Vernieuwend leven naar buiten brengen

San Salvatorgemeenschap 16 april 2023
BELOKEN PASEN
Vernieuwend leven naar buiten brengen
 Voorganger Heleen Hendrikx
m.m.v. lectoren: Marga vd Koevering  en  Toon van Mierlo
Piano  Joost van Boekhoven
Cantor Machteld Terlingen
Beeldmontage:  Wilton Desmense

Openingslied: Licht dat ons aanstoot in de morgen
(Huub Oosterhuis/ Antoine Oomen)
Welkom
Vrede voor dit huis, voor wie hier aanwezig zijn en voor wie bij jullie horen, ik heet jullie welkom in de Naam van de Eeuwige. Het thema van deze viering is vernieuwend leven. Vandaag is het Beloken Pasen. Beloken: een woord dat we eigenlijk niet meer gebruiken. Het betekent gesloten, verborgen. Luiken gaan open op de 1^e zondag na Pasen. Dat horen we straks in de verhalen van de ark en voor de van binnen naar buiten gezonden naaste volgelingen van Jezus.
De Paaskaars en de Oekraine-Vredeskaars branden reeds.
Licht van Opstaan en Vernieuwing voorbij aan dood, doem en duister. “Help het geliefde Oekraïense volk op weg naar vrede en laat het Paaslicht op het Russische volk schijnen”, zo bad paus Franciscus vorige week voor een vol, zonovergoten Sint Pietersplein in Rome. “Troost de gewonden en iedereen die dierbaren verloren heeft door de oorlog. En zorg dat de gevangenen gezond en veilig kunnen terugkeren naar hun familie.” Vandaag vieren de Oosterse kerken Pasen. Dat er Licht en verlichting komen mag daar en elders waar conflicthaarden zijn.
Voordat we onze binnenkant openen voor gebed, ontsteken we kaarslicht voor onze lieve doden: Licht voor inspirator, theoloog en dichter Huub Oosterhuis die op Paaszondagmorgen is overgegaan. Wij zingen en bidden met grote regelmaat de teksten van Huub Oosterhuis. Ook vandaag. Er is zoveel wat Huub Oosterhuis gebracht heeft aan verrijking en vernieuwende geloofstaal. Vandaag heb ik de herkomst van de liederen en de teksten vermeld op de handout. Eerlijk is eerlijk, ik kan niet zónder zijn taal. Ze zijn een bron van hartversterking voor mij en voor zovelen. Dankbaar omdat ik al jarenlang, dat heb ik van huis uit meegekregen, met deze vernieuwende taal  gevoed word.
En er brandt licht voor de dierbare Salvatorianen die in de aanloop naar Pasen van ons zijn heengegaan…
Zij zijn niet meer zichtbaar, tastbaar in het aardse onder ons. Voor ons geestesoog blijven zij leven in het licht van de Eeuwige. Dank voor alle liefde die jullie gegeven hebben in woord en daad.

Openingsgebed
Eeuwige, Levengevende
Verberg Jouw aangezicht niet
Wees met ons in dit uur binnen deze muren
Wees met ons straks weer daarbuiten
Zie ons aan zoals we zijn….
We willen danken voor wat goed en mooi is in ons leven.
We willen Hulp vragen:
kracht en verlichting voor waar het stokt in ons leven
voor Jouw aangezicht  willen wij ons vernieuwen
om op te staan en in beweging te komen.
Zie ons aan zoals we bedoeld zijn
opdat wij ons niet verbergen.
Liefhebbend en delend,
bereid om blijvend te leren vergeven

Acclamatie: Herschep ons hart, heradem ons verstand
( Huub Oosterhuis/Tom Lowental)

Inleiding lezingen
Vandaag zijn Marga van de Koevering en Toon van Mierlo de lectoren. De opmaat is als volgt: het wordt een’ Kom mee naar buiten allemaal ‘in beide lezingen. Voor Noach is er redding. God geeft Noach het teken en Jezus  geeft zijn volgelingen de grote opgave en vredesboodschap mee: leer vergeven.

