Wees niet bang

THEMA:   Wees niet bang
DATUM: 8 en 9 december
Voorganger Tony de Meulder
Zaterdag Corrie Dansen
Lector 1 / Maria Hoitink Lector 2 Fiet Vreeburg

OPENINGSLIED:
Zaterdag/zondag: Nacht is om de huizen

WELKOM
Advent zit heel diep in ons, als een oerdrang die zegt: “Wees niet bang”. Advent is iets van God voelen, voelen bewegen en stampen in het donker van ons bestaan. De Ene wil ons zeggen: ‘Ik ben er, maar jij moet Mij naar het leven dragen.’ Van harte welkom in deze viering u/jij die wekelijks hier komt om geloofsgemeenschap te vormen, Maar ook u die hier voor de eerste keer bent. Weet u welkom! Dit is een plek waar iedereen welkom is. Het is eigenlijk beschamend dat we dit in een viering zeggen. Maar ik ben me bewust dat er vele plaatsen zijn waar niet iedereen welkom is. Ik denk aan de uitspraak deze week van de bisschop van Rome. Hoe hij denkt over homoseksuelen, dat homoseksuele priesters beter het ambt kunnen verlaten. Ik stel de vraag hoeveel priesters blijven er dan over om nog voor te gaan. Vandaag is het de tweede zondag van de advent. Het thema is wees niet bang.
We luisteren naar het verhaal van de profeet Maleachi en van Maria en de aankondig engel. We maken gebruik van de Naardense bijbelvertaling. Een vertaling die heel dichtbij de grondtekst staat. Gemakkelijk nee! Mooi ja! De tekst legt andere accenten. We horen dat Maria haar woning, haar hart opent voor de Ene, die wij onze God mogen noemen. Maken wij het stil om onze gebeden en gedachten op Gods hoogte te brengen.

GEBED
Wij bidden dat er licht mag zijn.
Licht in onze ogen,
dat wij elkaar zullen zien
zo goed als nieuw.
Licht in onze harten,
dat wij ruimte scheppen,
plaats maken voor velen

ONTSTEKEN 2e adventskaars

ACCLAMATIE          God verscholen in den hoge, spreek uw woord in mensen en kom (2x) (R59)  God verscholen in de hoge

EERSTE LEZING  MALEACHI 3. 1-4 Naardensevertaling
Zie, ik zend mijn bode die voor mijn aanschijn  een weg bereiden zal; plotseling zal hij zijn tempel binnenkomen, de Heer die gij zoekt, de bode van het verbond in wie gij behagen hebt:
zie, hij komt!, heeft gezegd de Ene, de Omschaarde.
Maar wie kan de dag van zijn komen áán, en wie blijft staande als hij zich laat zien?- want hij is als het vuur van de smelter en als de loog van de blekers. Hij zal zich neerzetten als wie zilver smelt en reinigt, hij zal de zonen van Levi reinigen en hen louteren als goud en als zilver; worden zullen zij voor de Ene brengers van een broodgift in gerechtigheid. Een broodgift van Juda en Jeruzalem
zal voor de Ene aangenaam zijn,- als in de dagen van eeuwig
en in voorliggende jaren.

LIED         Nu gaan de bloemen nog dood (=Stil maar, wacht maar, alles wordt nieuw): 4 coupletten Nu daagt het in het oosten

EVANGELIE LUCAS 1. 26-38 Naardensevertaling
Maar in de zesde maand wordt de aankondig-engel Gabriël gezonden van God naar een stad in Galilea wier naam is Nazaret, tot een maagd in ondertrouw met een man wiens naam is Jozef
uit het huis van David; de naam van de maagd is Maria.
Maar binnengekomen bij haar zegt hij: verheug je, begenadigde,
de Heer is met je!- een gezegende ben je onder de vrouwen!
Maar zij is door deze uitspraak zeer geschokt en heeft bij zichzelf besproken wat deze begroeting betekent. De aankondig-engel zegt tot haar: vrees niet, Maria, want je hebt genade gevonden bij God; zie, je zult in je schoot ontvangen en bevallen van een zoon
en als zijn naam uitroepen: Jezus, -hij zal groot zijn en als ‘zoon van de Allerhoogste’ worden aangeroepen; de Heer God zal hem geven de troon van zijn vader David; hij zal koning zijn over het huis van Jakob tot in de eeuwigheden, en aan zijn koningschap
zal geen grens zijn! Maar Maria zegt tot de aankondig-engel:
hoe zal dit zijn, daar ik geen man beken? Ten antwoord zegt de aankondig-engel tot haar: heilige geestesadem zal over je komen,
kracht van de Allerhoogste zal je overschaduwen; daarom zal wat gebaard wordt heilig genoemd worden, zoon van God;en zie, Elisabet, van gelijke geboorte met jou, ook zij heeft een zoon ontvangen, in haar ouderdom,- het is nu de zesde maand voor haar over wie ‘onvruchtbaar’ werd geroepen; want ‘geen woord van bij God zal machteloos zijn’ (Gen. 18,14)!  Maar dan zegt Maria: ziehier de dienares van de Heer; mij geschiede zoals door u gezegd! Dan gaat de aankondig-engel bij haar weg.

