Vieringen

Witte donderdag: LEEFTOCHT

14 april | Witte Donderdag
Leeftocht
Voorbereiding  Corrie Dansen, Maria van den Dungen, Franneke Hoeks  Lector Frans Langemeijer
Cantor Gerard van de Weijer | Piano Joost Boekhoven |  Fluit Maria Werner

De tafel is gedekt. Brood, wijn. Water en doeken. Alles staat klaar. Een feestmaal, om te gedenken. Die allerlaatste avond. Jezus met zijn vrienden bij elkaar in Jeruzalem om de uittocht uit Egypte te vieren. Een feestelijke avond met verhalen van bevrijding.
En toch? Er hangt iets in de lucht. Anders dan andere jaren. De stemming is gespannen.  Net als in de nacht dat het Joodse volk Egypte ontvluchtte.

Gebed
Eeuwige, Jij die met ons meetrekt door tijd en ruimte,
ongekend en onbegrensd Jij.
Ben Jij? Hier?
Ben jij met hen die in de verdrukking zijn?
Toen? Nu?
Geef ons vertrouwen
Maak ons zacht
Doe ons leven.
Amen
Acclamatie Herschep ons hart

Licht tegen de verdrukking in
– Licht tegen de verdrukking in. Waar macht over grenzen gaat, vallen slachtoffers. In deze dagen wordt letterlijk over grenzen gegaan.
Met compassie noemen we de slachtoffers in Oekraïne, de doden en de levenden.
– Licht tegen de verdrukking in. Vluchtelingen, aan de grenzen van Europa, die alles achterlieten hopend op veiligheid of een beter leven.
– Licht tegen de verdrukking in. Macht die gebruikt wordt voor het eigen gewin, waardoor wereldwijd mensen hun grond kwijtraken en zo hun middel van bestaan verliezen. Onze bijdrage aan de vastenactie kan hen helpen.
– Licht tegen de verdrukking in. Voor onze aarde, die leeggeplunderd wordt, de lucht en het water vervuild door het verlangen naar meer, steeds meer.
– Licht tegen de verdrukking in. In ons land hebben corona en het conflict om Oekraïne grote economische gevolgen: Iedereen zal er iets van merken. Door de inflatie dreigen mensen hun zaak of baan te verliezen. En jonge mensen kunnen geen woning krijgen en zo hun leven moeilijk vormgeven.
Maar dat is niets vergeleken met hoe de derde wereld getroffen wordt.
– Licht tegen de verdrukking in.  Onze gedachten zijn ook bij alle zieken en in het bijzonder zijn ze bij hen, die nu vechten voor hun leven.
– Licht tegen de verdrukking in. De onzekere tijd die we tegemoet gaan door de dreiging van oorlog en armoede maakt velen van ons angstig. Laten we elkaar daarom ook op het mooie dingen in ons leven wijzen, zodat het licht niet lijkt gedoofd.
Acclamatie Herschep ons hart

We lezen Exodus 12, 15-20
De Eeuwige zei tegen Mozes en Aäron, nog in Egypte: Eet dan zeven dagen lang ongedesemd brood, en verwijder meteen op de eerste dag alle zuurdesem uit jullie huizen; wie op een van die zeven dagen iets eet dat zuurdesem bevat, moet uit de gemeenschap van Israël gestoten worden. De eerste en zevende dag zijn heilige dagen die jullie samen moeten vieren. Die beide dagen mag er geen enkele bezigheid verricht worden, jullie mogen alleen het voedsel bereiden dat ieder nodig heeft. Dit voorschrift blijft voor altijd van kracht. Generatie na generatie moeten jullie het feest van het Ongedesemde brood vieren, omdat Ik jullie die dag, in groepen geordend, uit Egypte heb geleid. Van de avond van de veertiende dag van de eerste maand tot de avond van de eenentwintigste dag van die maand moeten jullie ongedesemd brood eten. Gedurende die zeven dagen mag er geen zuurdesem in jullie huizen te vinden zijn; iedereen die iets eet dat zuurdesem bevat, moet uit de gemeenschap van Israël gestoten worden, of het nu een vreemdeling is of een geboren Israëliet. Eet niets dat met zuurdesem bereid is; eet uitsluitend ongedesemd brood, waar jullie ook wonen.”’

Reflectie
…. Iedereen die iets eet dat zuurdesem bevat moet uit de gemeenschap van Israël worden verstoten…
Wie of wat sluit jij uit?

… de eerste en de zevende dag zijn heilige dagen die jullie samen moeten vieren….
Wat wil jij vieren? En met wie?

…omdat ik jullie die dag, in groepen geordend, uit Egypte hebt geleid….
Wat is voor jou een spoor van bevrijding?

… jullie mogen alleen het voedsel bereiden dat ieder nodig heeft….
Wat heb jij nodig om van te leven?

