Wees niet bang

San Salvatorgemeenschap 24 – 25 juni 2017
Thema: Wees niet bang
Voorgangers: Franneke Hoeks en Wim van Herk
Muzikale ondersteuning: Koor Melodiek

Openingslied za:: Hier gaan wij zingend
– zo: Als ik omkeer, kom ik nooit meer

Welkom
Of u hier voor het eerst komt, of regelmatig in onze vieringen te vinden bent het is fijn dat u hier bent om met ons te vieren. Dit weekend kleurt onze stad Roze. Den Bosch en Oss zijn dit jaar de locatie waar Roze Zaterdag wordt gevierd. Roze zaterdag gaat over diversiteit. Roze zaterdag vraag aandacht voor de LHBT-gemeenschap. LHBT. Dat moet ik misschien even uitleggen. LHBT staat voor Lesbisch, Homo, Biseksueel en Transgender. Den Bosch is sinds 2015 een regenboogstad. Dat wil zeggen dat er extra aandacht is voor diversiteit op allerlei vlakken. Ook voor homoseksualiteit en transgender. Dit weekend wordt hier in de stad de landelijke Roze Zaterdag gevierd. Het thema dit jaar is Roze Zaterdag voor jou…. Daarmee wil de organisatie aangeven dat dit evenement en alles waar het voor staat, niet alleen iets wat LHBT-ers aangaat. Het is iets wat ons allemaal raakt. Deze dag zou beginnen met een viering in de Sint Jan, waarbij bisschop de Korte aan het einde van de viering de reiszegen over de aanwezigen zou uitspreken. U vast meegekregen dat De Korte, onder interne druk zijn toestemming heeft moeten intrekken. Vanochtend vierden we toch! In de grote kerk, een viering gedragen door het beraad van kerken. Een viering waarin ook de plebaan mee voorging.
Wat dit ons duidelijk maakt is dat homoseksualiteit, misschien geldt dat überhaupt voor seksualiteit, geen vanzelfsprekendheid is in een kerkelijke of religieuze setting. Jammer want Roze zaterdag is een feest voor iedereen, een feest van verbinding, een feest van diversiteit, een feest van anders zijn, een feest waar niemand bang hoeft te zijn. Wees niet bang! Dat is het thema dat we deze viering meegeven. Deze viering is voorbereid door mijzelf en Wim van Herk. Wim is een nieuw lid van onze gemeenschap, was jarenlang werkzaam als geestelijk verzorger en is betrokken bij Oase in Veldhoven.
Aan het begin van onze viering maken we het even stil. In de stilte kunnen we loslaten en zodat er ruimte ontstaat om te ontvangen en te ontdekken. Stilte waarin we onze angsten even neer mogen leggen. Stilte waarin onze ogen en oren opengaan. Stilte als moment waarin veelkleurigheid kan ontstaan.

Gebed
Eeuwige, breng rust in mijn hoofd, zachtheid in mijn hart en liefde in mijn binnenste.
Mijn angsten leg ik hier voor jou neer.
Laat me zijn wie ik ben een mens, veelkleurig anders dan ieder ander en toch mens zoals elk mens. Laat ons hier dit uur maar oefenen in veelkleurigheid die ruimte schept.
Amen
Accl za: Hoe is uw naam waar zijt Gij te vinden – zo: Wek mijn zachtheid weer

Inleiding op de lezingen
We lezen in dit roze weekend gewoon de lezingen die in het oecumenisch leesrooster genoemd staan. Wonder boven wonder pasten de lezingen goed bij dit weekend. Het zijn geen roze lezingen maar ze vertellen ons wel iets over kracht en moed. We luisteren naar een tekst uit Jeremia en een passage uit Mattheus. Teksten die gaan over worsteling, over jezelf zijn, over je geroepen weten en vooral over niet bang zijn.

