San Salvatorgemeenschap 25 – 26 juni 2016
Thema: De kunst van het volgen
Voorganger: Franneke Hoeks
Muzikale ondersteuning: Melodiek
Openingslied za: Vrede voor jou – zo: Op weg naar morgen
Welkom
Fijn dat u naar hier gekomen bent. U bent opgestaan, op weggegaan en hier aangekomen. Welkom. Goed dat u er bent: onze vaste reisgenoten, onze onverwachte gezellen en de nieuwe gezichten. Fijn dat we even samen op weg mogen gaan. Deze ruimte mag voor dit uur een pleisterplaats op onze levensweg zijn. Een rustpauze in de beweging van het leven. Een uur van oude verhalen in het licht van vandaag, een uur waarin we, brood en wijn delen, en samen nadenken over de weg die we gingen, en de weg die we zullen gaan.
Gebed
Eeuwige, Jij spoort ons aan om op weg te gaan
en in beweging te komen. Breng ons hart en hoofd tot rust opdat er ruimte ontstaat in ons binnenste.
Maak ons vrij van de ballast die we met ons meedragen
en maak ons tot mensen van licht en leven.
Roep ons bij onze naam en doe ons gaan op jouw weg.
Acclamatie: Gij die uw naam hebt uitgeroepen
1e lezing 1 Koningen 19,19-21
Elia vertrok vanuit daar en trof Elisa, de zoon van Safat, terwijl die aan het ploegen was. Twaalf koppels ossen gingen voor hem uit; hijzelf bevond zich bij het twaalfde. Toen Elia langskwam, wierp hij hem zijn mantel toe. Elisa liet de ossen in de steek, liep Elia achterna en zei: ‘Laat mij eerst afscheid nemen van mijn vader en moeder, dan zal ik u volgen.’ Hij antwoordde hem: ‘Ga maar weer terug; heb ik u soms tot iets verplicht?’ Hierop ging Elisa naar de ossen terug, nam zijn koppel, slachtte het, bereidde het vlees op het hout van de jukken en gaf het aan het werkvolk te eten. Daarna vertrok hij, volgde Elia en werd zijn dienaar.
Lied za: Op mijn levenslange reizen – zo: Voor mij alleen de weg
2e lezing Lucas 9, 51 – 62
Toen de tijd naderde dat Jezus zou worden weggenomen, koos Hij vastberaden Jeruzalem als reisdoel.
Hij zond boden voor zich uit, maar toen die in een Samaritaans dorp kwamen om zijn komst voor te bereiden, wilde men Hem niet ontvangen, omdat Hij Jeruzalem als reisdoel had gekozen. Toen de leerlingen Jacobus en Johannes dat merkten, zeiden ze: ‘Meester, zullen we zeggen dat er vuur uit de hemel moet neerdalen om hen te vernietigen?’ Maar Hij keerde zich om en wees hen terecht. Toen gingen ze naar een ander dorp.
Terwijl ze hun reis voortzetten, zei iemand onderweg tegen Hem: ‘Ik wil U volgen, waar U ook naartoe gaat.’ Jezus zei tegen hem: ‘De vossen hebben een hol, en de vogels van de hemel een nest, maar de Mensenzoon kan nergens het hoofd neerleggen.’ Tegen een ander zei Hij: ‘Volg Me.’ Die zei Hem: ‘Heer, sta me toe eerst mijn vader te gaan begraven.’ Maar Hij zei hem: ‘Laat de doden hun doden begraven; u moet het koninkrijk van God gaan verkondigen.’ Weer een ander zei: ‘Ik wil U volgen, Heer, maar sta me toe eerst thuis afscheid te nemen.’ Tegen hem zei Jezus: ‘Wie de hand aan de ploeg slaat en dan nog eens omkijkt, deugt niet voor het koninkrijk van God.’
Acclamatie za: Oren en ogen gaan open – zo: Gij hebt woorden van eeuwig leven
Overweging
Laat ik deze overweging beginnen met een ontboezeming. Ik ben, als kind van mijn tijd, een slechte volger. Als mij gezegd wordt je moet die kant op, heb ik meteen de neiging om juist die andere weg in te slaan. Ik bepaal graag zelf waar ik heenga. De verhalen van vandaag vormden een mooie uitdaging voor een zelfonderzoek over volgen. Bepaal ik helemaal zelf de route van mijn leven of is er iets dat mij richt als het gaat over de weg van het leven? In onze evangelie lezing gaat Jezus gaat op weg naar Jeruzalem. Vastberaden koerst hij aan op Jeruzalem. Jeruzalem centrum van de macht en de plaats waar hij aan zijn einde zal komen. Maar Jerusalem is ook Hemelstad, plek waar het goed toeven is. Jeruzalem, in al zijn facetten, is de richting die het innerlijke kompas van Jezus aangeeft. De route die hij kiest is niet de meest van zelfsprekende. Hij kiest namelijk de weg door Samaria. Joden en Samaritanen gaan niet goed samen en veel Joden nemen liever een wat langere route. Ook Jezus wacht geen warm welkom in Samaria. Als de leerlingen hier met boosheid op reageren, wijst Jezus ze terecht. Geen geweld, geen geschreeuw. In alle rust de weg vervolgen. De weg, die is belangrijk lijkt hij te zeggen. Laten we die in Godsnaam blijven volgen. Dan volgen drie ontmoetingen met mensen zoals u en ik. Ontmoetingen die ons iets leren over wat volgen, Jezus volgen, inhoudt.
