22 dec.2019 4.advent
EEN TEKEN GEGEVEN
voorganger: Maria van den Dungen
Melodiek zingt
OPENINGSLIED: … De nacht loopt ten einde
Welkom: Van harte welkom, vrede en alle goeds voor ons allen. Fijn om in dit laatste weekend van de advent even de drukte van de winkels en kerstvoorbereidingen achter ons te laten. Hier een uurtje samen te zingen, stil te zijn en te bidden; .ook dat is kerstvoorbereiding.
Ons openingslied: De nacht loopt ten einde, kunnen we dat nu nog zo zingen? Niet zomaar, nee. Het is waar dat vanaf nu de korte dagen langer lijken te worden en het licht de lange nachten beetje bij beetje terugdringt .
Maar er is een wereldwijde milieucrisis en zoveel honger en geweld op aarde, soms zijn de donkere krachten wel erg machtig. We staan met open ogen in het leven, we zijn ons bewust van alle duistere feiten; voor mensen privé en voor onze samenleving.
Maar het helpt niet als we in het donker blijven zitten, mensen zijn gemaakt voor het licht. Onze advents-vieringen droegen dit jaar als overkoepelend thema: Van U is de toekomst. En voor vandaag is het thema: Een teken gegeven. We gaan ons dit uur bezinnen op het teken en licht, waarvan we gedroomd hebben en dat we verwachten. Maar dromen en verwachten lost niet vanzelf iets op , ook van ons wordt iets gevraagd. Laten we ons maar eerst afstemmen op die stille plek in ons binnenste.
Gebed
Jij die in een mensenkind
dicht bij ons wilde komen,
Schep ruimte in ons midden.
Laat ons zacht en ontvankelijk zijn
voor jouw droom van een nieuwe aarde.
Maak ons bereid
om jouw vrede te ontvangen.
opdat wij, leven en licht doorgeven
in het spoor van Jezus. Amen.
Adventskaars Vandaag gaat de vierde adventskaars branden.
We ontsteken dat licht om God die leven is en leven geeft in ons midden te weten.
Acclam: Van U is de toekomst
INLEIDING OP LEZINGEN
We gaan luisteren naar twee lezingen uit de schrift. In de eerste lezing krijgt de koning Achaz in zijn door vijanden omgeven land een teken, een belofte van een kind dat geboren zal worden en de naam Immanuel krijgt.
in de tweede lezing lijkt die voorspelling ingelost te worden, maar dan zijn er toch nog wat donkere wolken, die verjaagd moeten worden
EERSTE LEZING: Jesaja 7, 10 -17
De HEER liet verder tegen Achaz zeggen: ‘Vraag om een teken van de HEER, uw God, hetzij uit de diepte van het dodenrijk hetzij uit de hoge hemel.’ Maar Achaz antwoordde: ‘Nee, ik zal geen teken vragen, ik zal de HEER niet op de proef stellen.’ Toen antwoordde Jesaja: ‘Luister, huis van David. Is het niet genoeg de mensen te tergen? Moet u nu ook mijn God tergen? Daarom zal de Heer zelf u een teken geven: de jonge vrouw is zwanger, zij zal spoedig een zoon baren en hem Immanuel noemen. Boter en honing zal hij eten, totdat hij in staat is om het kwade te verwerpen en het goede te kiezen. Want voordat de jongen in staat is om het kwade te verwerpen en het goede te kiezen, zal het land van de beide koningen die u zo veel angst inboezemen, ontvolkt zijn. En voor u, uw volk en uw koningshuis zal de HEER een tijd laten aanbreken die men niet meer heeft meegemaakt sinds Efraïm zich van Juda afscheidde: de heerschappij van Assyrië.’
Tussenzang: za. Er is een roos zo. Licht in onze ogen
EVANGELIE Matteüs 1,18-‐25
De afkomst van Jezus Christus was als volgt.
Toen zijn moeder Maria al was uitgehuwelijkt aan Jozef maar nog niet bij hem woonde, bleek ze zwanger te zijn door de heilige Geest. Haar man Jozef, die een rechtschapen mens was, wilde haar niet in opspraak brengen en dacht erover haar in het geheim te verstoten. Toen hij dit overwoog, verscheen hem in een droom een engel van de Heer. De engel zei: ‘Jozef, zoon van David, wees niet bang je vrouw Maria bij je te nemen, want het kind dat ze draagt is verwekt door de heilige Geest. Ze zal een zoon baren. Geef hem de naam Jezus, want hij zal zijn volk bevrijden van hun zonden.’2Dit alles is gebeurd opdat in vervulling zou gaan wat bij monde van de profeet door de Heer is gezegd: ‘De maagd zal zwanger zijn en een zoon baren, en men zal hem de naam Immanuel geven,’ wat in onze taal betekent ‘God met ons’. Jozef werd wakker en deed wat de engel van de Heer hem had opgedragen: hij nam haar bij zich als zijn vrouw, maar hij had geen gemeenschap met haar voordat ze haar zoon gebaard had. En hij gaf hem de naam Jezus.
