Hoezo, onmogelijk?!

San Salvatorgemeenschap 17-18 jan 2015
Thema: Hoezo, onmogelijk?!
Voorganger: Ed Andriessen
Muzikale ondersteuning: de Cantorij

Openingslied za: God, die ons heeft voorzien – zo: Ik zal in mijn huis niet wonen

Welkom en inleiding
Hoezo, onmogelijk?! Het thema van deze viering, gebaseerd op het welbekende verhaal uit het evangelie van Johannes: Jezus en Maria op de bruiloft van Kana. Een prachtig, diepzinnig verhaal, dat ons uitnodigt om eens met elkaar na te denken over hoe we wat onmogelijk lijkt te zijn mogelijk kunnen maken. Al is het dan niet mogelijk om water in wijn te veranderen, in zijn diepere betekenis zet ook dit verhaal ons aan tot het beter benutten van de mogelijkheden die ons gegeven zijn.
Maar laten we ons eerst even openstellen voor wat stilte in onszelf en openen met een gebed.
Stilte

Openingsgebed
God van mensen, laat ons oog hebben voor eenieders talenten, opdat wij elkaar waarderen in ons mens-zijn, dat we niet alleen kijken naar wat er verkeerd is, wat er ontbreekt, maar help ons positief te denken, vanuit mogelijkheden, vanuit kansen, en leer ons elkaar aan te vullen om samen op weg te kunnen gaan naar de toekomst. Amen
Lied: Wek mijn zachtheid weer

Eerste lezing Verhaal van de drie vlammen
Er liepen eens drie vlammen op straat. Ze hadden al een hele weg gelopen en waren bijna opgebrand. Ze vonden zichzelf maar armetierige vlammetjes. Ze waren druk met elkaar in gesprek hoe ze weer zouden kunnen opvlammen. De eerste vlam wilde graag voor iedereen schitteren. Toen hij dan ook in de buurt van een bos kwam, bedacht hij zich geen moment en zette het hele bos in brand. Dat zou in elke geval indruk op de mensen maken. Maar de vlam had zichzelf niet meer in de hand en binnen de kortste keren was het hele bos opgebrand. De brandweer moest komen om aan de laatste brandjes een einde te maken. De vlam had alleen maar een bende aangericht en het hele bos verwoest. Hij werd gelukkig dan ook snel vergeten.
Hoofdschuddend liepen de twee overgebleven vlammen door.
Op een gegeven moment kwamen de vlammen bij de zee. Een van de vlammen werd een beetje boos op het water dat daar zo zelfgenoegzaam en rustig lag te golven. De vlam wilde het water wel eens een lesje leren om wat meer in vuur en vlam te staan, zodat het meer op een vuurzee zou lijken. Met een grote heldhaftige sprong dook de vlam in het water. Maar hoe de vlam ook zijn best deed, het water wilde met geen mogelijkheid branden. De vlam ging dan ook met een grote sisser uit. Niemand merkte hem op, dus kon hij ook niet worden vergeten.
De derde vlam tenslotte vond langs de weg een armzalig stompje kaars. Ze werden vrienden en besloten om samen te gaan werken. Als een lopend vuurtje gingen ze op weg om andere kaarsen aan te steken. En ook al waren ze klein, ze gaven veel licht en warmte. En in het donker wezen ze iedereen de weg. En hoewel de kaars en de vlam op een gegeven moment waren opgebrand, ging het vuur door. En al diegenen die tegenwoordig de kleine lichtjes zien, vergeten niet waar eens de oorsprong lag.
Lied: Op mijn levenslange reizen

