Leven doe je samen

San Salvatorgemeenschap 27-28 sept 2014
Thema: Leven doe je samen (Viering Vredesweek 2)
Voorganger: Maria van den Dungen
Muzikale ondersteuning: de Cantorij

Openingslied za: Dit is een huis – zo: Vrede voor jou hierheen gekomen

Welkom
Waar mensen in mijn naam samenkomen, zegt de Heer, daar ben Ik in hun midden.
Moge Hij hier met ons zijn als Vader, Zoon en heilige Geest. Amen.

Welkom, fijn dat U hierheen bent gekomen, om een uur samen te zijn, om te luisteren naar goede woorden en om mooie liederen te zingen. Een uurtje om ons te laten raken door de goede geest zodat we weer verder kunnen. Ik wens ons allemaal een goede viering toe.
Aan het einde van de vredesweek opnieuw het thema Vrede. Vorige week heeft Ard Nieuwenbroek het thema vrede vooral benaderd vanuit het persoonlijk gezichtspunt: als vrede met jezelf en vrede met je naasten. Maar vrede heeft ook een ander gezicht, meer op macro niveau. En 2 weekenden over vrede is niet overdreven nu de kranten vol staan met berichten over oorlogen en brandhaarden. Wat doet dat met ons, hoe raakt dat ons? Daar gaan we ons dit uur wat op bezinnen.

Maar eerst willen we stil zijn voor gebed (van Douwe Hettema)
Samen hier bijeen worden we stil om ruimte te maken voor jou
Samen hier bijeen maken we ons voor even los
van wat ons ketent en op ons drukt
Samen hier bijeen stellen we ons open voor een vleugje wind
waarmee we verder mogen gaan.

Acclamatie za: Laat onze woorden stijgen – zo: Gij, levende eerste en laatste

Eerste lezing: De draad van de spin
Een wijze liep eens langs de oever van een meer. Hij keek in het diepe water en zag beneden het duistere rijk waar de zielen die zondigden de hen toegemeten tijd moeten verblijven. In de volksmond wordt dit het rijk van de hel genoemd.
Velen klaagden en huilden omdat zij nu zelf het leed ondergingen dat zij ooit op aarde anderen hadden toegebracht. Onder hen was een man die hartverscheurend schreeuwde en net omhoog keek toen de wijze voorbijging. Hij smeekte de wijze om hulp en verlossing.
De wijze man overzag ernstig de daden van de man en zei: “Je hebt je hele leven alleen maar aan jezelf gedacht. Je was gierig, onbarmhartig en zelfzuchtig. Eén enkele keer, zo zie ik, heb je een spinnetje dat in je volle soepkom was gevallen het leven gered. Ik zal een draad van dat spinnetje omlaag laten hangen zodat je omhoog kunt klimmen.”
De wijze liet de draad naar beneden, de man greep ernaar en trok zich omhoog.
Toen hij halverwege was voelde hij dat de draad zich meer spande. Hij keek naar beneden en zag dat anderen de draad ook hadden vastgepakt en omhoog klommen. Hij schreeuwde: “Het is mijn draad! Laat los!” op dat moment brak de draad en hij stortte, samen met de anderen in de duisternis.

Tussenzang za: Een wereld vol mensen – zo: Verdoofd en schamper van gemis

Tweede lezing: uit Jacobus 3: De wijsheid die van God komt ..
Wie van u kan wijs en verstandig genoemd worden? Laat hij het daadwerkelijk bewijzen door een onberispelijk leven en door wijze zachtmoedigheid.
Maar als u zich laat beheersen door bittere jaloezie of egoïsme, kunt u beter niet zo hoog van de toren blazen; u zou de waarheid geweld aandoen.
Dat soort wijsheid komt niet van boven; integendeel, ze is aards, puur menselijk, duivels.
Waar jaloezie en egoïsme heersen, vieren wanorde en allerlei kwaad hoogtij.
Maar de wijsheid die van boven komt, is vóór alles zuiver, maar ook vredelievend, vriendelijk en redelijk. Ze is vol medelijden en rijk aan goede vruchten, onpartijdig en oprecht.
Gerechtigheid groeit waar vrede is, en wie vrede zaait, zal gerechtigheid oogsten.
Acclamatie za: Stad van vrede – zo: Mon âme se repose