ACCLAMATIE
Laat komen hij die komen zal
Uw woord dat de eeuwen voorziet

OVERWEGING
Bij een jong meisje in een uithoek van Galilea, in Nazareth, een dorp van niks, komt op een zekere dag iemand binnen. In de Naardense bijbel zo mooi vertaald met de aankondig engel. Hij treedt haar tegemoet en begroet haar. Verheug je, begenadigde, de Heer is met je! – een gezegende ben je onder de vrouwen!
De aankondig engel viel zomaar binnen bij Maria. Geen afspraak, geen overleg, zomaar op eigen initiatief dus. Maria schrikt en er worden ongewone woorden gesproken: zoals verheug je begenadigde. Woorden die niet passen in het wereldje van alle dag. Het is de wereld op zijn kop! Hoe mooi het voor een mens ook is een kind te krijgen, het ja van Maria gaat verder dan de bereidheid zwanger te worden. Centraal in het verhaal dat met haar ja de belofte van David in vervulling gaat.Maria is bereid de weg te gaan die God met haar voor heeft. Zij is bereid de wereld een kind te schenken waarin God mens wordt. Zoon van God zal Hij genoemd worden. In hem wordt iets van God zichtbaar. Dit kind leert ons zien waarin mensen goddelijk kunnen zijn. Maria kent de joodse geschriften, ze herkent de oude belofte aan David als een diep verlangen dat leeft in haar ziel. Ze gelooft erin en gaat ervoor.En hoe zit dat bij ons? Mag God bij ons binnen komen? Vindt hij in ons een woning? Bij jou? Bij mij? Ook ons stuurt God zijn engelen, zijn boodschappers. Zij zijn er, af en toe, Gods engelen: een stem in de nacht, de stilte die je toeroept, een mens die je toelacht, een mens die jou nabij wil zijn. Engelen die je laten weten: Verheug je, de Heer is met je. Wat doen wij met Gods boodschappers, met zijn engelen? Kunnen we ze verdragen? Nemen we ze serieus?  Hoe vaak heb ik de engel niet weg gestuurd, omdat ik niet op hem of haar durfde vertrouwen.
Ik schrik van iemand die aardig is, die me aankijkt. Hoe vaak wend ik de blik niet af? Kunnen we het geloven dat God bij ons wil komen, dat wij met onze gebroken harten, met onze teleurstellingen, met onze geschiedenissen een huis kunnen zijn waar de liefde zich thuis voelt?  Het is de tweede zondag van de Advent. Hij komt gauw, hij wil wonen onder ons dak. Kunnen we hem ontvangen? Kunnen we geloven, dat in ons nieuw leven geboren kan worden. Voor God is niets onmogelijk, zegt de engel.  Dat we net als Maria kunnen zeggen: mij geschiede naar uw Woord.  De gebeurtenis die Maria overkomt, staat als ervaring ver van ons af in onze geseculariseerde samenleving, maar de essentie ervan kunnen we ons voorstellen, misschien zelfs toe-eigenen. Fysiek gezien natuurlijk niet, de zwangerschap en geboorte van Jezus zijn eenmalige gebeurtenissen, voorbehouden aan Maria, maar wellicht op een ander niveau. Hoe kunnen wij God geboren laten worden? Voor Meister Eckhart hij leefde van 1260-1327, is de geboorte van God in de menselijke ziel een thema waarover hij niet raakt uitgepraat. In zijn preken over het bezoek van de engel Gabriël aan Maria legt hij dat thema als volgt uit. Als men mij vroeg: waarom bidden wij, waarom vasten wij, waarom doen we onze werken, waarom zijn we gedoopt, waarom is God mens geworden, wat het hoogste was? – ik zou zeggen: opdat God geboren wordt in de ziel en de ziel wordt geboren in God. (…) ‘God met u’– daar gebeurt de geboorte. Niemand mag menen dat het onmogelijk is om zo ver te komen. Hoe moeilijk het ook is, wat hindert dat, daar Hij het bewerkstelligt. Ook al kan de hoogste hemel God niet bevatten zoals we eerder zagen, de geringste kracht in mijn ziel is wijder dan de wijdste hemel, aldus Eckhart. Hoe kan de ziel zo wijd worden dat zij God kan bevatten? Wanneer de mens zich opent (zoals Maria deed), dan kan God zich vanwege Zijn eigen goedheid niet inhouden en moet Hij zich laten zinken en uitgieten in de mens, en aan de kleine, hoor de arme, de vluchteling geeft Hij zich het allermeest en geeft Hij zich volledig.
Een huis bouwen voor God is plaats maken voor hem, is zelf een stapje opzij doen om ruimte te scheppen in ons hart en in onze ziel. God geboren laten worden is meegeven met de sturende kracht van de goddelijke levensstroom, zodat die levensstroom in ons vruchtbaar kan worden. Laten wij niet rusten voordat wij ‘een plaats vinden voor de Eeuwige, een woning voor de machtige van Jakob’ (Ps. 132,5).  Gelukkig zijn er plaatsen waar dat gebeurt, ik denk aan de Bethelkerk in den Haag. Meer dan duizend uren wordt er gevierd om letterlijk huis van God te zijn. Vrijdag waren een aantal voorgangers uit het Bossche beraad van kerken daar aanwezig om een viering te verzorgen. Fantastisch dat zij de tijd en moeite namen om dit te doen. Het gaat niet om het duizend uren vieren, maar om een huis te zijn waar een vluchtelingengezin veilig kan wonen. Het zijn niet de stenen die hen beschermen, maar de fysiek aanwezige mensen. Op zo’n moment gebeurt God, we maken zijn naam waar “”Ik zal er zijn”. Dit is kerk zijn om met Oosterhuis te spreken: “Muren van huid, ramen als ogen. Huis dat een levend lichaam wordt als wij er binnengaan.”
Het is een thema van alle tijden ook de profeet Maleachi houdt dit bezig. Hij is een Godzoeker, een monnik. Hij stelt zich de vraag:
Maar wie kan de dag van zijn komen áán, en wie blijft staande als hij zich laat zien? – De lezingen van vandaag leren mij dat we biddende mensen mogen zijn. Ik bedoel niet functioneel biddend van standaard gebeden of alleen bidden in een zondagse viering. De lezingen leren mij bidden omdat zij mij laten zien dat ik alleen kan en mag bidden met open handen, een open hart en open oren. Dat bidden is wanneer ik mijn leven deel met een ander, dat ik bid als ik mijn hart open voor die mens die mij de tiende keer hetzelfde verteld. Dat ik bid als ik ten diepste luister naar wat er leeft in de ander met een kleine en een hoofdletter.
Die joodse vrouw Miriam, uit Nazareth had dit talent!
Dat zij ons voorbeeld mag zijn en ik hoop dat onze huizen en onze harten een stal mogen worden. Waarin we Hem met kerstmis welkom kunnen heten in welke hoedanigheid dan ook.
Wees niet bang!

