Ik geloof in compassie, ik geloof in begrip

6 & 7 maart 2021
Voorganger Corrie Dansen
m.m.v. lectoren: Toon van Mierlo en Marga van de Koevering

U kunt deze viering volgen via het YouTubekanaal van de San Salvator. Dat kunt u vinden via de volgende link: https://www.youtube.com/channel/UCgKq1QU2z2Iy48gT9lQ5UyQ .  De viering wordt daar in de loop van zaterdag op gepubliceerd.  U kunt dan de viering van dit weekend aanklikken. De link en de youtubeviering zijn natuurlijk ook te vinden op www.sansalvatorgemeenschap.nl bij de tekst van de viering. Wij wensen u een mooie viering toe.
                                                                                                                                  
Muziek

Daarop ging de heiden naar Hillel en vroeg hem: ‘Kunt u mij de hele Torah leren terwijl ik op één been sta?’ ‘Wat je wilt dat jezelf niet overkomt, doe dat ook een ander niet aan,’ antwoordde Hillel.

Muziek

Welkom
Lieve mensen, van binnen of buiten de San Salvatorgeloofsgemeenschap, welkom bij deze viering. Lezend, luisteren, zingend, biddend, hoe je ook meedoet, wees welkom en voel je uitgenodigd mee te doen. We zijn blij dat je er bent. Vandaag is het de derde viering in de vastentijd. Een periode van inkeer en bezinning op wat er echt toe doet in ons leven. Een periode waarin we stil staan bij de vraag “wat houdt mij in leven en wat zet mij op dood spoor”. We onderzoeken deze vragen vandaag aan de hand van het thema “ik geloof in compassie, ik geloof in begrip”, regels uit het lied van Jeroen van Merwijk  “Ik geloof”. Worden we stil, laten we nog aanwezige onrust loslaten en zoeken we rust en stilte in onszelf.

Openingsgebed
God, Jij Eeuwige, Onnoembare, ben ook vandaag in ons midden. Mogen wij Jouw woord horen en ons verbonden weten met Jouw liefde en geborgenheid. Mag Jouw nabijheid ons dragen en ons moed geven.

Acclamatie: Luister Heer, ontferm u over ons
We luisteren en lezen vandaag twee verhalen uit de Bijbel. Toon van Mierlo zal het verhaal uit Exodus lezen over de tien woorden, straks leest Marga van de Koevering voor ons het verhaal uit Johannes over Jezus en de tempel die een marktplaats geworden is.

We lezen  Exodus 20, 1-17
God gaf de Israëlieten de volgende belangrijke regels. Hij zei:
²‘Ik ben de Heer, jullie God. Ik heb jullie uit Egypte weggehaald, en bevrijd uit de slavernij.
³Vereer geen andere goden. Vereer alleen mij.
⁴Maak geen beeld van een mens, of van een dier dat in de lucht, op het land of in het water leeft. ⁵Je mag geen beelden vereren of ervoor knielen. Want ik, de Heer, ben jullie God. Ik wil niet dat jullie andere goden dienen.
Als iemand mij ontrouw is en andere goden gaat dienen, zal ik hem straffen. Dan straf ik hem en ook zijn nakomelingen, tot en met de vierde generatie. ⁶Maar als iemand mij liefheeft en zich aan mijn regels houdt, zal ik goed voor hem zijn. Ik zal ook goed zijn voor zijn nakomelingen, zelfs voor de duizendste generatie.
⁷Spreek mijn naam niet zomaar uit, zonder nadenken. Als iemand dat toch doet, zal ik hem straffen.
⁸Vier de sabbat, want dat is een bijzondere dag. ⁹Zes dagen mogen jullie werken en bezig zijn met alles wat je moet doen. ¹⁰Maar de zevende dag is een dag die voor mij bestemd is. Dan mag je niet werken. Ook je zoon, je dochter, je slaaf en je slavin mogen niet werken. Je dieren mogen niet voor je werken. En ook de vreemdelingen die in jullie steden wonen, mogen niet werken. ¹¹Ik heb in zes dagen de hemel en de aarde gemaakt, en de zee met alles wat daar leeft. Maar ik rustte op de zevende dag. Daarom heb ik de zevende dag gezegend. Ik heb er een heilige dag van gemaakt.
¹²Heb respect voor je vader en je moeder. Dan zul je lang leven in het land dat ik je zal geven.
¹³Vermoord niemand.
¹⁴Ga niet vreemd.
¹⁵Steel niet.
¹⁶Vertel bij de rechter geen leugens over iemand.
¹⁷Verlang niet naar iets dat van een ander is. Blijf af van zijn huis, zijn vrouw, zijn slaaf of slavin, zijn koe of zijn ezel, en van al zijn bezit.’

