijd van haar geschiedenis. Er is werk te doen, dus moeten er mensen aangesteld worden: begeesterde mannen en vrouwen omdat de gemeenschap van Jezus’ volgelingen niet aan haar lot mag worden overgelaten. Er is moed voor nodig om niet bij de pakken neer te blijven zitten, maar om door te gaan. Kerk-zijn is dynamisch, is samen een weg gaan, soms samen een weg zoeken en banen. Er is ook gelovig vertrouwen nodig bij de kerkleiders: dat God met gewone mensen verder zal gaan, hij laat ze niet in de steek. En zo komt er een nieuw begin; geheel tegen de verwachtingen in.
Als mensen gaan sterven geven ze vaak aan hoe belangrijk het voor hen is dat hun kinderen met elkaar op goede voet blijven omgaan, dat ze elkaar steunen. Ook Jezus heeft vlak voor zijn dood deze wens geuit, zoals we in het evangelie al hoorden. Van de eensgezindheid van de leerlingen en de eenduidigheid van zijn boodschap hangt alles af.
Geen bedrijf floreert, geen religie overleeft als er geen gedeeld inzicht is over hoe en waarheen men wil. Verdeeldheid kan alleen verwarring zaaien, ” en van ons doen geen daad beklijft “ zingen we met Oosterhuis. Dan zullen we uit elkaars genade vallen omdat we niet op hetzelfde geijkt zijn: op het Licht.
Maar eensgezindheid is niet hetzelfde als uniformiteit, eenvormigheid is geen doel en ook onmogelijk. Vanaf het allereerste begin is er verschil geweest tussen de leerlingen, tussen Petrus en Maria van Magdala, tussen Petrus en Paulus en Johannes. Het ene lichaam en de ledematen met zijn gevarieerdheid in aanleg, in taak en aanpak is toch een verrijking t.o.v. het keurslijf van uniforme regels en gebruiken. Jezus bad om eenheid, niet om uniformiteit. Hij bad dat zijn volgelingen zich echt verbonden zouden voelen met Hem en evenzeer met elkaar, en die verbondenheid kun je niet in hokjes zetten, zodat het overal en altijd precies hetzelfde is. Die verbondenheid wordt pas echt en levend als er ook ruimte is voor allerlei verschillen. Daarmee omgaan is niet zo gemakkelijk, het vraagt geduld, respect, maar vooral liefde. Het vraagt ook moed om veranderingen te accepteren, afscheid te nemen van verouderde inzichten en keuzes te maken. Dat proces herkennen wij; verder gaan op andere wegen, als de oude situatie daartoe dwingt.
Maar soms voelt dat als een nieuw begin; het mag Pinksteren worden.
Lied: za: De Geest des Heren – zo: De Geest van God waait
Voorbede
Eeuwenlang al, inspireert Jezus mensen om nieuwe wegen te zoeken en te bewandelen. Voor die durvers, die ramen openen die nieuwe perspectieven bieden, ook in onze wereld willen we vandaag bidden, opdat ze niet opgeven.
Bidden wij om vertrouwen dat wij durven zien dat er steeds iets nieuws groeit uit het oude.
Bidden wij om inzicht, dat wij geloven in het proces van verandering.
Bidden wij om creativiteit: dat wij onze talenten steeds opnieuw ontdekken.
Voor ons allen hier bijeen dat het samen vieren ons kracht en sterkte geeft
om na te denken hoe we onze roeping als gelovige telkens opnieuw vorm kunnen geven.
Tafelgebed
Gezegend en gedankt, God van mensen, God van hemel en aarde.
In ons leven gebeuren er soms dingen, waar we het moeilijk mee hebben.
Toch willen we ons daardoor niet laten ontmoedigen,
we blijven vertrouwen op Uw Geest die ons bemoedigt, ons gaande houdt.
- Waar vriendschap is en liefde
God van mensen, steeds weer hebben profeten ons verteld,
dat U geen offers vraagt, maar aandacht en liefde voor elkaar.
Waar we in gerechtigheid met elkaar omgaan, is het visioen van een nieuwe hemel en een nieuwe aarde zichtbaar.
Iedereen die zich hiervoor inzet is welkom in dat Rijk van God.
- Waar vriendschap is en liefde
Wij danken U voor Jezus, die ons door zijn manier van leven heeft laten zien,
dat een leven van liefde en gerechtigheid mogelijk is.
Hij deelde zichzelf uit en bleef ongebroken, vertrouwend op zijn uiteindelijke heelheid bij U.
Hij hield vast aan waar Hij in geloofde en zei tegen hen die de moed dreigden te verliezen:
- Waar vriendschap is en liefde
Overal waar Hij kwam, deed Hij voor hoe het zou kunnen.
Hij stuurde mensen niet hongerig weg maar gaf hen op wonderbaarlijke wijze te eten
door een kind met vijf broden en twee vissen.
Meer was niet nodig, dat was voldoende om mensen te overtuigen, hoe breken en delen overvloed geeft.
Zo gaf Hij de zoekende menigte moed, zonder woorden wisten zij:
- Waar vriendschap is en liefde
De laatste avond van zijn leven toen hij afscheid nam.
het brood brak en uitdeelde aan zijn vrienden; aan ons en zei:
Neemt ervan: dit ben ikzelf. Mijn hart en ziel met u gedeeld.
Ook de beker gaf Hij ons te drinken en zei: neemt deze van mij over
deelt hem samen en geef hem door om een nieuw begin te maken
alle mensen gezegend aan een zelfde tafel.
- Waar vriendschap is en liefde
Het gebaar van het delen van het brood met elkaar blijft ons eraan herinneren, dat uw Rijk er niet vanzelf komt.
Wees ons nabij om een open ruimte te scheppen, waarin wij wat wezenlijk van waarde is met elkaar kunnen delen in de nagedachtenis van Jezus, Messias. Amen.
Onze Vader gezongen
Vredewens
Elkaar de hand reiken is een begin van vrede, laten we dat elkaar wensen: vrede en alle goeds.
Breken en delen
Zoveel graankorrels in brood, zoveel druiven om wijn te maken,
dat vraagt erom dat we brekend en delend leven.
Iedereen is dus uitgenodigd.
Communielied: Waar staat een gedekte tafel
Slotgedachte:
Een rivier kwam bij een woestijn aan.
Wanhopig en doodsbang als ze was om alles kwijt te raken wat ze in haar stroom met zich mee had gevoerd, wilde ze terug.
Maar de Wind fluisterde haar toe Vertrouwen te hebben, omdat alles een diepere betekenis heeft en je alleen kunt verliezen wat niet echt bij je hoort.
Toen gaf de rivier zich over, verdampte en de Wind droeg haar naar de Woestijn, waar ze in regen neerdaalde en oneindig veel rijker en wijzer verder stroomde.
Zending en zegen
Mag God met ons mee gaan op onze levensweg, zodat onze gezichten stralen van vreugde,
onze harten elkaar verwarmen, onze handen vrede brengen, en onze voeten op weg gaan
naar een wereld waar liefde en zorg gedeeld wordt.
Laten we een zegen zijn voor elkaar, dan krijgen we de zegen van de Vader, De Zoon en heilige Geest. Amen.
Slotlied: Wonen overal nergens thuis