San Salvatorgemeenschap 14 april 2017
Thema Witte Donderdag: Kiezen en delen
Voorganger : Pastoraatsteam
Muzikale ondersteuning: Koor De Cantrorij
Welkom
Welkom bekende en onbekenden.
Hier rondom deze tafel.
Een lange tafel met plaats voor iedereen.
Het is goed dat jullie vanavond hier zijn.
Om te gedenken en te vieren. Met elkaar.
Alles staat klaar. De tafel is gedekt. Brood, wijn. Water en doeken.
Alles staat klaar. Een feestmaal. Omdat we gedenken.
Die allerlaatste avond. Jezus met zijn vrienden,
bij elkaar in Jeruzalem om de uittocht uit Egypte te vieren.
Een feestelijke avond. En toch? Er hangt iets in de lucht. Anders dan andere jaren.
De stemming is gespannen. Net als in de nacht dat het Joodse volk Egypte ontvluchtte.
Laten we beginnen met een moment stilte
Laat we het hier zo stil maken dat we de stem kunnen horen die in ons binnenste klinkt.
Stilte en openingsgebed
Eeuwige, Jij die met ons meetrekt door tijd en ruimte,
ongekend en onbegrensd Jij.
Ben Jij? Hier?
Laat ons kiezen en leer ons delen tot het bittere eind.
Amen
Acclamatie: God bewaar mij als ik
1ste lezing: Exodus 12
God sprak tot Mozes en Aäron in Egypte: ‘Deze maand moet u beschouwen als de beginmaand, als de eerste maand van het jaar. Maak aan heel de gemeenschap van Israël het volgende bekend. Op de tiende van deze maand moet iedere familie een lam uitkiezen, ieder huis een lam. Als een familie te klein is voor een lam, dan moeten ze, rekening houdend met het aantal personen, samendoen met hun naaste buren. Bij het verdelen van het lam moet er rekening gehouden worden met ieders eetlust. Het lam moet gaaf zijn, van het mannelijk geslacht en eenjarig. U kunt er een schaap of een geit voor nemen. U moet de dieren vasthouden tot aan de veertiende van de maand. Dan moet heel de verzamelde gemeenschap van Israël ze slachten in de avondschemering. Vervolgens moet u wat bloed nemen en dat uitstrijken over de beide deurposten en over de bovenbalk van de deur van alle huizen waar het lam gegeten wordt. In dezelfde nacht moet het vlees gegeten worden, op het vuur gebraden. Het moet gegeten worden met ongezuurd brood en bittere kruiden. En dit is de wijze waarop u het lam moet eten: uw lendenen omgord, sandalen aan uw voeten, en uw staf in de hand. Haastig moet u het eten, want het is Pasen voor God. Deze nacht zal Ik door Egypte gaan en alle eerstgeborenen van Egypte, zowel mensen als dieren, slaan. Aan alle goden van Egypte zal ik het vonnis voltrekken. Ik ben God. Maar het bloed aan de huizen zal een teken zijn dat u daar woont. Als Ik het bloed aan uw huizen zie, zal Ik aan u voorbijgaan. De vernietigende plaag zal u niet treffen als Ik Egypte sla. Deze dag moet u tot een gedenkdag maken, u moet hem vieren als een feest ter ere van de heer. Generatie op generatie moet u hem als een eeuwig voorschrift vieren. Gedurende zeven dagen moet u ongezuurd brood eten. Op de eerste dag moet u het zuurdeeg uit uw huizen verwijderen, want als iemand één van die zeven dagen iets eet dat gezuurd is, dan zal die van Israël worden uitgesloten.
