San Salvatorgemeenschap 25 dec 2016
Eerste Kerstdag
Thema: Er gaat iets nieuws beginnen: het woord is mens geworden
Voorganger: Gepke Kerssen
Muzikale ondersteuning: Melodiek
Openingslied: Wij wisten dat het moest bestaan
Welkom
Welkom, u, jij, die vol verwachting hier bent gekomen. Verlangend naar licht, naar liefde, naar leven, maar ook welkom als je niet veel meer verwacht. Welkom als je hier voor het eerst komt, of maar een enkele keer. Welkom als het hier voor jou vertrouwd voelt. Dat u allemaal mogen vinden wat je nodig hebt. Dat het hier echt Kerstmis voor jou mag worden.
We begonnen de adventsperiode met het woord.
Midden de in de oorlogstijd verlangde Bonhoeffer naar een woord dat de wereld zou veranderen. We herkennen zijn verlangen als we de beelden zien van Aleppo en de aanslagen van de afgelopen week.
Er gaat iets nieuws beginnen, zeiden we vier weken lang, dwars tegen die harde werkelijkheid in.
En nu vieren we dat het nieuwe begonnen is, als licht, als leven. Licht niet te doven, leven niet kapot te krijgen.
Die eeuwenoude woorden zie je waar worden: zichtbaar in een mens, iemand die doet wat hij zegt, woorden die de wereld veranderen. Eindelijk een menselijke wereld waar we zo naar hebben uitgezien.
Bidden wij dat ook vandaag het woord de wereld verandert, dat onze woorden menselijke gebaren worden.
Openingsgebed
Zo veel stemmen, zo veel woorden
Maar nu is er stilte
Klinkt uw stem die het licht tevoorschijn roept
die “mens” roept
en wij komen tevoorschijn
opnieuw geboren
Acclamatie: Kind ons geboren
1ste lezing: Jesaja 52,7-10
Hoe welkom zijn, op de bergen, de voeten van de vreugdebode die vrede meldt,
van de vreugdebode met goed nieuws, die een boodschap van heil laat horen
en tegen Sion zegt: ‘Uw God is koning!’
Luister! Uw torenwachters verheffen hun stem en jubelen eensgezind,
want zij zien met eigen ogen hoe de HEER naar Sion terugkeert.
Jubel en juich, allen tezamen,
puinhopen van Jeruzalem;
want de HEER heeft zijn volk bemoedigd,
Hij heeft Jeruzalem verlost.
De HEER toont zijn heilige arm aan de ogen van alle volken,
en de verste hoeken van de aarde hebben het heil gezien dat van onze God komt.
Antwoordzang: Genoeg gezongen voor hem – psalm. 98
Evangelielezing: Johannes 1,1-14
In het begin was het Woord,
het Woord was bij God en het Woord was God.
Het was in het begin bij God.
Alles is erdoor ontstaan
en zonder dit is niets ontstaan van wat bestaat.
In het Woord was leven
en het leven was het licht voor de mensen.
Het licht schijnt in de duisternis
en de duisternis heeft het niet in haar macht gekregen.
Er kwam iemand die door God was gezonden; hij heette Johannes.
Hij kwam als getuige, om van het licht te getuigen,
opdat iedereen door hem zou geloven.
Hij was niet zelf het licht, maar hij was er om te getuigen van het licht:
het ware licht, dat ieder mens verlicht
en naar de wereld kwam.
Het Woord was in de wereld,
de wereld is door hem ontstaan
en toch kende de wereld hem niet.
Hij kwam naar wat van hem was,
maar wie van hem waren
hebben hem niet ontvangen.
Wie hem wel ontvingen en in zijn naam geloven,
heeft hij het voorrecht gegeven
om kinderen van God te worden.
Zij zijn niet op natuurlijke wijze geboren,
niet uit lichamelijk verlangen
of uit de wil van een man,
maar uit God.
Het Woord is mens geworden
en heeft bij ons gewoond,
vol van goedheid en waarheid,
en wij hebben zijn grootheid gezien,
de grootheid van de enige Zoon van de Vader.
