Paaswake 2019: HET EERSTE LICHT
Voorganger: Gepke Kerssen met Franneke Hoeks en Maria van den Dungen
Koor: de Cantorij, o.l.v. Peter-Paul van Beekum
Piano: Steven van Gool
Binnengedragen wordt: het Paasvuur van de Parade, de Paaskaars, de Bijbel en het doopwater
Gebed:
U die gezegd hebt: ik zal er zijn,
Hier zijn wij:
mensen met het donker van Goede Vrijdag nog in ons
de dood van Jezus, een rechtvaardige
zijn lijden waarin we het lijden van mensen van nu herkennen
Wij bidden om licht
Schenk ons hoop die leven doet
Zingen: als alles duister is
Tekst: misschien herkent u dat: als je terugdenkt aan een moeilijke tijd, herinner je je ook wat je goed heeft gedaan: Iemand die er zomaar opeens voor je was. Lotgenoten, bondgenoten die naast je stonden, met je meeliepen. Het gevoel dat de Eeuwige erbij is.
Leonard Cohen spreekt van een barst die overal in zit. Door die barst komt het licht naar binnen.
Wat is het licht van Goede Vrijdag? Waar vind je leven te midden van de dood?
Daar gaan we naar op zoek vanavond.
We vertellen elkaar in het donker verhalen. We warmen ons aan elkaar bij het vuur. Het Paasvuur dat mensen van verschillende kerken samen aanstaken.
Dat vuur hebben we meegenomen als een teken van het geloof dat we samen delen, dat de dood niet het einde is. Teken van de hoop, van het licht dat altijd weer terugkeert.
Zingen: als alles duister is
Het licht van de schepping: Genesis 1: 1-5
In het begin schiep God de hemel en de aarde. De aarde was nog woest en doods, en duisternis lag over de oervloed, maar Gods geest zweefde over het water.
God zei: ‘Er moet licht komen,’ en er was licht. God zag dat het licht goed was, en hij scheidde het licht van de duisternis; het licht noemde hij dag, de duisternis noemde hij nacht. Het werd avond en het werd morgen. De eerste dag.
Aansteken van de Paaskaars aan het licht van het Paasvuur.
aansteken van de kaarsen terwijl we zingen: Als alles duister is
Vervolg van de schepping
Er was nog altijd de oervloed. Een grote gevaarlijke watermassa.
De Eeuwige bracht scheiding aan. Grond onder onze voeten. Land om veilig op te leven.
Toen schiep God planten die kleur brachten, gewassen voor ons tot voedsel.
Duurzaam, want ze droegen zaden.
Vervolgens vissen, vogels en allerlei soorten dieren.
Lezing: Genesis 1: 26-27
God zei: ‘Laten wij mensen maken die ons evenbeeld zijn, die op ons lijken; zij moeten heerschappij voeren over de vissen van de zee en de vogels van de hemel, over het vee, over de hele aarde en over alles wat daarop rondkruipt.’ God schiep de mens als zijn evenbeeld, als evenbeeld van God schiep hij hem, mannelijk en vrouwelijk schiep hij de mensen. God keek naar alles wat hij had gemaakt en zag dat het zeer goed was.
Zingen: Die chaos schiep
De chaos en het mensenland
De aarde was goed en de mens zeer goed.
En toch…..
Mensen kwamen tegenover elkaar te staan, in plaats van naast elkaar.
Zou er niet ergens een land kunnen zijn waar mensen het samen goed hebben?
Abraham verliet het land van de mensen met torenhoge verlangens, ging naar het land dat de Eeuwige hem beloofde.
Maar niet altijd was het leven goed in dat beloofde land.
Soms ging het mis in de natuur. Liep het fout met de oogst: Hongersnood.
Zo kwamen de achterkleinkinderen van Abraham, inmiddels een klein volk, in Egypte terecht.
Daar vonden ze brood, maar later toen het volk groeide kwam er steeds meer vreemdelingenhaat. Ze werden uitgebuit als slaven. Het land van het brood werd voor hen een land van de angst en weg kunnen ze niet.
Maar de Eeuwige heeft hen gezien en zal hen bevrijden, ook al biedt Egypte weerstand. Pas als het helemaal mis gaat met de Egyptenaren kunnen de Israëlieten eindelijk gaan. In de nacht trokken ze weg, terug naar het beloofde land.
Zingen: voor kleine mensen
Als het gevaar dreigt
Tot de Egyptenaren spijt krijgen en hen achtervolgen. Voor het volk ligt de zee.
