Grond van vertrouwen

San Salvator Gemeenschap 19 en 20 juli 2014
Thema: Grond van vertrouwen
Voorganger: Maria van den Dungen

Openingslied: Dit huis is een huis

Welkom
Welkom aan alle bekende mensen, welkom aan wie hier voor het eerst is binnengekomen. Fijn dat u er bent. Deze ruimte voelt inmiddels al lang als vertrouwde grond, en het thema van vandaag is Grond van vertrouwen. Vertrouwen, dat is de bodem onder onze wereld, anders kon niets functioneren. Een uitdrukking zegt dan ook: Op wantrouwen kun je geen huizen bouwen.
Eerst willen we een kaarsje ontsteken voor de slachtoffers van de vliegramp boven de Oekraïne. Hun familie en vrienden wensen we sterkte en liefdevolle mensen om hen heen .
Vorig weekend had Ard Nieuwenbroek het verhaal van het zaad dat op de rotsen viel. Daarbij ging het over de groeikracht van het zaad, vandaag gaat het vooral over de vrucht van het zaad. Laten we aan de hand van het evangelie over het onkruid op de akker daar dit uur maar wat over denken en zingen.

Gebed
Eeuwige, aan het begin van deze viering
vragen wij Jou: maak het stil in ons
opdat wij kunnen luisteren naar jouw woord.
Maak ons ontvankelijk
zodat wij verstaan wat Jij van ons wilt.
Dat wij niet zomaar horen wat wij willen horen,
maar dat wij horen en verstaan
wat wij nog niet weten of niet willen weten.
Dat wij uit oude en bekende verhalen
nieuwe inspiratie krijgen.
Dat vragen wij Jou.
Amen.
Acclamatie: Wees hier aanwezig woord ons gegeven

Eerste Lezing van R. Timmerman
Ik wens je in de tuin van je leven een prachtige boom., met stevige wortels van liefde, takken van vriendschap die naar alle kanten reiken en met vruchten van geluk die je elke dag opnieuw kunt plukken.
Laat de vogels nesten bouwen in die boom, zorg dat iedereen zich bij je thuis voelt. Laat hem vooral niet verkwijnen door de bedorven lucht van haat en nijd. En als in de herfst de bladeren vallen,
treur dan niet, want de wind verspreidt reeds het zaad en de zon en de regen doen het groeien tot een jonge boom, nog mooier dan de vorige.
Heb voor dit alles veel geduld, want bomen groeien traag. Laat je boom groeien en bloeien zodat iedereen ervan kan genieten, dan zal hij weer voor jou openbloeien
en veel vruchten dragen.
Tussenzang za: Wie ten einde toe – zo: Dat een nieuwe wereld komen zal..

Tweede lezing: Matteüs 13, vers 24-30
Jezus hield de mensen deze gelijkenis voor:
`Met het koninkrijk der hemelen gaat het als met iemand die goed zaad op zijn akker had gezaaid.
Toen iedereen sliep, kwam zijn vijand, zaaide onkruid tussen de tarwe en ging weer weg.
Toen het gewas opschoot en vrucht zette, kwam ook het onkruid tevoorschijn.
De knechten van de eigenaar kwamen hem zeggen: `Heer, hebt u geen goed zaad op uw akker gezaaid? Waar komt dat onkruid dan vandaan?”
Hij zei hun:` Een vijandig mens heeft dat gedaan.”
De knechten vroegen hem: `Zullen we het er dan maar uit gaan halen? Maar hij zei: `Nee, want als jullie het onkruid eruit halen, trek je tegelijk de tarwe eruit. Laat ze samen opgroeien tot de oogst, en in de oogsttijd zal ik tegen de maaiers zeggen: Haal eerst het onkruid bijeen en bind het in bussels om het te verbranden, maar verzamel de tarwe in mijn schuur.”
Acclamatie za: Een schoot van ontferming – zo: Deze woorden aan jou opgedragen

