Welkom
SAN SALVATORGEMEENSCHAP
2 april 2021 | Hans Waegemakers
Kruisweg in tijden van Corona– Goede Vrijdag 2021
U kunt deze viering volgen via het YouTubekanaal van de San Salvator. Dat kunt u vinden via de volgende link: https://www.youtube.com/channel/UCgKq1QU2z2Iy48gT9lQ5UyQ . De viering wordt daar in de loop van zaterdag op gepubliceerd. U kunt dan de viering van dit weekend aanklikken. De link en de youtubeviering zijn natuurlijk ook te vinden op www.sansalvatorgemeenschap.nl bij de tekst van de viering
Welkom iedereen op deze kruisweg. We vieren Goede Vrijdag. Vieren, ja, want we houden de pas in.
We staan stil bij het lijden, van Jezus, van mensen – dichtbij en ver, van onszelf.
Vieren, want we geven stem aan, verklanken wat ons pijn doet en verontrust. Vieren, want we verbeelden dit uur niet de weg ten dode, maar de weg die uiteindelijk en ten diepste naar Leven lijdt.
Leven met een hoofdletter. Vandaag is immers de eerste dag van Pasen.
Laten we dit Pasen vieren in verbondenheid met elkaar, met allen de te lijden hebben en in verbondenheid met God.
Muziek: Via Crucis – Liszt 01 Vexilla Regis
01. Jezus wordt ter dood veroordeeld.
Jezus stond voor de landvoogd en die vroeg hem: ‘Bent u de koning van de Joden?’ ‘Zoals u zegt,’ antwoordde Jezus. Al de tijd dat de opperpriesters en de familiehoofden hem beschuldigden, zei Jezus niets. Pilatus vroeg: ‘Hoort u niet waarvan ze u allemaal beschuldigen?’ Maar Jezus gaf hem geen enkel antwoord en dat verbaasde de landvoogd zeer.
Nu was het de gewoonte dat de landvoogd bij elk Paasfeest een gevangene vrijliet. Het volk had daarbij de keus. Op dat moment zat er een berucht man gevangen. Hij heette Barabbas. Omdat de mensen nu toch te hoop waren gelopen, vroeg Pilatus: ‘Wat willen jullie? Moet ik Barabbas vrijlaten of Jezus die Christus wordt genoemd?’ ‘Barabbas!’ antwoordden ze, ‘Maar wat moet ik dan doen met Jezus die Christus wordt genoemd?’ ‘Kruisigen!’ riepen ze als één man, ‘Maar waarom? Wat voor kwaad heeft hij dan gedaan?’ Maar zij schreeuwden nog harder: ‘Aan het kruis met hem!’ Pilatus merkte dat hij zo niet verder kwam; het oproer werd alleen maar groter. Daarom liet hij een schaal met water brengen en waste zijn handen voor de ogen van de menigte. ‘Ik ben onschuldig aan het vergieten van zijn bloed,’ zei hij, ‘Het is jullie zaak.’ Toen gaf Pilatus het volk zijn zin: Barabbas liet hij vrij, maar Jezus liet hij geselen. Daarna gaf hij hem over aan de soldaten om hem te geselen en te kruisigen
Actualisatie
Ter dood veroordeeld.
Het leven ontzegd.
In de macht van het kwaad geraakt.
Mensen die kwaad van je spreken.
Een ziekte die onvermijdelijk op de dood uitloopt.
Geen kans op een menswaardig bestaan.
Gebed
Laat ons bidden
om woorden die leven wekken
dat wij goed spreken van onze medemensen, geen kwaad,
om verbondenheid en creativiteit
dat God ons sterk maakt tegenover de macht van het kwaad.
Muziek: Via Crucis – Liszt 02 Jesus wird zu Tode verdammt
02. Jezus neemt zijn kruis op
De soldaten namen Jezus mee in het paleis van de landvoogd en haalden er de hele afdeling bij. Ze trokken zijn kleren uit en deden hem een donkerrode mantel om. Ze vlochten een krans van doorntakken en zetten die op zijn hoofd en in zijn rechterhand gaven ze hem een stok. Toen knielden ze voor hem neer en zeiden spottend: ‘Dag, koning van de Joden!’ En ze spuugden naar hem, trokken de stok uit zijn hand en sloegen hem ermee op zijn hoofd. Na deze bespotting deden ze hem de mantel af, trokken hem zijn kleren weer aan en leidden hem weg om hem te kruisigen.
