San Salvatorgemeenschap: 25 dec 2015
Thema: In verlangen ontmoeten!
Voorganger: Martien van Stiphout
Muzikale ondersteuning: de Cantorij
Lied bij binnenkomst: Wij komen tezamen, Stille nacht, heilige nacht
Openingslied: Nu zijt wellekome
Begroeting en welkom
Het ware licht, dat iedere mens verlicht, kwam in de wereld.(Joh.1.9) Van harte welkom op deze kerstmorgen binnen de geloofsgemeenschap San Salvator.
Met kerstmis vieren we dat Hij naar ons toekomt, de Barmhartige, in een weerloos kind, Jezus van Nazareth, in de schaduw van elke weerloze mens. Hij zegt: ‘Bemin je naaste, bemin jezelf, bemin je God, drie keer hetzelfde.’ Hij zelf gaat tot het uiterste… (Kees van Etten, Op weg naar Kerstmis, Heeswijk 2015 blz5).
Welkom aan het pasgeboren kind, welkom aan allen die hier in verlangen woord, licht, leven ontmoeten. We vieren de geboorte van het licht, de geboorte van een kind, in wie God ‘mens bij de mensen’ is geworden.
Lied: Jou gezocht bij dag.
Gebed: (Heeswijk 2015 blz 23)
God van barmhartigheid, U verlicht onze harten
met een onverwacht licht.
Laat ons ontdekken dat er in iedereen,
ondanks het duister dat nog in ons woont,
het mysterie leeft van uw aanwezigheid.
Geef ons een hart, vervuld van goedheid
en erbarmen voor hen die wij ontmoeten
en maak ons mensen van vrede
in deze tijd van kerstmis en heel ons leven.
Acclamatie: Keer je hart tot mij
1ste lezing: Jesaja 52, 7-10
In zijn visioen ziet de profeet een vreugdebode aankomen die goed nieuws heeft voor de wereld. Hoe welkom is de vreugdebode die over de bergen komt aangesneld, die vrede aankondigt en goed nieuws brengt, die redding aankondigt en tegen Sion zegt: ‘Je God is koning! Hoor! Je wachters verheffen hun stem, samen barsten ze uit in gejuich, want ze zien het met eigen ogen:
De Heer keert terug naar Sion. breek uit in gejubel ruïnes van Jeruzalem, want de Heer troost zijn volk, hij koopt Jeruzalem vrij. De Heer ontbloot zijn heilige arm ten overstaan van alle volken, en de einden der aarde zien hoe onze God redding brengt.
Antwoordzang: Het volk dat in duisternis gaat
2de lezing: naar Johannes 1, 1-5. 9-14
In den beginne was het woord en het woord was bij onze God en zelf God was het woord – al in den beginne was het toegewend naar onze God. Alle dingen zijn door het woord: buiten hem is geen ding geworden, niets van alles wat bestaat. In het woord was leven en het leven was het licht voor de mensen. En het licht schijnt in de duisternis en de duisternis heeft het licht niet overmeesterd.
Het woord het eigenlijke licht dat ieder mens verlicht die komt ter wereld het was in deze wereld – de wereld is geworden door het woord. Toch, de wereld heeft het woord niet willen kennen. Hij kwam in eigen huis. Het heeft hem niet ontvangen.
Maar allen die hem wel ontvangen hebben, heeft hij gegeven wat ondoenlijk is: te worden kinderen van God, allen die zich toevertrouwen aan zijn naam, die dat bestaan. Niet uit vlees en bloed, uit man en macht niet op eigen kracht zijn zij geboren, maar uit God.
Het woord is vlees geworden en heeft in ons midden zijn tent neergezet. Wij hebben zelf zijn licht gezien het weegt op ons, het draagt ons, doorschijnt ons – toen konden wij alleen nog zeggen: Hij is de eigen, enige zoon van de vader, vriendschap en waarheid.
Acclamatie: Eeuwige, onzienlijke
Overweging
Over de geboorte van Jezus schrijft Johannes geen verhaal, maar een hymne, een lofzang over geboorte zoals geboorte in wezen is: herkomst, wording, schepping. Hij plaatst het geboorteverhaal van Jezus aan de wieg van onze wereldgeschiedenis. In den beginne, – in beginsel, in oorsprong – was het Woord, en het Woord was bij God. God is liefde en daarin deelt hij zichzelf mee. Zijn woord is van levensbelang voor alles wat is, maar we zijn dat vergeten. Wij hebben een onleefbare situatie geschapen die ons gevangen zet en die Johannes ‘duisternis’ noemt.
Maar in deze duisternis blijft God verborgen aanwezig om het ware licht te zijn dat elke mens verlicht, het licht waardoor alles ontstaan is en waardoor alles bestaat. Sterker nog, dat licht treedt de duisternis opnieuw binnen. God laat zich opnieuw kennen, Gods spreken laat zich opnieuw horen: Het woord is vlees geworden en heeft in ons midden zijn tent neergezet. We vieren dat Hij naar ons toekomt, de Barmhartige, in een weerloos kind, Jezus van Nazareth, in de schaduw van elke weerloze mens.
