ALLERZIELEN 3 november 2024
Voorbereiding Marian Veenker, Corrie Dansen & Franneke Hoeks | Lector John Parker
Melodiek o.l.v. Marcel van der Maeden| Pianist Coby Wagemans | Fluit Marian Werner
Gedicht
Je hebt me alleen gelaten…
je hebt me alleen gelaten
maar ik heb het je al vergeven
want ik weet dat je nog ergens bent
vannacht nog, toen ik door de stad
dwaalde, zag ik je silhouet in het glas
van een badkamer
en gisteren hoorde ik je in het bos lachen
zie je, ik weet dat je er nog bent
laatst reed je me voorbij met vier
andere mensen in een oude auto
en ofschoon jij de enige was die
niet omkeek, wist ik toch dat jij
de enige was die mij herkende de enige die
zonder mij niet kan leven
en ik heb geglimlacht
ik was zeker dat je me niet verlaten zou
morgen misschien zul je terugkomen
of anders overmorgen of wie weet wel nooit
maar je kunt me niet verlaten
van: Hans Lodeizen uit: Het innerlijk behang en andere gedichten
Lied de woorden die wij spraken tot elkaar
Welkomstwoord
We hebben de herinneringsboeken van onze gemeenschap op de tafel geplaatst.
Hierin staan de namen van de mensen van wie we afscheid moesten nemen.
Deze boeken liggen hier iedere keer als wij bij elkaar komen om te vieren. Op deze manier geven we aan dat onze overledenen met ons verbonden blijven en onze herinneringen aan hen spiegelen het leven.
In de ruimte hier hangen de namen van alle mensen van wie we als San Salvator in beweging afscheid moesten nemen. Dat lint zorgt voor verbinding tussen de namen want ieder mens is, ook al moesten we hen loslaten, blijft met ons verbonden.
We zijn ons op momenten van verdriet, afscheid en rouw misschien wel meer dan anders bewust dat taal, woorden altijd beperkt zijn. Soms zegt stil zijn meer dan wat ook. We maken het stil in deze ruimte, in onszelf. Stilte
Gebed
Als wij bidden God, dan doen wij dat, omdat we beseffen dat er meer is dan voor onze ogen zichtbaar is.
Dat jij er bent als grond onder onze voeten.
Als wij bidden God, dan spreken we uit wat in ons leeft dit uur: ons verdriet, onze eenzaamheid, onze vragen, onze toekomst.
Als wij bidden God, dan luisteren we naar het geheim dat in ons woont. Jouw adem, eens gekregen, jouw kracht die leven doet, de stilte van ons hart waarin jij tot ons spreekt en ons bemoedigt.
Als wij zo bidden God, dan groeit in ons jouw weten, en ons vermoeden, dat niet de dood het einde is. Dat hoop op leven nooit vergaat en dat jijzelf die hoop en onze toekomst bent ook vandaag, de dood voorbij. Amen
Lied Wek mijn zachtheid weer
Namen noemen
Vandaag noemen we de overledenen die het afgelopen jaar zijn opgetekend in het gedenkboek van de San Salvator geloofsgemeenschap. Bij het noemen van de naam van diegene die u dierbaar is, willen wij u uitnodigen een lichtje te ontsteken. Met deze kaarsen zetten we hen in licht en voelen we ons blijvend verbonden.
Lichtjes
We hebben de lieve mensen die ons het afgelopen jaar in deze gemeenschap zijn ontvallen met name genoemd. Vandaag gedenken wij ook alle andere mensen die ons zijn ontvallen. Kort of lang geleden. We nodigen u allemaal uit om hier een kaarsje aan te steken om een geliefde te herdenken.
Muziek
Inleiding op de lezing
In onze gemeenschap klinken Bijbelverhalen. Bijbelverhalen vertellen ons niet de waarheid, maar dagen ons uit om waarheid te vinden. Aan die oude verhalen mogen wij ons spiegelen. Ze leren ons iets over het leven vroeger en het leven nu.
Vandaag lezen we uit het boek exodus en leren we hoe God zich aan Mozes kenbaar maakt.
We lezen Exodus 3
Mozes was gewoon de schapen en geiten van zijn schoonvader Jetro, de Midjanitische priester, te weiden. Eens dreef hij de kudde ver de woestijn in, en zo kwam hij bij de Horeb, de berg van God. Daar verscheen de engel van de Eeuwige aan hem in een vuur dat uit een doornstruik opvlamde. Mozes zag dat de struik in brand stond en toch niet door het vuur werd verteerd. Hoe kan het dat die struik niet verbrandt? dacht hij. Ik ga dat wonderlijke verschijnsel eens van dichtbij bekijken. Maar toen de Eeuwige zag dat Mozes dat ging doen, riep Hij hem vanuit de struik: ‘Mozes! Mozes!’ ‘Ja, ik luister,’ antwoordde Mozes. ‘Kom niet dichterbij,’ waarschuwde de Eeuwige, ‘en trek je sandalen uit, want de grond waarop je staat, is heilig. Ik ben de God van je vader, de God van Abraham, de God van Isaak en de God van Jakob.’ Mozes bedekte zijn gezicht, want hij durfde niet naar God te kijken.