De eerste ontmoeting: “de onbezonnen volger”. We kennen ze allemaal: mensen die bij het minste of geringste enthousiast worden en zonder goed over dingen na te denken roepen: ja ik! Jezus tempert dit ongebreidelde enthousiasme. Volgen doe je niet zomaar. Volgen is een weg die je wat zal kosten. Jezus volgen betekent een onrustig en onzeker bestaan.
De tweede ontmoeting: “de omkijker”. Deze persoon wordt door Jezus zelf geroepen. Eerst moet ik mijn verleden, mijn vader begraven, zegt deze persoon. Nee zegt Jezus, Wie mij volgt kan niet omkijken en vasthouden aan wat was. Wie mij volgt kijkt altijd vooruit en richt zijn of haar blik op toekomst.
De derde ontmoeting: “de ik-moet-ook-nog-even-dit-doen-volger”. Ook heel herkenbaar. Ik wil wel volgen, maar er zijn ook nog zoveel andere dingen die om mijn aandacht vragen. Jezus is ook hierin resoluut. Omkijken en je af laten leiden door andere zaken brengt je uit koers.
Deze drie ontmoetingen dagen ons uit na te denken over onze manier van geloven en hoe we daar in ons leven vorm aan geven. Geloven heeft met volgen te maken. Ieder van ons geeft op eigenwijze antwoord op de vraag die God, Jezus of het visioen van dat gerechtigheid ons stelt. Doe je mee? Volg mij? Vaak een levenslang proces maar soms zijn er van die kernmomenten in levens van mensen waarop in een flits keuzes worden gemaakt en ommekeer plaats vindt.
De ontmoeting van Elia met Elisa beschrijft zo’n ommekeer. Elisa krijgt de profetenmantel toegeworpen en twijfelt even. Ik verplicht je tot niks. De keuze is aan jou. Elisa neemt een beslissing. Zijn oude leven is voorbij. Hij slacht de ossen, houdt met zijn knechten een enorme barbecue…en gaat dan met Elia mee. Hij volgt. Het klinkt een beetje zoals bij Jezus die zijn leerlingen roept: zij laten hun boten en netten achter en volgen.
Wat leren deze verhalen ons over volgen, over de kunst van het volgen? Jezus volgen vraagt om een bewuste keuze het gaat om een volgen met hart en ziel en in alle vrijheid. Dat klinkt mooi en misschien ook wel gemakkelijk, maar het is geen weg die over rozen gaat. Jezus maakt het niet mooier dan het is. “De vossen hebben hun holen, de vogelen hun nesten, maar de mensenzoon heeft niets.” Volgen betekent dat je ook jij met deze onzekerheid te maken krijgt.
Volgen heeft te maken met uit handen geven. Je bepaalt niet zelf, niet alleen je bestemming. Die bestemming, dat punt voorbij de horizon, is niet louter een individueel doel. Er zijn geen coördinaten beschikbaar en het doel van de reis ligt niet vast. Uit handen geven is lastig want als moderne mensen willen zelf graag verantwoordelijk zijn voor ons leven en onze eigen toekomst bepalen. Als kinderen van deze tijd zijn we misschien allemaal liever leiders dan volgers.
Er zijn boekenkasten volgeschreven over leiderschap maar over hoe je nu een goede volger bent daar is veel minder over bekend. Toch is dat wat Jezus van ons vraagt. Kom en volg mij! Jezus zoekt in zijn leerlingen en vrienden geen slaafse volgers. Volgers zijn geen doetjes.
In de jaren 90 schreef Ira Chaleff een boek over de dappere volger. Om een goede volger te zijn daar is moed voor nodig. Moed om dingen uit handen te geven maar ook moed om verantwoordelijkheid te nemen. Maar ook dienstbaar zijn en een ideaal uitdragen, ook dat doen volgers en ook dat vraagt moed. Volgers zijn essentiële dragers van verandering en daarmee fundament voor elke beweging in organisaties. Goede volgers zijn kritische mensen die een afwijkend standpunt in durven nemen een daar ook naar durven handelen. Dit soort volgers zorgt dat beweging gaande blijft.
Misschien mogen wij als Salvatorianen op deze manier volgers zijn. Moedige mensen, die de roep tot volgen gehoord hebben, maar steeds kritisch blijven opdat beweging gaande blijft. Mensen die het uithouden met een open einde en durven leven met onzekerheid. Waar Jezus van droomt, waar wij van dromen of we dat ooit waar zullen maken, is nog maar de vraag, maar we het wel doen! We bewegen wel die kant op! Hoe dan ook. Jezus vraagt om radicale keuze, maar niet om slaafse volgelingen. Hij zoekt moedige volgers die met hem op weg gaan, die hun eigen weg gaan om vanuit bezieling te werken aan die droom van het goede leven voor allen.