Overweging
Het was een vreemde zomer, hebt U dat ook zo ervaren?
Eerst alle sportfestijnen en toen die ramp met het neergeschoten vliegtuig van Malaysian Airlines. Onschuldige mensen, die slachtoffer werden van een strijd waar ze niets mee te maken hadden. Strijd in de Oekraïne, oorlog in Syrie, in midden Afrika en tussen Israël en Palestijnen. En dan plotseling de uitroeping van het Kalifaat IS, al snel gevolgd door enorme wreedheden en executies. Ook ons land neemt sinds deze week deel aan militaire acties tegen hen.  Het beangstigt ons, we waren zo gewend aan een rustig bestaan. In West-Europa kennen we sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog geen oorlog meer.
Het grote geheel lijkt zich aan onze invloed te onttrekken. Dat kan een gevoel van machteloosheid oproepen.
Een oorlog ontstaat altijd als gevolg van tegenstellingen; politieke, racistische, religieuze, economische, enz. Soms creëren machthebbers en media bewust tegenstellingen om de aandacht af te leiden van binnenlandse problemen of om geweld en oorlog te doen aanvaarden.
Armoede is een andere uitdaging: miljoenen mensen lijden, levend op minder dan een dollar per dag. Velen hebben geen toegang tot schoon drinkwater. Het kan toch niet zo blijven dat mensen in het westen sterven door overgewicht, overvoeding, en in de rest van dezelfde wereld door ondervoeding.
De man in de eerste lezing had slechts een maal in zijn leven zich om een ander wezen bekommerd, maar dat blijkt toch nog voldoende om hem een nieuwe kans te geven, en wat voor een: Van Spindraad, het sterkste materiaal dat de natuur kent. En nog verknoeit hij zijn kans omdat hij alleen aan zijn eigen belang kan denken.
De tweede lezing zegt het heel duidelijk: Gerechtigheid groeit waar vrede is, en wie vrede zaait, zal gerechtigheid oogsten. Geheel in de Joodse gelovige traditie waar alles draait om gerechtigheid.
Want vrede is meer dan afwezigheid van oorlog. Het Joodse begrip Sjaloom heeft een positieve inhoud: welzijn, gezondheid, harmonie enz. In religieuze zin staat het woord voor de uiteindelijke voltooiing van de schepping. Je kunt je vrienden groeten met het woord ‘sjaloom’ of met het Arabische ‘salaam’, maar vrede kan pas komen als er gerechtigheid is voor allen.
En toch…
En toch is ‘Vrede op aarde’ meer dan een onbereikbaar ideaal. Vrede op aarde begint heel dichtbij; thuis, in de straat, in de buurt, op de club. in eigen dorp of stad.  Wezenlijk in ons leven zijn onze relaties met anderen, in de eerste plaats de mensen dichtbij: de leden van het gezin, de familie, vrienden en collega’s op het werk. “Mensen zijn mensen door andere mensen”, zegt een Afrikaans spreekwoord.
God schiep de eerste mens en voelde direct de noodzaak een tweede te maken: een tegenover. Een mens die is zoals jij en toch ook anders. Die vragen bij je oproept en misschien soms een antwoord heeft op die van jou.
Elke mens kan – op zijn of haar eigen manier – aan die vrede bijdragen door verbinding met anderen te zoeken. Dat vraagt soms een beetje moed en zelfoverwinning. “Maar het overwinnen van weerstanden geeft meer voldoening dan willoos en doelloos meedrijven met de stroom”, zei Willem-Alexander
Samenleven kun je niet alleen, we hebben elkaar broodnodig om echt mens te kunnen zijn; om voort te bestaan, nu en latere generaties .. En om de grote problemen van armoe en overbevolking aan te pakken. Daar hebben we al ons intellect voor nodig. Het is niet waar dat wij de wereld niet kunnen veranderen.
Ter illustratie:
Op een dag keek God vanuit de hemel naar de mensen op aarde. Hij zuchtte en sprak: “Wat kunnen de mensen elkaar het leven zuur maken. Ze vechten, mopperen en stoten elkaar het brood uit de mond. Ze maken van het leven een tranendal, terwijl ze ervan zouden kunnen genieten. Ze bouwen tanks, voeren oorlog met hun legers en kijken dan omhoog en roepen wanneer zal het eindelijk eens vrede zijn? Ze hopen op een wonder, maar eigenlijk geloven ze er niet meer in dat ze wonderen ook zèlf kunnen laten gebeuren.”
Het is niet waar dat wij de wereld niet kunnen veranderen. Al is het moeilijk, we moeten zelf beginnen met tederheid en liefde, met geduld en vertrouwen, met openhartigheid en waarheid, met begrip en verdraagzaamheid. Het is als met een steen in een rivier leggen, die verandert de loop van die rivier. Een beetje als het een klein steentje is, maar een berg van kleine steentjes, heeft wel degelijk invloed.
We kunnen alle kleine steentjes bij elkaar brengen, vredesinitiatieven ondersteunen, eerlijke producten kopen die elders mensen een bestaan geven, politiek bewust stemmen en vooral onszelf inzetten als mens in onze eigen omgeving. Want daar hebben we directe invloed, daar kunnen we de wereld een beetje mooier, warmer maken.
Vrede geef ik als de ander door mijn toedoen beseft van waarde te zijn
Vrede ontvang ik als de ander mij het besef geeft dat ik waardevol ben.
Geloofslied za: Wees hier aanwezig God – zo: Ik zal in mijn huis niet wonen

