Winterstilte

SAN SALVATORGEMEENSCHAP
DATUM  25 februari 2024 |  Theo Hofland

THEMAVIERING  – (Winter)Stilte

Openingslied: Stilte nu….

Welkom

Stilte…..hebt u gemerkt wat dat ongrijpbare met u doet al bij binnenkomst? Vandaag proberen we zoveel mogelijk stil te zijn. Zo veel mogelijk, want soms hebben we woorden nodig, omdat we niet anders kunnen. Stilte met een extra aanvulling vandaag: Winter. Winterstilte. Wij moderne mensen leven niet meer zo met de seizoenen zoals vroeger. En dat is jammer want juist de winter heeft iets speciaals. Ik weet niet hoe het u vergaat maar ik heb het gevoel alsof het in de wintertijd stiller is. Met het afsterven van de natuur, sterven wij mensen ook een beetje. We voelen ons moe, somber, missen het licht en het liefst zouden we ons als zoogdieren willen terugtrekken in een winterslaap. En dat doen we ook een beetje. Dat verlangen om je terug te trekken in de  geborgenheid van je eigen huis wordt sterker, zeker als het guur, kletsnat, of gaat vriezen of sneeuwen. Dan zijn de straten leeg en wordt het  stiller tussen de mensen.

Maar dat terugtrekken in onze eigen cocon geeft ook kansen. Want na de zomer met zijn lange heldere licht en lange dagen, zijn levendigheid en altijd maar bezig zijn, worden we heel langzaam een tijd ingevoerd van donkerte, van doodsheid, van stilte en naar binnen gekeerd zijn. Het actieve leven maakt plaats voor het contemplatieve leven, tenminste als we onszelf daartoe de ruimte geven.

Laten we ons vandaag plaatsen in de ruimte en stilte van God en luisteren naar de kracht van zijn zachte bries, naar de mogelijkheden van Zijn Woord. Voor die nieuwe mens, die we hier iedere week zoeken, die nieuwe mens die wil opstaan en ik wil zijn. Stilte nu… zodat wij in de ruimte van de Eeuwige mogen komen en de Eeuwige in ons.  Hem of haar die we mogen noemen Vader/ Moeder, Zoon en Heilige Geest.

Stilte

Gebed

Gij Eeuwige, moeder, vader, kind in ons.
Vandaag proberen wij ons
in stilte tot u te wenden.
Willen we proberen de
woorden, de gedachten
die altijd aanwezig zijn
in ons hoofd,
stil te zetten.

Kijk naar ons vandaag
en neem ons aan
zoals wij zijn
in ons vallen en opstaan.

Beziel ons in uw stilte,
Mag uw naam daarbij
Onze hulp zijn. Amen

Lied: Mag uw naam onze hulp zijn

Stilte

We lezen uit het boek Koningen

De Heer zei tegen Elia: ‘Kom naar buiten, ga op de berg staan om mij te ontmoeten.’ Toen kwam de Heer voorbij. Het begon met een zware storm. Het waaide zo hard dat de berg begon te schudden en de rotsen open scheurden. Maar de Heer was niet in de storm. Na de storm kwam er een aardbeving. Maar daarin was de Heer ook niet. Na de aardbeving kwam er een vuur, maar de Heer was ook niet in het vuur. Na het vuur klonk er alleen het zachte suizen van de stilte. Toen Elia dat hoorde, deed hij zijn mantel voor zijn gezicht. Hij liep naar buiten en ging voor de opening van de grot staan. Daar hoorde hij een stem die zei: ‘Waarom ben je hier, Elia?’

Lied: Gij zijt de lucht om mij heen

Enkele fragmenten uit de Evangeliën

– In die tijd bracht de Geest Jezus naar de woestijn. Daar zou de duivel proberen om Jezus te laten zondigen. Veertig dagen en nachten was Jezus alleen in de woestijn zonder iets te eten.
Kort daarna ging Jezus naar een berg om tot God te bidden. Hij bleef er de hele nacht.
– Toen Jezus hoorde wat er gebeurd was, vertrok hij. Hij ging met de boot naar een stille plek om alleen te zijn.
– Ze wilden hem meenemen om hem koning te maken. Jezus wist dat, en daarom liep hij weg. Hij ging de berg weer op, alleen.
– Overdag gaf Jezus uitleg over God in de tempel. En ’s nachts sliep hij alleen buiten de stad, op de Olijfberg.