Overdenking
Daar, op en bij de berg Sinaï is iets bijzonders gebeurd. God en het volk Israël sluiten een verbond. God, die het volk uit de slavernij heeft bevrijd, geeft hen tien woorden, tien spelregels die hen zullen helpen en ondersteunen om een vreedzame samenleving op te bouwen. Een samenleving waar recht gaat boven macht. Een verbond waar heel het volk, mannen, vrouwen en kinderen, ongeacht hun maatschappelijke positie, bij betrokken wordt en mee in kan stemmen. Het zijn woorden die de nadruk leggen op het heel laten van het leven, van de ander. Het ontroert me dat deze woorden, zo’n drieduizend jaar geleden opgeschreven, nog steeds als wijze, waardevolle en wezenlijke richtlijnen herkend worden en dat ook wij gevraagd worden daarmee in te stemmen, dat het verbond ook ons geldt.

Acclamatie: Wek mijn zachtheid weer
Geef mij terug de ogen van een kind.
Dat ik zie wat is.
En mij toevertrouw.
En het licht niet haat.

We lezen Johannes 2, 13 – 25
¹³Vlak voor het Joodse Paasfeest ging Jezus naar Jeruzalem. ¹⁴In de tempel zag hij handelaars die geld wisselden en mensen die koeien, schapen en duiven verkochten.
¹⁵Toen maakte Jezus van een stuk touw een zweep, en daarmee begon hij iedereen weg te jagen. Alle koeien en schapen jaagde hij de tempel uit. Hij gooide de tafels van de handelaars omver, zodat al het geld op de grond viel. ¹⁶En hij riep tegen de duivenverkopers: ‘Weg met die duiven! Jullie maken een markt van het huis van mijn Vader!’ ¹⁷De leerlingen herinnerden zich wat er in de heilige boeken staat: «Mijn liefde voor uw tempel is groot, ik kan aan niets anders denken.» Ze begrepen dat die woorden over Jezus gingen.
¹⁸Toen zeiden de Joodse leiders tegen Jezus: ‘Kunt u met een teken bewijzen dat u dit soort dingen mag doen?’ ¹⁹Jezus antwoordde: ‘Breek deze tempel maar af. Dan zal ik hem binnen drie dagen weer opbouwen.’ ²⁰De leiders zeiden: ‘De bouw van deze tempel heeft 46 jaar geduurd! En u denkt dat u hem binnen drie dagen kunt opbouwen?’ ²¹Maar met de tempel bedoelde Jezus zijn eigen lichaam. ²²Later, toen Jezus was opgestaan uit de dood, herinnerden de leerlingen zich wat Jezus gezegd had. En ze geloofden zijn woorden, en wat de heilige boeken over hem zeggen. ²³Jezus bleef in Jeruzalem om het Joodse Paasfeest te vieren. Veel mensen gingen in hem geloven toen ze zijn wonderen zagen. ²⁴Maar Jezus had geen vertrouwen in hen, omdat hij hen allemaal kende. ²⁵Niemand hoefde hem iets over hen te vertellen. Want hij wist precies hoe mensen van binnen zijn.

Lied: Delf mijn gezicht op
Delf mijn gezicht op, maak mij mooi.
Wie mij ontmaskert zal mij vinden.
Ik heb gezichten, meer dan twee,
ogen die tasten in den blinde, harten aan angst voor angst ten prooi.
Delf mijn gezicht op, maak mij mooi.

Delf mijn gezicht op, maak mij mooi.
Wie wordt ontmaskerd, wordt gevonden,
en zal zichzelf opnieuw verstaan,
En leven bloot en onomwonden
Aan niets en niemand meer ten prooi
Delf mijn gezicht op, maak mij mooi.

