San Salvatorgemeenschap
Thema Eerste Paasdag: Gekozen, gevonden
Voorganger: Jack Steeghs
Muzikale ondersteuning: Melodiek
Openingslied: Vroeg in de morgen ben ik zwijgend gegaan
Openingswoord
Er is een nieuwe morgen aangebroken. Een morgen na een avond en een nacht die zo anders is als alle andere nachten. Vanuit de geloofstraditie die wij delen vieren we dit weekend de kern van ons geloof. Het christelijk geloof is een overtuiging die zegt dat dood en eindigheid niet het laatste woord hebben. Het zelfbewustzijn van die doortocht oefenen wij – als San Salvator – elk weekend hier in dagcentrum Cello, en doordeweeks op al die plekken waar een ieder van ons in het dagelijkse leven actief is. Als een van de drie leden van het pastoraatsteam mag ik jullie allemaal hartelijk welkom heten in deze viering op Paasmorgen. Een feestelijke viering die nog meer dan andere zondagen feestelijk wil zijn. En ben jij gast en zoek je een gemeenschap? Voel je welkom en trek met ons mee. Misschien ga je je thuis voelen. Als San Salvator hebben wij elkaar gevonden, maar wensen we tegelijkertijd nieuwe wegen op te zoeken. Om jou en onszelf meer bij de tijd te houden. Laten we aan het begin van deze viering een moment stilte houden. In de naam van de vader, de zoon en de heilige geest, Amen.
Gebed
Bevrijdende God, Jij hebt ons gekozen, wij hebben jou gevonden. Wij hebben jou gekozen, jij hebt ons gevonden. Hoe liefdevol is jouw hand: open en nabij. Hoe verfrissend is jouw bron: zuiver en levengevend. Hoe hoopgevend is jouw naam: Ik zal er zijn. Hoe bevrijdend is jouw licht: warm en verhelderend.
Lied: Als alles duister is
1e lezing: Psalm 118, 15 – 24
Hoor de juichkreten over mijn redding in de tenten van de rechtvaardigen: ‘De rechterhand van de HEER overwint, de rechterhand van de HEER is hoog geheven, de rechterhand van de HEER overwint.’ Ik ben niet gedood, nee, ik leef: van de daden van de HEER kan ik vertellen; wel heeft de HEER mij pijnlijk beproefd, maar niet aan de dood prijsgegeven. Open de poort die gerechtigheid heet, ik wil naar binnen en de HEER danken. ‘Hier is de poort van de HEER, hier mag binnen wie rechtvaardig blijkt.’ U dank ik, U hebt mij verhoord, U bent mijn redder gebleken. De steen door de bouwers afgekeurd, die steen is hoeksteen geworden. Dat is het werk van de HEER, een wonder is het in onze ogen. Dit is de dag dat de HEER zich laat gelden, een dag van jubel en vreugde.
Lied: Gij zijt Gij
2e lezing: Johannes 20, 1 – 18
Op de eerste dag van de week ging Maria van Magdala, in alle vroegte, terwijl het nog donker was, naar het graf en zag dat de steen voor de opening van het graf was weggehaald. IJlings liep ze naar Simon Petrus en de andere leerling, die van wie Jezus hield. ‘Ze hebben de Heer uit het graf gehaald’, zei ze. ‘Wisten we maar waar ze Hem hebben neergelegd!’
Daarop gingen Petrus en de andere leerling op weg naar het graf. IJlings liepen de twee er samen naartoe, maar de andere leerling liep harder dan Petrus en kwam het eerst bij het graf aan. Hij wierp er een blik in en zag dat de linnen doeken er nog lagen. Maar hij ging niet naar binnen. Toen kwam ook Simon Petrus, na hem, bij het graf aan en ging meteen naar binnen. Hij zag hoe de doeken er nog lagen, maar ook hoe de doek die zijn hoofd had bedekt, niet bij de andere doeken lag: hij was opgerold en lag helemaal apart.
Toen pas ging ook de andere leerling, die het eerst bij het graf was aangekomen, naar binnen. Hij zag en kwam tot geloof. Ze wisten toen nog niet wat de Schrift zei: dat Hij uit de doden móést opstaan. Daarop gingen de leerlingen terug naar huis. Maria echter stond buiten bij het graf te huilen. En terwijl ze zo huilde, wierp ze een blik in het graf en zag daar twee in het wit geklede engelen zitten, de een aan het hoofdeinde, de ander aan het voeteneinde van de plaats waar Jezus had gelegen.