Actualisatie
Alle mensen hebben een kruis te dragen.
Groot, klein, zwaar licht.
Sommigen worden slachtoffer, gaan er onderdoor.
Anderen houden het uit, vinden veerkracht en geduld in zichzelf.
Gebed
Laat ons bidden
om veerkracht en geduld
dat wij gaande blijven en andere voorthelpen.
Muziek: Via Crucis – Liszt 03 Jesus trägt sein Kreuz
03. Jezus valt voor de eerste keer
Actualisatie
Je neemt je kruis op en valt.
Je gaat tegen de vlakte.
Je loopt tegen je eigen onvermogen aan.
En iedereen staat te kijken.
Gebed
Laat ons bidden
om zachtheid als wij vallen
om steun en mededogen
dat er mensen zijn die ons opvangen.
dat wij mensen zijn die anderen opvangen.
Muziek: Via Crucis – Liszt 04. Jesus fält zum ersten Mal
04. Jezus ontmoet zijn moeder Maria
Actualisatie
Zij gelooft in hem, al vanaf de bruiloft in Kana,
waar ze tegen de bedienden zei: “Doe maar, wat hij u zal zeggen.”
Verscholen in de entourage van Jezus, nauwelijks opgemerkt door de evangelisten,
maar wel door het volksgeloof dat haar hier plaatst aan de rand van de weg.
Ze zegt niets en ze doet niets. Ze is er.
Ze staat hier niet om ons medelijden op te wekken, maar om er te zijn voor haar zoon,
zoals moeders doen als hun kinderen in moeilijkheden raken.
Er zijn als mensen dreigen te bezwijken, zonder oordeel, met lege handen,
is een daad van grote menselijkheid.
Muziek: Via Crucis – Liszt 04. Jesus fält zum ersten Mal – vStabat Mater
05. Simon van Cyrene helpt Jezus zijn kruis dragen
Buiten de stad kwamen ze een man tegen die uit Cyrene kwam ‑ Hij heette Simon –
Hem dwongen ze de kruisbalk te dragen.
Actualisatie
Je hebt er niet om gevraagd. Het komt zomaar op je weg.
Of je het leuk vindt of niet, je hebt het maar te doen.
Je baas, het contract, de wet, de regelgeving, je morele plicht.
Vraag is: hoe ga je het aan, hoe ga je erin staat?
Nukkig of beweeg je mee?
Kortzichtig of gaandeweg de mogelijkheden ziend.
Gebed
Laat ons bidden
om beweeglijkheid en aanpassingsvermogen
als ons leven een andere wending neemt,
om een open blik wanneer het dagelijkse gareel ons dwingt
om hart voor wie zonder hulp niet verder kunnen.
Dat wij ons laten gezeggen als de nood aan de mens is.
Muziek: Via Crucis – Liszt 06. Simon von Cyrene
06. Veronica droogt het gezicht van Jezus
Actualisatie
Wat kun je doen als je ziet hoe iemand de dood tegemoet gaat.
Wat, als het leven onder je handen wegglipt, alle deskundigheid en goede zorg ten spijt?
Je loopt niet weg, maar je doet wat je kan om het lijden te verlichten, om een goede dood
mogelijk te maken. Je kijkt niet weg, maar neemt het gelaat van de ander in je handen en koestert het.
Gebed
Laat ons bidden
om de moed te blijven staan, wanneer de dood zich aankondigt,
om zorg en nabijheid
voor wie de weg ten dode gaan,
Muziek: Via Crucis – Liszt 07 Sancta Veronica – “O haupt voll Blut und Wunden”
07. Jezus valt voor de tweede keer
Actualisatie
Weer.
Gevloerd.
Omdat je even niet oplette
of gewoon omdat je óp bent,
de kracht niet meer hebt.
Laat mij maar liggen, het is wel goed zo.
Waar haal je de kracht vandaan om op te staan?