Acclamatie: In beginsel was dat woord
Overweging
Deze beginwoorden van Johannes ontroeren me telkens weer. In prachtige taal vertelt hij ons waar het in zijn verdere evangelie om gaat. Hoe Hij Jezus ziet, hoe hij ons leven ziet. Ons verlangen naar licht, naar leven dat goed en zinvol is, Ons verlangen naar een wereld, licht en vrolijk, omdat er vrede en recht heersen. Omdat liefde de haat en de onverschilligheid heeft verdreven.
“Je weet toch hoe het begon,” zegt Johannes.
“God sprak licht en er was licht.“ Gods woorden gebeuren: licht, leven, planten, dieren en mensen verschijnen. Telkens als het donker is geworden, klinkt opnieuw dat woord licht.
Profeten brengen licht in moeilijke tijden. Zonder profeten gaat alles maar door zoals het altijd gaat. De profeten klagen aan en houden de hoop levend tot op de dag van vandaag.
En nu met de komst van Jezus, is er een mens gekomen die wel het licht zelf lijkt te zijn. Het woord dat de wereld verandert: we horen Hem woorden zeggen, die we Hem zien doen in zijn omgang met mensen.
Hij maakt de nieuwe wereld zichtbaar.
Deze mens van licht is onder ons komen wonen. Letterlijk staat er: hij heeft zijn tent onder ons opgeslagen. Hij verhuist steeds naar een donker plekje, waar mensen Hem nodig hebben: naar iemand die ernstig ziek is, naar Aleppo, naar mensen die het financieel niet redden, naar een plaats waar intens verdriet heerst of onrecht ten hemel schreit. Daar slaat Hij zijn tent op om mensen nabij te zijn, om een wereld van verschil te maken. Mooi hoe mensen over de hele wereld dat ervaren. Ze beelden Jezus af als een kind uit hun eigen volk.
Nog nooit was God zo dichtbij als in Hem.
Het doet denken aan Jesaja: God komt terug naar Jeruzalem. Vertwijfeld hadden de mensen zich afgevraagd of God uit het land verdwenen was. Maar nu keert de Eeuwige terug. Machtigen worden van de troon gestoten, voortaan is de Eeuwige koning. Dat betekent dat de liefde regeert, dat alles licht wordt en er leven mogelijk is.
Maar ook in onze tijd lijkt het of op veel plaatsen het donker is teruggekeerd. Verschrikkelijke dingen kunnen er in mensenlevens gebeuren. Verschrikkelijke dingen kan de ene mens de ander of anderen aandoen. Johannes schrijft hoe er mensen zijn die het licht niet ontvangen, die het woord niet herkennen, al zou het hen als gelovige mensen vertrouwd moeten klinken. Je kunt horen, maar de woorden niet aannemen. Je kunt je keren tegen het licht. Ook vanuit hun geloof kunnen mensen dodelijk reageren.
En toch zal het licht nooit verdwijnen, daar geloof ik in.
De mens van licht heeft anderen aangestoken. De eeuwen door is het licht doorgegeven en het brandt hier in ons midden. We steken een licht aan voor de ander die het moeilijk heeft. Vorige week hebben we op het kerkplein lichtjes aangestoken voor Aleppo. We leven mee met de zieken. Maken een kerstpakket voor iemand die het moeilijk heeft. Iemand binnen de gemeenschap, maar ook mensen daarbuiten. Voor de vluchtelingen bijvoorbeeld, die we dit jaar leerden kennen en voor de uitgeprocedeerde vluchtelingen van de Parallelweg. Voor mensen die eigenlijk elke week wel tekort komen. Als teken van meeleven, maar ook als een boodschap dat we vinden dat tekortkomen niet hoort.
Licht dat we geven aan elkaar en licht om mee naar buiten te nemen.
Binnenkort verplaatsen we onze Schaapskooi als was het een tent. We slaan onze tenten op tussen vluchtelingen en geboren Nederlanders die het moeilijk hebben. Tussen Orthenaren die bang zijn nog meer te verliezen dan ze al verloren hebben. Een plek waar we nog beter dan nu het licht dat we zelf ontvangen hebben kunnen verspreiden. Een tent van licht, een gastvrije Schaapskooi, een thuis voor ons en anderen samen. Niemand te groot, niemand te klein. Net als in de stal met plaats voor zorgzame herders en wijze koningen. Een plaats om het leven met elkaar te delen.