Ik moet denken aan mensen die op de vlucht waren uit Syrië. In hun rug de dreiging van dictator Assad. Voor hen de levensgevaarlijke zee. Aan de overkant hun land van verlangen naar vrede.
Hoe kom je aan de overkant?
Ook wij moeten risico’s nemen. Weg uit werk dat op ons drukt. Een onmenselijke situatie aan de orde stellen, waarmee je je niet populair maakt. Zelf moeilijke stappen zetten naar een duurzame wereld, zonder te weten of anderen dat ook doen. Een druppel op een gloeiende plaat?
Zullen we het redden?
Doortocht Exodus 14
De engel van God, die steeds voor het leger van de Israëlieten uit was gegaan, stelde zich nu achter hen op. Ook de wolkkolom die eerst voor hen uit ging stelde zich achter hen op, 20zodat hij tussen het leger van de Egyptenaren en dat van de Israëlieten kwam te staan. Aan de ene kant bracht de wolk duisternis, aan de andere kant verlichtte de vuurzuil de nacht. Die hele nacht konden de legers niet bij elkaar komen. Toen hield Mozes zijn arm boven de zee, en de Eeuwige liet de zee terugwijken door gedurende de hele nacht een krachtige oostenwind te laten waaien. Hij veranderde de zee in droog land. Het water spleet, en zo konden de Israëlieten dwars door de zee gaan, over droog land; rechts en links van hen rees het water op als een muur.
Zingen: Gij die uw naam
Doopgedachtenis
Vele eeuwen later staat Johannes de Doper bij de rivier die de grens vormt tussen de woestijn en het beloofde land.
Hij roept mensen op om net als toen door het water te gaan en opnieuw te beginnen, zodat het land weer op het beloofde land gaat lijken.
Ook Jezus gaat door het water als teken van een leven in diepe verbondenheid met de Aanwezige en met mensen. Met in zijn hart een groot verlangen naar een land zonder angst en met brood en zorg voor iedereen.
Gebed
U riep de aarde tevoorschijn
uit het water van de oervloed
U bevrijdde uw volk uit de slavernij
en door het water van de zee
ging U voor hen uit naar het land van hun verlangen.
U noemde Jezus uw geliefd kind
toen hij gedoopt werd in de Jordaan
U roept ons om zijn weg te gaan
te leven zoals hij
op weg te gaan naar het beloofde land
zegening van het water:
laat uw geest over dit water gaan
dat het een bron van leven mag zijn
terwijl de kaars in het water wordt gedompeld
zeggen wij: in de naam van de Vader ….de Zoon …en de Heilige Geest
uitnodiging tot het hernieuwen van de doopgelofte
Zingen: Zijt gij mijn God een herder?
Meer dan overleven
Is er leven als de dood genadeloos heeft toegeslagen?
Opnieuw is er hongersnood in het land, zelfs in het broodhuis Betlehem.
Noomi gaat met haar man en hun beide zonen naar Moab waar brood is.
Haar man sterft. De zonen trouwen maar kinderen krijgen ze niet.
Ook de zonen sterven.
Het land dat brood bracht, bracht geen toekomst, maar de dood.
Hoe kun je weer leven als de dood zo genadeloos toeslaat?
De vrouwen in het arme Cuba hebben al veel moeite om rond te komen.
Als ze dan ook nog horen dat ze borstkanker hebben, terwijl er zo weinig hulpmiddelen zijn, weten ze niet hoe ze verder moeten.
Als alles je uit handen is gevallen, kun je nooit meer terug, alleen maar door het water van verdriet en gemis heen gaan.
Aan de overkant ligt nieuw land, waar je de weg nog niet weet, maar waar je opeens kunt ervaren dat er iemand naast je gaat.
Tekst uit Ruth: ik ga met je mee.
Noomi keert terug naar haar land, maar ze vindt dat haar schoondochters moeten blijven in hun eigen land. Dan zegt Ruth:
‘Vraag me toch niet langer u te verlaten
en terug te gaan, weg van u.
Waar u gaat, zal ik gaan,
waar u slaapt, zal ik slapen;
uw volk is mijn volk en uw God is mijn God.
En ook Ruth ontmoet iemand die naast haar staat, Boaz. Hij zorgt voor brood.
Hij wenst haar toe: Mogen de vleugels van God je dragen
Zingen: spreid uw dragende vleugels
Een stukje mensenland
Wees jij degene die mij draagt op je vleugels, zegt Ruth tegen Boaz.
Nu gaan ze hun weg met z’n drieën.
Tot nummer vier zich aandient. Vaak zijn het kinderen die de vreugde in je leven weer terugbrengen.
Obed heet hij: dienaar, iemand die zorgt voor anderen.
