Ruimte vol leven – Paaswake | 8 april 2023

Voorbereiding Corrie Dansen, Maria van den Dungen & Franneke Hoeks
Lector Albrecht Beefting | Melodiek o.l.v. Marcel van der Maeden | Piano Coby Wagemans| fluit Maria Werner

Als alles duister is – instrumentaal
U die gezegd hebt: ik zal er zijn. Hier zijn wij: mensen met het donker van Goede Vrijdag nog in ons. Wij bidden om licht. Schenk ons hoop die leven doet.We zingen: als alles duister is

We warmen ons aan elkaar bij het vuur. Het Paasvuur dat mensen van verschillende kerken samen aanstaken. Teken van de hoop, van het licht dat altijd weer terugkeert. We steken de Paaskaars aan. Licht tegen doem en dood.
Dit licht mogen we delen met elkaar.  Elk van ons ontvangt dit licht, het licht van Pasen, van de hoop dat de dood niet het einde zal zijn.
We zingen: Licht dat ons aanstoot in de morgen

Een ruimte vol lichtpuntjes. De ruimte hier lijkt groter te worden nu zij verlicht wordt door al die vlammetjes. Gedragen door mensenhanden, door ons, mensen die samen de weg van licht en leven gaan.In deze zee van licht willen we ook even stilstaan bij de mensen die vanavond niet met ons mee kunnen vieren door ziekte, ouderdom, afstand. Deze lichtjes ieder die we missen op een avond als deze.

We openen de schrift en horen oude verhalen. Over het ontstaan van licht en groeikracht van de aarde. Een verhaal van bevrijding, een tocht door het water. En een verhaal over dood die niet het laatste woord heeft.

We lezen uit Genesis 1
In het begin schiep God de hemel en de aarde. De aarde was nog woest en doods, en duisternis lag over de oervloed, maar Gods geest zweefde over het water.

God zei: ‘Er moet licht komen,’ en er was licht. God zag dat het licht goed was, en hij scheidde het licht van de duisternis; het licht noemde hij dag, de duisternis noemde hij nacht. Het werd avond en het werd morgen. De eerste dag. Er was nog altijd de oervloed. Een grote gevaarlijke watermassa.

De Eeuwige bracht scheiding aan. Grond onder onze voeten. Land om veilig op te leven. Toen schiep God planten die kleur brachten, gewassen voor ons tot voedsel. Duurzaam, want ze droegen zaden. Vervolgens vissen, vogels en allerlei soorten dieren.

God zei: ‘Laten wij mensen maken die ons evenbeeld zijn, die op ons lijken; zij moeten heerschappij voeren over de vissen van de zee en de vogels van de hemel, over het vee, over de hele aarde en over alles wat daarop rondkruipt.’ God schiep de mens als zijn evenbeeld, als evenbeeld van God schiep hij hem, mannelijk en vrouwelijk schiep hij de mensen.  God keek naar alles wat hij had gemaakt en zag dat het zeer goed was.

We zingen Met niets van niets zijt Gij begonnen

We lezen Exodus 14 , 15-23
De ​engel​ van God, die steeds voor het ​leger​ van de Israëlieten uit was gegaan, stelde zich nu achter hen op. Ook de wolkkolom die eerst voor hen uit ging stelde zich achter hen op, zodat hij tussen het ​leger​ van de ​Egyptenaren​ en dat van de Israëlieten kwam te staan. Aan de ene kant bracht de wolk duisternis, aan de andere kant verlichtte de vuurzuil de nacht. Die hele nacht konden de legers niet bij elkaar komen. Toen hield ​Mozes​ zijn arm boven de zee, en de Eeuwige liet de zee terugwijken door gedurende de hele nacht een krachtige oostenwind te laten waaien. Hij veranderde de zee in droog land. Het water spleet, en zo konden de Israëlieten dwars door de zee gaan, over droog land; rechts en links van hen rees het water op als een muur.

We zingen Trek ik de zee door

We lezen Mattheus 28, 1-10
Na de sabbat, bij het ochtendgloren van de eerste dag van de week, kwam Maria van Magdala met de andere Maria naar het graf kijken. Plotseling begon de aarde hevig te beven, want een engel van de Heer daalde af uit de hemel, liep naar het graf, rolde de steen weg en ging erop zitten. Hij lichtte als een bliksem en zijn kleding was wit als sneeuw. De bewakers beefden van angst en vielen als dood neer. De engel richtte zich tot de vrouwen en zei: ‘Wees niet bang, ik weet dat jullie Jezus, de gekruisigde, zoeken. Hij is niet hier, Hij is immers uit de dood opgewekt, zoals Hij gezegd heeft. Kijk, dit is de plaats waar Hij gelegen heeft. En ga nu snel naar zijn leerlingen en zeg hun: “Hij is opgewekt uit de dood, en dit moeten jullie weten: Hij gaat jullie voor naar Galilea, daar zul je Hem zien.” Onthoud dat ik jullie dit gezegd heb.’ Ontzet en opgetogen verlieten ze het graf; ze haastten zich om het aan zijn leerlingen te vertellen. Op dat moment kwam Jezus hun tegemoet en groette hen. Ze liepen op Hem toe, grepen zijn voeten vast en aanbaden Hem. Daarop zei Jezus: ‘Wees niet bang. Ga mijn broeders vertellen dat ze naar Galilea moeten gaan, daar zullen ze Mij zien.’

