Kunst is verbinden

San Salvatorgemeenschap 4 en 5 juli
Thema: Kunst is verbinden
Voorganger: Maria van den Dungen
Muzikale ondersteuning: de Cantorij

Openingslied: Vrede voor jou hierheen gekomen

Welkom:
Welkom iedereen, fijn dat we samen zijn om een uur te genieten van verhalen, van muziek en de aanwezigheid van elkaar. Dat we dit uur verbondenheid mogen ervaren. Het thema van deze viering luidt: KUNST IS VERBINDEN, en verbinden een kunst.
Dit heeft alles te maken met Kunstkamers, een van de manifestaties van het feestjaar ter ere van het meer dan 1200jarig bestaan van Orthen. Overigens vieren ook Rosmalen, Engelen en Empel dit jaar dat zij 1200 jaar geleden in dezelfde akte genoemd zijn. Dit weekend zijn er in veel panden en tuinen in Orthen exposities van schilderijen, foto’s en optredens van musici en acteurs. We hebben al gemerkt dat de voorbereiding van die activiteiten en ook de uitvoeringen daarvan duidelijk een verbindend effect hebben in onze woonkernen. Van dit weekend hebben we daar ook hoge verwachtingen van. Juist omdat schoonheid en kunst een gunstig en zelfs therapeutische invloed hebben.
In deze viering wordt ook een kunstwerk aan onze gemeenschap aangeboden, maar dat merkt U straks wel.
Laten we ons eerst even stil maken om ontvankelijk te worden voor wat de lezingen en liederen ons te zeggen hebben./ dit uur ons brengt.

Gebed
Jij die ons behoedt en draagt, wees bij ons.
Laat ons jouw adem voelen in woorden die verlichten
en gedachten die bevrijden.
Schenk ons verbondenheid,
een vriendenhand op je schouder,
iemand die je aanziet.

Jij die ieder van ons inspireert om onze talenten en gaven te ontwikkelen  en zo bij te dragen aan de opbouw van een levendige gemeenschapdienstbaar voor en met elkaar,  in Uw Naam bijeen. Amen.
Maak ons tot een gemeenschap, die leven geeft en die warmte biedt.
Lied: Kom adem ons open

Eerste lezing
Zouden bloemen weten hoe mooi ze zijn en hoeveel ze ons te zeggen hebben?
Zouden bomen weten van hun bladertooi en van het nest in hun takken?
Zouden vogels hun zingen horen en weten wie ze ermee plezieren?
Zou de aarde voelen dat al wat bestaat van en uit haar leeft; dat zij moeder is?
Zouden wij mensen niet moeten weten dat we samenzijn één van harte en
In dood en leven worden gekend en op handen gedragen door die Liefde is?

Tussenzang: Nooit hoorden wij

Inleiding op de tweede lezing
Tot mijn verbazing heb ik in de hele bijbel geen positieve tekst kunnen vinden over Schoonheid, behalve in het Hooglied en die tekst hebben we recentelijk gelezen. Wel veel waarschuwingen om ons niet door schoonheid te laten verblinden, vrouwen om hun schoonheid niet te etaleren. Ook over verbindingen tussen mensen is niet zo heel veel te vinden. Ook hier waarschuwingen, zelfs voor vriendschap.
Daarom heb ik als tweede lezing een tekst gekozen met diverse aanhalingen uit de bijbel, die ik vrij naar mgr Ernst heb overgenomen.

Tweede lezing: Woorden van Israël
In de traditie van Israël, het volk waaruit Jezus voortkwam, waren er behalve de Godsnaam die niet werd uitgesproken vele woorden, woorden van verte en van nabijheid van mens en natuur, zoals
de Heer die troont, de herder die zijn schapen weidt
de man die zijn vrouw blijft liefhebben,
de geliefde die gezocht wordt in de stad, de vader die leven geeft,
de moeder die haar kind niet vergeten kan,
de rots en de burcht waar het veilig is.
En wanneer de Schriften willen zeggen hoe God is En wat Hij doet aan mens en wereld spreken zij van het Woord van God dat scheppend is en van de Geest van God die adem is en leven geeft en inspireert tot spreken en handelen.
Lied: Jij leert mij vliegen

