San Salvatorgemeenschap: 25 en 26 november 2017 Thema: Verlangen
Voorganger: Ard Nieuwenbroek
Muzikale ondersteuning: Melodiek

Openingslied: Om warmte gaan wij een leven

Welkom
Welkom iedereen vandaag in deze viering. Dat je mag vinden wat je zoekt en dat je je hier thuis voelt.
Welkom voor jou die hier vaker bent, telkens op zoek naar inspiratie, rust en verbinding.
Welkom voor jou die leeft vol verlangen.
Welkom voor jou die het verlangen is kwijtgeraakt.
Welkom voor jou die liefde geeft en die zo moeilijk kan ontvangen. Welkom voor jou die vergeten is wat liefde betekent.

Vandaag is het thema van deze viering: Verlangen.
De Russische dichter Peretz vertolkte het op de volgende manier:

Verlangen
Ik verlang,
als de verschroeide aarde
naar de eerste druppel dauw.
Zoals de grauwe avond
aar de eerste schitterster
verlang ik.

Mijn arme hart, het rikketikt
hunkerend!
Zoals de vogel, pasgestrikt
hunkert naar het woud,
het frisse, groene, vrije woud,
zo hunkert mijn verlangen
Mijn ziel, zij dorst
zoals een vis, geworpen
in het hete zand, en in zijn nood,
dorst naar de eerste golf
die hem zal redden van de dood,
zo dorst mijn ziel naar Jou!

Laten we, voordat we gaan luisteren, zingen en nadenken, de stilte zoeken. Stilte om te mijmeren over onze verlangens. Verlangen van vroeger of van nu.
Onder de klanken van gitaarmuziek van Jan Wijgers nemen we daar aan het begin van deze viering een paar minuten tijd voor.

Gebed
Alom-zijnde,
Ga ons niet voorbij.
Regen op ons met jouw geest,
Kom tot ons als de bron van leven,
die ontspringt, diep in ons,
die ons verlangen voedt
Lied: Naar U klimt mijn ziel

Inleiding op de lezingen
De beide lezingen gaan vandaag over verlangen. Anselm Grün leidt ons hierbij naar niemand minder dan Augustinus, filosoof en kerkvader. De tweede lezing is uit het oude testament.
In Jesaja wordt ons een prachtige wereld beloofd. Een wereld waar we zo naar verlangen.

1e Lezing Uit: Boek van verlangen – van Anselm Grün
Voor Augustinus, de grote denker van de vroege christenheid, is verlangen het basiselement van de mens. Hij weet: alles wat eindig en voorlopig is, verlangt naar het oneindige, het definitieve, het eeuwige. God zelf heeft het verlangen naar eeuwige gemeenschap met hem in ons hart gelegd. Of wij het nu willen of niet, in alles waar wij hartstochtelijk naar zoeken, verlangen we uiteindelijk naar God. Wanneer wij uit alle macht naar rijkdom streven, zal het bezit ervan ons verlangen niet bevredigen. Achter het zoeken naar rijkdom gaat het verlangen naar rust schuil. Maar het fatale is dat we door bezit bezeten raken en nog rustelozer worden. Als wij naar succes streven, zit daar het verlangen achter om waardevol te zijn. Maar we weten tegelijkertijd dat geen enkel succes ons verlangen kan bevredigen. We ervaren onze eigenlijke waarde pas in God. Iedere mens verlangt er ten diepste naar om bemind te worden en zelf lief te hebben. We hoeven de krant maar door te kijken om te ontdekken hoeveel van zulke verlangens onbevredigd blijven of in eenzaamheid en wanhoop eindigen. En toch gaat er achter alle liefde, hoe klein ook, het verlangen schuil naar absolute liefde. De mens is vervuld van een onstilbare honger naar absolute veiligheid, naar onbeperkte geborgenheid, naar het verloren paradijs.
Lied: Kom in mij

2e lezing uit Jesaja 65, 17-23
De Heer zegt tegen zijn volk: ‘ Let op wat ik ga doen. Ik ga een nieuwe hemel en een nieuwe aarde maken! Iedereen zal het verleden vergeten, niemand zal meer aan vroeger denken. Jullie zullen allemaal blij zijn met mijn nieuwe schepping. Iedereen zal juichen! Ik maak van Jeruzalem een nieuwe stad. Een stad waar mensen vrolijk zijn en juichen. En ik zal zelf ook juichen. Ik zal blij zijn met Jeruzalem en met mijn volk. In de stad zal niemand meer klagen, niemand zal er nog huilen van verdriet. Er zullen geen pasgeboren baby’s of jonge mensen meer sterven. De mensen zullen pas sterven als ze honderd jaar zijn. Alleen mensen die slecht leven zullen eerder doodgaan. De mensen in Jeruzalem zullen huizen bouwen en er zelf in gaan wonen. Ze zullen wijngaarden aanleggen en zelf de druiven opeten. Niemand anders zal in hun huizen wonen, niemand anders zal van hun druiven eten. Iedereen zal zelf kunnen genieten van alles wat hij met zijn eigen handen gemaakt heeft. Want de inwoners van Jeruzalem zullen lang leven. Mijn volk zal oud worden, zo oud als een sterke boom. Hun harde werken zal niet voor niets zijn.
Lied: Blijf niet staren op wat vroeger was