Wie God is, hoe de mens bedoeld is en wat waarachtig leven voor de wereld is, wordt zichtbaar in de mens die doordringt tot in het verborgene, waar hij zich bevindt. Het geboorteverhaal van Johannes is een geloofsbrief dat Jezus zo’n mens is. Een mens als wij en toch: hij zoekt mensen op, is bij hen aanwezig en houdt van hen. Hij laat niet alleen komen, maar gaat naar ze toe. Hij kiest niet tegen mensen, maar spreekt ze aan: Wie ben je? Waarom leef je? Waarom leef je niet? Je moet opnieuw beginnen, net als Ik; keer je leven om naar wat in je verborgen is. Jezus is een mens die de kern van het menselijk bestaan raakt; hij zei en deed waarvan wij allen weten dat het gezegd en gedaan moet worden. In woord én daad laat hij weten wie God is: een God die het niet opgeeft en steeds een nieuw begin maakt. ‘Jou gezocht bij dag. Breek de duisternis. Keer je hart tot mij.’
Dat een nieuw begin mogelijk is, is in onze wereld moeilijk te geloven. Waar wij vanaf willen zit te diep vast in ons leven, in onze onderlinge verhoudingen, in ons lichaam. We ervaren onze wereld wel regelmatig als onherbergzaam duister, maar we hebben de duisternis ook tot onze woonplaats gemaakt en zijn erin thuis geraakt. Het mooie is, dat Johannes in het begin van zijn evangelie duidelijk maakt dat God niet buiten deze situatie blijft. God is niet hoog verheven, geen mooi ideaal voor wie breken met de dubbelzinnigheden van het leven. Dat is de betekenis van het woordje ‘vlees’: ‘Het woord is vlees geworden.’ Het woord van God, die zich toont en laat kennen in zijn actieve liefde, heeft onze menselijke situatie gedeeld. Hij is met ons verwikkeld in kwaad en lijden, uitzichtloosheid en dood.
In onze duisternis is God licht, in onze dubbelzinnigheid is Hij richting, in de dood is Hij leven. Zo geeft hij ons de mogelijkheid opnieuw te worden geboren. Kerstmis is niet het feest van de geboorte van Jezus: wij vieren onze geboorte als kinderen van het licht midden in het duister. Bemin je naaste, bemin jezelf, bemin je God, drie keer hetzelfde. In dat licht zegt Paus Franciscus: Barmhartigheid is de uiterste en hoogste daad waarmee God ons tegemoet komt; het is de fundamentele wet die woont in het hart van iedere mens, wanneer hij met oprechte ogen kijkt naar de man en vrouw die hij ontmoet op zijn levensweg. (uit: Misericordia Vultus) Wat hier begint is meer dan een woord dat gedrukt staat. Meer dan wat men doorgaans noemt een boodschap, een bericht. Meer dan een blauwdruk van leven. Want wat zich in dit woord voltrekt, kruipt door het oog van ons bestaan en legt zich neer om op te staan te zijner tijd. Het klinkt als muziek in onze oren. (instrumentale muziek)
Geloofslied: Kom in mij, win.
Pauze en collecte: muzikaal intermezzo
Voorbede
Barmhartige, U bent ons altijd trouw, daarom komen we bij U en ontsteken licht:
voor allen die verdwalen in een wereld van armoede en geweld,
dat ze blijven hopen en verwachten dat zij eens lichtpuntjes mogen zien.
Kind ons geboren, zoon ons gegeven
Voor allen die verantwoordelijkheid dragen in onze wereld,
dat zij geen beslissingen nemen die velen de moed op zinvol leven ontnemen,
dat wijsheid hun hart verlicht en uitzicht biedt aan mensen.
Kind ons geboren, zoon ons gegeven
Voor allen in de wereld die vol verwachting zijn:
zieken hopend op genezing, jonge ouders die uitzien naar de geboorte van een kind,
dat ze alert blijven en het wachten niet moe worden.
Kind ons geboren, zoon ons gegeven
Voor allen die verlangen naar licht, liefde, leven,
dat wij hen tegemoet komen: vluchtelingen …….
dat ons tegemoet komen wie gestorven zijn
God, die altijd trouw zijt, breek de duisternis in ons
en schenk ons kracht om de weg te gaan naar het licht, die U ons wijst.
Kind ons geboren, zoon ons gegeven
Tafelgebed Kerstmis
Lied: Zoudt Gij mij ooit mij beschamen
Onze Vader
Vredewens: Ere zij God en vrede op aarde
Vredelied: Nooit hoorden wij andere stemmen
Breken en delen
Moge het delen van dit brood ons sterken in de hoop dat een nieuwe wereld komen zal waar brood en liefde is genoeg voor allen!
Communielied: O Jesulein süss – Vanwaar zijt Gij gekomen
Kerstgebed
God van Barmhartigheid, wie uw innerlijk licht ooit heef ontdekt, kan de schaduwzijde van het leven aan. Geef ons vandaag de moed ons niet in duisternis te verbergen, maar waakzaam uw komst te verwachten. Geef ons kracht om in uw licht te staan en dat licht door te geven aan anderen. Dit vragen wij U voor vandaag en altijd.
Zending en zegen
We vieren dat Hij naar ons toe komt, de Barmhartige, in een weerloos kind, Jezus van Nazareth, in de schaduw van elke weerloze mens. In de naam van de Vader, Zoon en Heilige Geest.
Slotlied: Midden in de winternacht
Zalige Kerstmis!
Moge 2016 een jaar van Barmhartigheid zijn!