Tweede lezing Johannes 2, 1-11( bruiloft van Kana)
Op de derde dag was er een bruiloft in Kana, in Galilea. De moeder van Jezus was er, en ook Jezus en zijn leerlingen waren op de bruiloft uitgenodigd. Toen de wijn bijna op was, zei de moeder van Jezus tegen hem: “Ze hebben geen wijn meer.” “Wat wilt u van me?” zei Jezus. “Mijn tijd is nog niet gekomen.” Daarop sprak zijn moeder de bedienden aan: “Doe maar wat hij jullie zegt, wat het ook is.” Nu stonden daar voor het Joodse reinigingsritueel zes stenen watervaten, elk met een inhoud van twee á drie metrete. Jezus zei tegen de bedienden: “Vul de vaten met water.” Ze vulden ze tot de rand. Toen zei hij: “Schep er nu wat uit, en breng dat naar de ceremoniemeester.” Dat deden ze. En toen de ceremoniemeester het water dat wijn geworden was, proefde –hij wist niet waar die vandaan kwam, maar de bedienden die het water geschept hadden wisten het wel – riep hij de bruidegom en zei tegen hem: “Iedereen zet zijn gasten eerst de goede wijn voor en als ze dronken zijn de minder goede. Maar u hebt de beste wijn tot nu bewaard!”Dit heeft Jezus in Kana, in Galilea, gedaan als eerste wonderteken; hij toonde zo zijn grootheid en zijn leerlingen geloofden in hem.
Acclamatie za: Zo is het koninkrijk – zo: Licht dat verwondert