Er valt wat te kiezen vanavond! Je bent naar hier gekomen. Dat is al een keuze. Soms ontstaan er situaties waarin er misschien niet zoveel keuze is. Mensen gevangen in de omstandigheden. Zoals het joodse volk in Egypte. Zoals mensen in Syrië. Zoals de mensen in Afrika. Zoals mensen gevangen in situaties van onmacht. Dan ben je blij met iedere uitweg die je geboden wordt. Hoop op bevrijding. Daar gaat dit verhaal over. Kiezen om die uitweg daadwerkelijk in te slaan. Zet dat teken op je deurpost. Laat maar zien wie je bent. Die weg van bevrijding is niet geen eenvoudige weg. Het is misschien wel een alles of niets moment, waarin geen plaats is voor nuance. Vanavond serveren we hier geen kant en klaar keuzemenu. De maaltijd van vandaag daagt je uit om in beweging te komen. Net als het joodse volk begin je een reis zonder vastomlijnde eindbestemming, wat niet wil zeggen dat de reis doelloos is. Zie deze maaltijd maar als voedsel voor onderweg. Als reisvoer. Het is een weg, een keuze die wat kost. De vrijheid om te kunnen gaan, heeft soms een prijs. Laat ons daar ook maar bewust van zijn. Iedere keuze heeft consequenties voor anderen. Soms ongewild. Vaak onontkoombaar. Laat ons hier die bitterheid proeven, opdat we nooit voorbijgaan aan wat onbedoeld pijn verzaakt bij anderen.
Lied: Wat ik gewild heb
Wij hopen van het slag mensen te zijn die zich niet door bitterheid laten regeren.
Laat ons kiezen voor de open blik, de uit gestoken hand,
het helpende gebaar, de toenadering, de kans, de liefde, de ander.
2de lezing: Johannes 13
Het gebeurde tijdens een maaltijd. De duivel had inmiddels iemand ertoe aangezet Hem over te leveren: Judas, de zoon van Simon Iskariot. Jezus, die wist dat de Vader Hem alles in handen had gegeven en dat Hij van God gekomen was en naar God zou teruggaan, stond van tafel op, legde zijn bovenkleren af en bond een linnen schort om zijn middel. Daarna goot Hij water in een waskom en begon Hij de voeten van zijn leerlingen te wassen. Hij droogde ze af met de schort om zijn middel. Zo kwam Hij bij Simon Petrus. ‘Rabbi,’ zei deze, ‘gaat U mij de voeten wassen?’ Jezus gaf hem ten antwoord: ‘Wat Ik doe, daar heb je nu geen begrip van; later zul je het begrijpen.’ Petrus hield vol: ‘Nooit in der eeuwigheid zult U mij de voeten wassen!’ Maar Jezus zei: ‘Als Ik je voeten niet mag wassen, hoor je niet bij Mij.’ ‘Heer,’ zei Simon Petrus toen, ‘dan niet alleen mijn voeten, maar ook mijn handen en mijn hoofd.’ Maar Jezus antwoordde: ‘Wie in bad is geweest, is helemaal gezuiverd; buiten de voeten hoeft hij niets meer te wassen. Zo zijn ook jullie gezuiverd – hoewel niet allemaal.’ Hij wist namelijk wie Hem zou overleveren; daarom zei Hij: ‘Jullie zijn niet allemaal gezuiverd.’ Toen Hij hun voeten had gewassen en zijn bovenkleren had aangetrokken, nam Hij weer aan tafel plaats en zei: ‘Begrijpen jullie wat Ik gedaan heb? Jullie noemen Mij meester en Heer, en terecht, want dat ben Ik. Welnu, als Ik, jullie Heer en meester, jullie voeten heb gewassen, dan behoren jullie ook elkaar de voeten te wassen. Ik heb jullie het voorbeeld gegeven: je moet doen zoals Ik voor jullie heb gedaan.
Lied: Niemand heeft u gezien
Je kleding afleggen, door de knieën gaan en de voeten van je vrienden wassen. Contact. Huid op huid. Contact maakt mensen tot mensen. Misschien maakt de ander mij wel tot wie ik ben. De ander is medemens. De ander is ook die onbegrijpelijke, die wij God noemen. Contact. Een gebaar van tederheid. Water dat over handen stroom. Een doek je handen drogen zal. Een moment van overgave. Een moment van keuze om die tederheid, dat liefdesgebaar te ondergaan. Laat het water stromen en kies voor liefde. Kies voor zachtheid naar jezelf en naar anderen. Kom een voor een. Kies. Sluit je aan.
We wassen de handen
Lied Wek mijn zachtheid weer
Voorbeden
Met de bitterheid in onze mond, en onze handen gewassen bidden we hier vanavond tot jou, God. We bidden voor mensen, waar ook ter wereld in situaties van oorlog en natuurgeweld. Dat er voor hen uitzicht, bevrijding ontstaat.