Acclam.: za. Laat komen zo.In den beginne
OVERWEGING:
Een teken geven in het donker, deden wij vroeger graag in deze tijd van het jaar. Wij probeerden dan de zaklantaarn van opa te pakken en speelden dan tikkertje in de tuin. Degene die die ronde de zaklamp had moest seinen waar de tikker heenging. Als je gesnapt werd met seinen, deed je niet meer mee. Je moest dus goed opletten, maar dat is iets wat altijd van toepassing is bij tekens.
Advent is juist de tijd van speuren naar licht in donkere en koude dagen. En duister en koud is het.
Vorige week mislukte de klimaattop, die bedoeld was om de akkoorden van Parijs aan te scherpen. Dus de uitstoot van CO2 verminderen kan niet afgedwongen worden. In ons land weten wanhopige boeren geen maat meer te houden bij hun protesten en het halve land lijkt wel te protesteren tegen wantoestanden of tekorten. De problemen zijn zo groot, niemand heeft een pasklare oplossing. Je kunt er wanhopig van worden, maar je kunt je ook optrekken aan lichtpuntjes: er zijn goede initiatieven, er zijn inspirerende mensen. En verandering begint zelden bij wereldleiders en politici, veel vaker bij kleine initiatieven, die groter groeien. Denk aan de jeugd die de politici bij de les probeert te brengen, ze hebben de VN en de paus aan hun kant. Maar of dat genoeg is? Veranderen van de wereld gebeurt volgens broeder Alois van Taizé niet door spectaculaire daden, maar veelmeer door volhardend het goede te doen in het alledaagse leven. Je kunt een steen verleggen in een rivier op aarde, de stroom zal nooit meer hetzelfde zijn. Soms wordt je daarbij geholpen door iets wat op je pad komt, je mag het een teken noemen als je daarvoor open staat. De bijbel spreekt vaak van een teken, een van de bekendste is de regenboog, die symbool staat voor de belofte dat God de wereld niet door water zal laten vergaan.
Ook koning Achaz in de eerste lezing krijgt bij alle dreiging een teken: de jonge vrouw zal een zoon baren en hij zal genoemd worden Immanuel, dat is God- met –ons. De koning zal het niet meer helpen, maar de belofte is gedaan. Er komt licht in de toekomst van het volk.
Maar als 8 eeuwen later die belofte ingelost gaat worden komen er donkere wolken opzetten.
Het meisje, dat verloofd is met Jozef, blijkt zwanger te zijn, terwijl Jozef niet de vader was. Hij overweegt haar een scheidingsbrief te geven om haar niet in opspraak te brengen. In die tijd werd een huwelijk in 2 fasen gesloten, eerst was er de verloving, het meisje woonde dan nog bij haar ouders maar mocht wel seksueel contact hebben, alleen met haar verloofde. Daarna kwam fase 2, het meisje ging dan wonen bij haar man en werd dan als getrouwde vrouw gezien. Had ze in de eerste fase met een ander seksueel contact gehad, dan kon haar verloofde haar een scheidingsbrief geven en was hij vrij maar ook zij was vrij om naar de man te gaan met wie zij die verhouding had. Dat overweegt Jozef dus om haar vrij te laten, zodat er slechts in kleine kring bekend zou zijn wat er gebeurd was. Jozef was een rechtvaardige staat er, hij wilde het juiste doen, ook voor Maria.
Dan komt die droom, de engel zegt Jozef, zoon van David, neem Maria bij je, het kind is verwekt door de heilige geest. Noem het kind Jezus, dat betekent: God redt.
In de bijbel komt al eerder een dromende Jozef voor en die krijgt zo een teken dat hem richting geeft. Ook Jozef de timmerman uit het onbetekenende Nazareth volgt het visioen van zijn droom. De engel noemt hem zoon van David, om hem aan zijn afstamming te herinneren en aan de belofte dat er aan de oude stam van zijn familie weer een nieuwe loot zou komen. Hij spreekt de naam van het kind hardop uit en erkent zo zijn vaderschap.
Advent is verwachten, open naar de toekomst, maar ook volhouden, ruimte scheppen. Dat is wat Jozef hier doet, zonder ophef. Voor het teken dat beloofd werd Immanuel, god met ons.
Jozef durft zijn leven vaker te laten leiden door dromen, tekens of visioenen, ook als hij later naar Egypte vlucht met Maria en kind.