Stilte

Lied Als god ons thuisbrengt

We lezen Johannes 13 1-7
Het was kort voor het pesachfeest. Jezus wist dat zijn tijd gekomen was en dat Hij uit de wereld terug zou keren naar de Vader. Hij had de mensen die Hem in de wereld toebehoorden lief, en zijn liefde voor hen zou tot het uiterste gaan. Jezus en zijn leerlingen hielden een maaltijd.
De duivel had intussen Judas, de zoon van Simon Iskariot, ertoe aangezet om Jezus uit te leveren. Jezus, die wist dat de Vader Hem alle macht had gegeven en dat Hij van God was gekomen en weer naar God terug zou gaan, stond tijdens de maaltijd op. Hij legde zijn bovenkleed af, sloeg een linnen doek om en goot water in een waskom. Hij begon de voeten van zijn leerlingen te wassen, en droogde ze af met de doek die Hij omgeslagen had. Toen Hij bij Simon Petrus kwam, zei deze: ‘U wilt toch niet mijn voeten wassen, Heer?’ Jezus antwoordde: ‘Wat Ik doe, begrijp je nu nog niet, maar later zul je het wel begrijpen.’ ‘O nee,’ zei Petrus, ‘míjn voeten zult U niet wassen, nooit!’ Jezus zei: ‘Als Ik ze niet mag wassen, kun je niet bij Mij horen.’ ‘Dan niet alleen mijn voeten, Heer,’ antwoordde Simon Petrus, ‘maar ook mijn handen en mijn hoofd!’ Hierop zei Jezus: ‘Wie gebaad heeft hoeft alleen nog zijn voeten te wassen, hij is al helemaal rein. Jullie zijn dus rein – maar niet allemaal.’  Hij wist namelijk wie Hem zou uitleveren, daarom zei Hij dat ze niet allemaal rein waren. Toen Hij hun voeten gewassen had, deed Hij zijn bovenkleed aan en ging weer naar zijn plaats. ‘Begrijpen jullie wat Ik gedaan heb?’ vroeg Hij. ‘Jullie zeggen altijd “meester” en “Heer” tegen Mij, en terecht, want dat ben Ik ook. Als Ik, jullie Heer en jullie meester, je voeten gewassen heb, moet je ook elkaars voeten wassen. Ik heb een voorbeeld gegeven; wat Ik voor jullie heb gedaan, moeten jullie ook doen.
Stilte

Doen wat hij gedaan heeft.
Dat proberen.
Elke dag.
Dienstbaarheid.
Je kleed afleggen.
Door de knieën gaan.
Ik was jouw voeten, jouw handen.
Kun je het laten gebeuren?
Water over je handen
een doek die je handen droogt.
Een moment van overgave.
Kun je het laten gebeuren?

Lied Wek mijn zachtheid weer

We bidden
Rondom de zeven kaarsen spraken we onze gebeden uit voor wie nu in ballingschap zijn.
Hier is ruimte voor wat jou bezighoudt. Bidt in stilte voor wat jou bezighoudt, voor wie je lief zijn.

Stilte

Acclamatie Oh lord hear my prayer

Tafelgebed We lezen Lucas 22, 14-20
Toen het tijd was, ging Hij samen met de apostelen aanliggen voor de maaltijd. Hij zei tegen hen: ‘Ik heb er hevig naar verlangd dit pesachmaal met jullie te eten voor de tijd van mijn lijden aanbreekt. Want Ik zeg jullie: Ik zal geen pesachmaal meer eten totdat het zijn vervulling heeft gekregen in het koninkrijk van God.’ Hij nam een beker, sprak het dankgebed uit en zei: ‘Neem deze beker en geef hem aan elkaar door. Want Ik zeg jullie: vanaf nu zal Ik niet meer drinken van de vrucht van de wijnstok tot het koninkrijk van God gekomen is.’ En Hij nam een brood, sprak het dankgebed uit, brak het brood, deelde het uit en zei: ‘Dit is mijn lichaam, dat voor jullie gegeven wordt. Doe dit, telkens opnieuw, om Mij te gedenken.’ Zo nam Hij na de maaltijd ook de beker, en zei: ‘Deze beker, die voor jullie wordt uitgegoten, is het nieuwe verbond, dat door mijn bloed gesloten wordt.
Stilte
Onze Vader | Vredeswens

Lied: ubi caritas

Breken en delen
Brood en wijn als leeftocht
als voedsel voor de trektocht door het leven.
Zoals ooit die avond
waarop Jezus dankte voor brood en wijn.
In stukken gedeeld ging het brood rond.
Ook de beker met wijn ging van hand tot hand.
Zo deel ik, sprak hij. Mijn leven geef ik aan jullie.

Breken en delen

Blijf dit doen.
Heb elkaar lief.
Denk aan mij.

Tot besluit
Hij sprak:
Wat de vader mij heeft opgedragen
voer ik ook uit.
Kom laten we gaan.
 

Op naar Jeruzalem (viering voor groot en klein)

10 april 2022

Voorganger Franneke Hoeks
Lectoren Marga van de Koevering Maria Claessens

Koor Melodiek o.l.v. Hans Waegemakers
Piano Coby  Wageman
Fluit Maria Werner

Openingslied: Hier gaan we zingend de wereld te buiten

Welkom
We trekken vandaag naar Jeruzalem. We gaan terug in de tijd en luisteren naar verhalen over hoe Jezus met zijn vrienden op weg ging naar Jeruzalem. Ook de profeet Jesaja komt aan het woord. Marga van de Koevering en Maria Claessens lezen voor ons deze oude woorden, soms in een nieuw jasje gegoten.

