SAN SALVATORGEMEENSCHAP 25 dec 2013
Thema: De geboorte van een nieuwe droom!
Voorganger: Erick Mickers
Muzikale ondersteuning: koor Melodiek
Zang vooraf: Volk dat in duisternis gaat – O Jesulein süsz
Openingslied: Wij komen tezamen
Welkom
Lief klein mensje zomaar ons gegeven
Niets in jou wat ons weerhoudt van jou te houden
de wereld ligt voor je open, de wereld wacht op jou,
hoopvol, vol van vreugde, omdat jij er bent –
omdat jij er bent is er vreugde, is er hoop,
de wereld wacht, de wereld ligt open,
niets weerhoudt ons te houden van jou,
zomaar naar hier gekomen,
lieve mens, weet dat je welkom bent,
van waar je ook komt wat je ook bezield,
dat je vrede vindt, in jezelf,
in dit samenzijn, mogen we dat elkaar toewensen,
in de naam van de Vader, de Zoon en de heilige Geest.
Amen
Openingswoord
De afgelopen weken was het een tijd van dromen. De vier weken van de Advent zijn voorbij, waar we naar uitkeken is bewaarheid geworden, vandaag vieren we het feest dat Jezus is geboren. Hebben we dan niets meer te dromen, na vandaag? Of begint het pas na vandaag?
We hebben allemaal onze eigen dromen en verwachtingen, onze eigen ideeën over het leven. Laat ons daar maar in stilte onze gedachten naar uit gaan, om te komen tot onszelf, tot de kern van ons bestaan.
Gebed
Jij Ene, diep in ons geboren, Jij die tot ons spreekt,
in al wat weerloos en weergaloos is,
in al wat gekwetst en kwetsbaar is,
wek in ons het leven,
om te horen -klanken van vreugde,
te proeven – momenten van geluk,
te ruiken – geuren van geborgenheid,
te voelen – daden van goedheid,
om te zien – het wonder van bestaan,
het licht van de hoop, het kind van de vrede,
diep in onszelf, in elke mens, dichtbij of waar ook vandaan.
Acclamatie: De lucht is een wonder
Inleiding op de lezingen
Zo meteen gaan we luisteren naar een tekst uit de profeet Jesaja. Deze tekst stamt uit de tijd dat de mensen uit Judea, de Joden, verbannen waren naar Babylonië. Hoopvol wordt geschreven over de vrede, over de terugkeer naar hun thuisland.
De tweede lezing is het verhaal van de komst van Jezus. De evangelist Johannes verbindt de komst van Jezus met het scheppingsverhaal. God is het spreken, de oorsprong van het leven, van het licht der mensen. Het spreken, het waarachtige licht laat zich horen en zien in een mens. Het is Johannes de doper die de komst van Jezus aankondigt.
1e lezing Jesaja 52, 7-10
Hoe welkom is de vreugdebode die over de bergen komt aangesneld,
die vrede aankondigt en goed nieuws brengt,
die redding aankondigt en tegen Sion zegt: ‘Je God is koning!’
Hoor! Je wachters verheffen hun stem, samen barsten ze uit in gejuich,
want ze zien het met eigen ogen:
de HEER keert terug naar Sion.
Breek uit in gejubel, ruïnes van Jeruzalem,
want de HEER troost zijn volk, hij koopt Jeruzalem vrij.
De HEER ontbloot zijn heilige arm ten overstaan van alle volken,
en de einden der aarde zien hoe onze God redding brengt.
Lied: Es ist ein Ros entsprungen
2e lezing: Evangelie Joh. 1, 1-14
Sinds het begin is er het spreken; dat spreken is God nabij, ja God zelf is dat spreken; het is er sinds het begin, God zo nabij;
alles geschiedt daardoor en buiten dat om geschiedt niet één ding dat is geschied. Daardoor is er leven, en dat leven is het licht der mensen; het licht schijnt in de duisternis: de duisternis heeft het niet opgenomen. Het geschiedt: een mens wordt uitgezonden van bij God, Johannes is zijn naam.
