San Salvatorgemeenschap 12 april 2015
Thema: In het licht leven
Voorganger: Ard Nieuwenbroek
Muzikale ondersteuning: koor Melodiek
Openingslied: Hier wordt een huis voor God gebouwd
Welkom
Welkom vandaag in deze viering. Welkom voor jou die hier wellicht voor het eerst aanwezig is, zoekend naar wat je wilt ontvangen. Welkom voor jou die hier zo vaak komt, met vreugde en verdriet. Welkom voor jou die zo verlangt naar licht in jouw leven.
In deze tijd van het jaar, het voorjaar, geniet ik van zoveel dingen. De vogels die weer gaan fluiten, de bloemen die voorzichtig en onstuitbaar gaan bloeien en vooral het licht dat iedere dag ’s morgens vroeger begint en ’s avonds later stopt. Biologen zeggen dat onze biologische tijdklok daar op reageert. We worden actiever en lijken wel anders tegen de wereld aan te kijken. Zoals vroeger, en misschien nog wel eens, bij veel mensen de onstuitbare neiging bestond om de grote schoonmaak van het woonhuis te beginnen. En als de zon ons dan nog eens extra in het licht zet is het helemaal feest. Die eerste warme zonnestralen op je gezicht terwijl je een lekker kopje thee, of een glas witte wijn, drinkt. Heerlijk.
Licht doet ertoe. Zelf willen we ook zo graag in het licht van het leven staan. Energiek, ondernemend en positief. Om zo in het licht te zijn en licht uit te stralen: te leven volgens de Thora. Jezus deed ons dat voor, licht in de wereld. Die zou er heel anders uitzien als we daar wat meer werk van zouden maken.
Johannes schrijft ons vandaag over leven in het licht en leven in de duisternis. Geïnspireerd door zijn woorden zoeken we vandaag naar inspiratie om in het licht te leven. Voor anderen en voor onszelf.
Maar voordat we gaan luisteren, zingen en nadenken is het goed om de stilte te zoeken in onszelf en om ons heen:
Gebed
Eeuwige, die mij tussen de mensen wil zien.
Beadem mijn hoofd en mijn hart,
Zodat ik jou weet en jou voel.
Bescherm mij tegen moedwil en dwaalsporen in duisternis.
Laat me niet verloren lopen in het donker,
en geef mij het licht waar ik op vertrouwen kan.
Lied: Die ons voor het licht gemaakt hebt
Inleiding op de lezingen
De lezingen gaan vandaag over hoe het is om in het licht te leven. De tweede lezing is een brief van Johannes. Hem zijn vooral vijf beelden dierbaar. In Jezus ziet hij het brood des levens, de goede herder, de deur voor de schapen, de wijnstok en ook is Jezus voor hem vooral het licht van de wereld. In die wereld ontmoeten we gelukkig ook vandaag zoveel lichtende voorbeelden van ‘ in het licht leven’ . De eerste lezing gaat over zo’n lichtend voorbeeld: Malala, een van de jongste winnaars ooit van de Nobelprijs voor de vrede.
1e lezing: van Elly Zuiderveld-Nieman
Ik ben Malala ik vocht voor mijn leven
ik kreeg de kogel, de dader was jij
Ik ben Malala ik wil je vergeven
mijn hoofd is geraakt maar mijn hart is nog vrij
vrij als een vogel
Ik ben Malala, want jij kon niet weten
dat duizenden meisjes nu op zouden staan
die allemaal zeggen Malala te heten
die dankzij jouw daad naar school kunnen gaan
vrij als een vogel
Ik ben Malala, ik zal blijven vechten
voor angstige musjes, gekooid en beknot
Ik ben Malala, ik strijd voor hun rechten
en bid om genade voor jou bij mijn God
Jij gaf mij de kogel, maar Hij liet mij vrij
vrij als een vogel. . . .vrij
Lied: Ik heb lief de aarde en de mensen
2e Lezing: 1 Johannes 1, 1-5
Wat er was vanaf het begin, wat wij gehoord hebben, wat wij met eigen ogen gezien en aanschouwd hebben, wat onze handen hebben aangeraakt, dat verkondigen wij: het Woord dat leven is. Het leven is verschenen, wij hebben het gezien en getuigen ervan, we verkondigen u het eeuwige leven dat bij de Vader was en aan ons in het Licht verschenen is. Wat wij gezien en gehoord hebben, verkondigen we ook aan u, opdat ook u met ons verbonden bent. En verbonden zijn met ons is verbonden zijn met de Vader en met zijn Zoon Jezus Christus. We schrijven u deze brief om onze vreugde volkomen te maken. Dit is wat wij hem hebben horen verkondigen en wat we u verkondigen: God is licht, er is in hem geen spoor van duisternis. Als we zeggen dat we met hem verbonden zijn terwijl we onze weg in het duister gaan, liegen we en leven we niet in het licht van de waarheid.