1^e lezing: Jeremia 20, 7-13
HEER, u hebt mij verleid, en ik ben bezweken, u was te sterk voor mij en hebt mij in uw greep gekregen. Dag in dag uit lachen ze om mij, iedereen bespot mij. Telkens als ik spreek, moet ik schreeuwen: “Ik word mishandeld, onderdrukt!” Want de woorden van de HEER brengen mij dag in dag uit schande en vernedering. Als ik denk: Ik wil hem niet meer noemen, niet meer spreken in zijn naam, dan laait er in mijn hart een vuur op, dan brandt het in mijn gebeente. Ik doe moeite om het in bedwang te houden, maar ik kan het niet. Want de mensen bauwen mij na: “Overal paniek! Overal paniek! Roep het, dan vertellen wij het verder.” Al mijn vrienden zijn uit op mijn val: “Misschien laat hij zich verleiden, dan krijgen wij hem in onze greep, dan wreken wij ons op hem.” Maar de HEER staat mij terzijde als een machtig krijgsman. Daarom komen mijn belagers ten val, ze krijgen mij niet in hun greep. Ze zullen diep worden beschaamd, ze zullen hun doel niet bereiken. Ze worden overladen met eeuwige schande, nooit zal die worden vergeten. HEER van de hemelse machten, die alles rechtvaardig onderzoekt, die hart en nieren doorgrondt, laat mij zien dat u zich op hen wreekt. U leg ik mijn zaak voor.
Zing voor de HEER, loof de HEER, want hij heeft het leven van de arme uit de handen van boosdoeners gered.
Lied za: Za God bewaar mij – zo: Voor mij alleen de weg

2^e lezing: Mattheus 10, 16- 33
Bedenk wel, ik zend jullie als schapen onder de wolven. Wees dus scherpzinnig als een slang, maar behoud de onschuld van een duif. Pas op voor de mensen, want ze zullen je voor het gerecht brengen en je geselen in hun synagogen. Jullie zullen omwille van mij worden voorgeleid aan gouverneurs en koningen, en een getuigenis moeten afleggen ten overstaan van hen en de heidenen. Wanneer ze je uitleveren, vraag je dan niet bezorgd af hoe je moet spreken of wat je moet zeggen. Want wat je moet zeggen, zal je op dat moment worden ingegeven. Jullie zijn het immers niet zelf die dan spreken, het is de Geest van jullie Vader die in jullie spreekt. De ene broer zal de andere uitleveren om hem te laten doden, en vaders zullen hetzelfde doen met hun kinderen, en kinderen zullen zich tegen hun ouders keren en hen laten terechtstellen. Jullie zullen door iedereen worden gehaat omwille van mijn naam; maar wie standhoudt tot het einde zal worden gered. Wanneer ze jullie vervolgen in de ene stad, vlucht dan naar de volgende. Ik verzeker jullie: voor je in elke stad van Israël bent geweest, zal de Mensenzoon gekomen zijn. Een leerling staat niet boven zijn leermeester en een slaaf niet boven zijn heer. Een leerling moet er genoegen mee nemen te worden als zijn leermeester, en de slaaf als zijn heer. Als ze de heer des huizes al Beëlzebul genoemd hebben, waarvoor zullen ze dan zijn huisgenoten wel niet uitmaken? Wees dus niet bang voor hen. Want niets is verborgen dat niet onthuld zal worden en niets is geheim dat niet bekend zal worden. Wat ik jullie in het duister zeg, spreek dat uit in het volle licht, en wat jullie in het oor gefluisterd wordt, schreeuw dat van de daken. Wees niet bang voor hen die wel het lichaam maar niet de ziel kunnen doden. Wees liever bang voor hem die in staat is én ziel én lichaam om te laten komen in de Gehenna. Wat kosten twee mussen? Zo goed als niets. Maar er valt er niet één dood neer als jullie Vader het niet wil. Bij jullie zijn zelfs alle haren op je hoofd geteld. Wees dus niet bang, jullie zijn meer waard dan een hele zwerm mussen. Iedereen die mij zal erkennen bij de mensen, zal ook ik erkennen bij mijn Vader in de hemel. Maar wie mij verloochent bij de mensen, zal ook ik verloochenen bij mijn Vader in de hemel.
Acclamatie za: Voor mij alleen de weg – zo: heeft gesproken en gezegd