Lied: Het licht is kalm

Overweging

‘Toen Elia dat hoorde, deed hij zijn mantel voor zijn gezicht’. Een simpel gebaar maar met diepe betekenis. In het Jodendom is het een teken van nederigheid en aanbidding voor God. Elia verwacht en ik denk ook wij in ons aloude beeld van de Almachtige God, dat God wel aanwezig zal zijn in de wind, de aardbeving of het vuur. Maar juist daarin is God niet te vinden. Pas, als je oren hebt om te horen, verschijnt hij in de zachte bries daarna, in de fluistering. Dit is geen God die zich laat vinden in kracht en geweld. Nee, in de zachte stilte is Hij aanwezig. Elia gaat als een verslagen man naar de berg Horeb zo staat te lezen, klaar om de handdoek in de ring te gooien. Maar op die plek is het stil en dan gebeurt er iets wonderbaarlijks. Hij hoort de fluistering van Gods Geest, en krijgt daardoor, zowel letterlijk als figuurlijk de Geest. Hij wordt een nieuwe mens door de kracht die hij ontvangt. In een wonderbaarlijke stilte wordt hem Houvast gegeven en zegt God tegen hem: ‘Hou vol, want ik ga nog veel meer van je vragen’. En Elia gaat verder, hij weet wat hij moet doen.

Datzelfde zien we ook in in de fragmenten uit de evangeliën die we vandaag hoorden. Momenten uit het leven van Jezus wanneer Hij een belangrijke beslissing moet nemen of voor een belangrijke opdracht staat. Bijv. bij het begin van zijn missie in de woestijn of voordat hij zijn 12 leerlingen gaat kiezen.  Het moment dat hij een grote menigte moet gaan voeden. En op het meest moeilijke moment van zijn leven in de hof van Getsemane voordat hij gekruisigd wordt. Op al deze ingrijpende momenten heeft Jezus de behoefte om zich terug te trekken in de stilte en net zoals Elia krijgt hij de Geest. Wordt hem kracht aangereikt waaraan hij zich kan vasthouden. Houvast om verder te gaan, hoe moeilijk dat ook is.

Het zijn inspirerende verhalen waarin de Bijbel ons laat zien wat er in de stilte te vinden is. Maar in onze moderne tijd lijkt die boodschap moeilijk door te komen. Trouwens ook bij Elia duurt het even voordat hij het doorheeft. Hij gaat in eerste instantie ook af op het natuurgeweld waarin hij God denkt te vinden. Stilte blijkt voor hem ook een moeilijk te doorgronden gegeven. En geldt dat ook niet voor ons? Hoe ervaren wij stilte? Zijn wij daarvoor niet doof geworden door al dat geweld van onze omgeving en maatschappij? Ons jachten en jagen. We leven in een wereld waar we stilte nog nauwelijks tegen komen.  In warenhuizen, in winkels, in restaurants, cafés,  altijd staat er wel ergens muziek aan, soms op de achtergrond, soms op de voorgrond. En hoe is het bij u thuis? Hoe stil is het daar? De bliepjes, de X-jes, de instagrammetjes, de faceboekjes noem maar op, kortom de schallende bombarie van de snelle wereld en dan hebben we het nog niet over TV of radio. Hoe lang is het geleden dat het thuis stil was, dat je stil stond bij elkaar, dat je elkaar in de ogen hebt gekeken in plaats van naar het scherm. Misschien zit er diep in ons wel een bepaalde angst voor die oorverdovende stilte. Ons innerlijke kind dat altijd het licht aan moet hebben, altijd geluid. Stilte kan immers ook confronteren en van alles oproepen waarop je niet zit te wachten. Die stilte opvullen is dan een makkelijke keuze. En dat doen we dan ook volop. Zeker in de wintertijd waar we veel binnen zitten. Dat seizoen waarop eigenlijk niemand zit te wachten en die ons soms bijna ongemerkt  het zwijgen oplegt. Waarbij gezegd moet worden dat dat zwijgen bij lange na nog geen stilte is, omdat er nog zoveel in ons hoofd omgaat. Het geweld van onze gedachten die nooit stil staan. Elia leert met veel moeite door dat geweld heen te luisteren en vindt daar diep in die gewelds-kern, diep in het oog van die orkaan aan gedachten, rust en stilte. En die geven hem kracht en houvast.  Zoals Jezus dat vindt door zich terug te trekken uit de hectische wereld van beslissingen en verantwoordelijkheden. Even stil-staan. Wat houdt ons tegen? Als we moeten cocoonen is de winter de ideale tijd om een moment te nemen om stil te staan. Ieder seizoen heeft zijn eigen kracht dat wist de oude mens. En diep van binnen weten wij dat ook als we ons her-bronnen. Want we weten allang dat we door naar onszelf te luisteren, in de stilte van ons diepste wezen kunnen doordringen en dat we dan in staat zijn om onszelf te helen, te genezen en houvast te vinden voor het leven op zich. Noem het de stille kracht van je eigen zelf, noem het de stille kracht van God. Wintertijd, voorbereidingstijd van nieuw leven. Nieuwe knoppen in stilte laten groeien, zodat je in de lente jouw bladerpracht kan laten zien aan iedereen die je draagt, een jaarring rijker. Boomtoppen die naar elkaar groeien. Is het dat niet wat we hier samen iedere week doen? In stilte met elkaar delen wat onzegbaar en onhoorbaar is wat ons als voedsel dient om aan vast te houden.

