San Salvatorgemeenschap 9 – 10 maart 2013
Bronnen van leven
Thema: Mildheid en verzoening
Voorganger: John Parker
Muzikale ondersteuning: Melodiek
Openingslied: De vreugde voert ons naar dit huis
Inleiding
Welkom bij deze viering, deel van onze reeks diensten die het Leven vieren, in zijn verschillende aspecten, bronnen, die ons voeden, ons inspiratie geven. Vandaag met behulp van een bekend verhaal vieren wij de aspecten ‘mildheid en verzoening’. Soms gezien als ‘zachte’ eigenschappen, een integraal deel van ons mens-zijn, broodnodig voor het leven. Werkelijk bronnen van leven.
Deze bronnen gaan wij vieren als een groep mensen die hopen, die vertrouwen, die zoeken, die samen een goede weg willen volgen.
Dit gaan wij doen, geleid door de Geest en in navolging van Jezus, ten ere van die wij Vader noemen. Amen.
Gebed
Eeuwige God, wij danken u voor uw rijk op aarde, waarin elk levend wezen telt.
Help ons mensen worden die niemand laten vallen,
mensen die met vertrouwen in het leven staan,
mensen die barmhartig zijn, uit op verzoening en heel-maken,
naar het voorbeeld van Jezus van Nazareth.
Dit vragen wij u, door de Geest die in ons samenzijn aanwezig is.
Amen.
Acclamatie za: Mijn God zijt gij, u wil ik danken –
zo: Ik ben, zegt Gij, de Eerste en de Laatste
1e lezing: Lukas 15 (11-19).
Vervolgens zei Jezus: ‘Iemand had twee zonen. De jongste van hen zei tegen zijn vader: “Vader, geef mij het deel van uw bezit waarop ik recht heb.” De vader verdeelde zijn vermogen onder hen. Na enkele dagen verzilverde de jongste zoon zijn bezit en reisde af naar een ver land, waar hij een losbandig leven leidde en zijn vermogen verkwistte. Toen hij alles had uitgegeven, werd dat land getroffen door een zware hongersnood, en begon hij gebrek te lijden. Hij vroeg om werk bij een van de inwoners van dat land, die hem op het veld zijn varkens liet hoeden. Hij had graag zijn maag willen vullen met de peulen die de varkens te eten kregen, maar niemand gaf ze hem. Toen kwam hij tot zichzelf en dacht: De dagloners van mijn vader hebben eten in overvloed, en ik kom hier om van de honger. Ik zal naar mijn vader gaan en tegen hem zeggen: “Vader, ik heb gezondigd tegen de hemel en tegen u, ik ben het niet meer waard uw zoon genoemd te worden; behandel mij als een van uw dagloners.” Hij vertrok meteen en ging op weg naar zijn vader.
Lied za: Op mijn levenslange reizen – zo: Naar U levende, klimt mijn ziel
2e lezing: Lukas 15 (20-32)
De zoon ging op weg naar huis. Zijn vader zag hem in de verte al aankomen. Hij kreeg medelijden en rende op zijn zoon af, viel hem om de hals en kuste hem. “Vader,” zei zijn zoon tegen hem, “ik heb gezondigd tegen de hemel en tegen u, ik ben het niet meer waard uw zoon genoemd te worden.” Maar de vader zei tegen zijn knechten: “Haal vlug het mooiste gewaad en trek het hem aan, doe hem een ring aan zijn vinger en geef hem sandalen. Breng het gemeste kalf en slacht het. Laten we eten en feestvieren, want deze zoon van mij was dood en is weer tot leven gekomen, hij was verloren en is teruggevonden.” En ze begonnen feest te vieren.
De oudste zoon was op het veld. Toen hij naar huis ging en al dichtbij was, hoorde hij muziek en gedans. Hij riep een van de knechten bij zich en vroeg wat dat te betekenen had. De knecht zei tegen hem: “Uw broer is thuisgekomen, en uw vader heeft het gemeste kalf geslacht omdat hij hem gezond en wel heeft teruggekregen.” Hij werd woedend en wilde niet naar binnen gaan, maar zijn vader kwam naar buiten en trachtte hem te bedaren. Hij zei tegen zijn vader: “Al jarenlang werk ik voor u en nooit ben ik u ongehoorzaam geweest als u mij iets opdroeg, en u hebt mij zelfs nooit een geitenbokje gegeven om met mijn vrienden feest te vieren. Maar nu die zoon van u is thuisgekomen die uw vermogen heeft verkwanseld aan de hoeren, hebt u voor hem het gemeste kalf geslacht.” Zijn vader zei tegen hem: “Mijn jongen, jij bent altijd bij me, en alles wat van mij is, is van jou. Maar we konden toch niet anders dan feestvieren en blij zijn, want je broer was dood en is weer tot leven gekomen. Hij was verloren en is teruggevonden.”’