Overweging
Toen wij ruim 42 jaar geleden trouwden hadden we geen cent te makken. Op de gratis dag naar het stadhuis om onze verbintenis officieel te maken en na de kerkelijke inzegening ervan een receptie en een familiediner op de portemonnaie van mijn vader. Niet al te laat weer terug naar onze twee kamers. En een dag later met een geleende auto 3 dagen op huwelijksreis naar de Moezel, waar we sliepen in een kamer boven de plaatselijke slagerij.
Hoe anders was het op het bruiloftsfeest dat door Johannes in zijn evangelie werd beschreven. Een bruiloft in die dagen was een feest dat meerdere dagen overspande en het bruidspaar deed er alles aan om het tot een succes te maken. In de hoop dat een succesvol feest ook zou leiden tot een even succesvol huwelijk. Het is dan ook niet vreemd dat Johannes een bruiloftsfeest gebruikt als een beeld waarin hij met veel gevoel voor symboliek aan geeft hoe volgens Jezus het leven bedoeld is. Het leven dient gevierd te worden als is het een bruiloftsfeest, een feest waar mensen met elkaar een verbintenis voor het leven aangaan. Een feest dat vrij is van enige wanklank en waar mensen in de ontmoeting met elkaar verbonden zijn.
En als zo’n feest eenmaal lekker op gang is, dan is het natuurlijk een ramp als blijkt dat de wijn op is. Met het risico dat de stemming wat wegzakt en een negatief effect zou kunnen hebben op het geluk van dat bruidspaar vertelt het verhaal ons dat door toedoen van Jezus en vele anderen water verandert in wijn. Een mooi beeld. Zeker niet bedoeld om Jezus hier neer te zetten als een soort magiër; daarmee zou je hem slechts onrecht doen.
Nee, het is een verhaal over het leven dat wij zelf nog iedere dag leven. De vele rollen, die in dit verhaal door verschillende mensen worden vervuld worden ook door ons nog altijd vervult om het onmogelijke mogelijk te maken. De rol van Maria als degene die ziet waar het leven spaak dreigt te lopen, en haar zoon oproept om eindelijk eens zijn verantwoordelijkheid te nemen. De rol van die tegendraadse Jezus, die niet te koop wil lopen met zijn talenten, maar er toch in slaagt om anderen aan te zetten tot het verrichten van grootse daden. De rol van de dienaren die vol vertrouwen in het leven staan. De rol van de ceremoniemeester, die, onder de indruk van wat er is gebeurt, zijn goedkeuring geeft. En zelfs de rol van het water dat door toedoen van al die actoren verandert in wijn.
Ook nu nog mogen we ons gelukkig prijzen met mensen die op tijd zien als het met ons of de wereld waarin wij leven de verkeerde kant op gaat. Met mensen die dit oppikken en er alles aan doen om het tij te keren door samen met anderen er hun schouder onder te zetten. Met mensen, die hun verantwoordelijkheid als bestuurder serieus nemen en de inbreng van voorlopers op waarde weten te schatten. Met mensen, die, overtuigd van het belang van de goede zaak, bereid zijn te doen wat van hen gevraagd wordt om het gewenste doel te bereiken. Maar uiteraard mogen we ons ook gelukkig prijzen met al die mensen, wier aard het niet is om voorop te lopen of voor wie dat niet meer mogelijk is. Want als zij door toedoen van al die anderen voelen dat het tijd wordt om mee te gaan – en zij als het ware veranderen van het stille water in sprankelende wijn- is het wonder geschiedt. Kan eindelijk gebeuren wat lang voor onmogelijk werd gehouden.
Johannes houdt ons in zijn evangelie dus voor dat ook voor iemand als Jezus het onmogelijk is om zonder anderen het onmogelijke mogelijk te maken. Evenzeer heeft dat gegolden voor mensen en organisaties met grote namen als Gandhi, Martin Luther King, Nelson Mandela, Greenpeace, Amnesty International enz. Het gaat om het samenspel en niemand kan daarbij gemist worden. En dat geldt zeker voor al die mensen die gezien kunnen worden als het stille water waarover Johannes spreekt in zijn evangelie. En laten we wel wezen, dat is een hele grote veelvoud van al die mensen die met elkaar het proces op gang brengen.
Als prachtige voorbeelden uit onze eigen praktijk als geloofsgemeenschap kunnen we bijvoorbeeld denken aan de acties die wij in de afgelopen twee vastenperiodes hebben gehouden voor Indian Mother and Child en Dovenzorg Malawi. Natuurlijk zijn Dr. Sujit en broeder Wladimir daarin onmisbare actoren. Zij zijn het die in de context van hun wereld dáár de dingen kunnen doen die door anderen als wondertjes worden ervaren. Maar zij kunnen dat niet zonder de inzet van mensen als Ben van Houten, Peter Thijsen en Vincent Elemans, die op hun beurt ons weer enthousiast hebben gemaakt voor het onmisbare werk dat in India en Malawi wordt verricht. Zonder hen waren wij niet veranderd van water in wijn.
En, van een geheel andere orde: kijk eens naar onszelf als San Salvatorgemeenschap. Natuurlijk zijn wij in de afgelopen zestig jaar gezegend geweest met bewogen roergangers, die -geïnspireerd door de levenswandel van Jezus en gesterkt door het tweede Vaticaans concilie- een heel eigen koers hebben uitgezet. Roergangers, die ook in moeilijke tijden deze koers hebben vastgehouden en hun hoofd niet hebben laten hangen naar de alsmaar toenemende neiging om de regels te heiligen boven de mensen. Roergangers die zich er van bewust waren dat, zoals in de eerste lezing, vlammen kaarsjes nodig hebben om niet op te branden en het vuur door te geven. En die kaarsjes waren er in voldoende mate en zijn er nog steeds. Kijk maar eens goed om je heen. Kaarsjes, die uiteindelijk hebben gemaakt dat wij ons hebben ontwikkeld tot een zelfbewuste gemeenschap. Een gemeenschap met ambitie. Zonder die kaarsjes hadden wij hier nu niet gezeten.
Maar er is nog veel dat onmogelijk lijkt en er om vraagt om mogelijk te worden. Deze week heet te zijn, de week van gebed voor de eenheid van de christenen. Maar moeten we ons doel, gelet op de situatie waarin onze wereld zich bevindt, niet veel hoger stellen en minstens bidden voor de eenheid van alle geloven die in Abraham hun oorsprong vinden, het Jodendom, het Christendom en de Islam. Moeten we niet veel meer kijken naar waar we gezamenlijk vandaan komen in plaats van waar we de koers hebben verlegd? Moeten we ook op dit punt bidden niet gaan omzetten in doen? In relatie tot het evangelie van vandaag mogen we constateren dat er voldoende Maria’s zijn, die zien waar het spaak loopt. Maar zijn er ook voldoende mensen als Jezus, die het in zich hebben dit proces te keren en hun verantwoordelijkheid ook durven nemen? Zijn er voldoende dienaren, die er op vertrouwen dat het anders kan en bereid zijn om er ten volle hun schouders onder te zetten? Zijn er voldoende ceremoniemeesters, bestuurders die bereid zijn over de grenzen van hun van eigenbelang doortrokken korte termijnpolitiek heen te kijken? Wat we zeker weten, is dat er genoeg water is dat er om vraagt in wijn verandert te worden. Het moet alleen nog wel gebeuren. En de tijd dringt, want in toenemende mate zijn er mensen onder ons, die gebruik maken van de meest extreme middelen om anderen te overtuigen van wat zij voelen als hun gelijk. Het meest bizarre is misschien wel dat ook zij vanuit een door ons moeilijk in te voelen ideologie door extreem denkende roergangers als het ware van het stille water in sprankelende wijn zijn veranderd en daardoor ook dingen mogelijk maken die eigenlijk onmogelijk zouden moeten zijn. Al Qaeda, Boko Haram, IS, New York 2001, Madrid 2004, Amsterdam 2004, Londen 2005, Mumbai 2008, Parijs2015…….Wat moeten we er van denken dat met name deze laatste aanslagen miljoenen mensen er toe hebben bewogen om te laten zien en horen dat onze waarden het verdienen beschermd te worden? Kan dit het teken zijn waarop mensen, die – net als Jezus – de sleutel tot de verandering bij zich dragen, deze dan ook eindelijk gaan gebruiken? Kan dit het teken zijn waarop wij ons gaan openstellen voor het vervullen van een of meer van die andere rollen, die onmisbaar zijn in het mogelijk maken van wat onmogelijk lijkt? Maar laten we daarbij niet vergeten wat Martin Luther King ons eens heeft voorgehouden:
“Duisternis kan geen duisternis verdrijven, enkel het licht is daartoe in staat. Haat kan geen haat verdrijven, enkel de liefde is daartoe in staat.”
Geloofslied: Jij, die voor alle namen wijkt