De tafel wordt klaargemaakt en aan ieder wordt een geldelijke bijdrage gevraagd voor onze gemeenschap

Voorbede
God van het leven, wij bidden jou
-Voor allen onder ons die willen opkomen voor gerechtigheid en vrede.
Dat zij vindingrijk mogen zijn
en moedig bij tegenslag en tegenkanting.
Dat de vredelievendheid in eigen kring
aanstekelijk werkt op hun omgeving.
Laat ons zingend bidden:

O Lord, hear my prayer

Bidden we voor alle mensen die zich niet op sleeptouw laten nemen
door de taal van de oorlog en de haat,
maar de taal van de vrede leren spreken
en geweldloos opkomen voor de waardigheid van elke mens.
Dat wij zelf zulke mensen mogen worden.
Laat ons zingend bidden

O Lord, hear my prayer

Omwille van Jouw naam “God van het leven”
vergeet de velen niet die in onze dagen
door oorlogsgeweld worden gedood:
kinderen, oude en jonge mensen, verspreid over heel de wereld.
Vergeet niet allen die gevlucht zijn of uit eigen land verdreven,
zoals ook wij hen niet vergeten willen.
Verhoor hun en ons gebed.
Laat ons zingend bidden.

O Lord, hear my prayer

Voor de intenties in ons boek
en voor onze eigen intenties bidden we in stilte…
We bidden ook voor onze overledenen
Er wordt een intentiekaarsje aangestoken
God van het leven, wil hen omringen met jouw goedheid en geborgenheid.
Geef hen een nieuwe morgen.

Gebed aan tafel
Gezegend Jij, bron van hoop die vrijheid schept
die warmte geeft, die voelbaar in ons midden
er wil zijn voor elke kleine en grote mens

Gezegend Jij, bron van liefde
die de zon laat schijnen over aartsvijanden en boezemvrienden
over volkeren in oorlog en landen in vrede.
Gezegend Jij die ons geweten wakker houdt
die ogen opent om te zien wat ons te doen staat,
werken aan jouw wereld van menswaardigheid.