Acclamatie za: Barmhartige Heer – zo: Leven weet wegen uit de diepte van de dood
Overweging
Een meester verhalen verteller, die Jezus. Met beelden die zijn luisteraars bekend zijn; met eenvoudige woorden, begrijpbaar en levendig.; met verhalen die kritisch zijn, die doen nadenken, die nodigen uit om over je eigen leven en handelen te denken. Ja, een meester verhalen verteller.
En dit verhaal, van de geduldige vader en zijn twee zonen, is een van de meest bekenden.
Van het eerste deel van het verhaal heeft het hele verhaal de titel ‘de verloren zoon’ gekregen. Een zoon die besluit om zijn eigen weg te gaan. Niet zoveel verkeerds aan, denk ik. Iedereen moet zijn of haar eigen weg door het leven uitzoeken.
Het is als een reis die je maakt; je weet min of meer wat je wilt bereiken en op iedere straathoek mag je een keuze maken. Rechts of links, vooruit of achteruit.
Als het goed gaat, maak je een keuze naar aanleiding van alles dat je tot dusver geleerd hebt: van je ouders, familie, vrienden. De consequenties van je keuze weet je niet altijd van tevoren, want onderweg kom je anderen tegen die je weg en je reis beïnvloeden.
Een levensreis. Een reis die je niet kunt maken zonder anderen. Zonder anderen die je helpen, die een stukje meelopen, die je een hand geven, of een schouder.
Anderen waarmee je rekening mag houden, die je mag helpen en die je mag vergezellen op een stuk van hun weg. Elkaar het leven geven, voor elkaar een bron mag zijn.
Het tweede deel van ons verhaal brengt ons bij het belangrijkste personage van het verhaal: hij wordt niet met naam genoemd, hij wordt aangeduid als “een vader”.
Een mens al ver gevorderd op zijn eigen levensweg; die zijn eigen keuzes heeft gemaakt, die geleerd heeft van zijn ervaringen. Hij stelt geen vragen aan zijn jongste zoon, legt geen voorwaarden op, en staat klaar om hem te omhelzen als hij terugkomt.
Als zijn oudste zoon klaagt over deze toestand, gaat hij gewoon in gesprek, Geen hoge standen, gewoon uitleggen wat er is gebeurd. Geen oordelen maar uitleggen.
Mild, verzoenend, blij dat zijn ‘verloren’ zoon terug is.
Mildheid, verzoening: voor velen tekens van zwakte.
Met zulke eigenschappen bereik je niet veel in onze wereld, waar de wet van de sterkste lijkt te gelden. Maar deze vader weet wat hij doet. De ene zoon welkom heten, welkom maken, de andere vertellen waarom hij zo handelt. Hij gedraagt zich ten goede van beide zonen. Een bekend verhaal. Juist vanwege de kracht van deze vader, die geen straf oplegt voor vermeende fouten maar verzoening biedt, en leven. Geen machtsvertoon maar mildheid. Geen zwakte maar opbouwend, uitnodigend tot groei. Eigenschappen die vaker geassocieerd worden met vrouwen dan met mannen. Die zorgen, bouwen, terwijl de mannen overal rivalen zien. Een stereotype misschien maar niet helemaal vals.
Aan het einde van deze viering luisteren we naar een verhaal uit India dat vertelt hoe belangrijk vrouwen daar kunnen zijn, als ze maar de kans krijgen. Hun eigenschappen zijn vaker meer creatief, opbouwend.
En een Rembrandt had dit ook al lang begrepen. Toen hij dit verhaal geschilderd heeft, heeft hij aan de vader twee verschillende handen gegeven; de een mannelijk, de ander vrouwelijk.
De mildheid van deze man is een krachtige eigenschap; een oprechte bron van leven.
Geloofslied za: Licht dat ons aanstoot – zo: Moeder die mij het leven schonk
Voorbede met: Gij hart, Gij bron van leven
Barmhartige, in de overtuiging dat wij het niet mogen laten bij woorden alleen,
bidden wij:
Voor mensen die het aandurven om tegen de schone schijn in te gaan,
voor mensen die de moed hebben vragen te stellen bij vanzelfsprekendheden;
dat ze kracht ontvangen om het vol te houden tegen de verdrukking in,
dat ze zuiver en eerlijk blijven in hun idealen.
Gij hart, Gij bron van leven
Voor mensen die oprecht proberen
om hun geloof tot leidraad te nemen, en die daarnaar leven;
dat ze ondanks twijfel en onzekerheid doorgaan op de ingeslagen weg,
dat ze respectvol omgaan met hen die anders denken en anders geloven.
