13 maart 2022
Voorganger: Wilton Desmense
Lectoren : Maria Claessens & Karel Bierlaagh
Muzikale begeleiding: Melodiek
Openingslied: Ga met ons mee op onze wegen
Ga met ons mee op onze wegen
wees met uw volk in de woestijn.
Schuil in een wolk, wees half verzwegen.
Toon dat Gij onze kracht wilt zijn.
Schenk ons een woord als wij U roepen.
Wees ons een licht op onze weg,
wil ons niet eindeloos beproeven.
Toon dat het waar is wat Gij zegt.
Ga voor ons uit in nacht en duister.
Wek in ons hoop voor elke dag.
Maak U niet waar in macht en luister,
maar in een mens die op ons wacht.
Schenk ons het brood om van te leven.
Toon ons de Mens die op U bouwt
en onze kracht wordt tot vergeven:
Naam die ons duurzaam gaande houdt.
Welkom
Het is goed dat wij hier zijn! Hoe dubbelzinnig klinkt dat in deze tijd!
Fijn dat jullie hierheen zijn gekomen, zodat wij samen op deze tweede zondag van de Advent de week mogen afronden en een begin maken met week drie. Het thema van de vastenactie is “Je land is je leven”. Vroeger, in de tijd dat er nog niet gemakkelijk gereisd kon worden, was het eenduidig, wat daarmee werd bedoeld. Maar nu? Wat als ik het omdraai en de vraag zou stellen: “Is jouw leven je land? Is dat de vaste grond onder je voeten? En heb je geen leven meer, als die verdwijnt, als dat je wordt ontnomen?”
Laten we dit uur in lied, tekst en ontmoeting tastend onze grenzen zoeken, of ze afgebakend zijn, of niet meer bestaan of dat ze wellicht zweven ergens in ons universum.
Gebed: Om het geheim (tekst A. Bosch) Tastend naar licht en hopend op de morgen
vragen wij Jou die onze namen riep
naar het geheim, naar wat ons is verborgen,
zoeken wij Jou die licht in duister schiep.
Ben Jij de onrust die ons wakker maakte?
Ben Jij de hartstocht die ons leven doet?
Ben Jij de stilte die ons hart zo raakte?
Ben Jij de bron van liefdes eb en vloed?
Jij die ons kent tot in ons diepste wezen,
die ons al kende voor het eerste licht,
in Jouw hand kunnen we de toekomst lezen
en in Jouw oog weerspiegelt ons gezicht.
Tegen de angst en tegen het vergeten,
tegen de nacht en tegen het gemis
is er het vreemd maar onvervreemdbaar weten:
Jij zult er zijn, die licht in duister is.
Acclamatie: Onhoorbaar, onzichtbaar, onstuitbaar aanwezig
Introductie lezingen
De tweede lezing van vandaag komt uit het evangelie van Lucas. Wat mij betreft is het, hoe bekend ook, een evangeliepareltje. Maar eerst luisteren we naar een stukje uit het oudtestamentische boek Exodus. Bij dat woord moet ik denken aan de melodie, waarmee de gelijknamige film begint en aan de tekst daarbij: This land is mine, en ook aan de woorden van een Nederlandse versie uit die tijd:
Een stem, een vuur, een spoor in de woestijn.
Niet weten wie jij ooit zult zijn:
een god van vlees en bloed,
die naar de mensen moet,
in een tent woont bij de mensen met hun pijn.
Ik denk aan al die mensen op de vlucht en hoop dat zij snel deze woorden zullen kunnen zeggen uit een Oosterhuisgedicht, dat Thabor heet:
voorbij de pijn de pracht van de smart
de schrijnende vlam van mijn hart
ik ben de stem van de stilte van het licht
ik ben van vrede doorlicht
Aansteken van de Oekraïnekaars
Dit is de trektocht van de mens en zijn God. Karel Bierlaagh en Maria Claessens verzorgen de lezingen.
Lezing 1: Exodus 34,27-35
De Heer zei tegen Mozes: “Stel deze geboden op schrift, want op grond van deze geboden sluit ik met jou en de Israëlieten een verbond.” Veertig dagen en veertig nachten bleef Mozes daar bij de Heer, zonder te eten of te drinken. En hij schreef de tekst van het verbond, de tien geboden, op de platen. Mozes daalde de Sinaï af, met de twee platen van het verbond bij zich.
Hij wist niet dat zijn gezicht glansde doordat hij met de Heer had gesproken. Toen Aäron en de andere Israëlieten de glans op Mozes’ gezicht zagen, durfden zij niet naar hem toe te gaan, maar Mozes riep hen bij zich. Aäron en de leiders van het volk kwamen bij hem en Mozes sprak met hen. Daarna kwamen ook de andere Israëlieten. Hij droeg hun op zich te houden aan alles wat de Heer hem op de Sinaï gezegd had.