Omdat Gij het zijt
We bidden voor mensen die kiezen om dat wat ze hebben in te zetten voor het goede leven voor allen.
Omdat Gij het zijt
Deze tafel is een tafel van allen. Hier is ruimte. Ruimte voor wat ons bezighoudt.
Stilte
Omdat Gij ‘t zijt
Tafelgebed
Goede God, Bron van ons bestaan.
Uw woord was het begin, stelde de hemel en grondvestte de aarde.
Uw woord schiep orde tussen licht en duisternis
Uw adem riep planten, dieren en mensen tot zijn.
Uw woord was het begin van leven. Een leven om licht en vreugde.
Uw woord was uitzicht op bevrijding uit slavernij.
Uit overstromende liefde schonk u uw zoon aan mensen.
Zonder voorbehoud liefde tot het uiterste.
Opdat allen in uw liefde zouden zijn.
Jezus, op zijn tijd, sprak tot zijn leerlingen:
Ik geef jullie mijn vreugde opdat jullie vreugde volmaakt zal zijn.
Hebt elkaar lief, zoals ik jullie heb liefgehad.
Hij knielde en waste met water het stof van hun voeten.
Zijn gebaar voor: Ik heb jullie lief. Zo volkomen, radicaal,
dat ik mijn leven geef voor jullie. Er is geen groter liefde
dan je leven geven voor je vrienden.
Vanaf nu noem ik jullie geen dienaren meer, maar vrienden.
Zie hier: Dit brood, deze wijn, dit ben ik, dit is mijn liefde,
de liefde van mijn Vader. Dit is alles wat ik ben, voor jullie.
In het breken van het brood en in het delen van de wijn
leven jullie in mij en met mij.
Deze overgave, deze toewijding tot het uiterste
mogen wij steeds herinneren steeds zoeken, steeds ervaren,
wanneer wij alleen zijn en ook wanneer wij met mensen tezamen zijn.
Onze Vader – Vredegroet
Vrede laat Ik jullie na, mijn eigen vrede geef Ik jullie, een andere dan de wereld te bieden heeft. Je moet je dus niet zo laten verontrusten en de moed niet verliezen. Deze woorden sprak Jezus tot zijn vrienden. Woorden die oproepen tot vrede zijn van alle tijden. Het woorden van vandaag. Mohamed El Bachiri verloor vorig jaar zijn vrouw bij de aanslagen in Molenbeek. Van zijn hand verscheen het boekje een Jihad van liefde. Ook hij schrijft over vrede.
‘Vrede zij met jou en de mensheid. Hou van je naaste, ook al is hij slecht. Laat iedereen heil vinden in zijn overtuigingen, zijn geloof, zijn filosofie. Eenieder die ijvert voor het goede heeft het aanzien van een held. Jullie worden nog mooier als jullie elkaar de hand geven.’ Vredeslied: Gij die uw naam hebt uitgeroepen in ons gezicht
Uitnodiging
Wij delen hier brood en wijn zoals ooit Jezus brood en wijn deelde met zijn vrienden. We geven schalen door. Brood is er om uit te delen. Neem het ongesemde brood en geeft het aan wie naast je zit en vertrouw erop dat jij op jouw beurt het brood ook mag ontvangen van wie naast je zit. Ook de wijn gaat rond, een beker voor smaak. Ook dit geven we aan elkaar door. Proef van deze liefdeswijn.
Communielied: Wat in stilte bloeit
Dankgebed
Brood en wijn gedeeld, als tastbare herinnering
aan hem die ene mens, zo naar jouw beeld.
Brood en wijn gedeeld als aansporing om te kiezen
keer op keer, voor het kwetsbare .
Brood en wijn gedeeld als oneindig vertrouwen
in het goede leven voor allen.
We laten zijn woorden klinken
aan het einde van deze maaltijd.
Als jullie mij liefhebben, zul je ter harte nemen wat ik jullie opdraag.
Stilte
Hij sprak: wat de Vader Mij heeft opgedragen, voer Ik ook uit. Kom, laten we gaan.
In stilte gaan we weg van hier