THEMA: Durf je?
DATUM: 27 januari 2019
Voorganger: Ard Nieuwenbroek
OPENINGSLIED: Hier wordt een huis voor God gebouwd
WELKOM
Wat fijn dat jullie er allemaal zijn! Zo vanzelfsprekend. Zo vertrouwd. Dat zal nog niet zo zijn voor jou die hier vandaag voor het eerst aanwezig is. Voor iedereen geldt: van harte welkom. Uitgenodigd om hier vanmorgen een plek te vinden waar je inspiratie vindt. Waar we het leven vieren, ook al valt dat soms niet mee. Verzwaard met zorgen om anderen of om jezelf. Het mag er hier allemaal zijn.
Het thema vandaag is: Durf je? Ik ben eigenlijk wel benieuwd wat deze vraag bij iedereen van tevoren opgeroepen heeft. Misschien heb je al nagedacht over deze vraag vanuit jouw eigen situatie. En om misverstanden te voorkomen: vandaag gaan we het niet hebben over stoer doen of flink zijn. We gaan geen mentale fitness beoefenen. Om alvast een tipje van de sluier te lichten: vanochtend verkennen we hoe we in sociale acties trouw durven zijn aan onszelf en de waarden en normen die we koesteren. Die vraag kwam bij me boven na lezing van het Evangelie van vandaag, waarin Jezus vol durf getuigt waarvoor hij staat.
Laten we vanmorgen een goede start maken door eerst samen in de stilte contact zoeken met de bron van leven.
Stilte
GEBED
Laten we samen bidden:
Vanuit de stilte van ons hart vragen we jou God om nabijheid. Raak ons tijdens deze viering aan, om elkaar te vinden in wie we zijn, wat we elkaar kunnen geven en hoe we ook van elkaar kunnen ontvangen. Geef ons de durf om ook buiten de veiligheid van onze gemeenschap de ogen en oren wijd te openen en ons te laten raken door de wereld om ons heen. Door mensen, die vanuit hun diepste hunkering verlangen door ons aangeraakt te worden. We bidden om lef, wijsheid en kracht om vanuit jouw naam aanwezig te zijn in het leven van anderen en ons niet op te sluiten in ons eigen leven. Wees ons nabij, verwarm ons en raak ons aan met jouw goddelijke inspiratie.
LIED: Gij die één en eeuwig zijt
Inleiding op de lezingen
Vandaag hebben we twee lezingen voor de prijs van een! In de evangelietekst van Lucas staat hoe Jezus uit Jesaja voorleest. Dat doen we nu ook.
Lezingen
Lucas 4, 14-21
De kracht van de Heilige Geest was nu in Jezus, en hij ging terug naar Galilea. Daar gaf hij uitleg over God in de synagogen. Het nieuws over Jezus werd overal in de omgeving bekend, en iedereen bewonderde hem. Jezus ging ook naar Nazareth, de stad waar hij was opgegroeid. Op sabbat ging hij zoals altijd naar de synagoge. Toen hij opstond om voor te lezen, gaf een dienaar hem het boek van de profeet Jesaja. Jezus opende het boek en zocht naar het stuk dat hij wilde voorlezen. Hij las:
Jesaja 61, vers 1
Gods dienaar zegt: ‘ God, de Heer heeft mij uitgekozen. Hij heeft mij zijn geest gegeven. Hij heeft mij gestuurd om aan arme mensen het goede nieuws te brengen. En om aan mensen die lijden, weer hoop te geven. Hij heeft me gestuurd om tegen gevangenen te zeggen:” Jullie zijn vrij!”. Om blinden te vertellen dat ze weer zullen zien. En om mensen die het moeilijk hebben te helpen. Ik maak bekend: ‘ Er begint een nieuwe tijd’.
Toen deed Jezus het boek dicht. Hij gaf het aan de dienaar terug en ging zitten. Iedereen in de synagoge keek naar hem. En Jezus zei:” Wat ik jullie net heb voorgelezen, is vandaag werkelijkheid geworden”.