De tafel wordt klaargemaakt en er wordt gecollecteerd

Voorbeden
Eeuwige, we kunnen jou niet domweg vragen om een eind te maken aan de hongersnood; want jij hebt ons de middelen al gegeven om de hele wereld van voedsel te voorzien als we er maar eens wijs gebruik van maken.

Oh, Lord, hear my prayer

We kunnen jou niet domweg vragen om vooroordelen uit te roeien, want jij hebt ons al ogen gegeven om in ieder mens het goede te zien, als we er maar eens juist gebruik van maken.

Oh, Lord, hear my prayer

We kunnen jou niet domweg vragen om een einde te maken aan de wanhoop, want jij hebt ons de macht al gegeven om armoede te bestrijden en weer hoop te schenken, als we die macht maar rechtvaardig gebruiken.

Oh, Lord, hear my prayer

Daarom bidden we jou in plaats daarvan om kracht, vastberadenheid en een sterke wil, om te doen, in plaats van alleen te bidden, om te worden, in plaats van uitsluitend te wensen.

Oh, Lord, hear my prayer

Laat ons omzien naar hen die zich verlaten voelen, zij die door eenzaamheid, angst en verdriet overmand zijn, zij die zijn opgenomen in ons gedachtenisboek. Laat ons omzien naar hen die afscheid hebben moeten nemen van een dierbare, vandaag in het bijzonder van …..

Oh, Lord, hear my prayer

Tafelgebed
Jij die God bent, een zachte kracht alom aanwezig,
wij danken Jou voor de wereld waarop wij wonen,
deze aarde met alles wat er leeft en groeit.
Jij die God bent, vader en moeder tegelijk
die ons wil ontvangen om wie wij zijn,
die ons roept, groot en klein,
om goed te zijn, om brood te delen,
die ons oproept te blijven werken aan de vrede,
die ons vraagt om trouw te zijn
aan de goddelijke liefde in ons.

Wij danken Jou voor Jezus, die mooie mens uit Nazareth,
die lang geleden heeft gezegd:
Maak je geen zorgen, elke dag heeft genoeg aan zichzelf.

En wat Hij altijd deed, deed Hij ook de laatste avond.
Hij ging met zijn vrienden aan tafel.
Hij nam het brood, brak het, deelde het uit en zei:
Weet jij hoe je gelukkig kunt leven?
Als je het brood van iedere dag
niet alléén eet maar breekt
en deelt met elkaar.
Zo heb ik het ook gedaan toen ik bij jullie was.

Daarna nam hij de beker en zei:
Drink uit deze beker als ik er niet meer ben,
Vertel elkaar wat echt belangrijk is:
deel vreugde en verdriet en als het aan jullie ligt
wees bevriend met iedereen.