Lied: Onze duisternis is voor Jou geen duisternis
Overweging
Je zit als 14 jarig meisje in de bus. Na een fijne schooldag op weg naar huis. Het is dinsdagmiddag 9 oktober 2012. Dan is er een geweldige knal. Een kogel schiet door je hoofd en je hals. Malala is dat meisje en ze is slachtoffer van een doelgerichte aanslag op haar leven door een Talibanstrijder. De reden van de aanslag? Al vanaf haar elfde jaar schrijft ze dat meisjes op het platteland van Pakistan het recht hebben om naar school te gaan. Ook schrijft ze over de gewelddadigheden van de Taliban in de Swatvallei, waar sinds de machtsovername door de Taliban in 2007 meisjes worden uitgesloten van school en ook veel andere mensenrechten worden geschonden. Na vele operaties gaat ze door met haar strijd en ontvangt in 2014 als jongste winnaar ooit de Nobelprijs. De Taliban dreigt haar alsnog te zullen doden. Malala: een lichtend voorbeeld van hoe je in het leven in het licht kunt staan en je je niet verschuilt in de veilige schaduw. Malala doet precies wat Johannes ons in het Evangelie oproept te doen: te leven in het licht van de waarheid.
Leven in het licht betekent leven in de voetsporen van Jezus. Makkelijk gezegd! Want dat is nog niet zo eenvoudig als het klinkt. Het vraagt om de bereidheid en de durf om los te laten wat je vertrouwd is, wat bescherming en zekerheid lijkt te bieden. Maar je ook gevangen houdt.
We kunnen waarschijnlijk geen van allen een Malala zijn. Maar wat dan wel? Hoe kunnen we er, vanaf vandaag, meer werk van maken om beter ‘ in het licht te leven’ ? De afgelopen weken hoorde ik verhalen van mensen die in hun leven kleine veranderingen aanbrachten. Ter inspiratie vertel ik hier over hun ervaringen.
Een dertigjarige vrouw merkte van zichzelf dat ze steeds vaker mopperde over van alles en nog wat. Laten we maar zeggen: ze had een nogal hoog ‘ Ja-maar’ gehalte. Bijna nooit een keer de moeite nemen eerst echt te luisteren naar een ander maar meteen een tegengeluid laten horen. Steeds meer mensen reageerden door afstand te nemen. Wat deze jonge vrouw weer interpreteerde als: ‘ Zie je wel, niemand vindt me de moeite waard! . Binnen een dag merkte ze het grote verschil door minder of niet te mopperen. Alles werd lichter, de warmte van mensen weer voelbaar.
Of die zestigjarige man die, na zijn gedwongen ontslag, thuis alleen maar woedend en verdrietig zat te zijn. Op een ochtend pakte hij de fiets en ging op bezoek bij een neef die opgenomen was in een verpleeghuis met bewoners die dementeren. Hij werd hartelijk ontvangen, wandelde die ochtend met zijn neef en een andere bewoner. Om vervolgens dit zo’n vier keer keer week dit te herhalen. In het verpleeghuis verlichtte zijn komst niet alleen zijn neef. Hij sloeg nieuwe wegen in, betrad een voor hem onbekende wereld. Was minder woedend en verdrietig.