Stilte
Maar Mozes zei: ‘Stel dat ik naar mijn volk ga en tegen hen zeg dat de God van hun voorouders mij gestuurd heeft, en ze vragen: “Wat is de naam van die God?” Wat moet ik dan zeggen?’ Toen antwoordde God hem: ‘Ik ben die er zijn zal. Zeg daarom tegen je volk “IK ZAL ER ZIJN heeft mij naar u toe gestuurd.”’ Ook zei Hij tegen Mozes: ‘Zeg tegen hen: “De Eeuwige heeft mij gestuurd, de God van uw voorouders, de God van Abraham, de God van Isaak en de God van Jakob. En Hij heeft gezegd: ‘Zo wil Ik voor altijd heten, met die naam wil Ik worden aangeroepen door alle komende generaties.’”
Acclamatie : Gij die uw naam heb uitgeroepen
Overweging
Dit weekend wordt in heel veel kerken en gemeenschappen de doden herdacht. In de RK traditie noemen we die dag Allerzielen. Het is mooi om te merken dat ook op niet religieuze plekken dit weekend herdacht wordt. In het herdenken, in het omgaan met het verlies van een dierbare zijn we allemaal op zoek naar een soort houvast. Als iemand die we liefhebben overlijdt, zijn we opeens allemaal weer beginnelingen. En ook al heb je misschien wat gelezen over sterven, rouw of afscheid of eerder verlies meegemaakt, toch is het altijd anders, altijd nieuw en altijd onbekend terrein.
De wereld lijkt voorgoed veranderd en in het leven ontstaan lege plekken. We missen het mooie en het fijn. En soms worstelen met vragen of pijnlijke open eindjes. We moeten hoe dan ook opnieuw onze weg in het leven vinden. Een beetje houvast zou dan best fijn zijn.
Ik ben blij dat ik een gelovig mens ben. Een twijfelende gelovige dat wel. Ik weet het allemaal niet zo zeker… of god bestaat? …. Of het ooit goed komt met de wereld? Onmogelijke vragen of misschien toch ook niet helemaal.
We hoorden vandaag het verhaal van het brandende braambos. Een oerverhaal, een ontroerend verhaal. Mozes is geen held. Hij is ook niet zo zeker van zijn zaak en ook niet overtuigd van zijn eigen leiderschapscapaciteiten.
Hij groeide als joods kind op aan het Egyptische hof, maakte daar carrière, raakte begaan met de situatie van zijn volk en moest vluchten. Een leven in de luwte: schapen hoeden. En dan dit roepingsverhaal. Een heilig moment daar bij dat brandende braambos. God maakt zich kenbaar. Mozes slaat de handen voor de ogen. God is niet te zien, niet te bevatten, maar maakt zich wel kenbaar. Mozes krijgt de opdracht om een rol te spelen in de bevrijding van het Joodse volk. Hij staat niet te springen. Hoe dan? Wie vraagt dit van mij? Namens wie moet ik zeggen, dat ik spreek?
“Ik zal er zijn” zegt God. Ik zal er zijn: zo wil God gekend worden. God kennen is onmogelijk. Ieder beeld dat we van hem/haar maken is beperkt. God is mysterie, iets dat we nooit helemaal zullen kennen. We noemen hem Heer, Eeuwige, Bron of geven hem /haar een andere naam, maar in de kern gaat hij/zij ons begrijpen te boven.
In dit prachtige verhaal maakt de Eeuwige zich kenbaar met “Ik zal er zijn’. De manier waarop God zich hier kenbaar maakt, heeft voor mij met vertrouwen te maken. Vertrouw maar dat er iets is dat je draagt. Vertrouw maar dat ik jou niet in de steek laat. Vertrouw maar dat al wat leeft mij dierbaar is. Ik zal er zijn, een naam vol vertrouwen, die ons draagt in verdriet en vreugde.
Ik ben blij dat ik een gelovig mens ben. Niet omdat ik het allemaal zo zeker weet. In dat opzicht voel ik me verwant aan Mozes, maar wel omdat deze Bijbelse verhalen mij iets leren over vertrouwen, ook als ik de weg even kwijt ben. Zo’n oer-vertrouwen dat deze eeuwenoude verhalen mij, ons willen meegeven. Dat er iets is dat het ons draagt. Je mag dat God noemen of er zelf een naam aangeven.
Wat mij raakt in dit verhaal is dat God zich ook kenbaar maakt als iets wat generaties overstijgt, met elkaar verbindt.
