Geroepen?

SAN SALVATORGEMEENSCHAP | 22 januari 2023

Voorganger Franneke Hoeks | Lectoren Liesbeth van Leijen & Maria Claessens
Cantor  Wilton Desmense |  Pianist Joost Boekhoven | Fluit Maria Werner

Openingslied Dit huis is een huis

Welkom
Welkom zoekers, zieners, zwijgers, bidders, zangers en zeggers, naar hier gekomen voor inspiratie, rust, geloof of wat u dit uur ook maar hoopt te vinden hier.  Ik hoop dat we straks allemaal met iets waardevols naar huis gaan. Klanken van een lied, een woord of een mooie ontmoeting.
Vorige week een viering met veel stilte. Dat zijn we niet zo gewend he. Dat het nog stil is, echt stil. Vandaag zetten we onze oren ook open. Niet specifiek om de stilte te begroeten, maar om te luisteren naar de roep van de Eeuwige, die stem die in ieder van ons klinkt en die ons oproept het goede te doen.
Afgelopen week was het bidweek voor de eenheid van christenen. Het thema van dit jaar is doe goed, zoek recht. Dat klinkt als een mooie oproep om gehoor aan te geven. We nemen dit motto, dat prima past bij de San Salvator mee in onze viering en gaan op zoek naar hoe wij ons geroepen voelen.
We luisteren naar twee verhalen die vandaag worden gelezen door Liesbeth van Leijen en Maria Claessens.  Als eerste klinken hier woorden uit het boek Jesaja.  Daarin is de dienaar van God aan het woord. Hij (of zij) vertelt over zijn (of haar) opdracht; redder van mensen zijn.  In het evangelie verhaal  horen we hoe Jezus oproept tot licht leven en zijn eerste leerlingen roept.  Ik zal je leren mensen vangen! Vissers geven gehoor aan die roep. Welke roept klinkt er in ons? Waartoe voel jij je geroepen. Laten we ruimte maken in ons binnenste. We zoeken de stilte om in die stilte  plaats te maken voor de stem van de Eeuwige.

Stilte

GEBED
Zonder ingevulde woorden richten we ons
tot u, God, Onnoembare, Eeuwige.
Laat ons dit uur proeven van wijsheid
die deel is van wat gij bent.
Maak ons tot mensen
die uw weg durven gaan
en steeds het goede leven voor allen
waar proberen te maken.
Heradem ons.
Herschep ons.
Doe ons leven.
Acclamatie Herschep ons hart

1E LEZING Jesaja 49,1-7  BGT
Gods dienaar zegt: ‘Luister goed, volken van de wereld. Luister naar mij, mensen uit verre streken! De Eeuwige had mij al uitgekozen toen ik nog niet eens geboren was. Hij had mijn naam al genoemd voordat ik uit de buik van mijn moeder kwam. Hij beschermde mij, bij hem was ik veilig. Hij leerde me om als profeet te spreken. Hij maakte mijn woorden zo scherp als een zwaard, zo scherp als de punt van een pijl. Maar eerst hield hij me nog veilig bij zich.
De Eeuwige heeft tegen mij gezegd dat ik zijn dienaar ben. Hij zei: ‘Jij zult de wereld laten zien hoe machtig ik ben.’ Ik zei: ‘Ik heb al zo veel gedaan, maar het heeft niets geholpen. Mijn werk is helemaal voor niets geweest. Ik heb geen kracht meer over. Maar u zult mij helpen om uw plannen uit te voeren, Eeuwige. En u zult mijn werk belonen.’
Toen zei de Eeuwige tegen mij: ‘Jij bent mijn dienaar. Dat was je al toen je nog in de buik van je moeder zat. En dit is je opdracht: jij moet mijn volk bij me terugbrengen, jij moet het volk weer bij elkaar brengen. Ik zal je kracht geven en ik zal je beschermen. Ja, jij moet de stammen van Israël weer bij elkaar brengen. En je moet de Israëlieten die in andere landen zijn, terughalen. Maar dat is niet genoeg, dat is niet je enige opdracht. Nee, ik heb je uitgekozen om een redder te zijn voor alle volken. Met jouw hulp zal ik alle mensen op aarde bevrijden.’’