Het woord is mens geworden.
Dat de woorden die hier klinken, mens mogen worden onder ons en om ons heen en in heel de wereld.
Geloofslied: Nu zijt wellekome
De tafel wordt klaargemaakt en er wordt gecollecteerd.
Voorbeden
Wij bidden omdat het donker soms zo overweldigend aanwezig is
In Berlijn waar onschuldige mensen werden getroffen door een aanslag
Dat er troost mag zijn in het verdriet
Verbondenheid in het afwijzen van deze brute daad
God gekomen uit de hoge, mensenredder..
Wij bidden vanwege het donker van Aleppo,
mensen die hun stad moesten verlaten,
getraumatiseerd, een onzekere toekomst tegemoet.
Dat er mensen zijn die tekenen van hoop oprichten, licht in het duister
God gekomen uit de hoge, mensenredder..
Wij bidden omdat er woorden zijn
die de wereld negatief veranderen
Mensen uit elkaar spelen, tot vijanden maken
Dat wij woorden mogen doorgeven die ons dichter bij elkaar brengen,
woorden die licht en leven brengen
God gekomen uit de hoge, mensenredder..
Omdat woorden soms hol zijn, beloftes niet worden waargemaakt.
bidden wij voor mensen die de hoop verloren hebben
Dat er mensen zijn die trouw zijn en hun recht doen.
God gekomen uit de hoge, mensenredder..
Na de intenties:
Gedenk ons hier bijeen
Tafelgebed
Wij danken U dat U altijd weer iets nieuws begint:
licht in het donker
leven waar het leven verdwenen lijkt
een klein begin
als een pasgeboren kind
kwetsbaar, maar vol belofte.
Wij danken u voor dat kind ons geboren.
In Hem straalt uw liefde ons tegemoet
Bevrijdend en helend, hartverwarmend
leeft hij onder ons,
licht dat zich door geen donker laat overmeesteren
liefde sterker dan de dood
Hij leefde ons dat voor:
liefde onbedwingbaar.
Op de dag van de bevrijding
keek hij met zijn leerlingen uit naar een nieuw wereld
Hij nam het brood, brak het en zei:
Dit ben ik
als dit brood gebroken en gedeeld.
Als ik er niet meer ben
blijf mij dan gedenken
door je brood en je leven met elkaar te delen,
Het verlangen naar de nieuwe wereld verbindt ons
zit ons in het bloed als deze wijn.
Lied: Moge ons voor waar verschijnen
Met zijn licht steekt Hij ons aan
een wereldwijde familie aan één tafel,
in het delen van brood en wijn,
voelen we ons door Hem
en met Hem verbonden,
herkennen we Hem in elkaar.
Zo houden wij zijn geest levend,
zo kunnen wij leven in zijn geest.
Verbonden met elkaar en met Hem,
bidden we samen het gebed dat Jezus ons gegeven heeft:
Onze Vader
Vredeswens
Ondanks het donker geloven we in het licht:
ondanks de haat en onverschilligheid die we zien
geloven wij in de kracht van liefde en vriendschap,
die geweld en onrecht doen verdwijnen.
Wensen wij elkaar de vrede toe.
Vredeslied: Welkom op de bergen
Brood en wijn delen
Brood als een teken van het leven dat wij samen delen, lief en leed
Wijn als teken van onze hoop op een land van vrede en recht
Communielied: Geboren uit adem
Dankgebed
Bevrijdende God,
Wij danken u dat wij het brood mochten delen
brood om samen op weg te gaan
voor de wijn die smaakt naar de nieuwe wereld
Wij danken voor ons samenzijn
voor mensen
om ons leven mee te delen
en de toekomst te vieren
Slotgedachte
Uit de hemel gevallen
De sterkste zachtheid
De zachtste kracht
Men weet niet waar
het kind te stallen.
Het zoekt een hart dat wacht.
Zegen
Dat wij mogen leven in het licht van Kerstmis
Licht als een nieuw begin van leven
voor onszelf, voor onze wereld
Slotlied: Vrienden hoort ik deel u mede