Dat vertrouwen – ik zal er zijn- is niet iets van de generatie van Mozes of van ons mensen anno 2024, maar wil iets zijn dat over de tijden heen met ons meetrekt. Dat geeft mij opnieuw weer vertrouwen, iets waar ik op kan en mag bouwen.
Wie verdrietig is na een overlijden, krijgt soms te horen dat het goed is als je leert loslaten.
Loslaten wat je ten diepste liefhad is godsonmogelijk. Dat moeten we helemaal niet van elkaar vragen ook niet als een overlijden al een hele tijd geleden is. Natuurlijk moeten we op een gegeven moment de draad van het leven weer oppakken, als dat kan. Het gaat niet om loslaten, maar om anders vasthouden. Dat de mensen die we missen bij ons zijn, deel zijn van wie we zijn.
Dat hun levens voorgoed met ons verweven zijn en dat we vanuit dat vertrouwen mogen leven.
Stilte
Lied Wij zullen kennen zoals wij gekend zijn
Klaarmaken tafel | Collecte | Muziek
Voorbeden
Hier rondom de tafel maken we ruimte om te bidden voor wat ons nu raakt,
even stil zijn om te danken en in stilte te tonen voor wat er leeft aan noden en behoeften in ons eigen hart.
Tussen al deze kaarsen maken we ruimte voor nog drie kaarsen.
Met deze eerste kaars gedenken we alle mensen die zijn omgekomen oorlog of geweld.
We staan stil bij de mensen die slachtoffer waren van slavernij of klimaatverandering.
En we denken aan alle mensen die de macht hebben over het leven of de dood van anderen te beslissen. Dat zij vrede voor ogen houden.
Zingen: Bij u is de bron van het leven 2x
Dit tweede licht is voor hen die op de vlucht gingen, op zoek naar een veilig bestaan en die bestemming nooit mochten bereiken. Dat zij, wat hun geloof of achtergrond ook was, nu in licht en vrede mogen zijn. Dat hun levens nooit vergeten worden.
Zingen: Bij u is de bron van het leven 2x
Met deze derde kaars gedenken we hen die eenzaam zijn gestorven, dichtbij huis of waar dan ook in de wereld. Mensen niet meer gekend, genoemd, voorbijgelopen en voor altijd vergeten. Dat ook zij in Gods licht blijven leven.
Zingen: Bij u is de bron van het leven 2x + canon
Tafelgebed
Om mensen willen wij Jou danken,
mensen die met ons verbonden waren.
Hun levens zijn blijvend verbonden met die van ons.
Om mensen willen wij Jou danken,
mensen die met ons meegaan,
om te lachen en stil te zijn,
die ons ontvangen en liefde geven.
Om mensen willen wij Jou danken God,
mensen die met ons aan tafel zaten,
met ons brood deelden,
lief en leed, vreugde en bezorgdheid.
Laat ons als mensen die samen-zijn
ook die ene herinnering delen
aan die mens
die zoveel liefde en licht in zich droeg
dat wij ons daar nog steeds mee verbonden weten.
We denken hier aan hem
die de avond voor zijn dood
brood in zijn handen nam,
zijn dank uitsprak,
het brak voor zijn vrienden,
en zei: telkens als je eet van dit brood,
denk dan aan mij,
met warmte en genegenheid,
Zo nam Hij ook de beker,
gaf die door aan zijn vrienden,
met de woorden:
drink hieruit, tot vreugde van Mij,
blijft dat doen om mij te gedenken.
Zo gedenken wij hem
en al onze lieve doden,
niet door de leegte aan de tafel,
maar door de volheid van hun bestaan.
Liefde gaat niet dood.
wat overblijft is liefde
Liefde waar we op kunnen bouwen
Liefde die we mogen delen.
Zo willen wij leven
en bidden in zijn geest,
met woorden die Hij ons gegeven heeft
Onze Vader
die in de hemel zijt,
Uw naam worde geheiligd, Uw rijk kome.
Uw wil geschiede, op aarde zoals in de hemel.
Geef ons heden ons dagelijks brood,
en vergeef ons onze schuld
zoals ook wij aan anderen hun schuld vergeven.
En leid ons niet in bekoring,
maar verlos ons van het kwade.
Want van U is het koninkrijk
en de kracht en de heerlijkheid in eeuwigheid. Amen.
Vredeswens
Vredeslied: de Vogel
Brood en wijn | Muziek
Lied: Die met ons deelt
Gedicht
Zegenwens:
Mogen we op weg gaan
met licht in ons hart
en namen in onze ziel gegrift.
Mogen we op weg gaan
om zegen te zijn,
voor onszelf, voor elkaar
en voor de wereld,
steeds verbonden met
het grote geheel,
bron van liefde
die kennen als
Vader/moeder, Zoon en heilige Geest. Amen.
Slotlied Om warmte