Geloofslied: Kom en volg mij op de weg
De tafel wordt klaargemaakt en er wordt gecollecteerd
Voorbeden
Eeuwig, laat ons bidden voor mensen, die worden geconfronteerd met oorlog en geweld. Mensen die noodgedwongen moeten wegduiken voor onveiligheid of wanhopig op zoek zijn naar een leefbaar heenkomen. Laat er voor hen waar worden, het vergezicht van vrede en gerechtigheid
Gedenk ons hier bijeen
Eeuwige, laat ons bidden voor mensen die als stille krachten zoveel betekenen voor anderen. In scholen, buurten en straten zijn zij vonken van hoop en toekomst door hun aandachtige aanwezigheid.
Laat hen voortgaan op de weg van het kleine en wezenlijke.
Gedenk ons hier bijeen
Eeuwige, laat ons bidden voor alle mensen in wie jouw stem weerklank vindt. Mensen van de weg, mensen op weg naar jouw visioen van het goede leven voor allen.
Laat jouw stem keer op keer een oproep zijn tot beweging en vernieuwing.
Gedenk ons hier bijeen
Eeuwige, laat ons bidden voor alle intenties die zijn toevertrouwd aan de bladzijden van ons intentieboek. Laat ons bidden voor onze lieve doden van wie de namen onherroepelijk deel uit blijven maken van de weg die we gaan.
Voor uw aangezicht
Tafelgebed
Eeuwige, een zachte kracht alom aanwezig,
wij danken Jou voor de wereld waarop wij wonen,
deze aarde met alles wat er leeft en groeit.
Eeuwige, vader en moeder tegelijk
die ons wil ontvangen om wie wij zijn,
die ons roept, groot en klein,
om goed te zijn, om brood te delen,
die ons oproept te blijven werken aan de vrede,
die ons vraagt om trouw te zijn aan de goddelijke liefde in ons.
Wij danken Jou voor Jezus, die mooie mens uit Nazareth,
die lang geleden heeft gezegd:
Maak je geen zorgen, elke dag heeft genoeg aan zichzelf.
En wat Hij altijd deed, deed Hij ook de laatste avond.
Hij ging met zijn vrienden aan tafel.
Hij nam het brood, brak het, deelde het uit en zei:
Weet jij hoe je gelukkig kunt leven?
Als je het brood van iedere dag, niet alleen eet,
maar breekt en deelt met elkaar.
Zo heb ik het ook gedaan toen ik bij jullie was.
Daarna nam hij de beker en zei:
Drink uit deze beker als ik er niet meer ben.
Vertel elkaar wat echt belangrijk is:
Deel vreugde en verdriet en
als het aan jullie ligt wees bevriend met iedereen.
Daags daarna is Jezus gestorven, maar niet voorgoed
Hij leeft nog te midden van ons
en gaat met ons mee naar een betere wereld. H
ij zegt: vier samen dat je bij elkaar hoort
dat je niet alleen op de wereld bent.
Weet dat je elkaar kunt inspireren
om te worden wie je echt wilt zijn.
Kijk maar goed: overal in de wereld
waar mensen elkaar ontvangen en ontmoeten,
samen het leven delen, daar gebeurt het.
In zijn Geest zijn wij onderweg,
met zijn woorden willen wij bidden,
woorden van vrede, woorden van toekomst.
Onze Vader
Vredeswens
Vredeslied za: Waar vriendschap heerst en liefde – zo: De vrede, de vrede zal zijn.
Iedereen wordt van harte uitgenodigd aan de tafel van brood en wijn
Lied za: Te doen gerechtigheid – zo: Dat wij niet slapen daglichtbewoners
Gebed
Eeuwige, laat ons gaan op jouw weg,
gesterkt door brood en wijn, gedeeld met elkaar,
mochten we voelen dat we moedige volgers zijn
in het spoor dat jij door de wereld trekt.
Amen
Mededelingen
Slotgedachte: Uit ‘Ik stuur jou’ van Franck Ploum
Een gelovig mens is kennelijk voorgoed een reiziger. Iemand onderweg, die alles weet van vergaren en loslaten, winnen en verliezen, wortelschieten en ontworteld raken. Een onzeker bestaan.
Waar gaat de weg naar toe? Dat is niet altijd duidelijk. Ja een nieuwe aarde, recht en gerechtigheid voor allen! Maar waar, wanneer en hoe en met wie? Wie zal het zeggen. Het Bijbelse verhaal zegt er niets concreets over behalve dat het kan, dat het mogelijk moet zijn, dat het gebeuren zal als jij het wil. Het is zelfs al begonnen, ook in en met jou, zie je het niet?
Zegenwens
Laat ons gaan van hier met een zegenbede voor reizigers, voor mensen in beweging.
De Eeuwige zij vóór je om je de weg te wijzen
achter je om je in de rug te sterken
naast je als goede vriend
om je heen als beschermende mantel
en in ons allen als baken van liefde en vrede.
Laat ons zo gaan van hier
in de naam van de Eeuwige
die we noemen Vader en Moeder, Zoon en Goede Geest.
Slotlied: Wonen overal