Als een boom, geplant aan stromend water

San Salvatorgemeenschap 3-4 sept 2016
Thema: Als een boom, geplant aan stromend water
Voorganger: Mignon van Bokhoven
Muzikale ondersteuning: De Cantorij

Openingslied: De vreugde voert ons naar dit huis

Welkom
Welkom, u die gekomen bent op deze mooie nazomerdag. Welkom als u hier elke week komt, en welkom als u hier voor de eerste keer bent. Welkom Jack in het bijzonder, en een warm welkom voor jouw dierbaren.
Ik wens ons toe dat het ook voor de mensen die hier regelmatig komen steeds weer nieuw mag zijn.
Het vertrouwde ritme van de week helpt natuurlijk om op zaterdagavond of zondagmorgen op pad te gaan naar de San Salvatorgemeenschap. Je hoeft niet iedere week te bedenken welke route je zal nemen, of het handiger is met de bus te gaan of met de fiets. Welke kleren je aan zult trekken en zo. Voor velen van u zijn het vertrouwde handelingen.
En toch hoop ik dat u hier vandaag even helemaal nieuw kunt zijn. Dat u hier elke week helemaal nieuw kunt zijn, open en ontvankelijk, nieuwsgierig, verlangend naar het onbekende. Alsof u hier rondkijkt, net teruggekomen van een lange reis in een andere cultuur. Of dat u langsliep en hier eens naar binnen keek. En besloot naar binnen te gaan.

Laten we eerst stil worden.

Openingsgebed
God, wij mensen hier samen gekomen
op deze plek. in dit huis
maak ons wakker voor het nieuwe
dat op onze weg mag komen.
Alleen als wij steeds opnieuw mogen
kijken, luisteren, samenkomen,
kunnen wij uw straal van licht
zien, kunnen wij in uw stroom
van leven deelnemen,
kunnen wij kiezen voor het leven.
Zo te gaan zien, dat vragen wij U
in de naam van de Vader
de Zoon en de Heilige Geest.
Amen
Acclamatie: Gij die het sprakeloze bidden hoort

1e lezing Psalm 1
Gelukkig de mens
die niet meegaat met wie kwaad doen,
die de weg van zondaars niet betreedt.
bij spotters niet aan tafel zit,
maar vreugde vindt in de wet van de Heer
ja, dag en nacht daaruit zacht reciteert.

Hij zal zijn als een boom,
geplant aan stromend water.
Op tijd draagt hij vrucht,
zijn bladeren verdorren niet.
Alles wat hij doet komt tot bloei.

Zo niet de wettelozen!
Zij zijn als kaf dat verwaait in de wind.

Wettelozen houden niet stand waar recht heerst,
zondaars niet in de kring van de rechtvaardigen.
De HEER beschermt de weg van de rechtvaardigen,
de weg van de wettelozen loopt dood.
Acclamatie: Bij u is de bron van het leven

2e lezing: Lucas 14:25-33
Grote drommen mensen trokken met Hem mee. Hij richtte zich tot hen en zei: ‘Wie naar Mij toe komt, moet zijn vader en moeder, zijn vrouw en kinderen, zijn broers en zusters, ja, zelfs zijn eigen leven verfoeien; anders kan hij geen leerling van Mij zijn. Hij moet zijn kruis dragen en Mij volgen; anders kan hij geen leerling van Mij zijn. Als een van u een toren wil bouwen, gaat hij er toch eerst eens voor zitten om de kosten te begroten, om te zien of hij het werk kan voltooien. Want anders, als hij wel het fundament legt maar de bouw niet kan afmaken, zal iedereen die het ziet hem uitlachen en zeggen: “Hij begon te bouwen, maar afmaken kon hij het niet.” Of als een koning ten oorlog trekt tegen een andere koning, dan gaat hij er toch eerst eens voor zitten om te beraadslagen of hij sterk genoeg is om met tienduizend man op te trekken tegen de ander, die met twintigduizend man op hem afkomt. Als dat niet zo is stuurt hij, terwijl de ander nog ver weg is, een gezantschap naar hem toe om naar de vredesvoorwaarden te vragen. Zo moet ieder van u afstand doen van alles wat hij bezit; anders kan hij geen leerling van Mij zijn. Zout is iets goeds. Maar als ook het zout zijn smaak verliest, hoe kunnen we het dan zijn kracht teruggeven? Ook voor de bemesting van de grond is het niet meer bruikbaar, dus wordt het weggegooid. Wie oren heeft om te horen, moet goed luisteren!’
Acclamatie: Wie ten einde toe

