Geloofsgemeenschap
San Salvator 8 en 9 juni 2013
Thema: Verhalen op leven en dood!
Voorganger: Martien van Stiphout
Muzikale ondersteuning: Melodiek
Openingslied: De vreugde voert ons naar dit huis
Begroeting en welkom
‘Een groot profeet is in ons midden opgestaan;God heeft zijn volk gezocht en gevonden!’(Lucas7.16)
Twee verhalen over weduwen die hun gestorven enige zoon weer levend terugkrijgen. Twee verhalen over God die zijn volk bezoekt en het volop leven schenkt. Er komt een einde aan de uitzichtloosheid: de toekomst gaat open. Door het optreden van bezielde mensen als Elia en Jezus geeft God ons de ondervinding, dat leven sterker is dan de dood. Verhalen op leven en dood vertellen ons over de bevrijding uit wat dood is. Het evangelie is geen door mensen bedacht verhaal. De plot is openbaring, opening van waar eerder geen uitweg was, het verbreken van wat vast en zeker afgesloten leek. Jezus nadert de stad. Het verhaal focust op de stadspoort, wat ‘doorgang’ of ‘opening’ betekent. Jezus geeft de zoon aan zijn moeder terug!
Gebed
Barmhartige, Gij die ons het volle leven gunt,
zie ons hier bijeen, samengeroepen in uw Naam.
Wij bidden U: wees aanwezig in ons midden
en laat ons elkaar ten leven zijn,
hier, nu en alle dagen, tot in uw Vrederijk.
Acclamatie: Wek mijn zachtheid weer
Eerste lezing: eerste boek Koningen 17, 17-24
De Eeuwige hoort het gebed van Elia en schenkt leven.
Enige tijd later werd het kind van Elia’s gastvrouw ziek, en wel zo ernstig dat ten slotte alle leven uit hem week. Toen zei de vrouw tegen Elia: ‘Wat heb ik u misdaan, Godsman? Bent u soms naar me toe gekomen om mijn zonden aan het licht te brengen en mijn zoon te doden?’ ‘Geef mij uw zoon,’ zei hij, en hij nam de jongen van haar schoot en droeg hem naar boven, naar de kamer die hij in gebruik had, en legde hem op zijn eigen bed. Toen riep hij de Heer aan en vroeg: ‘Heer, mijn God, waarom treft u juist deze weduwe, die mij gastvrijheid verleent, door haar zoon te doden?’ Hij strekte zich driemaal over het kind uit, daarbij de Heer aanroepend met de woorden: ‘Heer, mijn God, laat toch de levensadem in de borst van dit kind terugkeren.’ De Heer verhoorde Elia’s smeekbede: de levensadem keerde terug in de borst van het kind, en het leefde weer. Elia nam het kind op, droeg het naar beneden en gaf het aan zijn moeder terug. ‘Kijk, uw zoon leeft,’ zei hij. Toen zei de vrouw tegen Elia: ‘Nu weet ik dat u door God gezonden bent en dat u werkelijk namens de Heer spreekt.’
Antwoordzang za: De Heer heeft mij gezien – zo: Naar U, Levende, klimt mijn ziel
Tweede lezing: Lucas 7, 11-17
Jezus wekt een gestorven jongeman weer tot leven en geeft hem aan zijn moeder terug.
Niet lang daarna ging Jezus naar een stad die Naïn heet, en zijn leerlingen en een grote menigte gingen met hem mee. Toen hij de poort van de stad naderde, werd er net een dode naar buiten gedragen, de enige zoon van een weduwe. Een groot aantal mensen vergezelde haar. Toen de Heer haar zag, werd hij door medelijden bewogen en zei tegen haar: ‘Weeklaag niet meer.’ Hij kwam dichterbij, raakte de lijkbaar aan – de dragers bleven stilstaan – en zei: ‘Jongeman, ik zeg je: sta op!’ De dode richtte zich op en begon te spreken, en Jezus gaf hem terug aan zijn moeder. Allen werden vervuld van ontzag en loofden God met de woorden: ‘Een groot profeet is onder ons opgestaan,’ en: ‘God heeft zich om zijn volk bekommerd!’ Het nieuws over hem verspreidde zich in heel Judea en in de wijde omtrek.
Acclamatie: Een schoot van ontferming
Overweging
Vaak stond ik aan een graf met bedroefde familie en meelevende kennissen. Dikwijls was de overledene oud en het leven voltooid. Maar ik begeleidde ook te vroeg gestorvenen, jong volwassenen en kinderen. Woorden van hoop en vertrouwen heb ik biddend uitgesproken: ‘dat dit het einde niet is.’ Nooit heb ik daarbij gedacht dat deze dood ongedaan gemaakt zou kunnen worden. De dood is immers onherroepelijk, definitief; nooit zal een dode terugkeren tot het leven dat hij verloren heeft.
Wat is er dan aan troost en bemoediging te vinden in verhalen over dodenopwekkingen die buiten onze ervaring liggen? De bijbel heeft geen weet van later ontdekte natuurwetten; voor de Bijbelse mens is de wereld Gods schepping en wonderen zijn daden van God. Ze brengen een schokeffect teweeg en roepen verbazing op. In die zin ervaren ook wij wonderen: het zijn onverwachte gebeurtenissen in een hopeloze situatie die alles in een ander licht plaatsen. Gelovigen herkennen daarin de hand van God.