Lied Een schoot van ontferming

2E LEZING Matteüs 4,12-22 BGT
Johannes de Doper werd gevangengenomen. Toen Jezus dat hoorde, ging hij terug naar Galilea. Hij ging niet terug naar Nazaret, maar hij ging wonen in Kafarnaüm. Die stad lag bij het Meer van Galilea, in het gebied van Zebulon en Naftali. Dat moest zo gebeuren, want de profeet Jesaja had gezegd: «Luister, gebied van Zebulon en Naftali, tussen de Jordaan en de zee! Luister, Galilea, land van de ongelovigen! Het volk leeft nu nog in het donker, maar het zal een stralend licht zien. De mensen leven nu nog in het land van schaduw en dood, maar ze zullen leven in het licht.»
Vanaf dat moment begon Jezus het goede nieuws te vertellen aan de mensen. Hij zei: ‘Dit is het moment om je leven te veranderen, want Gods nieuwe wereld is dichtbij.’
Op een dag liep Jezus langs het Meer van Galilea. Daar zag hij twee broers: Simon, die ook wel Petrus genoemd wordt, en Andreas. Het waren vissers. Ze gooiden hun netten uit in het water. Jezus zei tegen hen: ‘Kom, ga met mij mee. Ik zal jullie leren om mensen te vangen in plaats van vissen.’ Meteen lieten ze hun netten liggen, en ze gingen met Jezus mee.
Een eindje verder zag Jezus twee andere broers: Jakobus en Johannes. Hun vader heette Zebedeüs. Ze zaten in hun boot netten te repareren, samen met hun vader. Toen Jezus de twee broers riep, gingen ze meteen met hem mee. Ze lieten hun vader in de boot achter.