GELOOFSLIED Uit uw hemel zonder grenzen /In de hemel onze vader

KLAARZETTEN VAN DE GAVEN
Zondag:   Hail blessed Virgin Mary

VOORBEDE
Voor mensen die harde klappen hebben moeten incasseren,
Voor wie het leven veel van zijn glans verloren heeft:
Dat ze een hand op hun schouder voelen
en nieuwe mogelijkheden leren zien.
Laat ons bidden…

Dat we kritisch mogen zijn
In de manier waarop wij met elkaar omgaan;
dat we oor hebben voor elkaar,
dat we elkaar zien staan,
dat we naar elkaar op zoek blijven.
Laat ons bidden…

Dat we niet bang zijn
Voor wat er om ons heen gebeurt;
dat wij onze ogen niet sluiten
voor de grote nood waarin veel mensen verkeren,
dat we niet in machteloosheid verzinken.
Laat ons bidden…

Kom over ons met uw geest /Gij hart, Gij bron van leven.
Intenties
Lied: Koester de namen

TAFELGEBED
Jij die genoemd wordt
‘God van mensen’.
Jij bent geen ander
dan die gezegd heeft:
‘Ik zal er zijn.
Ik ken je hart.
Ik roep je naam
Ik zie je al van verre.’
Jij die het woord sprak,
voordat wij konden antwoorden.
Jij die ons kende
eer wij geboren werden
Wij danken je
dat wij bestaan voor Jou
en voor elkaar
vanaf het begin.

