Perfect?

San Salvatorgemeenschap 22-23 feb 2014
Thema: Perfect?
Voorganger: Ds Henk van Tilburg,.
Muzikale ondersteuning: Melodiek

Openingslied: Zo maar een dak boven wat hoofden

Welkom
Het thema is: Perfect. Denk aan de winnaars bij de Olympische Winterspelen die hun perfecte race gereden hebben. Zij verdienen onze bewondering omdat die perfecte prestatie de oogst is van jarenlange training, mentale kracht en discipline. Maar hebben alle andere deelnemers dan gefaald, omdat ze geen winnaars waren?
Wanneer wij van onszelf of van elkaar gaan eisen dat wij perfect zijn, dan zijn we gevaarlijk bezig. Dat leidt tot faalangst of tot meedogenloze ambitie en onverantwoorde prestatiedruk.
Waarom heb ik dan toch dit thema gekozen voor deze kerkdienst? Omdat de lezingen van deze zondag eindigen met de oproep: Wees dus volmaakt, zoals jullie hemelse Vader volmaakt is. Zo staat het in de nieuwe Bijbelvertaling. In de Willibrordvertaling lezen we: Jullie zullen onverdeeld goed zijn, zoals jullie Vader onverdeeld goed is. Dat klinkt al wat anders, maar nog steeds lijkt de lat wel heel hoog te liggen.

Openingsgebed
Heer, onze God, wat zijn wij zonder U?
Onze geest heeft uw licht nodig,
onze wil uw kracht, onze ziel uw vrede.
Neem Gij ons leven in uw hand
en reinig ons van ongerechtigheid. Zo bidden wij:.

Acclamatie: Wees genadig

Wij roepen tot God die omziet naar onze wereld …..
Om mensen, vernederd en nergens in tel,
om slachtoffers in het spel van machten en meesters:
Om mensen, niet serieus genomen in hun messiaans verlangen naar vrede, niet gehoord in hun protest:
En om al die kleinen, onaanzienlijk, die hopen op U, o God, die de droom bewaren van uw Koninkrijk. Zo bidden wij:

Wees genadig

Vernieuw ons naar het beeld van Jezus Christus,
opdat wij waarlijk uw kinderen mogen zijn
en U mogen liefhebben en dienen met al onze krachten. Zo bidden wij:

Wees genadig

Dat bidden wij door Jezus Christus onze Heer
Amen

Inleiding op de lezingen
In het boek Exodus hoofdstuk 20 ontvangt het volk Israël van Mozes de Tien Woorden als leefregels en richtingwijzers voor bevrijd leven in beloofd land. In de volgende hoofdstukken worden die regels nader uitgewerkt. In de lezing uit Exodus 22 gaat het om de zorg voor de meest kwetsbare mensen..
De evangelielezing is genomen uit Mattheus 5, het eerste hoofdstuk van de Bergrede, dat begint met de bekende zaligsprekingen door Jezus, gevolgd door die krachtige conclusie: Jullie zijn zout van de aarde en licht van de wereld. Maar wat betekent dat in de praktijk van je leven, voor de omgang met je medemensen.

1e lezing: Exodus 22: 20-27
U mag een vreemdeling niet slecht behandelen en hem het leven niet moeilijk maken, want u hebt zelf als vreemdeling in Egypte gewoond. Weduwen en wezen moet u geen onrecht aandoen. Als u hun tekort doet en hun klagen tot Mij opstijgt, dan zal Ik gehoor geven aan hun klagen. Mijn toorn zal losbarsten en met het zwaard zal Ik u doden: uw vrouwen worden weduwen, uw kinderen wezen. Als u aan iemand van mijn volk geld leent, aan een noodlijdende in uw omgeving, gedraag u dan niet als een geldschieter. U mag geen rente van hem eisen. Als u iemands mantel in pand neemt, dan moet u die voor zonsondergang aan hem teruggeven. Hij heeft niets anders om zich mee toe te dekken, het is de beschutting van zijn blote lichaam, hij moet erin slapen. Roept hij Mij om hulp, dan zal Ik hem verhoren, want Ik ben vol medelijden.
Antwoordzang za: Twee handen schoon gebleven. – zo: De hemel mag horen