Ze spraken haar aan: ‘Waarom huilt u zo?’ Ze antwoordde: ‘Ze hebben mijn Heer weggehaald en ik weet niet waar ze Hem hebben neergelegd!’ Na deze klacht keerde ze zich om en zag Jezus staan, maar ze wist niet dat het Jezus was. Jezus vroeg: ‘Waarom huilt u zo? Zoekt u iemand?’ In de mening dat het de tuinman was zei ze: ‘Heer, als u het bent die Hem hebt weggenomen, zeg me dan waar u Hem hebt neergelegd; dan kan ik Hem laten halen.’ Jezus zei: ‘Maria!’ Ze keerde zich nu naar Hem toe en zei: ‘Rabboeni!’ (Dat is het Hebreeuws voor: meester.) ‘Houd Me niet vast’, zei Jezus. ‘Ik moet nog opstijgen naar de Vader. Ga liever naar mijn broeders en zeg hun: “Ik stijg op naar mijn Vader die ook jullie Vader is, naar mijn God die ook jullie God is.” Daarop ging Maria van Magdala aan de leerlingen verkondigen: ‘Ik heb de Heer gezien’, en ze vertelde hun wat Hij tegen haar gezegd had.
Acc: Toen zag ik de doden staan voor de troon
Overweging
Als er één woord is dat helemaal van onze tijd van leven is dan is dat: kiezen. Dat je geboren wordt is een keuze die je zelf niet kunt maken. En als je pas geboren bent, word er ook helemaal voor jou gekozen. Maar dan…
Als je opgroeit krijg je op steeds jongere leeftijd te maken met keuzes. Wat wil je eten? Waarmee wil je spelen? Bij voorkeur alleen of toch meer samen met anderen? En welke anderen dan? En welke anderen bij voorkeur niet?
Anders dan vroeger klinkt de laatste tien jaar veel meer door dat jij het voor het zeggen hebt. Jij mag kiezen! Hoeveel jouw keuzes ook voorgesorteerd worden door een cultureel bepaalde bedding, de voorkeuren van ouders/verzorgers, de beïnvloeding door derden, media… Overal springt naar boven dat jij het leven kan maken. Zolang je maar kiest!
Ik word er een beetje moe van. Van die nadruk op kiezen. En klopt het wel? De eigentijdse oproep tot kiezen zegt: ‘als jij maar kiest’. Dán, heb ik mijn rol als medemens, opvoeder, onderwijzer, partner, collega, overheidsdienaar, noem maar op… gedaan. Als je kiest is het altijd goed. Is dat zo?
Wat als jouw wieg op een plek heeft gestaan waar de kansen niet voor het grijpen lagen? Wat als jouw jeugd niet de jeugd is geweest die je als mens nodig hebt? Wat als jij niet de begeleiding krijgt die jij nodig hebt om te kunnen kiezen?
Want ja, oproepen om het leven te maken is één ding. De kansen zien, de goede voorwaarden in acht nemen om tot wasdom te kunnen komen, is een hele andere. En met die kansen kom ik op een basisvoorwaarde die nadrukkelijk bij het kiezen hoort: het gevonden worden.
Zonder het gevonden worden is kiezen vruchteloos. Zonder het gevonden worden is kiezen op zijn minst eenzijdig. In een geloofsgemeenschap noemen we de onderlinge samenhang van gekozen en gevonden meestal bezoekwerk, pastoraat of omzien naar elkaar. Iets soortgelijks is aan de orde als we met onze bronnen bezig zijn.
Het gekozen hebben en gevonden worden komt prachtig tot uitdrukking vanuit de bewéging die Maria Magdalena in gang zet. Na Maria Magdalena komen Petrus en de geliefde leerling in beweging, waarbij opvalt dat de geliefde leerling als eerste bij het lege graf aankomt maar niet naar binnen gaat. Petrus komt later, wacht niet en gaat onmiddellijk naar binnen. Hij kijkt maar ziet niet onmiddellijk. De geliefde leerling kijkt en ziet meteen.
Zo krijgen we mét de evangelielezing volgens Johannes twee manieren van kijken aangereikt. Twee manieren waarop we al onze keuzes kunnen baseren. Twee manieren waarbij gekozen hebben en gevonden worden samenvallen.
Twee manieren: a) de Schrift lezen en tot geloof komen is de ene, b) het lege graf zien en tot geloof komen is de andere.
Echte liefde kijkt door alle buitenkant heen, wanneer ontdekt wordt dat wat voor waar wordt aangenomen conform de Schriften is. Bij echte liefde vallen kiezen en vinden naadloos samen.