In twee verhalen gaat het vandaag over de enige zoon van een weduwe. Deze zoon sterft en laat de weduwe alleen achter. Geen rampzaliger lot in het Israël van die dagen dan als vrouw zo achter te blijven: volstrekt alleen, geen mens meer om je heen. Dat betekent: geen kostwinner meer, geen bestaansmogelijkheid, verval tot bedelstaf. En erger nog: geen nageslacht, geen toekomst meer. In die zin gaat het vandaag meer dan om een dood kind, om een dode moeder.
De verhalen van de Schrift zijn geloofsverhalen en geen feitenverslag. Het is onze opdracht op zoek te gaan naar woorden, beelden, gebeurtenissen, kortom naar verbindingen waardoor het verhaal gelijke tred houdt met onze situatie in de gemeenschap.
Misdaden tegen de menselijkheid zoals in Syrië zijn dodelijk; ik heb er geen woorden voor en tegelijkertijd dwarrelen gevoelens door me heen: is dat de prijs voor de bevrijding van een volk? Is zoveel dood de voortgang van het leven, de menselijke waardigheid en vrijheid waard? Die vraag overkomt me ook, als ik overvallen wordt door de dood van een dierbaar mens. Wij overwinnen de dood niet…. !
Toch wil ik blijven geloven dat gestorvenen het leven van andere mensen weer menswaardig maken. Een van de 8000 mensen die deze week de Alpe d’ Huzes opging is Michel. Op zijn website zegt hij: Wie kent er niet iemand die met de ziekte kanker te maken heeft? Volgens mij kent iedereen wel iemand die aan het vechten is tegen kanker, iemand die gewonnen heeft van deze sluipmoordenaar. We kennen allemaal wel iemand die overleden is aan kanker. Voor mij zijn dat er helaas echt te veel en vooral veel te vroeg. Door deel te nemen en geld in te zamelen voor onderzoek naar, en steun voor mensen met kanker, wil ik een bijdrage leveren. Dit kan ik niet zonder jullie hulp!!!
‘Opgeven is geen optie!’ schenkt mensen van de Alpe d’ Huzes geloof in nieuwe levensmogelijkheden; en daarmee strijden ze in het verlengde van het goede nieuws dat Jezus heeft gebracht: dat God bevrijding wil van geknechte, vervreemde en vernederde mensen. Door alle evangelieverhalen heen klinkt die boodschap: door medelijden bewogen liep Jezus – zoals Elia – op de huilende moeder toe: ‘Sta op: vertrouw mij je zorg en verdriet toe.’ Tegen alle vooroordelen in wil hij het fatalisme doorbreken van armen, gebrekkigen en randgroeperingen in de samenleving. Bij hen wil hij geloof wekken dat God aan hun zijde staat.
Geloven in Jezus van Nazareth zonder eerbied en bewogenheid voor mensen in nood en zonder de oorzaken van die nood te willen zien is een leugen.
De dood van onze tijd zal een uitdaging moeten zijn om Gods bevrijdende woorden tastbaar te maken door partij te kiezen voor de verdrukten en noodlijdenden. Hen zullen we zoveel liefde dienen te geven dat zij tot hun recht kunnen komen. God heeft geen andere handen dan de onze! Verhalen op leven en dood zeggen: een groot profeet is in ons midden opgestaan: Sta op, leef; en als je het zelf niet kunt, dan help ik je!
Geloofslied za: Hij ging van stad tot stad – zo: Geen taal die hem vertaalt
Voorbede
Eeuwige, in uw barmhartigheid bevelen wij aan
al uw mensen die een onherstelbaar verlies hebben geleden
en geen troost kunnen vinden, geen nieuw begin.
Erbarm U over hen en sta hen terzijde met uw hulp.
Keer ons om naar U toe, keer ons toe naar elkaar.
Eeuwige, in uw barmhartigheid bevelen wij aan al uw mensen
die bij leven al gestorven zijn, die geen moed meer hebben,
geen nieuw begin meer zien.
Erbarm U over hen en sta hen terzijde met uw hulp.
Keer ons om naar U toe, keer ons toe naar elkaar.
Eeuwige, in uw barmhartigheid bevelen wij aan al uw mensen
die de moed vinden te sterven aan starre overtuigingen
en open komen voor vertrouwen dat ten leven wekt.
Erbarm U over hen en sta hen terzijde met uw hulp.
Keer ons om naar U toe, keer ons toe naar elkaar.
Eeuwige, in uw barmhartigheid bevelen wij aan al uw mensen
die ziek zijn of aandacht en zorg behoeven: …
Tafelgebed met lied: Laudate omnes gentes, laudate Dominum
Onze Vader
Vredeswens
God van het volle leven,
doe ons opstaan en geef ons uw vrede.
Vredeslied: Waar vriendschap is en liefde, daar is God.
Uitnodiging voor de communie
Als bevrijding van de ander u ter harte gaat,
kom dan en voed u met brood van Hem die bevrijdt.
Communielied za: Eet en drinkt van brood – zo: Die met ons deelt
Slotgebed
Barmhartige, Gij die ons het volle leven gunt,
wij danken U voor dit uur van verbondenheid.
Laat ons de geestkracht vinden
te spreken en te doen naar uw woord
opdat wij elkaar ten leven zijn,
hier, nu en alle dagen, tot in uw Vrederijk. Amen.
Wegzending en zegen
God heeft zijn volk gezocht en gevonden!
Ga dan en moge God ons tot zegen zijn:
Vader, Zoon en heilige Geest. Amen.
Slotlied: Als God ons thuisbrengt