Evangelielezing: Mattheus 5: 33-48
Verder hebben jullie gehoord dat tot de ouden gezegd is: U zult uw eed niet breken, maar u houden aan uw eed voor de Heer. Maar Ik zeg jullie helemaal niet te zweren. Niet bij de hemel, omdat die de troon van God is. Niet bij de aarde, omdat die zijn voetbank is. Niet bij Jeruzalem, omdat dat de stad is van de grote koning. Zweer ook niet bij je eigen hoofd, omdat je niet één haar wit of zwart kunt maken. Maar je ja zij ja en je nee zij nee. Wat daar nog bij komt, is uit den boze.
Jullie hebben gehoord dat er gezegd is: Oog om oog en tand om tand. Maar Ik zeg jullie een zaak niet uit te vechten met iemand die je kwaad heeft gedaan. Maar als iemand jou een klap op je rechterwang geeft, houd hem dan ook de andere voor. Als iemand een geding tegen je aanspant om je hemd te krijgen, geef hem dan ook je jas. Als iemand je dwingt hem een mijl te begeleiden, ga er dan twee met hem mee. Geef aan wie jou iets vraagt, en wend je niet af als iemand van je wil lenen.
Jullie hebben gehoord dat er gezegd is: U zult uw naaste liefhebben en uw vijand haten. Maar Ik zeg jullie: heb je vijanden lief en bid voor wie je vervolgen, dan zullen jullie kinderen worden van je Vader in de hemel, want die laat zijn zon opgaan over slechten en goeden, en Hij laat het regenen over rechtvaardigen en onrechtvaardigen. Want als je liefhebt wie jou liefheeft, welk loon verdien je dan? Doen de tollenaars dat ook niet? Als je alleen je broeders groet, wat voor bijzonders doe je dan? Doen de heidenen dat ook niet? Jullie zullen dus onverdeeld goed zijn, zoals jullie hemelse Vader onverdeeld goed is.
Acclamatie za: Uw woord is een lamp voor uw voeten – zo: Deze woorden aan jou opgedragen.

