Een perspectief?

 

Voorganger: Corrie Dansen

Lectoren: Maria Hoitink en Rinus van der Heijden

Muzikale ondersteuning:
Marc Baghuis, piano
Maria Werner, fluit
Gerard van de Weijer, cantor

Openingslied: Hier wordt een huis voor God gebouwd.

Welkom
Lieve mensen, welkom, mede namens Maria Hoitink en Rinus van der Heijden, die mee voorgaan. Fijn om vanmorgen weer samen te kunnen zijn. Om elkaar te ontmoeten, nieuwe contacten op te doen en oude contacten te bestendigen. Om nabijheid en aandacht te ervaren, van elkaar en van dat grote mysterie dat we schoorvoetend een naam proberen te geven. We sluiten vandaag het kerkelijk jaar af, advent nadert,  een periode van stil worden en verwachten en ons voorbereiden op de komst van het kind.  Door het donker naar het licht.
We vieren vandaag zoals op andere zondagen: we bidden samen, zingen en delen we brood en wijn. Laten we nu de stilte zoeken en inkeren in onszelf.

Gebed
Lieve God, Onnoembare, Oneindige Liefde, Ik-zal-er-zijn, wij zoeken jou telkens weer. Mogen wij jouw stem horen, voelen dat je met ons meegaat. Mogen wij ontvankelijk zijn voor jouw aanwezigheid, wij elkaar en Jou ontmoeten.

Acclamatie: Onhoorbaar, onzichtbaar

Inleiding bij de lezingen:
De lezingen schetsen ieder een beeld van wat er komen gaat, van een donkere toekomst voor wie erbij betrokken is. Ze schetsen ook een uitweg. Luisteren we naar Maleachi en Lucas, voor ons gelezen door Rinus van der Heijden en Maria Hoitink.

Eerste lezing: Maleachi 3: 19 – 24 Bijbel in gewone taal
¹⁹De machtige Heer zegt tegen zijn volk: ‘Het duurt niet lang meer voordat ik kom! Op de dag dat ik kom, zal het net zo heet zijn als in een brandende oven. Alle trotse en slechte mensen zullen sterven in de hitte van het vuur. Er blijft niets van hen over.
^20-21Maar jullie hebben eerbied voor mij. Voor jullie zal op die dag de zon opgaan. En die zon zal geluk en vrede brengen. Jullie zullen net zo vrolijk zijn als kalveren die losgelaten worden uit de stal. En jullie zullen alle slechte mensen vernietigen. Er zal niets van hen overblijven.’ Dat zegt de machtige Heer.
²²De Heer zegt ook: ‘Jullie mogen niet vergeten wat mijn dienaar Mozes jullie geleerd heeft. Houd je aan de wetten en regels die ik hem gegeven heb op de berg Horeb. Die regels gelden voor het hele volk van Israël.
²³De dag waarop ik kom, zal verschrikkelijk zijn. Maar eerst zal ik de profeet Elia naar jullie toe sturen. ²⁴Elia zal ervoor zorgen dat ouders vrede sluiten met hun kinderen, en dat kinderen vrede sluiten met hun ouders. Want als dat niet zou gebeuren, zou ik jullie land moeten vernietigen.’

Lied: Kom en volg mij op de weg

Tweede lezing: Lucas 21: 5 – 19 (BGT)
⁵Een paar mensen stonden te praten over de tempel. Ze zeiden: ‘Wat een prachtig gebouw. En wat is het mooi versierd met prachtige stenen en geschenken voor God.’ Toen zei Jezus: ⁶‘Bekijk de tempel maar goed. Want hij zal helemaal worden afgebroken, steen voor steen.’ ⁷De leerlingen vroegen: ‘Meester, wanneer gaat dat allemaal gebeuren? Aan welk teken zullen we zien dat het zover is?’
⁸Jezus zei: ‘Pas op! Laat je niet bedriegen. Want er zullen veel mensen komen die mijn naam gebruiken. Ze zullen zeggen dat ze de Messias zijn en dat het einde gekomen is. Maar jullie moeten die mensen niet geloven.
⁹Als jullie horen dat er oorlog is of een opstand, moet je niet bang zijn. Want dat moet allemaal gebeuren, maar het is nog niet het einde. ¹⁰Eerst zullen alle volken en landen oorlog tegen elkaar voeren. ¹¹Overal zullen rampen gebeuren. Er zullen grote aardbevingen komen, en ziektes en hongersnood. En aan de hemel zullen verschrikkelijke dingen te zien zijn.
¹²Maar voordat al die dingen gebeuren, zullen jullie het moeilijk krijgen. De mensen zullen jullie oppakken en naar de synagoge of naar de gevangenis brengen. En jullie moeten bij bestuurders en koningen komen. Dat zal allemaal gebeuren omdat jullie bij mij horen.
¹³Maar dat geeft jullie de kans om het goede nieuws te vertellen. ¹⁴Ga niet van tevoren bedenken wat je dan moet zeggen! Doe dat niet! ¹⁵Want ik zal jullie wijze woorden geven, waarmee je al je tegenstanders kunt overtuigen. Ze zullen niets meer weten te zeggen.
^16-17Iedereen zal jullie behandelen als vijanden, omdat je bij mij hoort. Zelfs je ouders kun je niet meer vertrouwen. En andere familieleden of vrienden ook niet. Sommigen van jullie worden door hen aangegeven om gedood te worden. ¹⁸Maar je hoeft niet bang te zijn. ¹⁹Want als je volhoudt tot het einde, zul je gered worden.