Daags daarna is Jezus gestorven,
maar niet voorgoed
Hij leeft nog te midden van ons
en gaat met ons mee naar een betere wereld.
Hij zegt: vier samen dat je bij elkaar hoort
dat je niet alleen op de wereld bent.
Weet dat je elkaar kunt inspireren
om te worden wie je echt wilt zijn.
Kijk maar goed: overal in de wereld waar mensen
elkaar ontvangen en ontmoeten,
samen het leven delen, daar gebeurt het.

In zijn Geest zijn wij onderweg,
met zijn woorden willen wij bidden,
woorden van vrede, woorden van toekomst.
Onze Vader

Vredeswens
Laten wij elkaar helpen vredelievend en mild te zijn, één en onverdeeld en geven wij elkaar een teken van die vrede.
Vredeslied za: Vrede voor jou, hierheen gekomen – zo: Weet je waarom ik er ben

Breken en delen
Laten wij naar het voorbeeld van Jezus van Nazareth en zijn leerlingen het leven met elkaar delen door te delen van dit brood en deze wijn. In het vertrouwen dat we er ook buiten deze ruimte zijn voor elkaar.
Communielied za: Hij brak het brood – zo: Was jij mijn herder

Gebed aan tafel
Ter afsluiting van deze tafelviering nogmaals het verhaal over die derde kaars:
De derde vlam tenslotte vond langs de weg een armzalig stompje kaars. Ze werden vrienden en besloten om samen te gaan werken. Als een lopend vuurtje gingen ze op weg om andere kaarsen aan te steken. En ook al waren ze klein, ze gaven veel licht en warmte. En in het donker wezen ze iedereen de weg. En hoewel de kaars en de vlam op een gegeven moment waren opgebrand, ging het vuur door. En al diegenen die tegenwoordig de kleine lichtjes zien, vergeten niet waar eens de oorsprong lag.

Mededelingen
Hoezo, onmogelijk?!
Juist in dit weekend wil ik jullie ook nog heel specifiek uitnodigen om iets wat onmogelijk lijkt mogelijk te maken. Wij willen graag iets doen voor de mensen die hier in dit gebouw op alle doordeweekse dagen allerlei activiteiten krijgen aangeboden. Hoofdzakelijk mensen met een ernstige verstandelijke of meervoudige beperking. Beperkingen, die het hen onmogelijk maken om zelfstandig te fietsen, waardoor zij niet kunnen ervaren wat wij ervaren als wij ons op de fiets door de wereld spoeden. De fysieke inspanning, de wind in de haren, de steeds weer wisselende perspectieven. Tenzij je kunt beschikken over een duofiets (zie foto) waarop je dit alles samen met een ander kunt beleven Straks zal Christel daar nog wat verder op in gaan, maar reeds nu wil ik jullie van harte uitnodigen om dit mogelijk te maken. Dit kan zowel door jullie bijdrage over te maken op het rekeningnummer van de Vereniging San Salvator in Beweging, onder vermelding van “Duofiets”, als door na afloop van de viering de daarvoor bestemde collectebus te vullen.

Slotgedachte
Als je denkt dat je te klein bent om invloed te hebben, dan heb je waarschijnlijk nog nooit de nacht doorgebracht met een mug op je kamer. (Anita Roddick, een Britse self-made top ondernemer, oprichter van de Body Shop keten)

Zegen en wegzending
Mogen wij gezegend worden met ongemak bij gemakkelijke antwoorden, halve waarheden, en oppervlakkige verhoudingen zodat we diep vanuit ons hart mogen leven.
Mogen wij gezegend worden met woede bij onrechtvaardigheid, onderdrukking, en uitbuiting,zodat we mogen werken aan rechtvaardigheid, vrijheid, en vrede.
Mogen wij gezegend worden met tranen om te vergieten voor hen die lijden aan pijn, verwerping, honger, en oorlog, zodat we onze handen kunnen uitstrekken om hen te troosten en om hun pijn in vreugde te veranderen.
En mogen wij gezegend worden met genoeg dwaasheid om te geloven dat we een verschil kunnen maken in de wereld, zodat wij kunnen doen waarvan anderen zeggen dat het niet gedaan kan worden.
In de naam van de vader
Amen.

Slotlied: Wie ten einde toe.