Acclamatie Het woord dat ik jou geef 

OVERWEGING
Waartoe voel jij je geroepen? Echt geroepen? Waarvoor laat jij alles uit je handen vallen? Wanneer geef jij gehoor aan een stem die zegt ik heb je nodig? Als onze naaste, geliefde, kind, vriend of vriendin ons nodig heeft, echt nodig heeft, dan mag ik hopen dat we gehoor geven aan de roep om hulp. Dan we dan doen wat nodig is. Maar als die roep komt van een vreemde? Van iets of iemand buiten onze vertrouwde kring? Komen we dan ook in beweging?
De oudtestamentische tekst uit Jesaja is voor het christendom een belangrijke tekst. Ik wil hier even de context van deze woorden schetsen.  De woorden die we hoorden zijn geschreven ongeveer 550 jaar voor christus.  De mensen uit die periode waren getuige geweest van de val van Juda en Jerusalem. Het joodse volk was in ballingschap. De schrijver richt zich tot deze groep mensen die twijfelt of ze nog Gods volk zijn. Lees deze woorden maar als een stevige bemoediging.  Gods dienaar is aan het woord.  Hij/zij schreeuwt bijna van de daken dat er hoop is. Niet alleen voor de mensen die tot het joodse volk behoren, maar voor iedereen, voor de hele wereld. Donker wordt licht!
Wie is die dienaar? Vanuit de christelijke traditie heeft die dienaar met terugwerkende kracht de naam Jezus gekregen.  Of we daarmee recht doen aan de joodse traditie, daar kunnen we misschien wel een vraagteken bij stellen.  Voor de vroege Jezus beweging wat het nodig om zich te bewijzen en teksten uit oude geschriften werden ‘gebruikt’ om zich te bewijzen en om diepere betekenis te geven aan de verhalen van de rabbi waar de eerste christenen zo vol van waren.
Als we die dienaar even van de naam Jezus losweken: hoe kunnen we die tekst dan lezen? Ik ga een beetje vrij filosoferen. De dienaar is al in de moederschoot gekend en wordt door JHWH gedragen en gedreven. Volgens mij gaat het over gewone mensen. In de Joodse geschiedenis is een het bekend thema, dienaren – dienaressen die bij uitstek het verhaal van God zichtbaar maken.  Geroepen worden om licht te brengen en aan die oproep gehoor geven, vaak tegen beter weten in.
We maken de stap naar de Jezus verhalen. Vandaag hoorden we dat Jezus niet naar zijn geboortedorp terugkeert, maar zich elders vestigt.  De gevangenneming van zijn neef Johannes lijkt hem daartoe aan te zetten. Misschien was hij bang, wat ik me goed voor kan stellen. Je hoort in deze Mattheus tekst goed hoe de evangelist een brug slaat naar beelden en woorden van de joodse profeet Jesaja.  Op deze manier zoeken de eerste christenen naar betekenis in de verhalen van Jezus.
Daar, in Kafarnaum, begint Jezus te vertellen over het goede nieuws. Een timmermanszoon, die gehoor heeft aan de stem van de Eeuwige.: brengt licht en leven bij de mensen. Laat hen zien wat goed leven is!  Leef het voor! Dat deed hij op een zodanige manier dat wij hier anno 2023 bij elkaar komen om ons te laten inspireren door zijn manier van leven.
Jezus lijkt te beseffen dat hij nooit alleen het tij kan keren. Hij heeft mensen nodig, mensen die met hem op weg willen gaan.  Simon/Petrus en Andreas zijn de eerste die geroepen worden. Zij geven gehoor aan de roep, kom ik zal jullie leren hoe je mensen moet vangen, hoe je vissers van mensen wordt. Het moet deze twee mannen diep geraakt hebben dat zij hun vertrouwde bestaan achter zich lieten en dat onbekende pad insloegen. Respect! Ik weet niet of ik het zou doen. Misschien ben ik – ik denk dat velen dat herkennen- te veel verstikt in netten van mijn eigen leven. Baan, familie, inkomen, huis, vul maar aan. Ik mag jullie voorganger zijn dus je mag bij mij roeping veronderstellen. Die is er zeker, maar zo rigoureus als deze Simon/Petrus en Andreus… dat durf ik niet, vaak niet.
Ik kan met bewondering en respect kijken naar mensen als Greta Tunberg die gehoor geven aan de schreeuw van de aarde. Ik zou willen dat ik dat ook kon of durfde: alles uit mijn handen laten vallen om gehoor te geven aan wat mij roept: zorg voor de aarde, aandacht voor diversiteit, armoede, anders kerk-zijn.
Als klein meisje wilde ik graag priester worden. We speelden kerkje en deelden ranja en snoeppapier. Ik ben bij hier bij de San Salvator best goed op mijn bestemming aangekomen. Een gemeenschap van mensen die geloven in mensen, die geloven in schoonheid, die geloven in samen, die geloven in inspiratie, die geloven in …. Ach dat klinkt ook weer zo verheven. Geloven is voor mij ook niet zeker weten en die twijfel durven omarmen en vertrouwen hoe dan ook. Vertrouwen in licht, in levenskansen, in iets wat ons draagt. Dat kan ik niet alleen. Om dat uit te houden heb ik anderen nodig, hebben we elkaar nodig. Waar zou jij alles voor uit je handen laten vallen?  Wat is jouw roeping? Als wij nu allemaal diep in onszelf te rade gaan welke roep leeft er dan in jou?

Geloofslied Kom en volg mij op de weg.

KLAARZETTEN VAN BROOD EN WIJN  – instrumentale muziek
COLLECTE

VOORBEDE
Goede God, wij bidden om verbinding daar waar verdeeldheid heerst  in het politieke landschap en in eigen kring. Dat ons geloof en het geloof van anderen niet verwordt tot teen splijtzwam is maar juist aanzet tot samenhang.
Jij die onze gedachten raakt

