San Salvatorgemeenschap 12 – 13 maart 2016
Thema: De kleur van de ander zien
Voorganger: Gepke Kerssen
Muzikale ondersteuning: Melodiek
Openingslied: Naar U levende, klimt mijn ziel
Welkom
Welkom wie je ook bent, wat voor een kleur je ook hebt. Jouw kleur hoort erbij. Of je kleur nu vertrouwd is of nieuw voor ons. Welkom: Met jou wordt het hier kleurrijker.
Vandaag staat ons vastenproject Colorful Children centraal.
Kinderen met een beperking worden ze vaak genoemd, maar gelukkig zijn er mensen die verder kijken, die hun mogelijkheden zien, die in hen geloven.
En wij, mensen die in Cello ons thuis hebben, geloven ook in hen. Geloven dat elke kind een eigen, bijzondere kleur heeft. Deze viering hebben we als werkgroep Wereldwijd voorbereid met Jan Nelissen. Welkom Jan! Halverwege de overweging geef ik hem het woord.
Misschien goed om de namen te noemen van de leden van wereldwijd: John Parker, Ton van Iersel, Marian Veenker, Franneke Hoeks en ikzelf, Gepke Kerssen.
Het samenleven kan ook donker zijn
De kleur lijkt uit het leven verdwenen
Laten wij daarom de stilte zoeken, ons hart openen
en bidden om licht, om kleur, om leven
Openingsgebed
God, na storm en regen
breekt telkens weer uw licht door
uw regenboog, vredesteken aan de hemel
belofte van betere tijden
verbondenheid met u en met elkaar.
Schenk ons uw kleuren: violet van tederheid
paars van ingetogenheid, blauw van geduld en trouw
groen van hoop, geel van vreugde
oranje van warmte, rood van liefde.
Geef ons een wijde blik
een hart voor mensen, waar ook vandaan
een diep verlangen naar vrede
een thuis voor ieder mens laat schijnen over ons
uw regenboog
Acclamatie: Die ons voor het licht gemaakt hebt
Eerste lezing: – Jesaja 58:3-10 – Wat is vasten? Waarom doe je het”?
‘Waarom ziet U niet dat wij vasten, merkt U niet dat wij ons vernederen?’
Op de dag dat u vast zoekt u nog uw voordeel, en beult u uw slaven af.
U strijdt en ruziet als u vast en slaat er boosaardig met uw vuisten op los. Zie, bij een vasten als dit dringt uw stem niet in den hoge door. Is dat soms het vasten dat Ik verkies, is dat een dag waarop de mens zich vernedert? Zijn hoofd als een riet laten hangen en op de grond liggen in zak en as: noemt u dat soms vasten, en een dag die de Eeuwige behaagt?
Is dít niet het vasten zoals Ik het verkies: boosaardige boeien losmaken, de banden van het juk losmaken, de onderdrukten hun vrijheid hergeven, en alle jukken doorbreken? Is vasten niet dit: uw brood delen met wie honger heeft; arme zwervers opnemen in uw huis; een naakte kleden die u ziet en u niet onttrekken aan de zorg voor uw broeder? Dan breekt uw licht als de dageraad door en groeien uw wonden spoedig dicht; dan gaat uw gerechtigheid voor u uit, en sluit de heerlijkheid van de Eeuwige uw stoet.
Als u dan roept, geeft de Eeuwige u antwoord, en smeekt u om hulp, dan zal Hij zeggen: ‘Hier ben ik!’ Als u het juk uit uw midden verwijdert, geen vinger bedreigend meer uitsteekt en geen valse aanklachten indient; de hongerige aanbiedt wat u voor uzelf verlangt en de onderdrukte met voedsel verzadigt, dan zal uw licht in de duisternis opgaan, uw nacht als de heldere middag zijn.
Lied: Dat duren zal, zolang er leven is
Tweede lezing: Lucas 20:9-19
Jezus verkondigt de goede boodschap. De mensen die de macht hebben in de tempel komen naar hem toe en vragen hem: Met welke bevoegdheid doet u dit? Jezus vertelt daarop een verhaal.