 We zingen Bij u is de bron van het leven

 Overweging
We begonnen deze viering in schemering en mochten licht doorgeven aan elkaar.  Licht om te zien. Licht om je aan te warmen.
We luisteren naar oude verhalen. Oud? Ja. Heel oud. Het blijft iets wonderlijks dat die oude Bijbelse verhalen ons, en heel veel anderen, tot op de dag van vandaag weten te raken. De verhalen nodigen ons uit om na te denken over de grote zaken van het leven. Waar komt leven vandaan? Hoe te leven als leven in
Ruimte maken was het thema van deze vastentijd. Hoe maak je ruimte? Voor wie of wat wil je dan ruimte maken? Is er genoeg ruimte om te delen? De verhalen die hier vandaag klonken hebben denk ik ook te maken met dat thema ruimte maken – hoe maken ruimte op dat er leven te over is?
Het verhaal over het ontstaan van de aarde, onze leefruimte, is voor mij een verhaal van verwondering. Hoe kan het dat wij er zijn? Hoe is het in godsnaam mogelijk dat er zon, regen, wind is? Dat er planten groeien, dieren zijn? Een ode aan het onvoorstelbare wonder van ons bestaan. Het verhaal van genesis laat de verwevenheid zien van alles wat leeft.
En leven dat hebben mensen gedaan. Vroeger. Nu. Vaak een beetje rücksichtsloos. Alsof mensen het centrum van de schepping zijn en alles om hen draait. Mensen zijn prachtige wezens, gemaakt naar het beeld van de Eeuwige. En toch is het leven niet louter feest! Het volk van God daar over meepraten. Na omzwervingen werden zij tot-slaaf-gemaakten. Leven in onderdrukking, generaties lang. Als de mensen bijna niet meer kunnen ontstaat er uitweg. Iemand die opstaat en met knikkende knieën de Farao trotseert. Niet alleen want Mozes weet zich gedragen door de God die zich laat kennen als Ik-zal-er zijn. Een naam vol vertrouwen. Er ontstaat een onmogelijk pad door het water- en ze gaan – al die mensen hun vrijheid tegemoet. Opnieuw ontstaat er ruimte om te leven, echt te leven in vrijheid.
Die vrijheid blijkt echter vaak ook ploeteren tot en met. Het verhaal van God op weg met mensen is geen sprookje waar toverstokjes zonder slag of stoot de mooiste dingen tevoorschijn toveren. Het verhaal van God op weg met mensen, met ons, is een geschiedenis van leren met vallen en opstaan. Godzijdank is de Eeuwige af ten toe zichtbaar in mensen, in natuur, in schoonheid.
God zichtbaar in mensen. Jezus was zo iemand. Hij vertelde over de goede voor allen. Sterker nog hij leefde dat goede leven en maakte die ruimte waar iedereen tot zijn of haar recht komt waar. Niet precies volgens de regeltjes, maar door juist mensen die niet gehoorde of gezien werden mee te nemen zijn manier van leven. En ommekeer. Het leven draait niet alleen om jou – kijk eens naar die ander! Een boodschap die zo eenvoudig is dat hij bijna godsonmogelijk is.
Jezus wist door verhalen en gewoon doen dat goede leven voor allen waar te maken. Een boodschap die gevaarlijk is, blijkbaar. Als iedereen meetelt, is er geen hoog- laag meer, geen meer en minder mee en dan zijn er mensen die op het eerste gezicht iets te verliezen hebben. Verliezen dat doen we niet graag. Ik niet. Jullie waarschijnlijk ook niet. Die angst om iets te verliezen, macht, aanzien, invloed…. maakt dat Jezus het met de dood moet bekopen.  Aan het kruis.
Dat is er niets meer… alles verloren. Hij, zijn volgelingen. De dood van een mooi mens. Het einde van droom. En dan gebeurt wat niet kan, wat niet bestaat. Als de vrouwen teruggaan naar het graf vertelt Mattheus dat de aarde beeft. Een gestalte van licht maakt het graf open. De bewakers die in dienst staan van de machthebbers vallen neer. De vrouwen worden door de lichtgestalte toegesproken. Jullie voorbeeld, jullie meester is hier niet meer. Ga dit vertellen. En als de vrouwen gaan dan komt Jezus hen tegemoet. Wees niet bang en ga vertellen dat mijn vrienden op weg moeten gaan. En dan ontstaat een beweging die door de eeuwen heen groeit, verandert, leeft tot op de dag van vandaag. Een beweging van Jezus mensen, die zich verwonderen over de schoonheid van de schepping, die durven opstaan en zich zelfs door dood niet laten ontmoedigen.