Overdenking
Wanneer jongeren willen zeggen dat ze iets perfect vinden gebruiken ze vaak het woord gaaf. Dat kan van alles zijn, een feest, muziek, een idee, een belevenis. Ik vind dat een mooi woord omdat het volledigheid uitdrukt en oorspronkelijkheid: Zo is het de bedoeling, dit was op zijn plaats, hier voelde ik mij goed bij. Gaaf.
Zou je ook kunnen spreken van een gaaf mens? Een mens zoals een mens bedoeld is? Dat lijkt mij zeker een passende vertaling van het begrip volmaakt in de NBV of onverdeeld goed in de Willibrord vertaling. Je bent immers een mens geschapen naar Gods beeld. Dus je hebt het in je om gaaf te zijn, geheel, een mens uit één stuk, op liefde gebouwd.
Tot mijn verrassing zag ik dat in de Naardense Vertaling de tekst uit Deuteronomium 18: 13 waar Jezus op doelt in de Bergrede vertaald is als: Een gaaf geheel zul je wezen met de Ene je God.
Gaaf – onverdeeld goed. Wat betekent dat in de praktijk van het leven? Dat je God liefhebt, met heel je hart, je hoofd en al je kracht, dus met heel je wezen, en dat je je naaste liefhebt als jezelf, dus dat je het lef hebt om ruimhartig te leven.
Zeker als het kwetsbare mensen betreft, zoals vreemdelingen, weduwen, wezen, mensen met schulden. Vraag geen rente, geef een mantel als onderpand terug wanneer het avond wordt. Dus maak geen gebruik van het recht van de sterkste, maar kijk naar medemensen als zijnde schepselen van de Eeuwige, ook naar zijn beeld geschapen. Dus leer van Jezus inclusief te denken, zoals ooit Boerwinkel het uitdrukte in zijn commentaar op de Bergrede. Dat valt niet mee en soms willen wij het zelfs helemaal niet. en denken we exclusief, uitsluitend. Hoeveel moeite heeft het niet gekost om plaatsen voor hostels te vinden in onze stad om verslaafden op te vangen. Het zal wel nodig zijn en er moet plaats voor hen zijn, maar wij willen ze niet. Uitsluitend denken.
Benno L. heeft zijn terechte straf gehad, hij mag weer een plaats krijgen, maar niet bij ons roepen ze in Leiden, hoe de dappere burgemeester ook pleit.
Er zijn verschrikkelijke brandhaarden in de wereld, waardoor massa’s mensen op drift zijn, vluchtelingen, vreemdelingen die op zoek zijn naar een veilige plek om te leven.. Ik hoorde de voorman van het Vlaams Blok voor de TV roepen om een gestructureerd deportatiebeleid van vreemdelingen.. Deportatie. Hoe durf je het uit te spreken, terwijl de beelden van treinen die naar concentratiekampen rijden in ons hoofd zitten. Uitsluitend denken in optima forma, en helaas win je daar kiezers mee ook in Nederland.
Maar jullie zijn een zoutend zout en een lichtend licht. Zout en licht, smaak makend en bederf werend. Dus er is werk aan de winkel voor allen die zich aangesproken voelen met de opdracht om gaaf mens te zijn. Die opdracht hebt u verstaan als geloofsgemeenschap, getuige
uw inzet voor kwetsbare mensen. Hou dat vol.
Dat is geen eenvoudige opdracht, zeker niet als je de radicaliteit van de woorden van Jezus tot je door laat dringen: Dat je ja, ja moet zijn en je nee nee, dat is duidelijk. Betrouwbaar en Integer zijn dat hoort bij ‘een gaaf mens zijn’. Dat mogen we niet alleen verwachten van mensen in publieke functies, maar vooral ook van onszelf. En de les die Jezus de Farizeers leert, dat gaaf mens zijn geen kwestie is van een mooie buitenkant, maar in de eerste plaats van innerlijke oprechtheid, dat verstaan wij ook.
Heb je vijand lief. Dat is een ander verhaal. En die oproep om die andere wang toe te keren wanneer je geslagen bent. Blijf dan maar eens een gaaf mens. Ik voel de woede opkomen als mij of mijn naasten onrecht wordt aangedaan. Dan voel ik me geneigd tot alle kwaad, en moet ik mij laten inspireren door de Geest van God, van Jezus, om toch die gave mens te blijven. En laten wij maar eerlijk zijn, dat lukt ons lang niet altijd. Wanneer je woede het wint, de irritatie te groot wordt, het eigenbelang te zwaar weegt, wanneer je moedeloos geworden bent, en je eigen zwakheid je zwaar tegenvalt. Is de Bergrede dan toch te hoog gegrepen?
Is er werkelijk een mens te vinden van wie wij kunnen zeggen: Wat is Hij gaaf in zijn liefde voor God en mensen?
Wij lezen in de Evangeliën van Jezus van Nazareth, als de gave mens naar Gods hart. Hij leert ons te bidden: Uw Koninkrijk kome, en vergeef ons onze schulden zoals wij anderen hun schuld vergeven, zodat nooit ons tekort en ons falen een blokkade vormen op de zoektocht naar Gods Rijk van vrede en recht. Moeten wij perfect zijn om die zoektocht te volbrengen? Nee, We mogen met vallen en opstaan die weg gaan van de navolging van Christus, in vertrouwen op de komst van Zijn Rijk. En elk moment kunnen wij een nieuw begin maken met die weg, levend vanuit de verzoening. Dat is gaaf! . Door Jezus Christus Onze Heer. Amen.
Geloofslied: Kom en volg mij op de weg.

De tafel wordt klaargemaakt en de gaven worden ingezameld

Voorbeden
In Kiev zijn tientallen slachtoffers gevallen in de gewelddadige confrontatie tussen oppositie en regering. De Kathedraal van Kiev is een ziekenhuis geworden, waar vele zwaar gewonde mensen worden verzorgd. Wij bidden om een zegen van God voor alle slachtoffers, voor de hulpverleners, en voor alle mensen die naar vrede zoeken in de Oekraïne.
Hoor ons als wij zingend bidden:

Laat onze woorden stijgen .

Onder de volken van Syrie en de Centraal Afrikaanse Republiek, vallen nog steeds heel veel slachtoffers in de burgeroorlog. Wij bidden voor al deze kwetsbare mensen die lijden, wij bidden om een zegen van God voor alle slachtoffers, hulpverleners, en voor alle mensen die naar vrede zoeken in Afrika en het Midden-Oosten.
Hoor ons als wij zingend bidden.

Laat onze woorden stijgen .

Wij bidden voor ons land en onze stad. Geef wijsheid aan hen die ons regeren, opdat aan kwetsbare mensen
bescherming en zorg geboden wordt en de sterken hun verantwoordelijkheid verstaan.
Hoor ons als wij zingend bidden:

Laat onze woorden stijgen .