Jezus richtte zich nu tot het volk met deze gelijkenis: ‘Iemand legde eens een wijngaard aan; hij verpachtte hem aan wijnbouwers en ging voor lange tijd naar het buitenland.
Toen het er de tijd voor was, stuurde hij een slaaf naar de wijnbouwers om zijn deel van de opbrengst van de wijngaard in ontvangst te nemen. Maar de wijnbouwers gaven hem een pak slaag en stuurden hem met lege handen terug.
Hij zond nog een andere slaaf, maar ook die gaven ze een pak slaag, ze mishandelden hem en stuurden hem met lege handen terug.
Hij zond nog een derde, maar ook die takelden zij toe en ze gooiden hem de wijngaard uit.
“Wat moet ik nu doen?” zei de eigenaar van de wijngaard. “Ik zal mijn liefste zoon zenden; hem zullen ze toch wel ontzien.”
Maar toen de wijnbouwers hem zagen, zeiden ze tegen elkaar: “Dat is de erfgenaam. Laten we hem doden, dan is de erfenis voor ons.” Ze gooiden hem de wijngaard uit en doodden hem. Wat zal de eigenaar van de wijngaard nu met hen doen?
Hij zal komen en die wijnbouwers ter dood brengen, en de wijngaard zal hij aan anderen geven.’ Toen ze dat hoorden, zeiden ze: ‘Dat nooit!’
Hij keek hen aan en zei: ‘Wat betekent dan dit schriftwoord: De steen die de bouwlieden hadden afgekeurd, die is de hoeksteen geworden?
Iedereen die over deze steen valt, valt te pletter, en als hij op je valt, word je vermorzeld.’
De schriftgeleerden en de hogepriesters hadden Hem het liefst meteen opgepakt, ook al waren ze bang voor het volk, want ze begrepen dat Hij met die gelijkenis op hen had gedoeld.
Acclamatie: Zo heeft gesproken en gezegd in die dagen
Overweging: de kleur van de ander zien
Van wie is dit land?
Van wie is de opbrengst van ons land?
Ik hoor het mensen in goeden doen wel eens zeggen: “Maar ik heb er dan ook hard voor gewerkt.”
Hebben de mensen met een baan harder gewerkt dan de mensen die ontslagen zijn?
Ik zie de mensen van Cello voor me en de kinderen van Colourful Children die niet kunnen werken. Is de opbrengst van ons land ook voor hen?
Dit land, deze wereld is niet van ons, horen we vandaag. We zijn als pachters. We hebben van de Eeuwige talenten gekregen om die in te zetten voor de samenleving. De opbrengst van ons werk is voor alle mensen. We mogen ervan uitdelen aan mensen die nu niets hebben: eten, een dak boven hun hoofd, kleding, aandacht en zorg.
Aan tafel worden we er iedere week aan herinnerd: Deel je brood en je leven met anderen. Zo komt de nieuwe wereld dichterbij.
Die zorg voor kwetsbare anderen raakt steeds opnieuw op de achtergrond, ook binnen de kerken. Tot er iemand opstaat en ons eraan herinnert dat de aarde van ieder mens is. Dat werkt aanstekelijk: anderen zien dat het niet vanzelfsprekend is dat je kinderen een goede baan hebben. Dit kind uit India had ook jouw kind kunnen zijn.
Maar niet iedereen wil het brood delen. Niet iedereen wil zorg dragen voor een kind dat extra aandacht nodig heeft. Niet iedereen is gecharmeerd van profeten die zagen aan de stoelpoten van mensen die de macht aan zichzelf willen houden. Mensen die de gangbare manier van leven ter discussie stellen worden bedreigd, gedood.
In het verhaal horen we over het grote geduld van de Eeuwige. Steeds opnieuw zijn ze er: vrouwen en mannen willen werken aan een nieuwe wereld waarin er oog is voor mensen die niet mee kunnen doen in de economie, maar die ons vaak andere dingen te geven hebben. Hun kleur voegt iets toe aan de andere kleuren, kijk maar naar deze kinderen.