Overweging
‘Het Koninkrijk der hemelen lijkt op een mens die goed zaad zaaide op zijn akker…’
Dat begint positief: Goed zaad is er gezaaid en het komt al op. Maar dan blijkt dat er dolik groeit tussen de tarwe: dolik lijkt precies op tarwe, maar pas bij de oogst is er een duidelijk verschil te zien tussen die vruchten.
Stiekem, in het donker is dat onkruid gezaaid, door wie?. Dader op het kerkhof! zeggen we dan. God doet dat anders, hij werkt in het volle daglicht. Het licht is zijn eerste en misschien zelfs zijn liefste schepsel.
Direct staan zijn mensen klaar om het onkruid uit te trekken, maar Jezus houdt hen tegen.
Mensen hebben een sterke neiging om alles wat anders is, niet gepland of wat ze niet begrijpen opzij te zetten, te negeren of te vernietigen.
Ieder van ons maakt zich daar wel eens schuldig aan en we zijn allemaal denk ik daar wel eens slachtoffer van geweest.
Ik herinner me nog mijn ontreddering toen ik – 6 jaar oud – na de begrafenis van mijn moeder de eerste dag weer naar school ging. Toen ik daarna met het vaste groepje meisjes naar huis wilde lopen kreeg ik te horen: we mogen niet met jou spelen want jij hebt geen moeder meer. Misschien heeft een moeder – wat verlegen met de situatie – gezegd: breng ze maar niet mee naar huis. Het heeft verder niet veel herinneringen nagelaten, maar dat ene moment herinner ik me bijna 60 jaar later nog.
Ook in groter verband kennen we dit apart zetten: eeuwenlang zijn de speciale wijken voor de Joden vanzelfsprekend gevonden. En de ketterverbrandingen en de concentratiekampen zijn nog veel gruwelijker voorbeelden van onze neiging tot selecteren, uitzuiveren.
Jezus laat de zaaier de arbeiders tegenhouden: door rigoureus het onkruid uit te roeien kunnen ook de goede planten en daardoor de oogst in gevaar komen. Zij moeten wachten tot dat moment omdat dan pas het goede gewas van het kwade onderscheiden kan worden.
Geduld hebben is letterlijk, dulden, gedogen, verdragen, vooral volhouden.
De landarbeiders hebben het vast vreemd gevonden dat zij niets mochten doen, maar zij hebben vertrouwd op het oordeel van hun meester.
Deze parabel is een van de weinigen waarbij een uitleg gegeven wordt: het gaat erom dat de boodschap over het rijk van God opgenomen wordt en tot volle bloei kan komen.
En het verhaasten van dat rijk van God mag niet ten koste van alles, wacht maar met je oordeel en handelen tot de tijd rijp is anders kunnen er slachtoffers vallen.
In het Jodendom moet steeds geprobeerd worden zo te leven dat iedereen recht wordt gedaan. Ik heb nergens iets gelezen over een strijd tussen religieuze stromingen waarbij slachtoffers zijn gevallen. Zij houden het met elkaar uit, betrachten geduld in het vertrouwen dat bij de Eeuwige het oordeel in goede handen is.

Geduld heeft met vertrouwen te maken, je kunt alleen afwachten, verdragen als je vertrouwen hebt, in… soms in iets dat groter is dan wij kunnen benoemen. De God van Israël, die wij in de bijbel hebben leren kennen heeft niets van een godin met een weegschaal. God staat ervoor garant dat iedereen recht wordt gedaan, hij geeft mensen nieuwe kansen. Gerechtigheid is het woord waar het over gaat in het Eerste testament.
In ons dagelijkse bestaan is vertrouwen de basis van alles. Je gaat naar het station in het vertrouwen dat de trein rijdt, naar een winkel in het vertrouwen dat die bevoorraad is, naar een ziekenhuis, erop vertrouwend dat de arts zorgvuldig zal zijn. Je houdt het uit in de financiële crisis met je huis, dat maar niet verkocht wordt in het vertrouwen dat het straks weer beter zal gaan
Vertrouwen is de kurk waarop de samenleving drijft. Maar daar moet een grond voor zijn, goede grond. De crisis heeft ons daar weer eens aan herinnerd.
Jezus heeft er in elk geval vertrouwen in: er is goed zaad gezaaid, dat ontkiemt en vrucht zal dragen. Vertrouwen dat, wat in onze wereld aan waarheid en goedheid wordt gezaaid zal groeien. Dat zaad heeft de oudste rechten; we moeten ons niet laten ontmoedigen als we zoveel negatief nieuws horen. Het onkruid is later gezaaid en de zaaier daarvan heeft zich uit de voeten gemaakt. Alleen de eerste zaaier bekommert zich om zijn gewas; om ons. God is trouw, hij is bij de groei van de mensenliefde betrokken. In die gegronde verwachting mogen we leven. In goed vertrouwen, zingend en hopend en met het geduld van de liefde.
Geloofslied za: Dat woord waarin ons richting – zo: Wie als een God wil leven

De tafel wordt klaargemaakt en er wordt gecollecteerd

Voorbede
Laat ons bidden tot de Ene en Eeuwige, die ons het pad van de Vrede wijst:
Dat zijn geest in onze harten mag wonen en ons de bereidheid mag geven
de weg naar de ander te gaan zonder bedenkingen of oordelen vooraf.
Geef ons de moed om te volharden en door te zetten ook als onze stap
niet meteen met dezelfde openheid beantwoord wordt.
Laten wij bidden…

Jij die onze gedachten raadt

Er zijn mensen die de kunst van vergeven verstaan.
Zij pinnen niemand vast op zijn of haar fouten.
maar ze geven ieder de ruimte om een nieuwe start te maken.
Moge wij zulke vergevensgezinde mensen worden.
Laten wij bidden

Jij die onze gedachten raadt

Er zijn mensen die in staat zijn in anderen de hoop levend te houden.
Zij hebben oog voor het goede dat in stilte tussen mensen opbloeit.
Moge wij zulke mensen van geloof en vertrouwen worden.
Laten wij bidden…

Jij die onze gedachten raadt

Wij bidden voor onze eigen intenties,
Voor de intenties uit het boek en voor hen die gestorven zijn:
de slachtoffers van het vreselijke vliegtuigongeval.
Zij leven in onze gedachten,
maar, meer nog, zijn zij levend bij Jou.