Mensen houden van gewoontes. De boodschap uit het Paasevangelie draait om het doorbreken van sleets geworden gewoontes.
Met elkaar worden we opgeroepen om sleets geworden gewoontes te doorbreken. Door op te staan. Door van harte mee te gaan in de nieuwe lente, vanuit wat de nieuwe dag aanreikt.
Door van harte mee te gaan vanuit wat de ander, jou op deze nieuwe dag aanreikt.
Door van harte mee te gaan in de beweging, waarin jij en de ander gevonden worden, om de levensweg met meer perspectief te kunnen vervolgen. En is de San Salvator niet een gemeenschap die op deze manier in beweging wenst te zijn?
God gaf ons de ruimte om gekozen én gevonden te worden.
Geloofslied: Nog voor chaos
De gaven van brood en wijn worden op tafel klaargezet en er klinkt muziek
Voorbede
Bidden wij voor ouderen en jongeren
die niet weten hoe ze in hun leven moeten kiezen.
Dat zij gevonden mogen worden
op een weg die hen meer doet leven.
O Heer God
Bidden wij voor ouderen en jongeren
die van elkaar willen leren, maar niet weten
hoe zij elkaar kunnen vinden
op een weg die hen meer doet leven.
O Heer God
Bidden wij voor ouderen en jongeren
die het niet zo getroffen hebben,
hier vlakbij en verder weg in de wereld,
voor daders en slachtoffers van geweld en terreur.
O Heer God
Maken wij ruimte voor onze eigen intenties
en voor de intenties geschreven in dit boek.
Willen wij onze dierbare overledenen in het licht zetten.
O Heer God
Tafelgebed
Hoe hoopgevend is jouw naam:
Ik zal er zijn.
Hoe bevrijdend is jouw licht:
warm en verhelderend
Hoe liefdevol is jouw hand:
open en nabij
Hoe verfrissend is jouw bron:
zuiver en leven gevend
jouw naam dragen wij met ons mee,
jouw licht willen wij uitdragen,
jouw hand maken wij tot de onze,
jouw bron laat ons leven stromen
om mens te zijn, zoals Jij je had ingebeeld,
zorgend voor de aarde, voor al wat leeft en is,
om mens te zijn, zoals eens Jezus,
die ons voorging, opkwam voor anderen,
trouw bleef aan Jou, en zo aan zichzelf.
In de avond voor zijn sterven aan het kruis
toonde hij nog eenmaal
wie hij was en blijven wou voor ons.
In het bijzijn van zijn vrienden heeft hij brood genomen,
dankte Jou voor het brood, brak het
en deelde het aan zijn vrienden met de woorden:
‘Neem en eet van dit brood,
dit is mijn leven, ik geef het aan jullie.’
Hij nam een beker, sprak een dankgebed, en zei daarbij:
‘Drink hieruit en proef van mijn liefde,
zodat mijn vreugde in u zal zijn en haar volheid bereikt.
Heb elkaar lief, zoals ik u heb lief gehad.’
In zijn geest zullen wij leven.
Zo zal jouw naam ‘Ik zal er zijn’
een blijvende belofte zijn,
zal het licht stralen,
zullen handen elkaar vinden
en bronnen van leven zullen stromen.
Zie de mens, nieuw geboren,
deuren zullen open gaan,
een nieuwe lente breekt aan,
de wereld komt tot leven.
Zijn woorden indachtig,
zal jouw koninkrijk komen,
daarom bidden wij:
Onze Vader
Vredeswens
Het is eerste Paasdag. Er is gekozen en gevonden.
Laten we elkaar de hand reiken: vrede en alle goeds toewensen.
Vredeslied: De vrede, de vrede zal zijn
Iedereen wordt van harte uitgenodigd aan de tafel van brood en wijn
Lied: Victimae Paschali laudes
Afsluitend gebed
God van alle leven, wij danken u voor de nieuwe dag die is aangebroken, wij danken u voor de kansen die we elke keer weer krijgen, wij danken u voor de mensen die ons vinden. En wij danken u bovenal, voor Hem die ons zoekend voorbeeld ten leven is geworden.
Slotgedachte van A. Loup
Om te kunnen geven, moet je “zijn”.
Niemand zal ooit geven
wat hij heeft, omdat,
in weerwil van de schijn,
niemand iets heeft.
Ik kan alleen geven wat ik bén.
Niet wat ik ben
voor het oog van anderen;
wat ik wérkelijk ben.
Authentiek,
voor het enige oog
dat het ware oog is.
Zegenwens (gezongen): Gij, Levende, Eerste en Laatste
Slotlied: Het zal in alle vroegte zijn