Gebed
Laat ons bidden
om licht als het ons zwart voor de ogen wordt
om lucht als wij geen adem meer hebben
om zorgzame handen die ons op de been helpen
dat wij op onze beurt licht- en luchtbrengers zijn
dat het onze zorgzame handen mogen zijn
Muziek: Via Crucis – Liszt 08 Jesus fällt zum zweiten Mal – tot 0.23
08. Jezus troost de vrouwen
Een grote massa mensen volgde hem; er waren vrouwen bij die om hem treurden en rouwden. Maar Jezus draaide zich naar hen om: ‘Vrouwen van Jeruzalem! Huil niet om mij, huil liever om uzelf en uw kinderen. Want er komen dagen dat de mensen uitroepen: Gelukkig de vrouwen die geen kinderen kunnen krijgen, die nooit een kind ter wereld hebben gebracht, die nooit een kind aan de borst hebben gehad! In die tijd zal men tegen de bergen zeggen: Val op ons neer, en tegen de heuvels: Bedek ons. Want als ze zoiets met levend hout doen, wat zal dan met dood hout gebeuren?’
Actualisatie
Is dit troost? Het klinkt eerder als een vermaning.
Met de vrouwen van Jeruzalem worden wij uitgenodigd
onze eigen situatie onder ogen te zien,
ons verdriet en rouwbeklag een andere richting te geven.
“Verdoe je tijd en energie niet met wat mij overkomt”,
lijkt Jezus te zeggen.
Het gaat kennelijk niet om hem, maar om waar hij voor staat
Gebed
Laat ons bidden
om een scherp oog en oor voor waar het om haat in het leven,
om treurnis om wat van waarde is en teloorgaat onder mensen en in de natuur
om rouw die verlies verwerkt en sterk maakt, die toekomst opent en leven schept.
Dat wij groeien naar uitzicht en vastbeslotenheid.
09. Jezus valt voor de derde maal
Actualisatie
Je valt, omdat het leven je te veel wordt.
Je kunt niet meer.
Je hebt geen zin meer om verder te gaan,
om verder te leven.
Dit vallen en opstaan, wat is de zin?
Gebed
Laat ons bidden om kracht om op de been te blijven
voor onszelf en voor al die anderen
die wankelen of gevallen zijn
Dat wij elkaar overeind houden.
Muziek: Via Crucis – Liszt 08 Jesus fällt zum driten Mal
10. Jezus wordt ontkleed
Actualisatie
Ontkleed.
Weerloos, kwetsbaar, niets te verbergen.
Mens ten voeten uit.
Maar ook: vernederd, beroofd, bedreigd, ontmenselijkt.
Naaktheid is dubbelzinnig,
is de nabijheid van de ander
maar ook de schaamteloosheid van de macht.
Gebed
Laat ons bidden
om kleding voor wie naakt zijn
om recht voor wie beroofd zijn
om bescherming voor wie kwetsbaar zijn
dat wij niet toekijken, maar doen wat we kunnen.
11. Jezus wordt aan het kruis geslagen
Aangekomen bij de plek die ‘Schedel’ heet, sloegen ze hem aan het kruis, en ook de beide misdadigers de een rechts de ander links van hem. Ze verdeelden zijn kleren door er om te dobbelen. Het volk stond toe te kijken. De leiders maakten hem belachelijk: ‘Anderen heeft hij gered; laat hij nu zichzelf redden, als hij de Christus is die door God is uitverkoren!’ Ook de soldaten dreven de spot met hem; ze kwamen naar voren, boden hem landwijn aan en zeiden: ‘Red jezelf, als je de koning van de Joden bent.’ Boven hem hing een opschrift: ‘Dit is de koning van de Joden.’
Actualisatie
Daar en toen. Rauw, hard en banaal.
Maar ook vandaag de dag worden mensen gekruisigd, geëxecuteerd.
Met of zonder proces, afgemaakt.
In gesprekken, op het internet, in de media,
geliquideerd, doodgezwegen.
Even hard, rauw en banaal als toen.
Lichamelijk en geestelijk.
We zijn er getuige van en soms overkomt het onszelf.
Gebed
Laats ons bidden
voor onze samenleving
om beteugeling van macht die mensen doodt
om een uitweg voor angst en blinde woede
om ruimte voor wat anders en vreemd is
voor onszelf
om een kliko voor onze oordelen
een afvalzak voor onze vooroordelen
Dat wij de dood van anderen
nooit maken tot deel van ons levensgeluk.
Muziek: Via Crucis – Liszt 12. Jesus Wird Ans Kreuz Geschlagen
12. Jezus sterft aan het kruis
Van twaalf uur tot drie uur ‘s middags werd het over het hele land donker. Omstreeks drie uur schreeuwde Jezus luidkeels: ‘Eli, Eli, lama sabachtani?’ Dat betekent: ‘Mijn God, mijn God, waarom hebt u mij verlaten’? Een paar omstanders die het hoorden, zeiden: ‘Hij roept om de profeet Elia.’ Meteen ging één van hen een spons halen, doopte die in landwijn, stak hem op de punt van een stok en probeerde hem ervan te laten drinken. (Matt.)