Stilte
Gebed
U riep de aarde tevoorschijn
uit het water van de oervloed
U bevrijdde uw volk uit de slavernij
en door het water van de zee
ging U voor hen uit naar het land van hun verlangen.
U noemde Jezus uw geliefd kind
toen hij gedoopt werd in de Jordaan
U roept ons om zijn weg te gaan
te leven zoals hij
op weg te gaan naar het beloofde land 

Zegening van het water
We zingen: Levend water, drenk mijn ziel in mij

Geloofsbelijdenis/hernieuwing van de doop
Een avond die anders is dan alle anderen. We hoorden over oorsprong, bevrijding, leven voorbij de dood .Een avond om je geloof te belijden.Laat ons mensen vol ruimte zijn die het verhaal van Jezus blijven vertellen en blijven leven in zijn spoor. Kom maar naar voren, dompel je vingers in dit water vol vuur. Water waarmee je ooit gedoopt werd. Maak een kruisteken en laat zien dat je gelooft in een leven vol ruimte, voor mensen en aarde.
Lied Woord dat ruimte schept

Klaarmaken tafel | collecte | Muziek

 Tafelgebed
Hoe hoopgevend is jouw naam: Ik zal er zijn.
Hoe bevrijdend is jouw licht: warm en verhelderend
Hoe liefdevol is jouw hand: open en nabij
Hoe verfrissend is jouw bron: zuiver en levengevend
jouw naam dragen wij met ons mee,
jouw licht willen wij uitdragen,
jouw hand maken wij tot de onze,

jouw bron laat ons leven stromen
om mens te zijn,  zoals Jij je had ingebeeld,
zorgend voor de aarde, voor al wat leeft en is,
om mens te zijn, zoals eens Jezus,
die ons voorging, opkwam voor anderen,
trouw bleef aan Jou, en zo aan zichzelf.

In de avond voor zijn sterven aan het kruis
toonde hij nog eenmaal
wie hij was en blijven wou voor ons.
In het bijzijn van zijn vrienden heeft hij brood genomen,
dankte Jou voor het brood, brak het en deelde het aan zijn vrienden met de woorden: ‘Neem en eet van dit brood, dit is mijn leven, ik geef het aan jullie.’
Hij nam een beker, sprak een dankgebed, en zei daarbij:
‘Drink hieruit en proef van mijn liefde,
zodat mijn vreugde in u zal zijn en haar volheid bereikt.
Heb elkaar lief, zoals ik u heb liefgehad.’
In zijn geest zullen wij leven.

Zo zal jouw naam ‘Ik zal er zijn’
een blijvende belofte zijn,
zal het licht stralen,
zullen handen elkaar vinden
en bronnen van leven zullen stromen.
Zie de mens, nieuw geboren,
deuren zullen opengaan,
een nieuwe lente breekt aan,
de wereld komt tot leven.
Zijn woorden indachtig,
zal jouw koninkrijk komen,
daarom bidden wij:
Onze Vader

 Vredeswens | Vredeslied  De vrede de vrede zal zijn
Breken en delen

We zingen Nu staan in dun gewaad van groen

Afsluiting tafelgebed
Blijf dit doen. Heb elkaar lief. Denk aan mij.
Met deze woorden sluiten we deze maaltijd af.
dank voor brood en wijn aan ons gegeven
dat dit delen ons mag maken tot mensen vol licht en leven.

Slotgedachte
Geloven is een scheppingsdaad. Je bouwt aan een beeld, vorm of voorstelling. Je ziet een baken waar je op aan kunt sturen in woelig water. Elke meter vooruit, elk uur dat je werkt en iedere persoon die je spreekt, wordt dan een stap in de goede richting. Die voortgang is essentieel. En als je ooit terug moet keren en een nieuwe poging moet ondernemen, blijft dat baken zichtbaar. Als je beseft dat iets echt waarde heeft of zelfs heilig is, dan je doorgaan, ook als de omstandigheden veranderen. Je kunt volhouden dwars door onzekere tijden. En dan kan er iets geweldigs ontstaan.

(Uit: Merlijn Twaalfhoren. Het is aan ons. Waarom de kunstenaar in onszelf nodig hebben om de wereld te redden.)

Zegen
Eeuwige,
zendt ons nu op weg
als mensen die durven leven,
die troosten en nabij zijn
die mildheid brengen.

Zendt ons op weg
als mensen die durven te gaan
en grenzen doorbreken
met oog voor wat ons
mensen verbindt met elkaar.

Zendt ons op weg
als mensen die durven geloven
vol vertrouwen de nieuwe dag tegemoet.
Laat ons zo gaan van hier
in jouw lieve naam, Goede God
die we noemen vader, zoon en goede geest. Amen.

We zingen Het zal in alle vroegte zijn