COLLECTE  na de COMMUNIE UITREIKING!

Stilte > Fluitsolo

Voorbeden: Lied O Lord hear my prayer

Laten we bidden om stilte in onszelf. Dat we luisterend open mogen staan voor de rijkdom van de stilte zonder angst. Opdat we het schreeuwerige van onze maatschappij  buiten sluiten en de energie gebruiken om dichter bij de bron van onszelf en de Eeuwige te komen. (rust)

Bidden wij om stilte in onze eigen gemeenschap. Dat we in de vele woorden die wij gebruiken ruimte mogen scheppen voor het luisteren. Dat we in dat luisteren de pijn en het verdriet, de eenzaamheid en de leegte mogen blijven horen van anderen en dat we elkaar daarin dragen. Gedenken wij in dat opzicht met name de intenties die ons vandaag zijn aangereikt: …. mogen zij zijn opgenomen in de stilte van de Eeuwige. (rust)

Bidden wij om stilte voor de wereld. Dat het gebulder van het geweld en haatdragende woorden in zoveel landen, moge verstommen. Dat leiders in het vacuüm van de stilte tot inzicht mogen komen. Dat zij inzien dat geweld nooit een oplossing is, zodat mensen elkaar weer zonder vooroordelen mogen zien als mensen, ongeacht nationaliteit, ras, gender of geaardheid.

Tafelgebed

Gij, Eeuwige, die in de stilte soms wanhopig naar ons zoekt, zoals wij naar u zoeken. Met ons hoofd vol met woorden en gedachten zijn wij zoekende in tastende woorden en peilloze stilte. Zo staan wij  in de lange rij van al die mensen die ons zijn voorgegaan en die op u hun hoop hadden gericht. Immers wij weten dat Gij een God van mensen zijt. Dat is ons voorgeleefd in Jezus uw Zoon,  wiens weg wij willen volgen. Omdat wij weten dat Zijn weg leidt tot een maatschappij waar vrede en gerechtigheid hand in hand gaan en waar het goed leven is voor iedereen.

Geïnspireerd door deze boodschap komen wij hier samen en doen datgene wat hij deed op die laatste avond toen hij het brood in zijn handen nam het brak ( ) en zei:

‘Dit is het brood dat gebroken moet worden als voedsel voor velen. Denk daarbij aan de velen die in deze wereld gebroken worden in mijn naam’.
´Zo nam Hij ook de beker en zei: ‘Deze beker staat symbool voor het bloed dat vergoten wordt om anderen te laten leven. Als ultiem offer voor bevrijding en vrede en hoop op een betere wereld’.

 In deze overwinning van brood en wijn en de Geest die ons daarin gegeven wordt, willen we bidden met de woorden die Jezus ons zelf gegeven heeft.

Onze Vader

vredeswens

Daar waar vriendschap is en liefde, daar is God in ons midden, daar leven mensen in vrede met elkaar. Bidden wij dat wij zulke mensen zijn, die de weg van vrede gaan en laten we dat zien door elkaar vrede toe te wensen.

Communie

Lied: Dona nobis pacem Domine

Slotgedachte van Giannina Wedde

Alles is stilte

De stilte is mijn toevlucht.
Zij is de plek die mij borgt
en de weidsheid die mij bevrijdt.
Zij ontvangt mij zonder vragen,
zonder twijfel en zonder oordeel,
en maakt ruimte voor wie ik ben.

Een gelijkblijvende ademstroom is zij
waarop ik mijn adem leggen mag,
totdat hij in een bijna vergeten diepte wegzakt.
Zij is de schaal die alles ontvangt
en de volheid die alles geeft.
Uit haar ontstaat leven.

Ik ga bij haar naar binnen
als in een heilig huis.
En zij woelt mij talloze keren om.
Zij opent voor mij
alle vensters en deuren naar de wereld.
En wist alle grenzen
tussen haar en mij uit.

Hoor je, blaast ze met haar stilte-adem.
Alles is stil.
Alles is stilte.
Maar pas dan
als jij stil bent.

Stilte

Zegen

Moge de stilte ons deze week begeleiden.
Dat zij ons mag verstillen en open doen staan voor de wonderlijke wereld van onszelf en het Eeuwige.
Dat we ons mogen afstemmen op Zijn stem, op zijn stilte, om sterk te blijven
en te weten dat we niet alleen zijn en dat we altijd mogen rusten en open gaan in de palm van Gods hand.
Moge de Eeuwige ons zo raken als we wachten en geduldig zijn.
Hem/Haar die wij mogen noemen Moeder/Vader, Zoon en Heilige Geest.

Slotlied: Gij wacht op ons