Overweging
Dit weekend vieren we in onze stad diversiteit. De veelkleurigheid waarin mensen liefhebben over grenzen van de vast gebaande heen, over de grenzen van wat “normaal” is. Nederland is een land waar het voor LHTB-ers goed toeven is. We hebben wetten bepalen dat er niet gediscrimineerd mag worden op basis van seksuele voorkeur. Dat is mooi! Goedgeregeld. De alledaagse praktijk laat een ander verhaal zien. Homoseksuele mannen die in elkaar worden geslagen in een Nederlandse stad. Homoseksuele vluchtelingen die niet veilig zijn in onze Nederlandse asielzoekerscentra. Het verhaal van een vrouw die op haar werk (in een kerkelijke instelling) niet durft te vertellen dat ze een relatie heeft met een vrouw. Zo gemakkelijk en goed is het in onze tolerante Nederland.
In het beraad van kerken spraken wij als voorbereiding op Roze zaterdag met elkaar over homoseksualiteit. Dat wat een heel bijzonder gesprek waarin de verschillen tussen de kerken enorm waren. Er zijn gemeenschappen waar mannen die van mannen houden of vrouwen die van vrouwen houden gewoon weg niet kunnen omdat dat tegen het woord van god in zou gaan. In de Bijbel staat… wordt dan gezegd. Andere gemeenschappen is het geen probleem. Oprechte liefde telt en de vorm die die liefde krijgt is niet zo belangrijk. Dan zijn er ook kerken waarin twijfel heerst. Hoe kunnen wij ons tot homo’s, lesbiennes, biseksuelen verhouden in het licht van wat wij lezen in de bijbel? Een oprecht doorleefde worsteling van deze kerkgemeenschappen.
Tsja hoe moeizaam de verhouding homoseksualiteit en geloven is, werd haarscherp en pijnlijk duidelijk in het besluit van bisschop de Korte om de toestemming om in de Sint Jan te vieren terug te trekken. Homoseksualiteit in het huis van God heeft geen pas. De zegen uitspreken lijkt op het geven van bisschoppelijke goedkeuring, lijkt een deel van zijn kerk te zeggen. Die weerstand was zo sterk dat de Korte blijkbaar niet anders meer kon. Hoe jammer is dat. Hij kiest voor zijn priesters en mede bishoppen. Hij laat de gemeenschap van LHBT-ers in de kou staan en kiest niet voor de zwakkere…. Regeert hier de angst?
De teksten die we vandaag lezen gaan over afwijzing en tegenwerking. In de tekst van Jeremia horen we hoe de profeet wordt uitgelachen en bespot. Keer op keer raken mensen in paniek van Jeremia. Toch horen we in deze passage geen kommer en kwel. Ik zie een standvastig mens. Iemand die staat voor zijn zaak. Ik het volle licht. Koste wat kost. Hij kan niet anders dan zijn verhaal vertellen. Dat is wie hij ten diepste is. Het mooie van Jeremia is dat hij zich gedragen weet door de eeuwige. We horen een zelfbewuste Jeremia.  Hij heeft de stem van de eeuwige gehoord en kan niet anders dan dit verhaal teruggeven aan het Joodse volk. Dat wordt hem niet in dank af genomen, maar hij kan gewoonweg niet anders.
In de passage van Mattheus horen we een realistische Jezus die zijn leerlingen de wereld instuurt. Jezus waarschuwt wat de leerlingen allemaal over zich heen zullen krijgen als ze zijn boodschap verkondigen. Ook hier woorden van standvastigheid, van volhouden, van uitkomen waar je voor staat. Koste wat kost.
Jeremia en Jezus vertellen een tegendraads verhaal. Zij zijn spreekbuis van de eeuwige. Vertellen over een wereld omgekeerd. Sterker nog, ze laten zelfs zien dat die omkering werkelijkheid kan worden. Dat het mogelijk is om te komen tot goed leven voor allen. De verhalen van Jezus gaan over aandacht voor de achterkant, voor mensen die niet gezien worden. Jezus zet de wereld keer op keer volledig op zijn kop. Het verhaal van God is een verhaal van radicale, omkerende liefde.
Met het voorbereiden van deze viering realiseerde ik me dat ik makkelijk praten heb. Ik ben een vrouw die van mannen houdt, ik heb een baan, ben moeder, mijn kinderen kunnen studeren, woon in een leuk huis…. Ik pas prima in het plaatje van hoe het hoort. Dat maakt het leven gemakkelijk. Het leven, de samenleving, de ongeschreven regels zijn als het ware op mijn lijf geschreven. Of ik ben gemaakt, gevormd tot iets wat in dat maatschappelijke plaatje past. Niemand is perfect. Ook ik niet. Vrouw. Gescheiden. Dat zijn minstens twee zaken die misschien weer niet zo naadloos bij hoe het hoort. Maar ja laat we wel wezen, dat kunnen we wel aan.
Maar hoe zit dat met de liefde? Van wie je houdt is het fundament van je leven, het is je thuisbasis. Mannen die van mannen houden, vrouwen die van vrouwen houden kantelen het beeld van hoe het hoort. Ze doorbreken het “normale” beeld van liefde tussen man en vrouw doorbroken. Gelukkig maar want hoe normaal is normaal. Zou het niet meer over de liefde moeten gaan, en minder over de vorm. Dat is gemakkelijk gezegd. In een land waar homo’s in elkaar geslagen worden is mogen wij als kerken onze mond niet houden. Wees niet bang! We gaan uit uitdaging aan om met elkaar een wereld te scheppen waarin niet de angst voor wat anders is dienst uit maakt. We scheppen samen een land waarin de liefde veelkleurig regeert.
Hoe zit het met het lijf? Ons lijf is ons het meest nabij. Transgenders dagen ons uit na te denken over de grenzen van man en vrouw zijn. Wat is mannelijk? Wat is vrouwelijk? Dat is niet een vaststaand iets, maar die beelden zijn (gelukkig) aan verandering onderhevig. Ook hier geldt denk ik dat de liefde voor en in jezelf leidend is. Wees niet bang. Je mag zijn wie je bent, in al je veelkleurigheid.