Overweging
Wij mensen houden ervan naar iets moois te kijken, naar een mooi gezicht, naar een prachtig lijf of gewoon naar dingen die we mooi vinden.
Naar iets moois kijken of er goed uit zien, dat geeft je een fijn gevoel. Natuur is voor heel veel mensen ook zo’n bron van schoonheid en genieten. Midden in de natuur in de stilte zoeken mensen de verbinding met hun diepste verlangen. Het opent ons hart, maakt ons meer ontvankelijk.
In het hart van elke mens is een geheime / verborgen zenuw die reageert op de trillingen van schoonheid. Christopher Morley.
De ervaring van schoonheid is iets wat we allemaal kennen en toch is het een speciaal gevoel dat je door iets moois zo wordt geraakt. Soms vertelt iemand iets over zo’n intense ervaring, die moeilijk te verwoorden is en die grote invloed heeft of had.
Ghandi zei het zo: Mijn diepe eerbied voor de schepping wordt telkens nog groter wanneer ik het wonder van een zonsondergang of de schoonheid van de maan aanschouw.
Een heel oud Chinees gezegde luidt: Als je nog maar 2 munten hebt, koop dan een brood met de ene en een lelie met de andere. Dat zegt toch iets over hoe diep de behoefte aan iets moois is, bijna als een eerste levensbehoefte.
Ons verlangen naar schoonheid zien we terug in de kunsten. Kunst doet je op een andere manier naar de wereld kijken; net als religie dat doet. Kunst is daar oorspronkelijk ook uit ontstaan. Religie probeert ons ontvankelijk te maken voor de diepte en hoogte van het menselijk leven en de aardse werkelijkheid. Zou je vooral een verticale beweging kunnen noemen. Kunst verwijdt ons zicht en laat ons vergezichten zien achter de dingen; dat is meer een horizontale verbreding. Zowel kunst als religie maken de aarde minder plat, geven er hoogte en diepte aan. Ze geven niet zozeer antwoorden, maar roepen bij ons nieuwe vragen op. Ze doorbreken het vanzelfsprekende. Pablo Picasso verwoordde het aldus: Door de kunst wordt het stof van ons dagelijks leven van onze ziel gewist.
Kunst is geen exacte nabootsing van de werkelijkheid zoals de oude Griekse filosofen dachten. Kunst schept een nieuwe werkelijkheid.
De kunstenaar is creatief, scheppend, is op een heel bijzondere manier beeld en gelijkenis van God.
De weg van de schoonheid is een betere om God te ontdekken dan de waarheid zegt kardinaal Danneels. Schoonheid legt ook de link met de toekomst: het zorgt voor evenwicht, bemoedigt ons voor wat ons wacht,
wijst ons op mogelijkheden, vol verwachting, verrassing en hoop.
Maar schoonheid is niet uitsluitend een individuele ervaring. Het is prettig om met andere mensen samen van mooie muziek te genieten, van een mooi kunstwerk of een prachtig uitzicht. Dat je dat moment en dat gevoel deelt geeft een extra dimensie aan die ervaring. (The most beautiful view is the one I share with you. Author Unknown.) Laat ons dat nu maar ervaren en samen luisteren naar Louis Armstrong: What a beautiful World.
Mooi dat positieve geluid, fijn omdat samen te beluisteren. Want onze relatie leeft in de heilige ruimte tussen ons, die we samen beleven, zegt Martin Buber. Dat is heel poëtisch gezegd, maar wanneer mensen zich openstellen voor elkaar kan dit wel leiden tot magische resultaten!
Zo heeft kunst of schoonheid ook een sociaal aspect en is zelfs een maatschappelijk belang. Denk maar eens aan de betekenis van voldoende groen in de woonomgeving. Kunst en dan alle vormen daarvan zouden veel toegankelijker moeten zijn op publieke plaatsen.
Want uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat kunst therapeutisch werkt, het kan troosten, inspireren, het is als balsem voor de ziel. En wie heeft daar soms geen behoefte aan?
Jack Snackers was zo’n man die oog had voor deze dingen. Zelf gevoelig voor muziek en natuur, was hij ook graag bezig met klei en een graag geziene exposant op kunstmarkten. Maar vooral was hij een kunstenaar in het bezig zijn met mensen, in het verbinden van mensen. Pastor zijn wil volgens Jack zeggen: respectvol en omzichtig mensen uitnodigen zichzelf te zijn, steeds meer. (Uit: In goed gezelschap, door J. Snackers).
Geloofslied: O schoonheid

Voorbede
Laat ons bidden tot de Eeuwige, Schepper van alle dingen,
wij danken u voor de niet aflatende trouw van uw liefde,
die ons wenkt en lonkt en roept op de weg naar uw toekomst,
een veilig thuis voor iedereen.

Waar vriendschap heerst en liefde

Wij danken u voor de schoonheid
die onze harten opent voor uw zachtheid die onze verharding te kijk zet,
voor de warmte van uw ruime hart die ons zwart-witte denken doet verdampen.

Waar vriendschap heerst en liefde

Wij danken U voor verhalen, die onze definities ontwapenen,
die menslievendheid zichtbaar maken, die mensen ontcijferen:
ieder een verhaal door uw Geest geschreven.

Tafelgebed
Hoe kleurrijk is de wereld, met al wat leeft en bloeit,
met al wat is en wordt, in zee, op land en in de lucht.
Hoe kleurrijk zijn de mensen, van binnen, van buiten,
thuis, op straat en op het werk, jouw fantasievolle schepping.