Overdenking
Het verbond van God en Israël is een wederkerig verbond. Ook God heeft mensen nodig. Wat zou hij zonder mensen moeten, zonder ons. Jonathan Sacks, die tijdens zijn leven Opperrabbijn van Groot-Brittannië was zegt het zo: “wij zijn Gods enige Ander”. God heeft ons nodig om te bereiken wat hij alleen niet bereiken kan, namelijk een wereld die goed is voor iedereen. Het vraagt van ons dat we daarvoor verantwoordelijkheid nemen. Dat we net als Mozes en Jezus opkomen voor gerechtigheid (ongeacht wie het betreft). Of het nou een man of een vrouw betreft; een slaaf of een vrij iemand, een vreemdeling of een landgenoot. Dat we bereid zijn op te staan en risico’s te nemen. Zoals Jezus deed toen hij de tempel leeg veegde. Tot in z’n tenen woedend over wat er gebeurde, het ontheiligen van de plaats die symbool staat voor de aanwezigheid van God, die symbool staat voor de heiligheid van leven. Het gaat hier om menselijkheid, respect voor de natuur en het voortbestaan van de aarde. Jezus woede richt zich op de institutie van het priesterschap, zoals wij in onze dagen niet alleen de kerk, maar ook andere instituties kunnen bevragen op het integer omgaan met ieder leven. Als bij toepassing van wetten, ideologieën en principes uit het oog verloren wordt wat er aan negatiefs wordt aangericht, geschiedt er geen gerechtigheid meer. Ik moest denken aan de wet, die onlangs is aangenomen, die rechters verbiedt in bepaalde situaties taakstraffen op te leggen. En aan de scheve verdeling van het coronavaccin over de rijkere en armere landen. Of het gebruik van het woord “tuig” en niet de bereidheid tonen ook achterliggende oorzaken van vernielzuchtig gedrag te willen onderzoeken. Mij raakte in dit verband de regel uit het lied van Jeroen van Merkwijk: “ Ik geloof in compassie, ik geloof in begrip”. Meevoelen met de ander; herkennen dat die ander, net als wijzelf zijn, kwetsbaar is; het perspectief van de ander begrijpen.
Compassie, begrip.
Compassie betreft alles en iedereen, ook onszelf. Je vóelt het niet alleen, je dóet compassie. Je handelen is erop gericht de pijn van de ander weg te nemen, daar een bijdrage aan te leveren. Compassie kunnen we oefenen. Karen Armstrong, die een wereldwijde beweging van compassie in gang heeft gezet, noemt mildheid, humor en erkenning van je eigen beperkingen als een oefenstap. En zoals het verhaal over rabbi Hillel zegt: Daarop ging de heiden naar Hillel en vroeg hem: ‘Kunt u mij de hele Torah leren terwijl ik op één been sta?’ ‘Wat je wilt dat jezelf niet overkomt, doe dat ook een ander niet aan,’ antwoordde Hillel, ‘dat is de hele Torah en de rest is commentaar. Ga heen en leer’.”

Geloofslied: Deze woorden aan jou opgedragen
Deze woorden aan jou opgedragen
hier en heden prent ze in je hart
berg ze in het binnenst van je ziel
leer ze aan je kinderen
Herhaal ze, thuis en onderweg, waar je ook bent
als je slapen gaat en als je opstaat
deze woorden aan jou toevertrouwd.
Bind ze als een teken aan je hand
draag ze om je voorhoofd als een snoer
ter gedachtenis vlak op je ogen,
Grif ze in de stijlen van je deur
schrijf ze in de palmen van je hand.
Dat vermeerderen je levensdagen
en de dagen van je zoons en dochters,
dat je bloeien zult en niet verwelken,
bomen aan de bron. Hoor Israël.

Voorbeden
Eeuwige, Onnoembare, God,
Wij vragen Jou, help ons ons af te stemmen op Jouw visioen van gerechtigheid;
Dat wij onze eigen kwetsbaarheid met compassie omarmen en weten dat Jij kwetsbaar bent in ons.
Mag ons hart opengaan, mogen onze ogen zien, onze oren horen, onze handen doen wat Jij van ons vraagt.

Eeuwige, Onnoembare, God,
Wij verlangen naar een overheid die recht en regels hand in hand wil laten gaan met compassie. Wij denken aan de mensen die zo hard door corona worden getroffen; aan de mensen die vermalen raken door wantrouwen en de letter van de wet; aan de mensen in armoede.
Mogen wij naar ons beste kunnen een positieve bijdrage leveren.

Eeuwige, Onnoembare, God,
Wij verlangen naar een wereld waarin niet macht, maar recht en compassie richtsnoer voor handelen zijn. We denken vandaag aan de mensen in niet-westerse landen, aan mensen in armoede, aan mensen die onevenredig getroffen worden door de coronapandemie en de economische gevolgen daarvan. We denken aan de aarde, die uitgeput raakt en onze nakomelingen niet meer kan voeden. Dat wij naar vermogen een bijdrage leveren tot verandering.