Goede God, wij bidden voor mensen die zijn uitgeblust door de zwaarte van het leven. Dat jouw geest hen hernieuwde levenskracht geeft en ons mensen laat zijn die er voor anderen kunnen zijn.
Jij die onze gedachten raadt.
Goede God, laat ons bidden voor ons eigen binnenste,
dat wij blijven vertrouwen op jouw droom van het goede leven voor allen.
Dat we ons hart laten spreken en ons verstand gebruiken
bij het realiseren van dit visioen op deze aarde.
Jij die onze gedachten raadt.
Wij bidden hier voor datgene wat geschreven staat in dit intentieboek. De grote en de kleine zaken die ons bezighouden.  Rondom deze tafel weten we ons verbonden met mensen voorbij de grenzen van dit leven. We herdenken onze dierbare overledenen.
Jij die onze gedachten raadt

TAFELGEBED
Gezegend Jij,
die onze oren opent,
ons laat luisteren
naar de mensen:
hun plezier en hun noodkreet
naar de aarde:
haar klanken en haar zuchten

Gezegend Jij,
die onze monden opent,
ons laat spreken
woorden van vergeving,
ons laat zingen
tonen van vrede
ons laat proeven
geluk van leven
             
Gezegend Jij,
die onze ogen opent
ons laat zien
ongerechtigheid en lijden,
opstand en hulpvaardigheid,
ons licht geeft
en inzicht
hoe kwetsbaar
de schepping is.

Gezegend Jij,
die onze handen opent,
ons laat voelen
warmte en mildheid,
afstand en verharding,
ons laat geven,
goedheid en nabijheid,
ons laat ontvangen,
mensen van goede wil

Gezegend Jij,
die onze harten opent
ons laat raken door
eenvoud en broosheid,
vriendschap en liefde
ons aanspreekt door
Jezus, kind van jou
mens onder mensen,
en ons voorging,
met de hemel op weg,
opdat niemand verloren zou gaan.

In de avond voor zijn sterven,
nam hij brood in zijn handen,
sprak zijn dank uit naar Jou,
brak het en deelde het aan zijn vrienden
met de woorden:
dit is mijn leven,
gebroken voor jullie,
deel en eet dit met elkaar,
telkens opnieuw,
breng zo de hemel
bij de mensen.

Zo nam hij ook de wijn,
gaf die door en zei daarbij:
dit is mijn liefde,
tot vreugde van iedereen,
drink samen uit deze beker,
als vrienden aan èèn tafel.
Blijf dit doen,
als levende herinnering aan mij.

Zo willen wij op weg gaan,
in zijn Geest,
zo willen wij bidden,
met woorden die Hij ons gegeven heeft.

ONZE VADER
VREDESWENS
VREDESLIED   Zuster broeder vrede voor jou  3x
BROOD EN WIJN
LIED eet en drink van brood en wijn

GEBED
Dank voor dit gebaar van breken en delen.
Een klein gebaar dat zorgt voor verbinding
tussen mensen, verder dan tijd en plaats.
Een groot gebaar dat staat
voor de verbinding met jou, barmhartige God.
In dit gebaar spreekt ons verlangen
gehoor te geven aan de stem die ons roept
jouw stem, de roep van Jezus
dat dit brood en deze wij ons mag
helpen woorden waar te maken.

MEDEDELINGEN

SLOTGEDACHTE
Geef nooit op.
Wat er ook aan de hand is,
geef nooit op.
Ontwikkel je hart.
Er wordt te veel energie besteed
aan het ontwikkelen van het verstand in plaats van aan ons hart
Wees meelevend,
niet alleen voor je vrienden, maar voor iedereen.
Wees mededogend.
Werk aan vrede in je land en in de wereld.
En nogmaals zeg ik: geef nooit op.
Wat er ook gebeurt, wat er ook aan de hand is om je heen:
geef nooit op.
Dalai Lama

ZEGENWENS
Gezegend je oren
dat zij de stem mogen horen
die je de weg wijst naar de toekomst
Gezegend je ogen
dat zij in ieder mens
het verhaal van God met mensen mogen zien
Gezegend je handen
dat zij liefde mogen ontvangen en doorgeven
Laat ons zo gaan van hier
als mensen van de weg
als mensen die gaan in de naam van de Eeuwige
Die noemen, vader/moeder, zoon en heilige geest.

SLOTLIED Zolang wij ademhalen