Gij hart, Gij bron van leven
Voor mensen die geduwd zijn naar de rand van de samenleving,
voor mensen die fouten gemaakt hebben en verkeerde keuzes deden,
dat zij niet veroordeeld blijven, maar dat zij barmhartigheid ondervinden,
dat ze kansen krijgen om een nieuw leven op te bouwen.
Gij hart, Gij bron van leven
Intenties: Corrie en Ger Papavoine – Klerks; Gerard en To Klerks – Couwenberg; Christa Beckers
Tafelgebed
Gij die Uw naam hebt doen herleven in heel het joodse land door Jezus Uw zoon
Gij die in deze mens weldoende rondging bevrijding bracht, goed nieuws voor iedereen:
doe in ons herleven zijn naam, zijn zeggingskracht, zijn fonkelend licht
opdat ook wij weldoende rondgaan,
blinden doen zien, doven doen horen, en doden weer tot leven roepen.
Hij sprak verstaanbare taal voor eenvoudige mensen
Uw woord van bevrijding, bemoediging voor de kleinen, voor armen en verdrukten.
Overal waar hij was schoolde de mensen samen want in de donkere uren van het leven
was hij een licht op hun weg, een lamp voor hun voeten.
Zo jong als hij was, bracht hij in Uw naam mensen tot verzoening en vrede.
Kracht ging van hem uit: de kracht van uw barmhartigheid van Uw goede Geest
en zijn naam verspreidde zich over heel het land,
in de harten van mensen, in ons hart,
want vredig en goed was hij tot aan zijn laatste dag.
Hartstochtelijk en partijdig nam hij het op voor weerloze mensen
en droeg op hen over de groeikracht van het goede.
Hij zei: ‘wie leven zoekt voor zichzelf alleen, die zal het verliezen
alleen wie geeft en deelt en weldoende rondgaat
die zal leven vinden eens en voorgoed.’
Dat woord nam hij niet terug:
niet voor goud, niet voor de macht, zelfs niet voor de dood.
Daags voordat hij gestorven is ging hij met zijn vrienden aan tafel.
Hij nam het brood, sprak de dankzegging uit,
hij brak het en deelde het uit aan die bij hem waren en zei:
Neem en eet, dit ben ik, mijn leven gedeeld met jullie.
Doe dit tot mijn gedachtenis.
Toen nam hij ook de beker en gaf die te drinken aan zijn vrienden
terwijl hij zei: Drink allen hieruit, dit is de wijn van het nieuwe verbond.
Dit is mijn bloedeigen leven dat met jullie gedeeld wordt.
Blijf tezamen drinken uit deze beker ook als ik er niet meer ben.
Wij, die ons hart aten verwarmen door Jezus Uw zoon
wij gedenken hem met vreugde als een levende in ons midden.
Wij geloven met hem dat alles eens ten goede keren zal
maar niet zonder ons toedoen:
Zon en maan zullen, na alle verschrikkingen, licht geven ongehoord.
Sterren van mensen zullen blijvend aan de hemel staan:
de duinen zullen handen krijgen de bomen zullen spreken
en het licht zal kloppen aan onze eigen deur.
Mensen zullen mensen zijn, zij zullen verzoening brengen,
zij zullen zichzelf en elkaar liefhebben net als Gij, en goedheid ademen.
Die nieuwe wereld bidden wij naar ons toe met de woorden van Uw zoon:
Onze Vader
Vredeswens za: Waar vriendschap heerst – zo: Dona nobis pacem in terram
Communieleid: Zoudt Gij ooit mij beschamen
Slotgedachte
Ik ben dr. Sujit.
Ik ben een man en als zodanig heb ik in India al een streepje voor. Als vrouw zou ik maar een 3e-rangs burger zijn. Die hebben geen rechten. Verkracht worden is hun eigen schuld en mishandeling is aan de orde van de dag. Vrouwen zijn de oorzaak van alle ellende, zo denken mannen. Dat mannen zo denken is de oorzaak van alle ellende. Dat vrouwen in hun kracht komen, sociaal, cultureel en intellectueel is de enige manier om armoede en ellende te overwinnen.
Het Instituut for Indian Mother & Child richt groepen op om vrouwen te begeleiden. Zij bemiddelen bij relatieproblemen, drankmisbruik, uithuwelijken van jonge meisjes, mishandeling.
In ieder dorp waar het instituut werkt, zijn dergelijke groepen geformeerd want de problemen van vrouwen kunnen niet individueel worden opgelost.
Zij zijn de maatschappelijk werksters van onze samenleving. Samen staan de vrouwen sterk.
Women empowerment, niet op basis van macht en geweld, maar op basis van mildheid en verzoening.
Op basis daarvan dwingen zij respect af in de gemeenschap. En terecht.
Zegen en wegzending met: Gij levende, eerste en laatste,
Slotlied: Is een mens trouw