Overweging
Is er een dag zonder verlangen? Wat is een mens zonder verlangen? Kan een mens zonder verlangen? Vragen die niet zomaar even beantwoord kunnen worden. Verlangen is soms een stille stem ergens diep in onszelf weggestopt. We kunnen naar zoveel verlangen. Alledaagse verlangens, zoals verlangen naar een goede nachtrust als je last hebt van slapeloosheid, een gezellige avond met een goede vriend of vriendin die je al zolang mist, een rustgevende boswandeling in de overrompelende hectiek van alledag. Of nog dieper liggende verlangens, zoals vrede en rust in jezelf en om je heen, stilte en eenvoud, veiligheid en geborgenheid. Het bijzondere aan verlangen is dat de realiteit er vaak haaks op staat. Ons verlangen staat dan in de schaduw van dat wat mogelijk is, op korte en soms ook langere termijn. Het is een levenskunst om te blijven verlangen, ook al staat die realiteit dat soms in de weg. Want die realiteit toont aan dat we in een weerbarstige wereld leven. Waarin mensen sterven van de honger, mensen slachtoffer zijn van seksueel misbruik, mensen sterven in oorlogen. Waarin economische uitbuiting elke dag weer plaats vindt. Dichtbij en veraf. Die realiteit confronteert ons ook met onze eigen lasten en beperkingen. Onmacht in het zoeken naar liefde en vrede met mensen om je heen. Pijn en verdriet om een lichaam dat je in de steek raakt. Van dichtbij meemaken hoe je ouder of partner langzaam maar zeker verstrikt raakt in een proces van dementie. Soms onverdraaglijke pijn dat verlangen verstikt en soms doet versterven tot apathie. Of zoals Anselm Grün het in de eerste lezing zegt: ‘ Hoeveel van onze verlangens blijven onbevredigd of eindigen in eenzaamheid en wanhoop’. We raken teleurgesteld en soms verbitterd. Dat zijn momenten in ons leven waarop we dreigen dat verlangen maar op te geven. Daarover denkend las ik ergens dat verlangen eigenlijk ook staat voor hopen. Het bijzondere is dat hopen en open bijna dezelfde woorden zijn. Dat is niet voor niks. Het lijkt er op dat, om te kunnen en durven hopen, je als mens open moet staan. Wijd open en niet gesnoerd, overmeesterd en gevangen door alle negativiteit en ellende die ons op aarde overkomt. Laten we met elkaar hopen dat onrecht ons niet klein krijgt in ons verlangen naar een betere wereld. Dat we door de teleurstelling en verbittering heen het verlangen niet opgeven. Hoop doet leven is een prachtig gezegde.

Volgende week begint de Advent. Een tijd van verlangen, een tijd van verwachting. Dan leven we ook in een verlangen naar nieuw leven, voelbaar in de geboorte van Jezus. In hem zien we een God die zich aan ons toont in een mensengestalte. De lezing van Jesaja geeft ons de vervulling van een groot verlangen: een God die een nieuwe hemel, een nieuwe aarde beloofd heeft. Met zoveel beloften: blijdschap, vreugde en geen pijn en verdriet. Leven als een sterke boom. Wie zou dat niet willen? Advent, een tijd van verwachting, een tijd van liefde, de tijd van verlangen. Niet een tijd om apathisch, en met de armen over elkaar, af te wachten tot het licht gaat schijnen. Het verlangen niet opgeven betekent dan: er werk van maken om elkaar tot licht te zijn. Als we zo uitkijken naar de geboorte van een kind houden we ons verlangen in leven. Dan wordt de liefde, door God gegeven, zichtbaar tussen mensen. Liefde die zich niet laat tegenhouden door muren van onrecht. Liefde die hoopvol het vuur van verlangen in levend houdt.
kort gitaarmuziek van Jan Wijgers

Geloofslied za: De steppe zal bloeien – zo: Waarom, wanneer?

De tafel wordt klaargemaakt en er wordt gecollecteerd

Voorbeden
Eeuwige,
Laat onrecht ons niet klein krijgen in ons verlangen naar een betere wereld voor onszelf en iedereen. Dat we door de teleurstelling en verbittering heen het verlangen niet opgeven.