Toen hij uitgesproken was, bedekte hij zijn gezicht met een doek. Steeds wanneer Mozes voor de Heer verscheen om met hem te spreken, deed hij de doek af, totdat hij weer naar buiten kwam. Als Mozes de Israëlieten dan zei wat hem opgedragen was, zagen zij hoe zijn gezicht glansde. Daarna bedekte hij zijn
gezicht met de doek, totdat hij opnieuw met de Heer ging spreken.
Tussenzang: Delf mijn gezicht op
Delf mijn gezicht op, maak mij mooi.
Wie mij ontmaskert zal mij vinden.
Ik heb gezichten, meer dan twee,
Ogen die tasten in den blinde
Harten aan angst voor angst ten prooi.
Delf mijn gezicht op, maak mij mooi.
Delf mijn gezicht op, maak mij mooi.
Wie wordt ontmaskerd wordt gevonden
En zal zichzelf opnieuw verstaan
En leven bloot en onomwonden,
Aan niets en niemand meer te prooi.
Delf mijn gezicht op, maak mij mooi.
Lezing 2: Lucas 9, 28-36
En het geschiedde, dat hij Petrus, Johannes en Jakobus meenam en de berg opging, omhoog, om daar te bidden. En terwijl hij bad, veranderde zijn gezicht van aanschijn en zijn kleren werden blinkend wit.
En zie, twee mannen spraken met hem, het waren Mozes en Elia; in heerlijkheid verschenen, spraken zij over zijn uittocht, die hij bestemd was te voltooien in Jeruzalem. Petrus, en die met hem waren, sliepen, zwaar en diep. Zij schoten wakker en zagen zijn heerlijkheid en de twee mannen die bij hem stonden.
Toen die twee van hem scheidden, sprak Petrus tot Jezus: “Meester, het is goed voor ons om hier te zijn.
Zullen wij drie tenten maken, een voor u, een voor Mozes en een voor Elia?”; hij wist niet wat hij zei.
Terwijl hij zo sprak, overschaduwde een wolk hen. En zij waren vol vrees, toen zij de wolk ingingen.
En het geschiedde dat een stem sprak uit de wolk: Deze is mijn zoon, de uitverkorene, hoort naar hem.
En terwijl zij de stem hoorden, zagen zij alleen Jezus. Zij zwegen, en vertelden aan niemand, in die dagen, wat zij hadden gezien.
Acclamatie: Dat wij volstromen met levensadem
Overweging
Mogen wij volstromen met levensadem. Mozes had die nodig om de berg te beklimmen. Dat was een pittige onderneming, hoewel de berg redelijk eenvoudig te beklimmen is. Maar hij is wel 2300 meter hoog!
Tegenwoordig zijn er twee paden naar de top. Het kamelenpad eindigt met 750 treden en vergt ongeveer drie uur. Maar het steile, zogenaamde “pad van het berouw” is bezaaid met 3750 treden.
Mozes bleef 40 dagen zonder eten en drinken op de berg. Een gegeven dat voor schrijver Maarten ‘t Hart een inkoppertje zou zijn om te bewijzen dat de Bijbel vol onzin staat. En dan had Mozes ook nog de energie
om tien geboden op stenen tafels te schrijven en er heelhuids de berg mee af te dalen.
Maar hij keerde terug uit zijn hogere sferen naar de vaste grond onder de voeten, geïnspireerd, met nieuwe levensadem en tien richtsnoeren. Daarmee wilde hij met zijn volk de exodus uit Egypte voltooien. Egypte was niet langer hun land: “Kom trek naar een beter land!”
Hun leven was nu hun land, 40 jaar woestijn en dáárna wat hun visioenen beloofden, uitlopend op een nieuw verbond. Daarom bedekte Mozes steeds zijn gelaat: zijn volk mocht niet zien, dat de glans van het oude verbond zou verbleken én het was nog te vroeg voor de glans van het nieuwe testament
de allesoverstijgende liefdesboodschap, die Jezus heeft gebracht en nagelaten.
Die was al even zichtbaar bovenop de berg Thabor: daar mochten Petrus, Johannes en Jacobus ervan proeven. Het was een ervaring die voor Petrus niet onder woorden was te brengen: hij zei voor de vuist weg, wat hem het eerst voor de mond kwam. En hij sloeg er de spijker mee op de kop!
‘Híér is het de moeite waard. Laat ons drie tenten bouwen.’ Let wel: geen huizen! Laat ons hier een poosje blijven, maar niet permanent. Ook van Thabor zullen we ooit moeten afdalen en het vergezicht verwisselen voor de werkelijkheid en de waan van het dagelijkse leven.
De werkelijkheid van je leven dat jouw land is, van Utopia tot Ukraïne en terug, de confrontatie met waan en waanzin van machtsdenken en terreur.
Moge je leven zijn: een land om van te houden, je veilig in te voelen en thuis en waarvan je kunt zeggen:
“In mijn trektocht door het leven is het goed om hier te zijn!”
Geloofslied: Op mijn levenslange reizen
Collecte
Voorbeden
Bidden we voor alle mensen
die van hun land worden verjaagd.
Mogen zij liefdevolle hulp krijgen
en zo kunnen bouwen aan een veilig bestaan.
Bidden we voor bekering van machthebbers
die geen oog hebben voor mensen.