Tafelgebed
Eeuwige, wij danken jou,
dat wij sinds mensenheugenis jou ter harte gaan,
Jij roept jouw mensen bij hun naam; van verre ken jij ons.
Jij bent het licht van onze ogen.
Jij zegt ons vrijheid toe, leven in overvloed,
wij vertrouwen op jouw woord, Eeuwige

Laat onze woorden

Wij danken jou om Jezus van Nazareth,
beeld en gestalte van jouw menslievendheid,
een mens van genade, licht van uw licht.
Wij danken jou omwille van hem,
die in de wereld zijn weg is gegaan;
die wat hij doen kon
heeft gedaan voor al jouw mensen;
die in de nacht, de laatste van zijn leven,
een voorbeeld van liefde aan ons heeft gegeven.

Kom adem ons open

Hij heeft brood in zijn handen genomen,
de zegen uitgesproken, het brood genomen
en aan zijn leerlingen gegeven met de woorden:
Neem en eet hiervan, jullie allemaal
want dit is wat ik jullie van mezelf geef
als kracht voor het leven dat jullie gaan
Zo nam Hij ook, toen zij gegeten hadden,
een beker in zijn handen, gaf die aan zijn leerlingen en zei:
Ontvang deze beker, en drink het leven zodat je leven kunt

Kom adem ons

Eeuwige, maak ons vrij van angst en gepieker,
vrij voor ieder die onze naaste is;
dat onze handen en harten huizen van vrede opbouwen
voor hen die na ons komen;
Dan zal jouw naam op aarde geleefd en beleefd worden
door mensen met kloppende harten
vol liefde en verlangen naar elkaar
Laten we dan nu met vertrouwen het gebed bidden
dat ons lang geleden is gegeven:
Onze Vader

Vredeswens
Vrede is het woord waarmee Jezus zijn leerlingen begroette, het woord dat de verhouding tussen mensen onderling weer opnieuw laat beginnen. Vrede en alle goeds voor ons allemaal.
Lied za: Waar vriendschap heerst en liefde – zo: Zuster en broeder vrede voor jou

Uitnodiging aan tafel
Op deze tafel staan brood en wijn, vruchten van de aarde en van het werk van mensenhanden.
Laten we die samen delen.
Communie
Lied za: Het brood in de aarde gevonden – zo: Wat in stilte bloeit

Gebed van Rieke Mes
De klank van de stem doet vermoeden
dat je liefdevol ontvangen wordt.
De klank van de stem doet vermoeden
dat je geborgen bent.
De klank van de stem doet vermoeden
dat je mag zijn wie je bent.
God, laat uw stem klinken telkens weer.

Mededelingen

Slotgedachte
Medemensen liefhebben is voorwaarde om God te kunnen liefhebben.
De weg naar God loopt via mensen.
Alleen zo krijgt God een menselijk gezicht.
God beminnen, maar naar zijn medemens niet omzien,
dat is een afgod beminnen, die men zelf heeft gemaakt.

Zegen
Zegenen wij elkaar, elke dag
met hart en handen, menselijk en nabij.
Moge ook God ons zegenen
In de naam van de Vader, die onze oorsprong is,
Van de Zoon, die met ons meegaat
En de Geest, die onze toekomst is.

Slotlied: Is een mens trouw

Drie levensvragen
De tsaar aller Russen bezat alles wat een mens zich maar wensen kon, maar hij wist niet waarvoor hij leefde. Drie vragen kwelden hem:
– Wat moet ik doen?
– Met welke mensen moet ik doen wat God van mij verlangt?
– Wanneer moet ik dat doen?
Na alle wijzen, alle geleerden te hebben geraadpleegd, hoorde hij over een boer, ergens ver weg, die hem misschien een bevredigend antwoord zou kunnen geven. De tsaar ging meteen op reis en na vele weken kwam hij op het land van de boer aan. Deze keek nauwelijks op toen de tsaar zich tot hem richtte met zijn vragen. De boer gaf geen antwoord maar ging door met ploegen. De tsaar werd kwaad en zei: “Weet je wel tegen wie je spreekt? Ik ben de tsaar aller Russen.” Maar ook dit maakte geen indruk op de boer, die doorging met zijn werk.
Plotseling kwam een zwaargewonde man het veld op gewankeld. Voor de ploeg viel hij neer. De boer zei tegen de tsaar: “Help mij deze gewonde naar mijn hut te dragen.” “Ik zal je helpen,” antwoordde de tsaar. “Maar geef je me dan antwoord op mijn vragen?” “Straks,” zei de boer, en samen brachten zij de man naar de hut en verbonden zijn wonden. “Zeg je het me nu?” vroeg de tsaar. “Je kunt naar huis,” zei de boer. “Je hebt de antwoorden gehad op je vragen:
– Wat moet ik doen? Wat op mijn weg komt.
– Met wie moet ik het doen? Met degenen die aanwezig zijn.
– Wanneer moet ik het doen? Op het moment dat het zich voordoet.”