Iemand anders, een zeventigjarige man, had al twintig jaar geen contact meer gehad met zijn broer. Beiden boos en verdrietig na een een de hand gelopen ruzie op een verjaardagsfeest. Na een begrafenis van een goede vriend besloot hij alle moed bij elkaar te rapen en zijn broer een kaartje te sturen. Al de andere dag belde die terug. Sinds dat moment zijn ze nog steeds geen broers die elkaar wekelijks ontmoeten maar er is heldere zuiverheid gekomen in hun harten. De zeventigjarige man is nu weer broer geworden.
Leven in de voetsporen van Jezus is op pad gaan, nieuwe wegen inslaan, het onbekende tegemoet durven gaan. Leven in het licht van de Eeuwige is in beweging komen, wegtrekken uit wat vastgeroest is. Bereid zijn het oude los te laten.
Malala verwoordt het zo intens in de eerste lezing: ‘Mijn hoofd is geraakt maar mijn hart is nog vrij’ . Onze hoofden zijn meestal zo aangeraakt met belemmerende gedachten. ‘ Wat gaat er gebeuren als ik dit doe?’
‘ Wat zullen ze wel niet van me denken wanneer ik een andere keuze maak?’. ‘ Ik durf niet…! ’. Allemaal gedachten die ons in de comfortabele en veilige schaduw van het leven houden. Gedachten die ervoor zorgen dat we niet bewegen in ons leven. Vrij zijn in je hart maakt het mogelijk om aangeraakt te worden door het licht, niet bang te zijn voor het leven.
Moeten we dit allemaal in ons eentje doen? Gelukkig niet. Als je je ogen en je hart open houdt ontmoet je iedere dag in mensen lichtende voorbeelden. Mensen die hardnekkig blijven geloven in het goede, die elkaar het beste gunnen en die elkaars naaste willen zijn. In hun passie en gedrevenheid voor het goede is het inspirerend licht van de Eeuwige te vinden.
Ook is er een prachtig gezegde dat luidt: ‘ Wat je uitstraalt trek je aan!’ . Anders gezegd: des te meer je in het licht kunt en durft te leven, des te meer lichtgevende mensen je zult ontmoeten. Zo voeden we onszelf en elkaar met energie om in het licht te leven. Zo leven we vanuit het visioen van licht en aanwezigheid, van nieuw leven, van toekomst, van Pasen.
In het licht staan
Voordat we ons geloofslied uitzingen vraag ik iedereen, die dat wil, een kaarsje aan te steken en hier voorin een plek te geven, temidden van alle andere kaarsen. Met het aansteken van het kaarsje bevestigen we ons geloof in de zin ‘Ik wil, kan en zal in het licht leven’.
Geloofslied: Licht dat ons aanstoot in de morgen
De tafel wordt klaargemaakt en er wordt gecollecteerd
Voobede
Eeuwige,
We bidden voor mensen die, in de zelfkant van het leven, hun boosheid, wanhoop en verdriet niet meer de baas zijn. Voor allen die lijden aan verslaving en geweld bidden we om licht, kracht en vertrouwen.
Zegen ons met het licht van uw ogen, Heer onze God
Eeuwige,
Vandaag bidden we jou ook om verlossing voor zovele mensen die lijden onder het kwaad van anderen: vluchtelingen, slachtoffers van seksueel misbruik, gemartelden en politiek gevangenen. Sta hen bij met jouw troostende levensenergie.
Zegen ons met het licht van uw ogen, Heer onze God
Eeuwige,
Jij bent het Licht van de wereld. Dank je, dat je onze weg verlicht en laat zien wat goed is om te doen.
Wil je ons vullen met jouw licht zodat we licht voor anderen kunnen zijn?
Zegen ons met het licht van uw ogen, Heer onze God
Eeuwige,
Vandaag bidden we in het bijzonder voor mensen die nauwelijks nog licht zien in hun bestaan. Geplaagd door een depressie leven ze, dag in dag uit, in duisternis. Soms zonder enig zicht op verlichting. Sta hen bij in hun donkerste momenten van eenzaamheid, wees voor hen een stralende ster van hoop op een betere toekomst.