LIED: Kom en volg mij op de weg
OVERWEGING
Je moet maar durven. Als jongeling op stap gaan en uiteindelijk in je geboortestreek, waar iedereen je van jongs af aan kent, in een synagoge het woord krijgen en nemen. En dan niet zomaar woorden spreken. Lucas begint zijn vertelling al met de zin: De kracht van de Heilige Geest was nu in Jezus. En Jezus doet daar later nog een schepje bovenop door uit te spreken dat de tekst van Jesaja die dag werkelijkheid is geworden. Een nieuwe tijd gaat beginnen. Nadat ik de tekst een aantal malen had gelezen zag ik ineens het beeld voor me van Jezus die dit soort woorden rechtstreeks zegt tegen de vele kerkgangers. Je moet maar durven. Gelukkig was volgens de Schrift de Geest in hem. Ik heb altijd begrepen dat we inspiratie kunnen halen uit de Schriftlezingen. Mijn inspiratie blijft maar rondtollen door het lef van de jongeling Jezus. Zijn durven om daar te gaan staan en vrijuit te spreken. Geïnspireerd door de kracht van de Heilige Geest. Hoe geïnspireerd zijn wij door zijn durven? Er zijn veel momenten waarop ik niet durf. Niet durf te zeggen, of te zijn, zoals wellicht van mij, al of niet door God, verwacht zou mogen worden. Terwijl de Geest in mij me oproept om wel te durven. Een drietal voorbeelden van de afgelopen twee weken. Zo ontspan ik in de sauna. Daar zitten drie mannen. Een van hen heeft het hoogste woord. Kwam net terug van vakantie uit Amerika en had zijn dochter een week van school gehouden. Ach, zei hij, dat kost me voor die week €1000,00 boete van de Leerplichtambtenaar maar dat kan wel bij de 43000 euro die de reis me heeft gekost. Ik brand van binnen. Wat een mentaliteit die hij hiermee zijn dochter voorleeft. En: ik durf niet, ik zeg niks. Dan ergens op een zaterdag in de Hinthamerstraat. Twee jongemannen zien een jonge vrouw voorbij lopen. Beide sissen seksistische woorden die ik hier niet ga herhalen. En: ik durf niet, ik zeg niks. Tenslotte: op een feestje in Zuid Afrika wordt na het derde glas wijn de stemming losser en losser. Ineens wordt het grimmig. Er wordt gesproken over die Kaffers, een erg denigrerend en beladen woord voor de zwarte bevolking in Zuid Afrika. En: ik durf niet, ik zeg niks. Bij al deze situaties riep de Geest in mij me op om wel vrijuit te spreken. Waarschijnlijk roepen deze drie voorbeelden ook bij jullie herinneringen op van wel willen maar niet durven. Laten we in een kort moment hier en nu, met degene die naast je zit, zo’n herinnering delen. Hoe zuiver en zuiverend zou het zijn als we, vanuit mildheid, onze gedachten op zulke momenten wel zouden durven uitspreken en daarmee delen? Natuurlijk zijn er duizend redenen om dat niet te doen. Soms uit angst voor de reacties. Soms is het misschien juist wel verstandig om hiermee een situatie niet te laten escaleren. En toch: zulke momenten blijven knagen. Dit alles zit ook in hetzelfde gebied van het al of niet durven getuigen van je geloof, welk geloof dat ook is. Niet om iemand door je reactie te overtuigen, maar om te delen vanuit je kwetsbaarheid. In de synagoge doet Jezus dat vandaag wel. Dat vraagt lef en zelfvertrouwen. Daarin leeft hij ons het goede voor. Geïnspireerd door de Heilige Geest die zo vaak ook ons begeestert.
GELOOFSLIED: Hoor, maar ik kan niet horen
KLAARMAKEN VAN DE TAFEL /COLLECTE
VOORBEDEN
ACCLAMATIE : Gedenk ons hier bijeen
Eeuwige,
We bidden voor mensen die iedere ochtend weer opstaan vanuit wanhoop. Gevuld met angst voor de dag die komt. Zoekend naar mensen die dichtbij hen zijn en vol betekenis. Wees hen nabij en geef warmte en energie om het leven te durven leven.
Eeuwige,
Ook vandaag sterven er mensen door de honger. Uitgemergeld door een tekort aan voedsel. We bidden voor hen en voor mensen die verantwoordelijkheid dragen voor dit schrijnende onrecht. Opdat ooit honger op deze aarde zal verdwijnen.