Genesis 8, 6-16
Na verloop van veertig dagen opende Noach het venster dat hij in de ark had aangebracht. Hij liet een raaf los, die heen en weer bleef vliegen tot het water op de aarde was opgedroogd. Toen liet hij een duif los, om te zien of het water al weggestroomd was van de akkers. Maar de duif vond geen plek waar zij haar pootjes kon neerzetten en keerde bij hem terug  in de ark; want het water bedekte de aardbodem nog helemaal. Noach stak zijn hand uit, pakte de duif  en haalde haar weer bij zich in de ark. Nu wachtte hij nog eens zeven dagen en liet opnieuw een duif uit de ark los. Toen de duif tegen de avond bij hem terugkwam met een vers olijfblad in haar snavel, begreep Noach dat het water van de aarde weggezakt moest zijn. Hij wachtte nog eens zeven dagen en liet opnieuw een duif los maar deze duif keerde niet meer bij hem terug. In het zeshonderdeerste jaar op de eerste dag van de eerste maand begon het water boven de aarde op te drogen. Nu schoof Noach het dak van de ark opzij en keek naar buiten en zag dat de akkers drooggevallen waren. Op de zevenentwintigste dag van de tweede maand was de aarde helemaal droog. God sprak tot Noach en zei: ‘Ga van boord met je vrouw, je zonen en de schoondochters. Breng alle dieren die bij je aan boord zijn mee naar buiten …’

Tussenzang Van grond en vuur
(Huub Oosterhuis/ Antoine Oomen)

 Evangelie: Johannes 20, 19-23
Op de avond van die eerste dag van de week waren de leerlingen bij elkaar. Hoewel de deur op slot was uit vrees voor de Joden, kwam Jezus. Ineens stond Hij in hun midden en zei: ‘Vrede!’ Na deze groet toonde Hij hun zijn handen en zijn zij. Vreugde vervulde de leerlingen toen ze de Heer zagen. ‘Vrede’, zei Jezus nogmaals. ‘Zoals de Vader Mij gezonden heeft, zo zend Ik jullie’. Na deze woorden blies Hij over hen. ‘Ontvang de Heilige Geest’, zei Hij. ‘Als jullie iemand zijn zonden vergeven, dan zijn ze ook vergeven; als jullie ze niet vergeven, dan blijven ze behouden.’

Acclamatie: LB 334 Het woord dat ik jou geef .. – Canon
(Ad de Keyzer)

Overweging
Vernieuwend leven naar buiten brengen, tevoorschijn komen..openbreken. Het thema van deze viering had zich al uitgekristalliseerd daar ga ik zo mee verder. Over vernieuwend leven naar buiten brengen gesproken: vernieuwend kerkleven is ons aangereikt door Huub Oosterhuis. Dankbaar voor zijn passie om de kracht van de Bijbelse visioenen voor ons in poëtische geloofstaal te kunnen ‘gieten’. Wat een levenswerk.. Zijn stem klinkt niet meer, zijn woorden blijven door de wereld gaan en wereldwijd doorleefd worden. Vanaf het aantreden van Paus Johannes XXIII in 1962  en bij het 2^e Vaticaanse concilie in 1963, toen de ramen van de RK kerk open gingen, werd het zijn roeping om de inhoud van de Latijnse gebeden in nieuwe taal door te geven. Wegen voor woorden  zoeken, daar waar eigenlijk geen woorden voor zijn, daar was jij goed in: pionier met je grote gestalte en grote geest, die ondanks zoveel tegenwind, de hoopvolle geloofskracht,  kon verwoorden. Dichter bij mensen zijn. Die extra dimensie ervaren wij wanneer wij het samen uitzingen en de woorden gaan stromen. Zo rijk, jouw overstijgende beeldtaal die vele zielen raakt(en). Ja, die bezielende kracht.  Ik noem het Allemachtig Prachtig.  ‘Nooit meer zonder reisgenoot..’

En dan nu naar de mooie verhalen van vandaag: in de 1^e lezing over uitvliegen vanuit een veilig onderkomen en in het evangelie is er ook die beweging van binnen naar buiten toe gaan. Toon je ware gezicht, laat je leiden door Geestkracht.  In de eerste lezing  is er met name die beweging van samen binnen zijn en dan eindelijk.. alleen en een-voor-een naar buiten toe gaan; uitvliegen om je eigen weg te gaan. Wanneer dan? De raaf keert terug, die ene duif met zijn pootjes in de modder voelt nog geen vaste grond onder de voeten. Nee, deze duif gaat niet alleen aanmodderen en keert terug op de basis.  ‘Kom maar terug als het te vroeg is’, zou Noach de duif zo begeleid hebben? Vanuit zijn hand geborgen en gekoesterd, em al klapwiekend behouden vaart wensend als ie opnieuw uitvliegt, em los laten en laten gaan als de tijd er rijp voor is. Daarna komt die duif eindelijk weerom mét een verse groene olijftak. Dat is een eenvoudig beeld met grote zeggingskracht. Die duif heeft wat te melden aan het thuisfront. Uitvliegen heeft zin, elders is er leven ! Een hoopvol bericht vandaar dat we dit beeld vast willen houden. Wanneer kán het eindelijk weer na rampspoed een nieuw leven opbouwen??… Toen Noach de ark bewaakte met zijn onderdanen met groot, zeg maar eeuwig geduld.