Een chassidisch spreekwoord:
Als ik ik ben omdat jij jij bent en jij jij bent omdat ik ik ben,
dan ben ik niet werkelijk ik en jij niet werkelijk jij.
Maar als jij jij bent omdat jij jij bent en ik ik ben omdat ik ik ben,
dan ben ik werkelijk ik en jij werkelijk jij.

Laten wij ons als gemeenschap in een weekend als dit hard maken voor een wereld waarin niemand bang hoeft te zijn vanwege seksuele geaardheid of omdat een lijf niet past. Wees niet bang zeggen we tot de LHTB gemeenschap. Wees niet bang zeggen we tot andere kerken. Wees niet bang zeggen we tot onszelf. God is liefde. Radicale liefde in alle kleuren van de regenboog.
Geloofslied za: Een wereld vol mensen – zo: Ik heb lief de aarde en de mensen

De tafel wordt klaargemaakt en er wordt gecollecteerd.

Voorbeden
God van mensen,
Laat ons oog hebben voor ieders ras,
overtuiging en seksuele geaardheid,
opdat wij elkaar waarderen in ons menszijn,
dat we niet alleen kijken naar het anders zijn,
maar vanuit mogelijkheden, vanuit kansen,
en leer ons elkaar aan te vullen
om samen op weg te gaan naar de toekomst,
Uw toekomst.

Gij hart, Gij bron van leven

God van mensen
Wij bidden om leven dat een menswaardig bestaan is,
om veiligheid en geborgenheid,
dat vluchtelingen die hier zijn opgenomen
niet worden teruggestuurd
omdat hun seksuele geaardheid in twijfel wordt getrokken.