Vrede zij U van God in de hemel

Gezegend jij, bron van leven
tot ons gekomen in Jezus van Nazareth,
die hoop en toekomst geeft
die jouw woorden sprak, die jouw daden deed,
om licht te zijn, om mens te zijn,
om goed als God te zijn, voor elke mens.

Vrede zij U van God in de hemel

Hij gaf zijn liefde tot het uiterste toe.
Op de avond voor zijn sterven,
nam Hij brood in zijn handen, dankte jou, brak het,
gaf het aan zijn vrienden en zei:
Neemt en eet, mijn hele leven voor jullie,
brood voor deze gebroken wereld.
als teken van mijn leven,
gebroken en gedeeld, ter wille van jullie.

En ook de beker liet hij rondgaan
en zei: Als teken van liefde
verbindt deze beker jullie met mij
en met het leven en de toekomst van alle mensen.
Drink ervan en blijf dit doen om Mij te gedenken.
Nog steeds staat zijn tafel in ons midden
voor vriend en vreemde.
Is hij in ons midden als brood gedeeld
als wijn voor ons geschonken
om volop te leven, de dood voorbij.
Dat wij dit doen in gemeenschap met elkaar,
met allen die de kring vormen waarin zijn belofte voortleeft:
een wereld vol hoop, vertrouwen en medemenselijkheid.

Vrede zij U van God in de hemel
Zo willen wij bidden, als broers en zussen van elkaar,
de woorden die Jezus ons gegeven heeft:
Onze Vader

Vredeswens
Als wij aandacht hebben voor wat ons met elkaar verbindt in plaats van ons blind te staren op wat ons scheidt, kan Gods vrede in ons midden groeien,
Die vrede zij altijd met ons
Geven wij elkaar een teken van vrede.

Lied za: Samen hem achterna – zo: De vrede de vrede zal zijn..

Uitnodiging voor de communie
Nog steeds staat hier zijn tafel in ons midden voor vriend en vreemde. We zijn allen uitgenodigd om mee te delen. Kom dus…
Communielied za: Eet en drinkt van brood en wijn – zo: Wat gaat mij ter harte

Gebed
Trouwe God,
Wees grond onder mijn voeten, opdat ik verbonden blijf met de aarde.
Wees ruimte in mijn hart, opdat ik mij niet afsluit voor de ander.
Bewaar het visioen in mij, opdat ik blijf geloven in morgen.

Mededelingen

Slotgedachte
Als je met het hart zoekt heb je genoeg aan een enkele roos om van te genieten. Deze wijsheid uit De Kleine Prins begin ik steeds meer te ervaren. Ik weet prachtige plaatsen die ik nog wil bezoeken, heb nog stapels boeken liggen die ik wil lezen, en ben soms uit een museum niet weg te branden. En ik verdoe nog steeds veel tijd met spelletjes op mijn tablet. Maar ik merk dat in de kleine dingen veel geluk te vinden is: een vlinder op je voet, de prachtige herfstkleuren van de natuur, een stoere kleinzoon die zegt: oma, even knuffelen. Misschien heeft het te maken met het ouder worden, maar het geeft me een gevoel van grote verbondenheid met de wereld en alles wat leeft. Dat lijkt me een begin van vrede.
Ik wens jullie allemaal een week waarin je kunt genieten van de kleuren van de herfst, van het prachtmens dat je bent en geniet ook van wat rust en stilte.

Zegen
Dat je handen vol vrede zijn,
je voeten de goede kant op gaan,
je ogen licht en donker zien,
je oren in de stilte God verstaan.
Dat je hart altijd plaats voor liefde heeft.
Wees zo door God gezegend.
In de naam van de Vader, ……..

Slotlied za: Ga dan die hier bent – zo Wees werktuig van vrede.