Mogen vrijheid, vrede en de rechten van de mens
zegevieren.
Bron van leven,
U stuwt ons voort op een weg
die uittocht wil zijn:
weg uit het slaafs volgen
van wie of wat ons domineert;
weg naar een nieuwe toekomst
waarin we dienstbaar zijn aan elkaar
en het leven volop kansen geven.
Breng ons vandaag
op die berg van het vergezicht:
dat er licht schijnt tot in ons binnenste,
dat het straalt, dat het gaat gebeuren.
Dat bidden wij in verbondenheid met al onze dierbaren,
die de trektocht van het leven hebben volbracht.
Keer U naar hen en ons om.
Acclamatie: Keer U om naar ons toe, keer ons toe naar elkaar
Tafelgebed:
Wij zijn geschaard rond deze tafel. Een uitzicht wenkt ons op de berg van het vergezicht.
Het vraagt motivatie, voorbereiding en doorzetting om er te geraken. Jezus zelf heeft ons eens uitgenodigd om te delen van onze leeftocht, ons brood, onze wijn. We hebben daarbij een kaarsje aangestoken
voor de mensen in onze gemeenschap en in ons hart die gestorven zijn.
We hebben ook de kaars van solidariteit aangestoken voor wie met ons de berg opgaan en die we zien in ons vergezicht, die ons zo nabij komen in het dagelijkse nieuws.
Wij voelen ons dankzij het evangelie getuige van hoe het was, van dat visioen daar op Thabor, die bijzondere berg. Dat is niet enkel een verhaal van lang geleden! Dat is hoe het ook nu zou moeten zijn:
een wereld geleid door het visioen van hemelse vrede en geluk voor iedereen.
Wij voelen ons dankzij het evangelie getuige van hoe het was, dat laatste avondmaal van de ten dode opgeschreven mens die niet ten ondergaat, maar blijft leven.
Laten wij het brood blijven delen en de wijn blijven drinken om de boodschap van wáár in het verschiet
de eenheid van het mensdom kan worden gevonden, nooit uit het oog te verliezen.
Wij bidden het Onze Vader.
Onze vader
Vredeswens
Wat al eeuwen vóór ons is gedaan
willen wij hier vandaag opnieuw doen:
samen brood breken en delen.
Intens beleven wie we zijn:
hecht verbonden met elkaar,
geheel en al in het leven opgenomen,
liefde, onze ware aard, onze diepste kern.
Wensen wij elkaar van harte de vrede toe.
Vredeslied: Woord dat ruimte schept
Woord dat ruimte schept, toekomst,
wijd licht land, waar gerechtigheid
als rivieren stroomt, waar een wijnstok
bloeit tegen klippen op,
even is het waar en dan is het weg.
Toon mij niet vergeefs wat mijn ziel verlangt,
geef dat ik volhard in uw vergezicht.
Communie
Ik nodig u uit om, als u dat wilt, naar voren te komen en een bekertje met wijn en schaaltje met brood af te nemen van de dienbladen. Als iedereen weer zit, kunnen we samen dit eten en drinken tot ons nemen en daarna het communielied zingen.
Communielied: Trek ik de zee door
Mededelingen
Slottekst
Om onze solidariteit met de mensen en volkeren die centraal staan in de vastenactie te bevestigen luisteren we naar de woorden van:
Esther uit West-Papoea
“Wij Papoea’s beschouwen het land waar we leven als onze Moeder. De natuur is het centrum van ons universum en geeft vorm aan onze identiteit. Zij is de basis van onze kennis en wijsheid en de belangrijkste bron voor ons overleven.
Wij zijn niet tegen ontwikkeling, maar wel tegen plundering van de aarde, tegen verwoestende ontwikkeling.
Onderzoek heeft uitgewezen dat bijna anderhalf miljoen hectare oerwoud dat aan inheemse Papoea’s toebehoorde door de overheid aan grote palmoliebedrijven is toegewezen. Daarnaast is nog eens anderhalf miljoen hectare van inheemse mensen afgenomen door fraude, intimidatie en andere lafhartige methodes. En belangrijke passages over milieubescherming zijn uit de wet verdwenen.”
Tot zover Esther. Steun de Vastenactie!
Wegzending
Van tijd tot tijd moet je het doen: de berg opgaan.
De wereld laten verstillen, jezelf en de anderen hervinden in gebed.
Het volle licht van God laten schitteren op je gezicht.
Dat kun je in gezelschap van Jezus
en in het gezelschap van andere bergbeklimmers,
Godzoekers zoals Abraham, Mozes, Etty Hillesum, Martin Luther King.
Het was voor hen geen wereldvlucht, ze namen alles mee op de berg:
wel en wee, onmacht en ontgoocheling, maar ook geloof.
En zie: zij ontvingen nieuwe kracht om af te dalen, om te herbeginnen.
Mogen wij die helende geest ook vinden,
in de naam van onze vaders en moeders,
onze zonen en dochters,
in de geest van het leven. Amen.
Slotlied: Nu wij uiteengaan (Vaya con Dios)