Laudate omnes gentes

Hoe kleurrijk ben jij, Enige, in alles en iedereen aanwezig,
De vonk van jouw Geest doet ons genieten van schoonheid,
maakt ons scheppend en creatief.

Telkens weet jij ons te verwonderen met jouw zegen, voelbaar aanwezig
in die bevrijdende lach, in glimmende ogen, de vreugde en het plezier,
in humor en muziek.

Hoe kleurrijk ben jij, Enige, aanwezig in Jezus,
die ons voorging en zich verbond met mensen om hen vrij te maken,
hun ogen te laten stralen, mensen op te nemen in de kring,
hen aan te spreken op een manier die klonk als muziek in de oren.

Laudate omnes gentes

Die de avond voor zijn sterven, ons woorden gaf van troost,
door het brood te breken en te zeggen:
eet van dit brood, dit is als mijn leven, dat ik geef voor jou,
opdat jij volop zult leven.

Hij nam ook de beker, sprak zijn dank uit, reikte hem over en zei:
deze wijn is als mijn liefde drink ervan, opdat mijn liefde
blijft stromen in jou. Blijf dit doen om mij te gedenken.

Laudate omnes gentes

In Zijn geest willen we verder gaan, willen we samen genieten,
er zijn voor elkaar, in blije dagen verbonden, in bange dagen
elkaar dragend, vertrouwend op Jou wat er ook gebeurt: kome wat komt

In die geest bidden we samen met woorden die Jezus ons heeft aangereikt.
Onze Vader

Vredeswens:
Het mooiste zicht is dat wat ik met jou deel, schreef de onbekende schrijver.
Kijk elkaar maar eens goed aan en wens elkaar dan vrede en alle goeds.
Vredeslied: vrede en alle goeds je vrienden

Uitnodiging: Samen aan tafel gaan is bij uitstek verbindend tussen mensen.
We zijn allemaal uitgenodigd om met elkaar brood en wijn te delen.
Communielied: Eet en drinkt / Tebe Poem

Gebed
Jouw naam maakt ons stil, wil er zijn voor wie niet delen in het goede
dat de aarde voortbrengt, voor wie het goede onbereikbaar is.

Jouw naam geeft ons vrede, wil er zijn voor wie geen vrede kent,
niet om zich heen, niet in zichzelf. Voor wie de vrijheid niet proeft.

Jouw naam leert ons liefde, wil er zijn voor wie genieten van het leven,
van het brood van de aarde. Voor wie liefde geven en trouw.

Jouw naam geeft beschutting, wil er zijn voor wie durft weg te gaan uit wat zeker lijkt.
Een oase in de woestijn voor wie leeft, blij met wat komt.

Slotgedachte
Zovele mooie dingen in ons leven om dankbaar voor te zijn
Prachtige muziek Wanneer je gezond bent en kunt ademen
Wat een geluk, wat een gunst Wanneer je je zorgen even opzij kan zetten
Door te genieten van een bloem, een boom, een gedicht
Het opent ons hart meer en meer
En doet ons herinneren waarom we hier zijn in al deze pracht

Zegen
Ga met de kracht die je hebt.
Ga gewoon, lichtvoetig, zacht,  op zoek naar de liefde.
En de Geest zal met jou gaan.
Dat die ons zo mag zegene, één voor één
en allen tezamen, hier vandaag in Cello,
In de naam van de Vader, de zoon en de heilige Geest.

Slotlied: Wij leven op aarde / Wat vrolijk over u geschreven

What A Wonderful World  Louis Armstrong
I see trees of green, red roses too
I see them bloom for me and you
And I think to myself, what a wonderful world

I see skies of blue and clouds of white
The bright blessed day, the dark sacred night
And I think to myself, what a wonderful world

The colours of the rainbow, so pretty in the sky
Are also on the faces of people going by
I see friends shakin’ hands, sayin’ “How do you do?”
They’re really saying “I love you”

I hear babies cryin’, I watch them grow
They’ll learn much more than I’ll ever know
And I think to myself, what a wonderful world
Yes, I think to myself, what a wonderful world

Vertaling
Ik zie de groene bomen en de rode rozen ook,
ik zie ze bloeien voor mij en voor jou.
En ik denk bij mezelf: wat een wondermooie wereld.

Ik zie de blauwe lucht met witte wolken
De heldere, gezegende dag en de heilige donkere nacht
En ik denk bij mezelf: wat een prachtige wereld

De kleuren van de regenboog, zo mooi in de lucht
Net als de gezichten van alle voorbijgangers
Ik zie vrienden die elkaars hand schudden,
ze zeggen: “Hoe gaat het met jou?”
Eigenlijk zeggen ze: “Ik houd van je”

Ik hoor baby’s huilen, ik zie ze opgroeien
Ze zullen veel meer leren dan ik ooit zal weten
En ik denk bij mezelf: wat een mooie wereld
Ja, ik denk bij mezelf: wat een wondermooie wereld