In uw/jouw eigen leven: waardoor kon u, kon jij verder? Na een conflict,  verlies van liefde. Rampspoed en verstoringen in het menselijk bestaan kunnen ons stil zetten, ons leven ontwrichten.
Ik wil nog even terug naar het heen en weer vliegen van de duif voordat hij uitvliegt, dat doet mij denken aan al het menselijk drentelen ..het geaarzel … voordat je een nieuwe vervolgstap kan zetten. Blijf je binnen en sluit je jij op ? Hoe lang kan je passief blijven wachten op…? Aan welke kant sta je ? Nog meer petities tekenen? Waar ga je voor uitkomen of blijf je aan de kant staan of toch maar wegkijken omdat er zoveel best ongemakkelijk is. Meedoen met of dan toch weer de kop in het zand steken.. Noach komt op mij over als een passieve wachter, een waker, een hoeder. Jezus roept in het evangelie van Johannes op om van achter gesloten deuren tevoorschijn te komen. In het evangelie van Beloken Pasen is de boodschap kort en krachtig: Vrede ! Dat Vrede jouw kracht is. Toon jezelf precies zoals bent. Je mag gezien worden met je littekens – zichtbaar en onzichtbaar. Jezus stuurt ze niet zomaar op weg. Nee, niet alleen: vergezeld Van de Heilige Geest op vredesmissie gaan. Jezus’ nieuwe levenskracht is de Geestkracht die Hij doorgeeft. Vrede –  de vreugde van vernieuwend leven. Weg met de gesloten deuren en ramen:  open ze! Kom mee naar buiten allemaal..  Jezus toont de sporen van de kruisiging op zijn lijf en is duidelijk met dé boodschap om van harte te vergeven. Jezus stuurt  zijn vrienden, volgelingen, en ons dus ook de wereld in. Het is aan ons. Wij zijn aan zet. Zo worden we vandaag opnieuw aangesproken en erop uit gestuurd met de opdracht om te vergeven, want ‘zonder liefde gaat het niet’.

Wie ben jij? Afwachtend, een groepsmens in de luwte of veel liever een uitvlieger en lukt dat dan ook? Een hoopgevend teken dat je als een vredesduif met dit gebaar van vernieuwd leven de wereld in trekt. Belangrijk teken ook ondanks alles wat niet deugt.. Vernieuwend zijn, je voegt iets nieuws toe aan het leven. Huub Oosterhuis kon het, menselijk, diep geraakt door onrecht, zich uitspreken ten aanzien van kerkelijke dogma’s en maatschappelijke onrechtmatigheden en ermee leven, worstelen ook.
Boven de woorden uit zeggen en zingen en dan de dingen doen waarvan wij zingen…Die kracht in u, in jou, in mij mag ons voortstuwen met een missie zodat ‘elk zijn naam in vrede draagt’.

Lied:Dit huis is een huis waar de deur openstaat ..
( Margryt Poortstra/Tom Lowental)

Collecte en instrumentaal

Aan de Tafel van Samen
Voorbede
Bidden willen wij voor een ieder die uit angst en/of verdriet, de deuren van hun hart gesloten hebben.
Voor wie alle vertrouwen kwijt zijn geraakt, voor wie twijfelen.
Open onze harten voor woorden van vrede
Zegen ons met het licht van uw ogen

Voor wie geen perspectief meer zien, dat er door de kieren van het verdriet signalen van de levende God opgevangen worden. Om te aanvaarden dat we aanvaard zijn, geliefd vanaf den beginne. Dat wij opengaan voor wat ons in Jezus van Nazareth gegeven wordt. Om ontspannen met goede moed en kracht verder te kunnen.                                                                            Zegen ons met het licht van uw ogen
Voor wie lijden aan het leven, voor wie rouwen, voor onze lieve doden, zij die gekend zijn bij u en bij ons …..
Wij noemen met name: Huub Oosterhuis, Fons Schiffer,  Anneke en Godelieve Stuyven, Karel Bierlaagh. ….
Zingende acclamatie : Voor uw Aangezicht  (Huub Oosterhuis/ Antoine Oomen)
Voor uw Aangezicht
gedenken wij onze doden naam voor naam,
Voor uw aangezicht onze levenden,
allen met wie wij zijn, kinderen ons toevertrouwd,
vrienden dichtbij en ver allen die ons aanbevolen zijn
dat wij hen zouden noemen voor uw Aangezicht