Eeuwige,
Nog steeds zijn er mensen die niet onder ogen durven te zien dat moeder aarde langzaam wordt vernietigd. Leeggeroofd en geplunderd door een onophoudelijke behoefte aan bezitsdrang. Geef wijsheid, moed en kracht om de aarde te sparen. Om onszelf en de generaties van straks en ooit.
Eeuwige,
We vragen je om geestkracht voor de momenten waarop van ons wordt gevraagd te getuigen van het goede. Opdat we durven uit te komen voor jouw boodschap van liefde en gerechtigheid. Opdat we durven op te komen voor de kwetsbare mens in onszelf en om ons heen.
Laten we ook in een moment van stilte onze eigen gebeden van binnen uitspreken tot de Eeuwige.
Eeuwige,
Ook vandaag staan in ons intentieboek gebeden die we bij jou neerleggen. We bidden voor onze zieken. Vanuit onze harten noemen we de namen van onze overleden dierbaren die met ons nog steeds verbonden zijn. Vanochtend noemen we met name:
Wees hen nabij met jouw licht en warmte opdat ze geborgen zijn in jouw aanwezigheid.
TAFELGEBED
Wij prijzen jou, God, levende stroom die ons leven doet. Jij bent de bron van al wat leeft. Onze Vader, onze moeder ben je. Zo koester je ons mensen uit aarde gemaakt kwetsbaar als het gras en de bloemen op het veld. Jij houdt ons de hand boven het hoofd als een boom die ons beschaduwt.
Wij danken je, God om het vertrouwen dat je aan ons schenkt, jouw trouw waarop wij kunnen bouwen. Ieder van ons is jou oneindig lief. We denken aan jouw beeld ten voeten uit, Jezus van Nazareth, levensboom en levend water waarmee wij ons verbonden voelen als bladeren van een boom.
Als wij zijn wegen gaan geef jij God ons levenskracht om mens te durven worden naar Jezus’ beeld en kunnen ook wij liefde geven als uit een bron van stromend water die nooit opdroogt.
Zo was zijn gebaar, waarin heel zijn leven samenstroomde, toen hij op die laatste avond brood nam, het brak en aan zijn vrienden uitdeelde met de woorden: Neemt en eet: zo blijf ik onder jullie als gebroken brood dat wordt gedeeld tot geluk van jou en jou en jou.
Ook de beker liet hij rondgaan en zei: Dit is mijn bloedeigen leven. Blijft met mij en met elkaar verbonden om samen een nieuwe start te maken.
Gezegend en geloofd, jij goede Geest die nieuwe geschiedenis schrijft met andere namen, die mensen samenbrengt en bezielt om het risico aan te durven om steeds opnieuw weer te durven getuigen van jouw liefde en rechtvaardigheid. Maak ons standvastig, trouw aan elkaar, vol zorg dat niemand achterblijft. Maak ons vrolijk en eensgezind sterk als bomen die weer en wind doorstaan.
Op jouw adem zingen we de woorden die ons ooit zijn gegeven:
Onze Vader: Onze Vader in de hemel uw naam geheiligd
VREDESWENS
VREDESLIED: Vrede wens ik je toe
BREKEN EN DELEN
Lied: Wie zijn leven niet wil geven
Goed om te weten
SLOTGEDACHTE
Laten we ze openlaten: onze deuren, onze armen, onze geesten, onze harten.
Laten we de pantsers afleggen en de andere tegemoet treden, telkens weer.
Laten we slapende honden keihard wakker maken. Blijven geloven in dromen die ook uitkomen.
Laten we mensen zijn. En helemaal onszelf worden, niet die we denken dat anderen wilden dat we waren.
En laten we begrijpen wat de liefde is, onthouden dat dat alles is, of toch bijna.
Laten we durven.
Griet op de Beeck
ZEGENWENS
Zo gaan we verder:
Zoekend naar het licht in onszelf en anderen
Onzegbare woorden zegbaar makend
Onbegrijpelijke wijsheid vindend in een kind
Troostend elkaar met woordeloze woorden
Dit alles vanuit jouw motiverend vuur
jouw verkwikkende sporen, overal
jouw zegeningen, elke seconde, elke minuut, ieder uur en iedere dag
Daartoe zegenen we elkaar en onszelf in de naam van de vader en de moeder, zoon en heilige geest, Amen
SLOTLIED: Wie ten einde toe