Zegen ons met het licht van uw ogen, Heer onze God
Eeuwige,
Vandaag bidden we ook voor de gebeden die in ons gebedenboek staan geschreven. Ook gedenken we nu onze voorouders en onze ouders die ons het licht van vertrouwen hebben doorgegeven. In jou danken we hen voor hun menselijke goedheid en gedenken hen speciaal als ze zijn overleden en niet meer in ons midden zijn. Vandaag noemen we in het bijzonder
Zegen ons met het licht van uw ogen, Heer onze God
Tafelgebed
Wij zeggen jou dank, God,
omdat jij ons nooit afschrijft, nooit wegduwt.
Omdat jij zoveel geduld met ons hebt,
ons steeds opnieuw laat beginnen.
Wij zeggen je dank omdat je ons neemt zoals wij zijn
met onze kleine en duistere kanten,
maar ook met onze goede wil.
Wij zeggen je dank voor zoveel lichtende voorbeelden om ons heen,
die ons begrijpen en aanvaarden,
die ons vergeven als wij verkeerd doen.
Voor hen die ons bevestigen, bemoedigen en verlichten
bij wie wij mogen zijn zoals wij zijn,
voor wie we niets hoeven verbergen.
Wij zeggen je dank voor Jezus van Nazareth,
zo diep en zo menselijk
Hij moedigde mensen aan,
Hij gaf zich aan ieder die zich klein en weerloos voelde:
Hij werd één van hen en sprak zijn geloof in anderen zo vaak uit.
Hij werd één van hen door zich te breken en te geven,
door brood te zijn voor anderen.
Nu we hier samen zijn delen wij het brood en wijn zoals hij zei:
‘Deel dit brood en deze wijn,
deel het leven met elkaar
en ik zal jullie leven delen.
Hou je vast aan elkaar en heb geloof in elkaar’
Zend ons naar mensen toe met handen vol vrede,
met woorden van leven en vertrouwen.
Mensen die niet alle antwoorden weten
maar luisteren naar ons en onze onzegbare woorden.
Onze Vader
Vredeswens
Elkaar de hand schudden is een gebaar waarbij we elkaar zeggen: ik wil me met jou verbinden! Onze handen zijn zo een teken van licht. Laten we elkaar dan ook nu de hand schudden, als teken van verbindende vrede.
Vredeslied: Waar vriendschap is en liefde
Breken en delen Dat wij niet slapen daglichtbewoners
Afsluitend gebed aan tafel
Na de aanslag op Malala stonden duizenden meisjes op en bleven vechten voor angstige musjes, gekooid en beknot. Aangeraakt door het licht, het licht dat ons aanstoot, het licht dat ons aanvuurt. Het licht dat ons zegt: “ Sta op en beweeg, je hoeft niet bang te zijn”. Vol vertrouwen vragen we jou Eeuwige om dat licht in en om ons heen. Voor nu, straks en ooit.
Slotgedachte: De vlam in de nacht
Op een donkere avond zat de Boeddha samen met zijn monniken in de open lucht met een brandende olielamp naast zich. Hij keek naar de lamp en zag hoe de insecten erop afkwamen en hoe zij zichzelf lieten verbranden door de vlam. De Boeddha zei: “ Deze insecten zien de vlam, maar ze begrijpen hem niet. Ze denken dat de vlam hun leven en geluk zal schenken, maar in werkelijkheid betekent de vlam dood en ellende voor hen. Op dezelfde manier zien de mensen schitterende vlammen van de macht, de schitterende vlam van bekendheid en roem. Ze rennen er naartoe, denkend dat de vlam hen leven en geluk zal schenken, om vervolgens te ontdekken dat deze dood en ellende veroorzaakt. Keer je dus af van wat je rondom je ziet en hoort en concentreer je op je eigen geest en ziel”.
Zegen en wegzending
Eeuwige,
Voed ons met jouw licht van vrede
Sterk ons met jouw licht van kracht
Inspireer ons met jouw licht van woorden
Draag ons met jouw licht van vertrouwen
Daartoe zegenen we elkaar en onszelf
in de naam van Vader, Zoon en Heilige Geest, Amen
Slotlied: O schoonheid Uw verbrand gezicht.