Misschien gaat het er wel om dat wij zelf de tekens op onze weg willen zien. Dat wij ruimte durven maken voor onze dromen van een toekomst van vrede en gerechtigheid en voor ons verlangen naar goedheid. Ja, misschien gaat het er wel om dat wij durven te geloven in tekens en dromen.
Geloofslied: Scheur toch de wolken weg
VOORBEDE: acclam. za. Licht zal ons leven zijn zondag: Hoor ons bidden
Wij leggen onze wensen en verlangens neer bij de God van licht en vrede , die wij verwachten
– We bidden om licht voor alle mensen,
die zich opgesloten voelen in verdriet en angst.
Dat ze mensen ontmoeten
die hen vertrouwen geven en moed,
zodat ze nieuwe wegen durven gaan
ACCL.
– We bidden om licht voor allen
die een zware last uit het verleden meedragen.
Dat ze mensen ontmoeten
die hen helpen hun last te verlichten
zodat ze weer hoop krijgen op een nieuw begin.
Dat wij zulke mensen mogen zijn.
ACCL.
– We bidden ook om licht voor onszelf
dat we vreugde en verdriet met elkaar willen delen
dat we oud zeer achter ons kunnen laten
en blijven zoeken naar een nieuw begin.
ACCL.
– voor de intenties in ons boek bidden we om verhoring,
We bidden in stilte voor onze eigen intenties
en voor allen die ons voorgingen op de weg door het leven.
Mogen ze geborgen zijn in uw veilig licht.
ACCL.: Za::Blijf geborgen Zo: Voor uw aangezicht
TAFELGEBED:
Om te leven als nieuw…,
zijn wij ooit op pad gegaan.
Wij volgden het spoor van Abraham en Sara,
van Mozes en Miriam, Jozef en Maria
en van zovelen die ons voorgingen,
Wij waren samen onderweg en deelden jouw droom:
een hemel op aarde voor iedereen.
Jij laat je vinden in de stilte,
in de liefde tussen mensen, in de zorg om elkaar.
Waar mensen elkaar zien met nieuwe ogen,
daar kom Jij aan het licht.
Jouw droom werd ons voorgeleefd door Jezus van Nazareth,
In hem werd duidelijk zichtbaar,
waar het om gaat in het leven,
Levend vanuit oude woorden
bracht Hij nieuwe bezieling, en gaf mensen aan elkaar.
Hij gaf zijn liefde tot het uiterste toe.
Op de avond voor zijn sterven,
nam Hij brood in zijn handen, dankte jou, brak het,
gaf het aan zijn vrienden en zei:
Neemt en eet, brood als teken van mijn leven,
gebroken en gedeeld, ter wille van jullie.
En ook de beker liet hij rondgaan en zei:
Als teken van liefde verbindt deze beker jullie met mij
en met het leven en de toekomst van alle mensen.
Drink ervan en blijf dit doen om Mij te gedenken.
Brood en wijn: tekens van Hem die heeft gezegd ‘Ik zal er zijn’
Hij is in ons midden als brood gedeeld
als wijn voor ons geschonken
om te leven – de dood voorbij –
naar een onbekende toekomst.
Tekens die ons oproepen om er op onze beurt “te zijn”
daarom gaan wij verder In Zijn geest
in blije dagen met elkaar verbonden,
in bange dagen elkaar dragend,
op weg naar dat nieuwe rijk van vrede.
Zo willen wij bidden, met woorden die Jezus ook gebeden heeft: ONZE VADER
VREDESWENS: Vrede op aarde is de kerstbede bij uitstek.
Maar dromen en verwachten brengt die vrede niet vanzelf, ook van ons wordt iets gevraagd.
Laten we elkaar hier alvast die vrede van harte toewensen.
Lied: za: Al wie dolend zo: Vrede zij U van God
UITNODIGING: Gebroken brood en gedeelde wijn, beeld van een nieuwe toekomst. Laten we zelf daarvan een teken worden, allemaal daartoe uitgenodigd.
Communie lied: za: Maria, die zo. Genoeg gezongen
GEBED: We danken in stilte voor het brood en de wijn, de verbinding en de trouw van onze God.
SLOTGEDACHTE
Verwachting is meer
dan een mooie droom
het is een kracht in mensen,
om in de tegenstroom te staan,
zich werend tegen al het ongenadige
in deze wereld.
En om het nieuwe, nog onooglijk,
Dat in zachte aarde kiemt,
Te zien en te behoeden.
ZEGEN
Droom de hemel open,
zing tegen beter weten in
zing en droom van de mens,
die jij worden mag.
Moge de God die liefde is
ons aanvuren
om licht te brengen
waar duisternis heerst.
Licht, teken van hoop, van toekomst.
zo mag het kerstmis worden.
In de naam van de Vader, de zoon en de heilige Geest.
SLOTLIED: Nu daagt het in het oosten