Machthebbers laten niet zomaar los. Ze zeggen: De zorg moet wel betaalbaar blijven. Er moeten niet te veel vluchtelingen komen. Laat de kerk zich toch richten op God.
Jezus weigert weg te kijken van de nood van mensen. Hij bekent kleur en wordt gedood. Weggegooid als de minste mensen, weggegooid als een waardeloze steen.
Maar zijn manier van leven en geloven is een hoeksteen geworden, de basis van een nieuwe, kleurrijke wereld.
Hier vervolgt Jan Nelissen de overweging.
Thema van deze dienst is trouw en geduld En ik ben gevraagd daar iets over te zeggen in het licht van ons werk voor Colourful Children.
Wij dromen en verlangen altijd naar een betere wereld en naar een beter mens zijn. U en ik zijn van een oudere generatie. Wij zijn de baby-boomers en zetten ons stempel op de zestiger en de zeventiger jaren. We zouden de wereld mooier en gelukkiger maken.
Het optimistisch zoeken naar de nieuwe maatschappij lijkt mislukt te zijn. Je kunt je afvragen of de mensen van mijn generatie trouw zijn gebleven aan de idealen die ze in de 60 jaren hadden: de solidariteit is af- en het individualisme toegenomen, we vliegen bijna voor niets naar unieke natuurgebieden.
70 jaar na de 2e wereld oorlog laaien de conflicten overal op, grote uitdagingen als het klimaat en de voedsel schaarste staan ons te wachten. Je zou er pessimistisch en moedeloos van worden. Je zou jezelf kunnen terugtrekken in een cynische houding: geheel op jezelf. Maar houden we als oudere generatie ook niet een blijvende verantwoordelijkheid naar onze kinderen en kleinkinderen? Moeten we niet het vertrouwen en geduld bewaren in het streven naar een betere wereld waarin armoede en schaarste is uitgebannen en iedereen gelijke kansen krijgt?
Het project van Colourful Children heeft betrekking op armoede bestrijding. Daar wil ik het over hebben, ook in relatie met trouw en geduld. Armoede is niet beperkt tot inkomensarmoede. Het heeft veel dimensies, zoals sociale uitsluiting, gebrekkige toegang tot onderwijs en een korte levensverwachting. Ontwikkelingsdeskundigen hanteren dan ook voor het gebruik bredere definities van armoede. Armoede is gebrek aan onderdak. Armoede is ziek zijn en niet naar een dokter kunnen. Armoede is niet naar school kunnen en niet kunnen lezen. Armoede is geen baan hebben, vrezen voor de toekomst en leven van dag tot dag. Armoede is een kind verliezen aan een ziekte die veroorzaakt is door vuil water. Armoede is machteloosheid, gebrek aan vertegenwoordiging en vrijheid. De Indiase econoom Amartya Sen gebruikt dit laatstgenoemde aspect, gebrek aan vrijheid, om armoede te beschrijven. Volgens Sen is armoede gebrek aan vrijheid om het soort leven te leiden dat men wil.
In ons project Colourful Children komen wij op voor verstandelijk beperkte kinderen van de allerarmste mensen, die dagloner zijn. Kinderen die, vanuit het geloof, dood worden gemaakt bij de geboorte of , uit schaamte, verborgen worden gehouden.
Kinderen voor wie geen enkel perspectief is.
Al die jaren hebben we gemerkt dat je niet volstaat om alleen maar een gebouw neer te zetten, maar dat je mee moet kijken, bemoedigen, aanmoedigen en ondersteunen.
Dat was niet altijd makkelijk. Hoe verhoudt zich dit thema ‘’vertrouwen en geduld’’ nu tot ons project in India. Zoals ik er tegenaan kijk is vertrouwen het sleutelwoord, het houdt ook geduld in. Met ‘ ongeduld ‘ bereikten wij nooit wat we wilden bereiken. Het gevolg was dat de zusters aan onze wens tegemoet wilden komen en startten met iets waar ze niet aan toe waren. Het gevolg daarvan was dat wij geïrriteerd raakten omdat zij de ‘afspraken’ niet nakwamen.