Hij komt tot getuigenis: om te getuigen van het licht, opdat allen door hem gaan geloven. Niet hijzelf is het licht, nee, hij is er om te getuigen van het licht: het is het waarachtige licht dat iedere mens wil verlichten, komende tot de wereld. In de wereld was het en de wereld is erdoor geworden, maar de wereld heeft hem niet herkend; tot het zijne is hij gekomen en de zijnen hebben hem niet aangenomen; maar zovelen hem hebben aangenomen, hun heeft hij het vermogen gegeven kinderen van God te worden,- zij die geloven in zijn naam; die niet uit vlees-en-bloed, niet uit de wil van menselijk vlees en niet uit de wil van een man, maar uit God worden voortgebracht.
Het spreken is vlees-en-bloed geworden en heeft bij ons zijn tent opgeslagen; wij hebben zijn glorie aanschouwd, een glorie zoals eigen aan de eniggeborene van bij de Vader; vol van genade en waarheid.
Acclamatie: Sla uw ogen op naar het licht
Overweging
De vier evangelisten beginnen ieder op hun eigen manier het verhaal van Jezus te vertellen.
Alle vier hebben zo hun eigen kijk op het leven van Jezus. Marcus en Johannes verhalen over de periode dat Jezus rondtrekt, opkomt voor de medemens en ter dood veroordeeld wordt. Mattheus en Lucas proberen zich nog in te leven hoe het allemaal begonnen is. Het valt ook niet mee, als je het leven van iemand wilt beschrijven die zoveel betekent heeft voor mensen.
Het is de nostalgie die mij een voorkeur geeft aan de verhalen van Mattheus en Lucas. Met de geboorte van het kind in de stal en de drie wijzen uit het oosten. Bij Marcus ontbreekt elke romantiek en Johannes is zo poëtisch dat ik lange tijd zijn versie maar oversloeg. Toch helpen Marcus en Johannes ons misschien wel meer bij de essentie van Kerst te komen, dan Lucas en Mattheus. Het gaat namelijk om veel meer dan om de geboorte van het kindje Jezus.
Dat brengt mij terug bij een herinnering van jaren geleden. Ik mocht met een aantal mensen de kerstviering voorbereiden en stelde toen voor om bij het begin van de viering het kindje binnen te dragen. Iedereen was enthousiast. Iedereen behalve de priester die het voorrecht kreeg om dat te doen. Toen ik het hem voorstelde zag ik zijn gezicht vertrekken en hij zei: “och, ik wil in heel veel meegaan wat jullie vragen, maar alstublieft, vraag mij niet om het kindje naar binnen te dragen. Voor mij is Kerstmis namelijk veel meer dan de geboorte van het kind. Niet alleen het kindje wordt geboren, maar ook God wordt geboren. God wil zich laten zien in mensen, in elke mens. Iedereen draagt God mee naar binnen, dus niet ik alleen.”
Het is deze gedachte die verwoord wordt in het evangelie van Johannes. Er is een mens gekomen, die niet alleen getuigt van het licht in hem, maar het licht ook zelf is. Die niet alleen vertelt van de weg, de waarheid en het leven, maar het tegelijkertijd ook is. Die niet alleen spreekt, maar ook het spreken zelf is. Johannes ziet in de komst van Jezus niet alleen de hand van de Schepper, maar ziet in hem ook de glimlach van de Schepper zelf, in al zijn glorie, vol van goedheid en waarheid.
Is dat ook niet wat wij zien in de geboorte van een kind, het wonder, de glimlach van de Schepper zelf? Is het ook niet dat er veel meer wordt geboren, dan het kindje zelf? Vol verwachting kijk je uit naar de geboorte van je kind. Is het een jongetje of een meisje? In mijn tijd kon men dat nog niet vaststellen.