Acclamatie: Het woord dat ik jou geef

Overweging:
Het is altijd een spannende zoektocht  voor me, die verhalen van  zolang geleden. Waar gaat het verhaal over? Wat is de diepere bedoeling? En vooral wat kan het voor ons nú betekenen? Deze keer was er te veel wat me uitnodigde om op in te gaan. Daarover straks meer.
In de lezing van Maleachi roept God op tot vernietiging van de mensen die zich wetteloos gedragen, mensen die niet naar God luisteren. In onze oren is dat geen acceptabele oproep. Ik hoor het als grote bezorgdheid. Als een waarschuwing. God waarschuwt dat het de verkeerde kant opgaat. De eerbied voor God en medemensen verdwijnt. Als mensen de tien geboden met voeten treden gaat het mis met de wereld. Dan kan er geen sociale en rechtvaardige samenleving meer bestaan.
Ik denk dat het  herkenbaar is voor ons, nu, die zorg van God. In ons land zijn er steeds meer mensen die financiële zorgen hebben. Ik hoorde op de radio het bericht dat het Rode Kruis in verschillende provincies ontbijtpakketten uitdeelt. Dat soort acties associeer ik met landen en rampen elders in de wereld, niet met Nederland. Er zijn steeds meer mensen die niet volop mee kunnen doen in onze samenleving, steeds meer mensen die zich niet echt gehoord of gezien weten.
Toch heb ik deze tekst vooral als hoopvolle, ontroerende tekst gelezen. Want, staat er,  “eerst zal ik de profeet Elia naar jullie toesturen. Hij zal ervoor zorgen dat ouders zich verzoenen met hun kinderen en kinderen vrede sluiten met hun ouders. Anders zou Ik het land volledig moeten vernietigen”. God biedt ons een perspectief, een handvat om het onheil af te wenden. Hij laat zien waar het om gaat: vrede sluiten, je verzoenen met elkaar. Dat is hoopvol en moeilijk tegelijk. Het begint heel in het klein, in de ontmoeting van mens tot mens. Bij een conflict ontstaat er al vlug de neiging om die ander niet meer als de mens te zien die hij of zij is.  Een mens met alle prettige en minder prettige eigenschappen die bij hem of haar horen. We houden geen rekening meer met  de omstandigheden waarin diegene verkeert. We zien alleen een persoon die samenvalt met het vervelende, kwetsende, vernederende, bedreigende, gevaarlijke wat jou is aangedaan. De ander wordt van zijn menselijke kanten ontdaan. En zo gaat het conflict van kwaad tot erger. Als de ander geen mens meer is mag je de ander afschrijven. Je mag met hem/haar doen wat je wil.
Om tot verzoening, tot vrede te komen, moet je dan heel wat stappen zetten. Aandacht geven aan je eigen pijn, aan je schaamte, schuldgevoel misschien, je verplaatsen in de ander, de tijd zijn werk laten doen. Een manier vinden om vrede te sluiten. Hoe pak je dat aan? Soms heb je daar bemiddeling bij nodig, zoals je bij het televisieprogramma Het familiediner kunt zien. Waar we het nu over hebben gaat over een schaal die we waarschijnlijk allemaal wel herkennen. Nog akeliger wordt het als het om conflicten op grotere schaal gaat. Als het wij-zij verhardt en de menselijke kant van de tegenstander uit het oog verdwijnt. Dat speelt bij iedere oorlog, waar ook ter wereld. Daarom zijn onderhandelingen, is stille diplomatie  zo belangrijk omdat mensen elkaar dan blijven ontmoeten. Bij Het familiediner zie je het terug en we weten het ook uit eigen ervaring: ontmoeten, het letterlijk wegvallen van de afstand op zich kan al een belangrijke bijdrage aan de verzoening zijn. Weer voelen dat we van mens tot mens met elkaar verbonden zijn en vandaaruit handelen. Dat geldt ook voor onze verbondenheid met de natuur. Daar zou ik graag nog eens met elkaar over willen praten, voor nu voert dat te ver.
In de lezing van Maleachi roept God ons op om verzoening/vrede telkens opnieuw en met vallen en opstaan waar te maken. In de evangelielezing van vanmorgen spreekt Jezus de leerlingen toe. Zij hebben gehoor gegeven aan de oproep het goede nieuws te verspreiden.  Jezus voorspelt hen een toekomst die niet altijd makkelijk zal zijn. Ook wij gaan door donkere periodes, ook als we het goede willen doen. Jezus steekt ieder van ons een hart onder de riem. Hij biedt ons een perspectief: Ben niet bang. Doe het goede nieuws. Ik zal er voor je zijn, houd vol en vertrouw in de goede afloop. Als het donker is in ons leven, mogen we dat vertrouwen dan ervaren.