Toen hij van die wijn gedronken had, zei hij: ‘Het is volbracht!’ Toen boog hij zijn hoofd en gaf de geest.
Actualisatie
Sterven in uiterste verlatenheid.
Zelfs God heeft zich teruggetrokken.
Dat gun je niemand.
Daarom vinden wij het zo belangrijk
dat mensen kunnen sterven in het tastbare bijzijn van hun dierbaren,
dat mensen kunnen sterven in de overtuiging dat zij ertoe deden,
van betekenis waren, het verschil maakten, hoe klein ook.
Gebed
Laat ons bidden
voor hen die moeten sterven in eenzaamheid
voor hen die op afstand moeten toezien
voor hen die sterven in de overtuiging gefaald te hebben
voor hen die in doodsangst hun einde zien naderen
dat engelen hen leiden in het eeuwige licht
en hen leggen in de schoot van de Levende.
Muziek: Via Crucis – Liszt 13. Jesus stirbt am Kreuze
13. Jezus wordt van het kruis genomen
Daarna vroeg Jozef van Arimatea aan Pilatus of hij het lichaam van Jezus mocht weghalen. Hij was een volgeling van Jezus, maar in het geheim, omdat hij bang was voor de joodse overheden. Pilatus gaf zijn toestemming en Jozef haalde het lichaam af van het kruis. (Joh.)
Actualisatie
Wij kennen de scéne: Jezus die van het kruis wordt genomen en de vrouwen in zwijm.
Wij kennen de scéne: het dode lichaam van de zoon in de schoot van de moeder.
Talloos zijn de schilderingen, beeldhouwwerken en hymnes,
Drie evangelisten maken er geen woord aan vuil. Johannes besteed er één zin aan.
Voor velen is de verbeelding van dit moment een mogelijkheid zich gevoelsmatig te verbinden met het drama. Hoe verbind ik mij met dit lijdensverhaal, met deze martelgang?
Is het medelijden, is het sentimentaliteit, oprecht verdriet, verontwaardiging, boosheid om wat daar en toen gebeurde. Is het teleurstelling of zelfs bewondering, niet om de kunstenaar, maar om de hoofdrolspelers?
Hoe verbinden wij ons met dit verhaal? Wat doet het ons?
Gebed
Laat ons bidden
om een weg naar binnen
om te kunnen aanboren wat Jezus bezielde
om een weg naar ons hart, waar liefde schuilt
om een weg naar onze ziel, die ons met elkaar verbindt
tot een netwerk van goede krachten, eensgezindheid
en onverzettelijkheid.
Dat wij het leven behoeden met alles wat in ons is.
Muziek: Via Crucis – Liszt 15. Jesus Wird Ins Grab Gelegt
14. Jezus wordt in zijn graf gelegd
Ze namen dus het lichaam van Jezus mee en wikkelden het met de balsems in linnen doeken, want dat is bij de Joden de gewoonte als ze iemand gaan begraven. Vlak bij de plek waar Jezus was gekruisigd, lag een boomgaard, en in die boomgaard was een nieuw graf waarin nog niemand was bijgezet. Omdat het voor de Joden bijna sabbat was en het graf dichtbij, legden ze Jezus daarin neer.
Actualisatie
Gewikkeld in doeken in de kribbe.
Gewikkeld in doeken in het graf
De cirkel is rond. Het is volbracht.
We gaan naar huis en likken onze wonden.
Wat in onze ogen goed was mocht niet zo zijn.
Wij werden ruw uit onze droom gewekt.
Wat nu?
Wie houdt het licht nu brandend?
Wie gaat ons voor?
Wie benoemt het onrecht?
Wie maakt vrij, geneest, geeft te eten?
Wie omhelst de melaatse, de uitgestotene?
Wie durft?
Gebed
Laat ons bidden
om de moed tot leven
dat wij het zijn die licht ontsteken
een begaanbare weg zoeken
onrecht bestrijden
bevrijden, zorgen, helen
naaste worden tegen alle afstand in.
Opdat het Pasen wordt.
Muziek: Via Crucis – Liszt – “O traurigkeit, O Herzeleid”