Maar ook vragen en onzekerheid kwamen naar boven. Kan ik wel een goede vader zijn? Kan ik wel houden van mijn kindje? Je verwacht dat alles gezond is. Een andere mogelijkheid kwam toen nog niet bij me op. In verwachting zijn houdt ook in dat je bewust of onbewust verwachtingen maakt over de toekomst van je kind. Bij de geboorte van onze eerste dochter werd me dat meer dan eens duidelijk. Alle verwachtingen die ik had, moesten opnieuw geboren worden omdat mijn dochter gehandicapt bleek te zijn.
Maar wat me ook meer dan eens duidelijk werd, is dat met haar ook de liefde werd geboren. Een liefde die waarachtig, puur is. Die los van alle verwachtingen, onvoorwaardelijk is. Een liefde die is. Waar ik zeker van was, viel als een kaartenhuis uiteen. Waar ik bang voor was, viel voor altijd van me af. Niet alleen zij werd geboren, maar ook de liefde werd geboren, niet alleen in haar, maar ook in mij en in vele anderen met mij.
Het Kerstverhaal is daar waar de liefde opnieuw aan het licht komt, waar God in jou ontwaakt. Daar hoef je geen vader of moeder voor te zijn om dat te ervaren. Want ieder van ons draagt die liefde in zich. Het is daar waar jij je geraakt weet, dat de liefde spreekt in jou en tot jou en nieuwe dromen doet ontstaan. Het zijn van die momenten die je nooit vergeet, die je koestert en met je meedraagt:
De eerste echte ontmoeting met je lief.
De laatste dagen bij het sterfbed van je vader of moeder of van je geliefde;
Het ontzagwekkende uitzicht over het landschap dat voor je ligt;
Die mens die een beroep doet op jou en om hulp vraagt;
Het schilderij of het boek waar jij in op kunt gaan;
Die lang verwachte baan die eindelijk waarheid wordt;
Een onverwacht mooi gesprek op straat;
De vriend of de vriendin die jou nodig heeft;
Het lied of het muziekstuk dat je zo ontroert;
De verwondering om bloemen in je volkstuin;
De glimlach van die ene mens.
Hebt u uw eigen Kerstverhaal al voor u? Het is, om met Jesaja te spreken, alsof je uit je ballingschap weer thuis komt,
alsof je de vrede vindt in jouw eigen huis en de liefde terugkeert in jou.
Elk jaar vertellen we het Kerstverhaal opnieuw, om ons eigen Kerstverhaal daarin te herkennen, een verhaal dat nieuwe verwachtingen schept, spreekt van het leven, van God nabij, in duizend, duizend dingen.
Dat Kerstfeest wens ik u van harte toe!
Geloofslied: Gij komt tot ons waar niet verwacht
De gaven van brood en wijn worden op tafel gezet en er wordt gecollecteerd
Er klinkt muziek
Voorbeden
Met brood en wijn op tafel, gaat onze dankbaarheid uit naar Jou,
en zijn wij meer dan ooit bewust van al het leed,
dat wij mensen moeten ondergaan,
wat wij mensen elkaar aandoen,
daarom bidden wij
Licht straalt heden over ons
voor alle mensen die eenzaam door het leven gaan,
dat hun eenzaamheid doorbroken wordt,
dat jouw licht kan stralen in hun.
Licht straalt heden over ons
voor hen die een dierbare uit hun midden zijn verloren,
dat zij troost vinden bij elkaar,
dat jouw licht de duisternis doorbreekt.
Licht straalt heden over ons
Voor hen die proberen te overleven en zoeken naar nieuwe kansen,
dat zij het kunnen uithouden totdat er licht is aan de horizon.
Licht straalt heden over ons
Voor hen die ziek zijn, lichamelijk of psychisch,
dat genezing en heling mogelijk is
en een nieuw licht werpt op een betekenisvol bestaan.