Eeuwige, Onnoembare, God,
We denken aan onze zieken en vragen Jou hen nabij te zijn. We denken aan de mensen die we blijvend moeten missen en die voortleven in ons hart. Mogen zij geborgen zijn in Jouw licht.

Acclamatie: Bij u is de bron van het leven en in uw licht zien wij het licht

Bidden we met de woorden ons door onze voorouders overgeleverd:
Onze Vader die in de hemel zijt Uw naam worde geheiligd.
Uw rijk kome.
Uw wil geschiede op aarde zoals in de hemel.
Geef ons heden ons dagelijks brood.
En vergeef ons onze schuld,
zoals wij ook aan anderen hun schuld
vergeven.
En leid ons niet in bekoring,
maar verlos ons van het kwade.
Amen.

Slotgedachte
De koetjes en de kalfjes
achter ons gelaten
etiketten losgeweekt
oordelen opgeschort
mededelingen opgeborgen
dooddoeners ingeslikt
dikke huid afgestroopt

sparen wij een ruimte uit
in de tijd

om elkaar tevoorschijn te luisteren
om te zien hoe het voelt
om naar verbond te zoeken
om elkaar te bestemmen

te bevroeden
het geheim dat wij zijn.

Uit Hans Waegemakers: Onder de huid

Zegen
Mag de geest van compassie ons vergezellen op onze levenstocht, compassie met de aarde en alles en allen die haar bewonen. Vragen wij daartoe de zegen van elkaar en van die wij noemen Vader, Moeder, Zoon en Goede Geest.

Een fijne week toegewenst!

Slotlied: Om warmte gaan we een leven
Om warmte gaan wij een leven,
gaan wij over de zee,
vliegen wij langs de hemel
om iemand gaan wij een leven
met licht en met donker mee.
Vogeltje van de bergen,
waar gaat de tocht naar toe?
Om warmte wil ik zwerven
en komen naar iemand toe.

Om zachtheid gaan wij een leven,
gaan wij onder de nacht,
kruipen wij onder de hemel,
om woorden gaan wij een leven
om lachen en zoenen zacht.
Mensje daar in de verte,
waar snelt je voetstap heen?
Waar zachtheid is te vinden,
daar snellen mijn voeten heen.

Om liefde gaan wij een leven,
sterven wij dood na dood.
Wagen de verste wegen
om jou, op hoop van zegen
mijn liefde, mijn reisgenoot.
Dalen van zwarte aarde,
bergen van hemelsblauw,
om alles ga ik dit leven,
om alles of niets met jou
+++

Op dit moment missen wij de collecte als inkomstenbron.  U kunt de San Salvator blijven steunen door een bedrag over te maken op NL96 INGB 0006 0407 13 van San Salvator in Beweging.

Blijf vertrouwen, houd moed en let een beetje op elkaar
www.sansalvatorgemeenschap.nl

Het lied Ik geloof van Jeroen van Merwijk is de rode draad tijdens onze vieringen in de veertigdagentijd.  Vandaag 3 maart bereikte ons het bericht dat Jeroen van Merwijk is overleden. Mooie muziek en kunstwerken blijven aan hem herinneren.

U kunt het lied Ik geloof beluisteren kan via https://youtu.be/NepUdkEvpd8
+++

Vastenactie
In de vasten van 2021 willen we geld inzamelen voor de gevolgen van de coronacrisis in andere delen van de wereld. In Nederland voelen we allemaal wat de gevolgen zijn van de coronamaatregelen voor ons dagelijks leven. Gelukkig hebben wij allemaal een dak boven ons hoofd, goede zorg, manieren om met elkaar in contact te blijven en is onze overheid rijk genoeg om vaccins in te kopen. Stel nu eens dat we dat niet hadden? Door verplichte lockdowns in Afrika, Azië en Latijns-Amerika door het coronavirus moeten mensen thuisblijven en mogen ze zich niet verplaatsen. De meeste mensen kunnen dus niet naar hun werk en voor veel van hen betekent dat ook dat ze minder of geen inkomen ontvangen. Ook de medische zorg staat onder druk door de maatregelen.

Zullen wij als San Salvator mensen in ontwikkelingslanden een handje helpen? Dat kan door een financiële bijdrage over te maken op rekeningnummer NL96 INGB 0006 0407 13 van ‘San Salvator in Beweging’ onder vermelding van Vasten 2021.
+++