Gij hart, Gij bron van leven

God van mensen
wij bidden voor wat is opgeschreven
in ons intentieboek en alles wat leeft in ons hart.
Voor onze lieve doden die we niet vergeten.
Vandaag noemen we met name

Koester de namen

Tafelgebed
Gezegend, Jij, God-met-ons, uit jouw radicale liefde is leven ontstaan, werd het onmogelijke mogelijk en werd ons mens-zijn in veelkleurigheid geboren.

Jij bent bron van schoonheid en vreugde, troost voor kwetsbaarheid en gebrokenheid, kern van liefde en verbondenheid  aansporing tot verbondenheid en saamhorigheid. Jij gaf ons jouw zoon als teken van radicale liefde. Hij draaide alles om, had oog voor wie niet gezien werd Doden wekte hij tot leven. Wij dragen hem met ons mee want op zijn laatste avond gaf hij zichzelf aan ons.

In het bijzijn van zijn vrienden nam hij brood dankte Jou voor het brood, voor het leven, brak het  en deelde het aan zijn vrienden  met de woorden:  ‘Neem en eet van dit brood,  dit is mijn leven, ik geef het aan jullie.’

Hij nam een beker, sprak een dankgebed, en zei tot zijn vrienden:  ‘Drink hieruit en proef van mijn liefde,
Heb elkaar lief, zoals ik jou heb lief gehad.’

Zo heeft Hij zich aan ons gegeven, om blijvend te dragen,
als levend brood om samen met Hem  de weg te kunnen gaan  die ons gegeven is.   Zo weten wij ons gedragen door Jou,  zo dragen wij elkaar, met respect en mededogen,  Laat ons met de hulp van Jouw Geest  een gemeenschap zijn  van mensen in beweging,  vol ruimte en openheid voor wat anders is. Raak ons met jouw liefdesvuur.  Verfris ons,  doe ons herleven in het doen van gerechtigheid.  Laten wij elkaar tot brood worden,  brood van vrede en liefde, laat ons daartoe bidden met de woorden die Jezus ons geleerd heeft:
Onze Vader

Vredeswens
Vredelied za: Komen ooit voeten gevleugeld – zo: Ubi caritas

We delen brood en wijn
Lied za: Zolang wij delen is God onder ons – zo: Liefde heeft geen longen

Gebed
Eeuwige, dank voor brood en wijn
die we hier mochten delen met elkaar
rondom deze tafel van veelkleurigheid.
In het delen met elkaar verdwijnen de verschillen
worden we mensen die van mensen houden.
Amen.

Mededelingen & bloemetje

Slotgedachte: Gedicht van Freek de Jong
Wees niet bang, Je mag opnieuw beginnen Vastberaden, doelgericht, of aarzelend op de tast Houd je aan de regels of volg je eigen zinnen Laat die hand maar los of pak er juist een vast Wees niet bang voor al te grote dromen GA als je het zeker weet en als je aarzelt wacht Hoe ijdel zijn de dingen  die je je hebt voorgenomen Het mooiste overkomt je het minste is bedacht Wees niet bang voor wat ze van je vinden Wat weet je van de ander als je jezelf niet kent Verlies je oorsprong niet door je snel te binden Het leven lijkt afwisselend maar zelfs de liefde went Wees niet bang  je bent een van de velen En tegelijk is er maar EEN als jij Dat betekent dat je vaak zal moeten delen En soms zal moeten zeggen: LAAT ME VRIJ!

Zegenwens
Niet dat je weg puur over rozen gaat, dat je nooit tranen van spijt voelt of je dagen zonder pijn en smart zijn, nee, dat alles wens ik je niet toe. Maar wel is mijn wens dat je mag groeien in wie je bent, met de gaven die God je gegeven heeft. Dat ze het hart van je geliefden met blijheid mogen vervullen. Ik wens dat je in vreugde en smart Gods nabijheid blijft zoeken, en dat Hij je mag zegenen overvloedig en rijk.

Slotlied za: Uit vuur en ijzer – zo: Een wereld vol mensen