Tafeldankgebed – Huub Oosterhuis  1980
Gezegend de onzienlijke, gezegend de verborgene gezegend de levende                                                                dag liefde die dorstig maakt.
Gezegend de mensen die goed zijn de hand die niet slaat
de mond die niet verraadt de vriend die zijn vriend niet verloochent.
Gezegend de barmhartigen en zij die open en lief zijn,  met wie het goed omgaan is.
Gezegend zij die elkaar bewaren, troosten, voorthelpen, verdragen.
Gezegend zij de vrouw voor de man en de man voor de vrouw en oud voor jong
en sterk voor zwak.
Gezegend die weet wat recht en slecht is en die trefzeker kiest,                                                                             en niet wijkt, voor geen macht, en niet vreest , voor geen mens.
Gezegend hij die onbevangen spreekt  en onbevangen liefheeft                                                                            al wat leeft.
Gezegend is de nieuwe mens  voorbij de dood,
die in ons spreekt, die in ons zucht en kreunt,  die in ons leeft
Jezus Messias
Die zich gegeven heeft, zich nemen laat, die wordt gebroken,                                                                 uitgedeeld van hand tot hand, als brood gegeten.
Gezegend jij, die klein en groot, blind, angstig,tastend, bijna doet als hij.
Gezegend jij die,  ongezien en ongeweten, doet als hij.
Gezegend wie, door angst gelouterd,  aan de dood voorbij,                                                                               leven in licht, opnieuw geboren.
Gezegend de onzienlijke, gezegend de verborgene gezegend de levende dag liefde die dorstig maakt.’
Gezegend zijn wij om in Jezus naam te vieren wie hij was en dat hij in ons voortleven zou.
In het bijzijn van zijn vrienden op de avond voor zijn kruisdood
dankte Jou, nam hij het brood, brak het en deelde het met de woorden:
‘Neem en eet van dit brood, dit is mijn leven, ik geef het aan jullie.’
Hij nam een beker gevuld met wijn , dankte Jou en zei daarbij:
‘Drink hieruit en proef van mijn liefde,
zodat mijn vreugde in jullie zal zijn en haar volheid bereikt.
Heb elkaar lief, zoals ik jullie heb lief gehad.’
Gezegend is de nieuwe mens
Bronnen van leven zullen stromen.
Deuren zullen open gaan,
Verfris en vernieuw ons met jouw liefdesvuur.
in het goed doen aan elk-ander.
Opdat wij elkaar tot brood van vrede en liefde worden
Laat ons daartoe bidden met de volgende woorden in de Geest van Jezus :

Niet alleen aan mij – Onze Vader
ALLEN :
Vader in de hemel, geef ons heden ons dagelijks brood.
Niet alleen aan mij of aan ons, maar aan al uw mensen.
Vader in de hemel, geef ons ons dagelijks brood
opdat wij geen honger lijden.
Geef ons licht en lucht, vreugde en geluk,
mensen om lief te hebben en die ons vertrouwen.
Niet alleen aan mij of aan ons, maar aan al uw mensen.
Behoed ons voor de zelfoverschatting van wie meent zichzelf
alles te kunnen geven wat nodig is, van wie meent de wereld
aan zich te kunnen onderwerpen, geluk en toekomst in de hand te hebben.
Niet alleen aan mij of aan ons, maar aan al uw mensen.
Wij bidden en houden onze handen open naar U.
Geef ons brood, geef ons vrede. Amen.

Vredesgroet
Vervul Jezus’ woorden met waarde.
Zie steeds de mens in je medemens.
Geef om leven, leer vergeven.
Geef steeds het leven een nieuwe kans
Breng elkaar een vredesgroet
acclamatie: Ubi caritas et amor

Delen van brood en wijn
Wees welkom aan de tafel van samen
om te vernieuwend leven te ontvangen
Vervul Jezus’ woorden met waarde :
zichtbaar en onzichtbaar in jou.
 
Afsluiting tafelgebed
Ik zeg dank  voor wat wij hier delen in Jouw Naam Jezus, vandaag en al die keren voorheen en voor al wat nog komen mag. Dat wij Iets van díe inspiratie die we met ons meedragen ook uitdragen waar wij gaan en staan.

Goed om te weten

Bloemetje van de week ………..

Slotgedachte – Huub Oosterhuis 1976
Blijf niet staren op wat vroeger was
sta niet stil in het verleden
Ik, zegt Hij ga iets nieuws beginnen.
Het is al begonnen, merk je het niet?
+
Zegenwens
Ik wil over je ademen – zegt God -,
mijn Geest in je binnenste leggen   en je mijn levenskracht schenken.
Licht en vrede op je pad

Slotlied: LB 634 U zij de glorie 2 coupletten
Henk Jongerius/ George Frederic  Handel