Overweging
Stroming, beweeglijkheid, water, vrucht dragen zijn beelden uit de psalm.
Stevigheid, degelijkheid, zonder aarzelen zijn woorden die in de evangelielezing naar voren komen.
Twee werelden die nogal tegengesteld klinken.
De psalm is de eerste psalm van het boek Psalmen en is geschreven om de grondtoon van wat volgt te laten klinken. het voorwoord, het raamwerk waarin we uitgenodigd worden om de rest te lezen. Als een soort bladwijzer die je van bladzij naar bladzij meeneemt.
Wat je hierna ook leest: Vergeet het niet, het gaat om de levende, beweeglijke bron. Het gaat om de belofte van groeien, van vrucht dragen. En het gaat om de oproep om keuzes te maken: ‘doe dat nu niet, die dingen waarvan je weet dat ze slecht voor je zijn. Voor jou en de ander. Blijf weg van alles wat afbreekt, wat vernedert. Wees een vruchtbaar mens. De bron is stromend, levend, voedend.’
Jezus voegt daar nog aan toe: als je kiest, doe dat dan radicaal. Ga er voor. Wie ten einde toe alles durft te geven.
En gebruik ook je verstand. Ik moest denken aan de slogan van Triodos Bank. ‘Volg je hart, gebruik je hoofd.’ En hun nieuwste reclame is “Hoe word je Schathemeltjerijk?” Levend evangelie wat we overal proberen te zoeken. Volg je hart, gebruik je hoofd. En blijf daarbij het zout der aarde. Wakker en waakzaam.
Prachtige lezingen voor deze viering waarin we een nieuw lid van het pastoraatsteam mogen ontvangen. Net als Franneke, Gepke en ik anderhalf jaar geleden over onze roeping mochten vertellen, zal Jack vandaag zijn verhaal vertellen van zijn bron en zijn keuzes.

De beelden uit psalm 1 gaan een leven lang mee. Een boom die wortelt aan stromend water is niet gevrijwaard van ziekte en tegenspoed. Maar deze boom kan wel een stootje verdragen…
Misschien denkt u bij het Bijbelse ‘geworteld aan stromend water’ terug aan uw vakantie: een kabbelend beekje in Frankrijk. Dat romantische beeld wordt hier niet bedoeld. ‘Stromend water’ staat hier voor ‘onszelf als gemeenschap’. Stromend water staat hier voor wat mensen, zoals u en ik, voor elkaar betekenen.
‘Onszelf als gemeenschap’ betekent voor mij:
Het er niet alleen voor staan.
Het niet alleen maar op jezelf gericht zijn.
Het met elkaar, vanuit de verscheidenheid die we als geloofsgemeenschap in huis hebben, gezamenlijk optrekken.

Waar naartoe?
Onszelf als gemeenschap vertrekt vanuit een visioen dat zo aantrekkelijk en uitnodigend is om de weg die leven is niet alleen te gaan, maar samen. U noemt het in uw visiedocument treffend: elk blad ademt de boom tot leven.

Geworteld in de Bijbelse traditie.
Gedragen door vriendschap.
Verbonden in liefde.
Het leven vierend.

De lezing uit Lucas lees ik als een oproep om keuzes te maken. Tot twee keer toe stond er in mijn carrière toekomst op het spel. Tegen mijn zin in brak ik met het verleden.

Na een jarenlange carrière als boer ging ik opnieuw studeren. Omdat het coöperatieve gedachtegoed in de landbouw voor mij teveel over zaken en organisatieperikelen ging, en te weinig over de mensen die elke dag de schouders onder hun levenswerk zetten. Ik kon daar niet mee leven. Ik wilde meer weten en rolde via de bevrijdingstheologie en het arbeidspastoraat van de ene in de andere verbazing.

Mijn tweede breuk komt na ruim twaalf jaar werken in meerdere rollen in het aartsbisdom Utrecht. De parallel met mijn eerste carrière is opvallend: structuren en regels horen naar mijn aanvoelen mensen te ondersteunen, niet de les te leren.
Godsdienst is toch allereerst mensendienst?