Wij hebben moeten leren dat we ondersteunend zijn aan hen en dat betekent dat wij hen volgen in hun tempo, hun aanpak, hun visie. En dat tempo, die aanpak en die visie stonden vaak haaks op onze westerse manier van denken in termen van efficiënt, planmatig en ook denken op langere termijn. We waren en zijn nog vaak te eager om projecten te realiseren hoe wij ze voor ogen hebben. Aansluiten bij hen betekende voor ons vaak ‘op onze tong bijten’ en accepteren dat we ‘het niet snappen’. Dat vraagt dus overgave en vertrouwen, niet onze sterkste kant.
Ons geduld en vertrouwen is vaak op de proef gesteld en nog steeds. Alleen als we ons telkens opnieuw realiseren dat in India nog miljoenen mensen met de dag leven en overleven, kunnen we weer iets begrijpen van hoe het ook gaat bij Colourful Children. Ze geven de kinderen elke dag eten, zorg en zelfs school. Dat is meer dan menig kind krijgt daar. En ook als we ons realiseren dat er een oneindig vertrouwen is in God, dan snappen we weer dat iets beter dat de zusters gaan bidden voor de kinderen, de families, voor ons enzovoorts. Wij als westerlingen zijn zo oplossingsgericht en zo gewend dat je invloed hebt op dingen die anders moeten, dat het ons elke keer weer moeite kost om het niet over te nemen. En toch is dat de weg, geduld en vertrouwen en eigen autonomie.
Ik wil afsluiten met iets wat mij kwam overkwam en dat ook leidt tot een overweging.
Toen ik met deze tekst bezig was, was ik met Es, mijn vrouw, bij onze vriend Mark in Nuth. Mark is een goede vriend die wij al 35 jaar kennen. Mark heeft voor kerstmis te horen gekregen dat hij slokdarm kanker heeft met het bericht dat hij nog maar 4 maanden te leven heeft.
Mark en zijn vrouw hebben zijn ook India geweest bij het Colourful Children huis en besloten naar aanleiding van hun bezoek een ander huis van de zusters te ondersteunen en te helpen met een nieuwe drukwerkplaats.
In het gesprek met Mark kwamen wij ook op het thema vertrouwen en geduld, dat onder meer leidde naar hetgeen ik nu gezegd heb. Voordat we bij Mark weggingen moest ik nog even naar de wc.
Op de wc lag een scheurkalender met boeddhistische wijsheden
Ik sloeg het willekeurig open en las, en ik geef u dit mee in overweging:
‘’Door geduld te oefenen zullen we minder fouten maken en zullen de fouten van de ander ons minder ergeren”.
Geloofslied: Wie ten einde toe alles durft te geven
Voorbeden
Wij bidden voor mensen
die het gevoel hebben dat ze zijn afgedankt
als een achteloos weggegooide steen
Dat wij hun waarde zien
zien dat zij centraal staan
in de nieuwe wereld
hoekstenen zijn van een nieuwe samenleving
Luister Heer, ontferm U over ons
wij bidden voor de kleurrijke kinderen in India
en de kleurrijke mensen van Cello
Dat hun kleur zichtbaar mag zijn
door de warmte van mensen die voor hen zorgen
door de aandacht voor hun mogelijkheden
de waardering voor hun heel eigen kleur.
Luister Heer, ontferm U over ons
Wij bidden voor de mensen
die kleuren tevoorschijn toveren in anderen
Voor wie zorg dragen voor de Colourful Children in India
en voor de mensen van Cello hier
Voor wie aandacht hebben
voor mensen die zich niet gezien voelen, niet gehoord.
Luister Heer, ontferm U over ons
Wij bidden voor wie lijden onder dictators of ander geweld
Voor de mensen aan de grens met Macedonië,
Levend in mensonwaardige omstandigheden.