Licht straalt heden over ons
Voor hen
die ons zo dierbaar zijn en ons mogen omringen
en voor hen die ons ontvallen zijn, die wij in liefde met ons meedragen,
en speciaal voor hen voor wie gevraagd is,
De intentiekaars op tafel wordt ontstoken
Tafelgebed
Sprekend ben Jij, in al wat is en al wat leeft,
in al wat Jij ons toevertrouwt in al wat ons bezielt en inspireert.
Licht ben Jij op dagen van vreugde,
op momenten van verdriet, op tijden van angst en onzekerheid.
Hoop ben Jij waar leven lijden is, waar kwaad ontembaar lijkt,
waar niets meer te verwachten valt.
Genade ben Jij, in vriendschap en verbondenheid,
in zorgzaamheid en betrokkenheid in verwondering en ontluistering.
Zo ben Jij God met ons, met ons op weg, met ons begaan.
Zo laat Jij je zien, in kinderen, kwetsbaar en vol belofte,
in elke mens, zoekend en vol goede wil,
in die ene mens, Jezus, kind van jou, broer van ons.
Zijn leven onder ons, brengt ons hier bij elkaar,
verbindt ons met Jou en met onszelf
door op de avond voor zijn sterven, brood te nemen,
zijn dank daarvoor uit te spreken,
het te breken en te delen met de woorden:
“Neemt hiervan, want dit is mijn leven, gebroken voor jou.”
Ook nam hij de beker in zijn handen, reikte die aan zijn vrienden
met de woorden: “Drinkt hier allen uit,
want dit is mijn liefde, geschonken aan jou. Blijft dit doen om mij te gedenken.”
Sprekend ben Jij met ons onderweg, wanneer wij leven in zijn geest,
doen wat Hij gedaan heeft, voor mensen op zijn pad,
klein of ongezien, verstoten of verguisd, eenvoudig of wijs
belast of vermoeid, ziek of ontdaan.
In zijn geest zijn wij hier bijeen, in zijn geest vieren wij het leven,
vol verwondering en bewondering, vragend en dankend,
brekend en delend, hoopvol en met vertrouwen
dat jouw liefde in ons spreekt, tot geluk en vrede voor iedereen.
In zijn geest willen wij bidden met de woorden die Hij ons gegeven heeft:
Onze Vader
Vredeswens
Mag de vrede haar weg vinden, dankzij het kind in jou, dat liefde is.
Een zalig Kerstfeest!
Vredeslied: Comt verwondert u hier mensen
Uitnodiging aan de tafel met brood en wijn
Zou Maria ooit verwacht hebben, dat 2000 jaar later haar zoon nog levend in de herinnering aanwezig zou zijn van ons mensen? Zou Jozef ooit hebben gedroomd van een zoon die zijn leven zou geven om de liefde voor mensen?
Het is niet de herinnering die Hem levend houdt, maar het is zijn liefde die de herinnering aan Hem doet leven.
Breek het brood zoals ook het leven gebroken wordt, deel het brood zoals de liefde is om te delen, voor ieder die maar wil. Wees welkom, ieder die maar wil, en open uw hand en uw hart, en ontvangt en wordt, brood van leven, brood van liefde.
Lied: Ik ben op weg naar ‘n stal
Slotgedachte: naar Hans Bouma
Klein, vormeloos. Uiterst kwetsbaar.
Onherroepelijk mens. Lief klein mensje.
Kijkt nog werkelijk.
Ziet alles, wat er te zien valt.
Ogen in het hoofd, maar meer nog,
zoveel dieper nog, ogen in zijn ziel.
Oneindig groot is zijn wereld.
Zegenwens
Mogen wij gaan, opnieuw geboren,
de wijde wereld tegemoet, om te zijn als zegen,
ieder op zijn of haar manier, tot geluk en vrede van iedereen,
mogen we dat elkaar toewensen, in Godsnaam,
de Vader, de Zoon en heilige Geest.
Amen
Slotlied: ‘t is geboren ‘t goddelijk kind