Wat kun je verlangen naar iemand die zorgzaam is, naar zorgzame mensen om je heen.
Naar handen die jouw kwetsbaarheid kennen en je zacht aanraken.
Wat kun je verlangen naar een gemeenschap van mensen die om je heen staat, die met je wil delen.
Wat kun je verlangen naar een zorgzame koning of regering. Zorgzaam voor de mensen. zorgzaam voor de aarde.
De kleinzoon van Obed wordt zo’n koning: David.
En David is weer een voorvader van Jezus, die geboren wordt in Betlehem.
Zingen: jij leert mij vliegen
Verslagenheid na de dood van Jezus
Jezus. Een stem uit de hemel die hem mijn geliefde zoon noemde.
Mensen zagen in hem een nieuwe koning David. Iemand die menselijkheid terugbracht in het land.
Verslagen door zijn dood lopen twee van zijn leerlingen terug naar Emmaus.
Tot er iemand naast hen komt lopen, hen vraagt naar hun verdriet.
Verslagenheid ervaren mensen ook nu. Wat is het dan goed dat er iemand is die naar je luistert.
Iemand met een hart groter dan je eigen hart. Mensen met een groot hart.
Bidden wij zingend onze voorbeden, om licht voor mensen in het donker
Gij die geroepen hebt licht
De twee uit Emmaus vertellen wat er gebeurd is, maar ook dat er vrouwen zijn gekomen met een verhaal:
Opstanding: Lucas 24: 1-12
op de eerste dag van de week gingen de vrouwen bij het ochtendgloren naar het graf met de geurige olie die ze bereid hadden.
Bij het graf aangekomen, zagen ze echter dat de steen voor het graf was weggerold, en toen ze naar binnen gingen, vonden ze het lichaam van de Heer Jezus niet.
Hierdoor raakten ze helemaal van streek. Plotseling stonden er twee mannen in stralende gewaden bij hen.
Ze werden door schrik bevangen en sloegen de handen voor hun ogen. De mannen zeiden tegen hen: ‘Waarom zoekt u de levende onder de doden? Hij is niet hier, hij is uit de dood opgewekt. Herinner u wat hij u gezegd heeft toen hij nog in Galilea was: de Mensenzoon moest worden uitgeleverd aan zondaars en moest gekruisigd worden en op de derde dag opstaan.’ Toen herinnerden ze zich zijn woorden.
Ze keerden terug van het graf en gingen aan de elf en aan alle anderen vertellen wat er was gebeurd.
De vrouwen die het graf bezochten, waren Maria uit Magdala, Johanna, Maria de moeder van Jakobus, en nog enkele andere vrouwen die hen vergezelden.
Ze vertelden de apostelen wat er was gebeurd, maar die vonden het maar kletspraat en geloofden hen niet.
Petrus echter stond op en rende naar het graf. Hij bukte zich om te kijken, maar zag alleen de linnen doeken liggen.
Daarop ging hij terug, vol verwondering over wat er gebeurd was.
Zingen: Dit is een morgen, als ooit de eerste
Vredeswens: wensen wij elkaar een zalig Pasen, een nieuwe morgen,
een wereld waar vrede bloeit, vriendschap en liefde de toon zetten.
Vredeslied: Waar vriendschap heerst en liefde daar is God
De tafel wordt klaar gemaakt en er wordt gecollecteerd
Aan tafel
De man naast hen vertelt verhalen van hoop, als de verhalen waar wij vanavond naar geluisterd hebben.
Ze komen aan in Emmaus en de twee vragen: Blijf mij ons, want het wordt avond.
( Tekst uit Lucas 24, als tafelgebed ):
’ Hij ging mee het dorp in en bleef bij hen. Toen hij met hen aan tafel aanlag, nam hij het brood, sprak het zegengebed uit, brak het en gaf het hun.
Nu werden hun ogen geopend en herkenden ze hem.
We herkennen hem als wij hier het brood breken en delen.
Hij leeft onder ons. Bidden wij samen:
Onze Vader
Breken en delen: het brood dat nieuw leven geeft
Communielied: Wat in stilte bloeit
‘Er zal nooit, nergens
een begin van redding zijn,’
‘als niet ten minste één mens zegt
‘hier ben ik’
en ziende om zich heen
zoekt of er nòg een is, nog twee of drie
met vonken licht ‘hier ben ik’
in hun ogen.’
( Huub Oosterhuis )
zegen
Dat wij gezegend zijn met het licht van Pasen
opstaan en licht brengen in het donker
tot alles licht is geworden
in de naam van…
Slotlied: De steppe zal bloeien