Wij bidden voor uw kerk in de wereld. Help ons één te zijn, doordat wij in woorden en daden getuigen van uw Geest zijn. Zegen ons allen in de taken die wij hebben te verrichten in onze geloofsgemeenschap.
Hoor ons als wij zingend bidden:

Laat onze woorden stijgen .

Wij bidden voor de zieken om kracht en voor de overledenen:
dat zij mogen voortleven in de harten en hoofden van velen

Koester de namen.

Tafelgebed: ‘Ik zal er zijn’
Jij die genoemd wordt ‘God van mensen’
Jij bent geen ander dan die gezegd heeft:
‘Ik zal er zijn.  Ik ken je hart.
Ik roep je naam,  Ik zie je al van verre.’
Jij die het woord sprak, voordat wij konden antwoorden
Jij die ons kende eer wij geboren werden
Wij danken je dat wij bestaan voor Jou
en voor elkaar vanaf het begin.

Jij bent met ons op weg gegaan als een vuur niet te blussen
als leven niet te stuiten.
Je bent gezocht, gevonden, doorverteld, beleden en gevierd.
Meer in één mens heb je, meer dan ooit, laten zien
hoeveel je van ons houdt: in Jezus van Nazareth,
kind van belofte, sprekend Jezelf.
Zijn licht is door de blinde gezien
Zijn woord door de dove gehoord.
Van Hem getuigen de profeten dat Hij leerde met gezag.
Zijn woord bracht leven.
Ook hem danken wij omdat Hij ons uitzicht gaf, een weg om samen te gaan.
In groot vertrouwen heeft Hij geleerd en voorgeleefd
hoe mensen kunnen zijn
toen Hij op de laatste avond afscheid van zijn vrienden nam.
Hij nam brood in zijn handen, brak het in stukken en deelde het uit.
Hij zei: Hier, neem en eet, Dit ben ik ten voeten uit
en ik beloof jullie vast dat je zult eten aan mijn tafel.

Hij nam de beker, zijn bloedeigen leven,
zegende die en reikte hem over met de woorden:
Neem deze beker van mij over,
deelt hem samen, het is mijn leven voor jullie gegeven.
Doe wat ik heb gedaan en vergeet mij niet.

Zoals Hij leven heeft geleerd zoals Hij, vol van Geest, anderen bezielde,
zo gedenken we Hem in brood en beker hier in ons midden.
Wij vieren zijn hoop op leven in ons hart neergelegd.
Zijn geloof, dat God zich vinden laat voor ieder die oprecht Hem zoekt;
Zijn liefde voor de Thora, de levensweg die vreugde brengt.
In Hem en door Hem zal het leven dat we met Hem delen sterker zijn dan de dood.
Voorgoed ligt nu de weg open naar de nieuwe wereld,
waar gerechtigheid voorop gaat en vrede haar weg vindt
waar mens en aarde elkaar dienen verlangend naar elkaars voltooiing.

Laat ons daarom doen wat Hij gedaan heeft en bidden zoals Hij gebeden heeft
Onze Vader

Vredeswens
Lied: Vrede voor jou en alle goeds je vrienden.
Iedereen wordt van harte uitgenodigd om mee te delen van brood en wijn

Lied: Wat in stilte bloeit

Slotgedachte naar het gebed van Franciscus: Heer, maak mij een instrument van uw vrede.
Waar haat het hart verscheurt, laat mij liefde brengen.
Waar wordt beschuldigd,laat mij vergeving schenken.
Waar verdeeldheid mensen van elkaar vervreemdt,
laat mij eenheid stichten.
Waar twijfel knaagt, laat me geloof brengen.
Waar dwaling heerst, laat me waarheid uitdragen.
Waar wanhoop heerst, laat mij hoop doen herleven.
Waar verdriet depresief maakt, laat me vreugde brengen.
Waar duisternis het zicht beneemt, laat me licht ontsteken.

Maak dat wij niet zozeer zoeken
om getroost te worden, als wel om te troosten.
Om begrepen te worden als wel om te begrijpen.
Om bemind te worden als wel om te beminnen.
Want wij ontvangen door te geven.
Wij vinden door onszelf te verliezen.
Wij krijgen vergeving door vergeving te schenken
en wij worden tot eeuwig leven geboren
door te sterven

Zegenwens

Slotlied: Te doen gerechtigheid.