Voor de vluchtelingen hier die te lang wachten in onzekerheid,
bezorgd om hun families
Dat wij bewogen zijn om hun nood, dat wij hen niet als last zien,
maar als een verrijking van onze samenleving.
Luister Heer, ontferm U over ons
Wij bidden voor mensen die genoemd zijn in het intentieboek
Wij noemen de namen van wie ons voorgingen op onze weg
Koester hun namen, dat zij mogen leven in uw licht.
Lied: Voor uw aangezicht gedenken wij onze doden
Klaar maken van de tafel en collecte
Tafelgebed
Wij danken jou, bron van leven,
In ons ontkiemt het geloof
dat alles klaar is om de aarde
weer vruchtbaar te maken: om leven te geven
en de eerste stappen te zetten
naar een nieuwe toekomst.
Wij danken jou, bron van Licht,
om alles wat ons leven zo zinvol maakt:
om alles wat wij zomaar ontvangen,
om zoveel dat wij mogen geven;
om elke oproep die gehoord wordt,
om elke uitdaging die begrepen wordt.
Wij danken Jou, om mensen die naast ons staan
als steun en bemoediging,
als lot- en tochtgenoot.
om het wonder dat ook ons samenzijn
meer is dan mensenwerk.
Wij danken jou, om Jezus van Nazareth:
zijn woorden van hoop blijven gehoord,
zijn daden van goedheid
roepen ons blijvend op,
zijn aanklacht tegen kwaad
en onrecht blijven onrustig maken,
zijn keuze voor kleine mensen
wordt ook onze keuze,
zijn trouw ten einde toe,
wordt ook onze kracht.
Op de avond voor zijn dood
was hij samen met zijn vrienden
Hij nam het brood brak het en zei
Dit brood, et his mijn leven dat ik deel met jullie
Neem en eet
Blijf jullie brood en jullie leven met elkaar delen
dan ben ik bij jullie
Ook nam hij de wijn en zei:
Dit is mijn levenskracht
gegeven voor de nieuwe wereld
jullie geschonken
Zo mogen wij leven in zijn geest,
met handen die delen,
met woorden van leven,
met een hart vol liefde,
vandaag en alle dagen die nog komen gaan.
Samen bidden wij om de nieuwe wereld met woorden die Hij ons gegeven heeft:
Onze Vader
Vredeswens
Wie het aandurft om iemand die anders is toe te laten, zet een stap op de weg naar vrede.
Acclamatie: Waar twee of drie bijeen zijn in mijn naam, ben ik in hun midden
Waar wij het brood en ons leven delen, leeft hij onder ons.
Waar wij proeven van de wijn van de nieuwe wereld, leven wij de toekomst tegemoet.
Delen van brood en wijn
Communielied: Eet en drinkt van brood en wijn, tot mijn gedachtenis
Let us break bread together on our knees
Dankgebed
U danken wij, om Jezus die in ons leven van elke dag
ons brood wil zijn, ons voedsel voor op onze levensweg.
Hoe kunnen wij U meer danken
dan door Hem niet alleen te laten,
maar te doen zoals Hij:
ons leven met anderen te delen
van uw liefde uit te delen?
Amen
Mededelingen, Bloemetje van de week
Slotgedachte
In Betlehem is het allemaal begonnen.
Het is de geboorteplaats van Jezus,
maar ook van alle mensen
die door Hem zijn meegenomen
op zijn reis door het leven.
op weg naar de stad van vrede
Betlehem betekent broodhuis.
Je herkent de mensen
die van daar afkomstig zijn,
ze hebben iets gemeen.
Zodra iemand zijn brood deelt
met vluchtelingen,
met colourful children,
met mensen met Alzheimer,
dan weet je: dat is iemand van Betlehem
die gelooft erin:
in de verhalen van die man die brood nam en het uitdeelde…
en er kwam geen eind aan.
De hele wereld werd verzadigd.
Zegen
Laten we dan van hier gaan
Als mensen die brood en verhalen ontvangen hebben
Om samen met anderen te delen.
Wees zo gezegend en een zegen voor mensen op je weg,
In de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest
Slotlied: Een wereld vol mensen