Geloofslied: Op mijn levenslange dagen

Tafel klaarmaken en collecte:

Voorbeden
Lieve God, we leggen onze kwetsbaarheid aan Je voor. Ben er voor ons als we worstelen met onszelf. Dat we ons verzoenen met wie we zijn: een mens met onze mogelijkheden en beperkingen.

Acclamatie: Kom, adem ons open

Lieve God, we leggen onze zorgen over de situatie in Nederland en ver daarbuiten aan Je voor. Dat bij conflicten mensen elkaar niet ontmenselijken. Dat het verlangen naar verzoening uiteindelijk sterker zal zijn dan het verlangen naar macht en onderdrukking.

Acclamatie

Lieve God, we leggen onze zorgen over de kwetsbaarheid van Jouw schepping aan Je voor. Dat we met elkaar manieren vinden om tegenstellingen te overbruggen en op weg te gaan naar een rechtvaardige wereld en een geheelde schepping.

Acclamatie

Lieve God, we leggen aan Je voor wat er leeft in ons hart. We bidden voor de intenties in ons boek opgeschreven; voor de zieken in onze gemeenschap. We gedenken de mensen die gestorven zijn en die voortleven in onze herinneringen. Vandaag noemen wij in het bijzonder Betty Clerkx. Mogen zij bij Jou geborgen zijn.

Acclamatie

Tafelgebed:
Wij prijzen Jou,
God, levende stroom
die ons leven doet.
Jij bent de bron van al wat leeft.
Onze Vader,
onze moeder ben Je.
Zo koester Je ons
mensen uit aarde gemaakt
kwetsbaar als het gras
en de bloemen op het veld.

Wij danken Je, God.
Ieder van ons
is  Jou oneindig lief
We danken je voor Jezus van Nazaret,
levensboom en levend water
waarmee wij ons verbonden voelen
Als wij zijn wegen gaan
geef Jij ons levenskracht
om mens te worden naar Jouw beeld
en kunnen ook wij
liefde geven
als uit een bron van stromend water
die nooit opdroogt.

Zijn woord en daad werd levend water
bron van overvloed
aan moed en geloof.
Mensen vinden elkaar
zingen elkaar een nieuwe toekomst tegemoet.
Zij delen er brood en wijn en meer dan dat.

Zo was zijn gebaar,
waarin heel zijn leven samenstroomde,
toen hij op die laatste avond
brood nam, het brak
en aan zijn vrienden uitdeelde
met de woorden:
Neemt en eet:              
zo blijf ik onder jullie
als gebroken brood
dat wordt gedeeld tot geluk
van jou en jou en jou.
Ook de beker liet hij rondgaan en zei:
Dit is mijn bloedeigen leven.
Blijft met mij
en met elkaar verbonden
om samen een nieuw begin te maken.

In verbondenheid met hem,
gedenken wij Jou,
de grond onder onze voeten.

Gezegend en geloofd,
Jij goede Geest
die nieuwe geschiedenis schrijft
met andere namen,
die mensen samenbrengt en bezielt
om het risico aan te durven
van de grote tocht naar morgen.
Maak ons standvastig,
trouw aan elkaar,
trouw aan de kwetsbaarheid
van al wat Jij geschapen hebt.
Maak ons vrolijk, eensgezind
en sterk als bomen
die weer en wind doorstaan.
Op jouw adem bidden wij het gebed dat ons is doorgegeven:

Onze Vader, die ….

Vredewens:
Iemand ontmoeten, contact maken, daar begint vrede mee. Laten we dat in de praktijk brengen en elkaar vrede wensen.

Vredeslied: Maak mij tot een bedding van uw vrede

Uitnodiging aan tafel: Brood en wijn met elkaar delen, delen in het vertrouwen dat een nieuwe toekomst mogelijk is. Iedereen van harte uitgenodigd, niemand uitgezonderd.
Communielied: Wat in stilte bloeit

Afsluiting tafelgedeelte: in stilte

Goed om te weten:
Bloemetje van de week:

Slotgedachte : Waar Wie
Bestaat er zoiets als
een weten
vermoeden minstens
van hoe mens te zijn
meer nog
te worden

niet als een leer, gebod
onaantastbaar zeker
maar in gesprek en zwijgen
in tasten en voelen
in doen en laten

zijn er plekken
waar zich dat ontdekken laat
diep in de woestijn
hoog boven de wolken
langs de kant van de weg
tussen de puinhopen

zijn er mensen
waarin dat licht opgaat
zich baan breekt

niet als een verzengend vuur
dat de huid wegvreet
het hart uitrukt
maar zacht, onthullend
uitnodigend

?

Ik heb mijn jas al aan
(Hans Waegemakers: Onder de huid, blz 179)

Zegen
Gaan we zo de nieuwe week tegemoet: zacht, onthullend en uitnodigend in de ontmoeting met wie en wat we tegenkomen.
Vragen we daartoe de zegen van elkaar en van die wij noemen Vader en Moeder, Zoon en Goede Geest.

Ieder een fijne week toegewenst.

Slotlied: Van grond en vuur