OMDAT GIJ HET ZIJT
GROTER DAN ONS HART
DIE MIJ HEBT GEZIEN
EER IK WERD GEBOREN.

Jij bent met ons op weg gegaan
als een vuur, niet te blussen,
als leven niet te stuiten.
Je bent gezocht, gevonden,
doorverteld, beleden en gevierd.
In EEN mens heb je,
meer dan ooit, laten zien
hoeveel je van ons houdt:
in Jezus van Nazareth,
kind van belofte, sprekend Jezelf.

Zijn licht is door de blinde gezien
Zijn woord door de dove gehoord.
Van Hem getuigen de profeten
dat Hij leerde met gezag.
Zijn woord bracht leven.
Ook hem danken wij
omdat Hij ons uitzicht gaf,
een weg om samen te gaan.

OMDAT GIJ HET ZIJT
GROTER DAN ONS HART
DIE MIJ HEBT GEZIEN
EER IK WERD GEBOREN.

In groot vertrouwen
heeft Hij geleerd en voorgeleefd
hoe mensen kunnen zijn
toen Hij op de laatste avond
afscheid van zijn vrienden nam.

Hij nam brood in zijn handen,
brak het in stukken
en deelde het uit.
Hij zei: Hier,
neem en eet,
proef van het leven,
gebroken voor ieder van jullie,
als voorbode
dat je eens met mij
weer verenigd zult zijn
aan èèn tafel.

Hij nam de beker,
zegende die en reikte hem over
met de woorden:
Neem deze beker van mij over,
deelt hem samen,
het is mijn liefde
vergoten voor jullie.
Doe wat ik heb gedaan
en vergeet mij niet.

Zoals Hij leefde,
vol van goede Geest,
anderen bezielden,
zo gedenken we Hem
in brood en beker
hier in ons midden.

OMDAT GIJ HET ZIJT
GROTER DAN ONS HART
DIE MIJ HEBT GEZIEN
EER IK WERD GEBOREN.

Wij vieren zijn hoop op leven
in ons hart neergelegd.
Zijn geloof,
dat God zich vinden laat
voor ieder die oprecht Hem zoekt;
Zijn liefde voor de Tora,
de levensweg die vreugde brengt.

In Hem en door Hem
zal het leven
dat we met Hem delen
sterker zijn dan de dood.

Voorgoed ligt nu de weg open
naar de nieuwe wereld,
waar gerechtigheid voorop gaat
en vrede haar weg vindt
waar mens en aarde
elkaar dienen
verlangend naar elkaars voltooiing.

Laat ons daarom doen
wat Hij gedaan heeft en bidden
zoals Hij gebeden heeft. Onze Vader…

ONZE VADER                          Zondag: Onze Vader verborgen

VREDESWENS
Waar mensen bij elkaar in liefde en vrede geborgenheid vinden,
wordt de wereld nieuw. Laten wij vredeboodschappers worden
en elkaar die vrede van harte toewensen.

VREDESLIED Zonder naam en zonder woorden/ Da Pacem cordium

UITNODIGING AAN DE TAFEL VAN BROOD EN WIJN
Aan deze tafel lopen wij vooruit
op wat nog eens komen zal:
alle mensen samen aan het feestmaal,
dat de Eeuwige ons bereidt.
Iedereen is welkom, niemand sluiten wij uit.

LIED Wat altijd is geweest / The angel Gabriel from heaven came

GEBED
Jij, die zegt;
Wees niet bang
hoor ons bidden
en laat jouw schepping nieuw worden;
beëindig de nacht
die de wereld verduistert
en laat de Komende het licht zijn
waarin wij elkaar kunnen zien
met nieuwe ogen,
vandaag en alle dagen die komen. Amen.

MEDEDELINGEN

SLOTGEDACHTEN
Wees niet bang,
de Komende
die wordt verwacht
‘van al zo hoog
van al zover’
komt onverwachts anders.

Wees niet bang.
Open de ogen van je verlangen.
Luister met je oren
die het fluisteren
weten op te vangen.

Wees niet bang.
Schep ruimte in jezelf.
Kom tot stilte
Om de Komende te horen.
Die komt op onverwachte wijze
op een niet verwachte plaats.
Wees niet bang!

ZENDING EN ZEGEN
We worden gezonden
om onze wereld warm te maken voor Gods menslievendheid,
er wegen voor aan te leggen,
er ruimte voor te scheppen in ons eigen leven
en in de wereld om ons heen.
Gaan wij van hier wij worden tot zegen geroepen.
In de naam van + de Vader, de Zoon en de H. Geest. Amen.

SLOTLIED Dagen van hopen/Scheur toch de wolken weg en kom