Maar godsdienst is niet alleen mensendienst. Ook deze San Salvatorgemeenschap kan niet alleen maar vanuit zichzelf gemeenschap blijven. Zoals geen mens alleen kan leven kan ook geen gemeenschap op zichzelf vruchtbaar blijven. We hebben elkaar als wereldwijde geloofsgemeenschap hard nodig.
Binnenkort wordt het eerste lustrum van de San Salvator gevierd. Kunnen we met elkaar leren van het verleden en zelfbewust groeien vanuit het visioen dat ons is aangereikt?
Ik ben er nu al trots op dat ik mijn steentje mag bijdragen aan de spannende toekomst die voor ons ligt.
Amen
Geloofslied: Niet op een troon van alleen

De gaven van brood en wijn worden op tafel gezet en er wordt gecollecteerd
Er klinkt muziek

Voorbeden
Goede God,
wij bidden naar de woorden van de psalm.
Wij bidden dat wij die keuzes maken die leiden naar een leven in vrede,
uit verlangen naar een nieuwe wereld.
Dat wij zoeken naar oprechtheid, naar moed,
naar rechtvaardigheid en mededogen voor de zwakken.
Dat het licht leidend mag zijn.

Heer ontferm u

Wij bidden dat wij niet oordelen en veroordelen.
Dat wij opstaan als wij zien dat anderen elkaar klein maken,
de mensen vertrapt worden.
Dat wij wakker zijn voor onrechtvaardigheid
en handelen als dat nodig is.
Zodat eens de machteloze krachtig zal zijn en gehoord zal worden,
de vernederde zal genezen en openbloeien.
Dat loze en lelijke woorden zullen verwaaien,
vergeten worden en meegenomen in de wind.
Dat het licht leidend mag zijn.

Heer ontferm u

Goede God,
dat wij in ons verlangen en in de keuzes die wij maken
uw liefde, licht en lucht mogen ervaren.
Uw milde nabijheid vragen wij in verdrietige
en in vreugdevolle momenten van het leven.

Heer ontferm u

Tafelgebed
God, wij prijzen U, levende stroom,
bron van al wat leeft.
onze moeder, die ons koestert,
mensen uit aarde gemaakt
kwetsbaar als het gras
en de bloemen op het veld.
Die ons een hand boven het hoofd houdt
als een boom die ons beschaduwt.

Wij danken U, God
om het vertrouwen aan ons geschonken,
Uw trouw waarop wij kunnen bouwen.
Ieder van ons is U oneindig lief.

Wij denken aan Uw beeld ten voeten uit,
Jezus van Nazareth, levensboom
waarmee wij ons verbonden voelen.
Dat wij de bladeren mogen zijn
die de boom tot leven ademen.

Zijn woord en daad werden levend water,
bron van overvloed aan moed en geloof en liefde.
Een onbekend land van vertrouwen
bloeit er van open: mensen vinden elkaar
zingen elkaar een nieuwe toekomst tegemoet.
Zij delen er brood en wijn en meer dan dat.

Zo was zijn gebaar,
waarin heel zijn leven samenstroomde,
toen hij op die laatste avond brood nam,
het brak en aan zijn vrienden uitdeelde
met de woorden: Neemt en eet
zo blijf ik onder jullie als gebroken brood
dat wordt gedeeld tot geluk
van jou en jou en jou.

Ook de beker liet hij rondgaan en zei:
Dit is mijn bloedeigen leven.
Blijft met mij en met elkaar verbonden
om samen een nieuw begin te maken.

Zo gedenken wij zijn dood en opstaan
als de levende in ons midden
overal en elke keer waar twee of drie
in zijn naam bijeen zijn
en hun leven willen delen.

Op Uw adem bidden wij het gebed
dat ons is gegeven:
Onze Vader

Vredewens
Dat de stem die jou vertrouwen geeft vrede mag brengen, voor jou en de mensen die op je weg komen.
Lied: Ubi caritas

Aan de tafel van leven schenkend brood en wijn is ieder van harte uitgenodigd.
Communielied: Waar staat een gedekte tafel

Mededelingen en bloemetje van de week

Slotgedachte naar Lao Tse
Schathemeltjerijk ben je wanneer je tevreden bent met wat je hebt.

Zegen
De Ene zegene ons en Hij behoede ons.
De Ene doe zijn aangezicht over ons lichten en zij ons genadig.
De Ene verheffe zijn aangezicht over ons en geve ons vrede.
In de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest, Amen.
Slotlied: Wij bidden en verzamelen ons