Verhaal
Jezus en zijn vrienden zijn op weg naar de stad Jeruzalem om daar het paasfeest te gaan vieren. De vrienden praten over de koning die in Jeruzalem woont.  ‘Ik vind de koning van ons land net zo dom als vroeger koning farao in Egypte,’ zegt een van hen. Daar is iedereen het mee eens. ‘We hebben een andere koning nodig, een koning zoals Jezus,’ zegt een van de vrouwen.  ‘Zo is het!’ knikken de vrienden.
Verderop bij een huisje zien ze een ezel staan. Er is een vrouw aan het werk. ‘Mevrouw, mogen we uw ezel lenen? We zullen hem eerlijk terugbrengen.’ De vrouw kijkt Jezus aan ‘Het is goed’ zegt ze.  Haastig loopt ze naar binnen. Ze pakt haar mooie gekleurde sjaal die ze alleen op feestdagen draag.  ‘Er gaat iets bijzonders gebeuren,’ zegt de vrouw tegen haar man.  ‘Ik voel het gewoon.’ Ze rent achter Jezus en zijn vrienden aan.

Op weg naar Jeruzalem. Ook wij maken ons klaar om Jezus welkom te heten. We luisteren naar verhalen, we zingen, delen brood en wijn. Aan het einde van de viering is er jong groen dat we zegenen. Groene takken om het feest van de intocht luister bij te zetten. Groen om mee naar huis te nemen. Nu maken we het stil om ruimte te maken voor de stem van de eeuwige.

Gebed
Eeuwige, onnoembare
maak ons ontvankelijk
voor uw woord
maak ons tot mensen
die Jezus verwelkomen
doen ons leven in
Uw naam.

Acclamatie: Alles wacht op u vol hoop

Eerste lezing Jesaja 50 4-7
Gods dienaar zegt: ‘God, de Eeuwige, heeft mij een tong gegeven, waarmee ik goed kan spreken. Ik kan mensen die moe zijn, weer moed geven. En God heeft mij oren gegeven, waarmee ik altijd goed naar de mensen kan luisteren.
Ik heb me niet tegen Gods opdrachten verzet. Ik ben er niet voor weggelopen. Toen mijn vijanden mij pijn wilden doen, liet ik toe dat ze me op mijn rug sloegen. Toen ze mijn baard wilden uittrekken, heb ik mijn gezicht naar ze toe gekeerd. Toen ze me uitlachten en naar me spuugden, bleef ik ze aankijken. God, de Eeuwige, zal mij helpen. Dat weet ik. Daarom heb ik geen pijn, en daarom schaam ik me niet. Mijn vijanden kunnen op mijn gezicht geen pijn of schaamte zien.

Lied: Hoor mij wees niet doodse stilte

Tweede lezing Lucas 19, 29-40
Jezus en de leerlingen kwamen in de buurt van de dorpen Betfage en Betanië, bij de Olijfberg. Daar stuurde Jezus twee leerlingen vooruit. Hij zei tegen hen: ‘Ga naar dat dorp daar. Jullie zullen daar een jonge ezel zien, die vastgebonden staat. Er heeft nog nooit iemand op gereden. Maak hem los en breng hem hier. Misschien vraagt iemand: ‘Wat doen jullie daar?’ Dan moet je zeggen: ‘De Heer heeft deze ezel nodig.’’
De twee leerlingen gingen naar het dorp. Daar gebeurde alles precies zoals Jezus gezegd had. Toen de leerlingen de ezel losmaakten, vroegen de eigenaars: ‘Wat doen jullie daar?’ De leerlingen zeiden: ‘De Heer heeft deze ezel nodig.’
De leerlingen brachten de ezel bij Jezus. Ze legden hun jassen op de rug van de ezel, en lieten Jezus erop zitten. Andere leerlingen legden hun jas op de weg. Zo ging Jezus naar Jeruzalem. Toen hij van de Olijfberg begon af te dalen, werden al zijn leerlingen blij. Ze dankten God voor alle wonderen die ze gezien hadden. Ze juichten en riepen: ‘Leve de koning, de man die door God gestuurd is! Vrede in de hemel en alle eer aan God!’
Tussen de mensen stonden ook een paar farizeeën. Zij zeiden tegen Jezus: ‘Meester, zeg tegen uw leerlingen dat ze stil moeten zijn!’ Maar Jezus antwoordde: ‘Luister naar mijn woorden: Als mijn leerlingen stil zouden zijn, dan zouden de stenen gaan juichen en roepen!’

Acclamatie: Oren en ogen gaan open voor Jezus

Overweging
De intocht in Jeruzalem: een bekend verhaal. In alle vier de evangelies wordt dit verhaal verteld. Dat is bijzonder. Veel andere klassiekers hebben het niet bij alle vier de evangelisten gehaald. Vandaag klonk de versie van Lucas in onze kring. Lucas is wat soberder in zijn verhaal dan de andere evangelisten. De palmtakken ontbreken. De andere evangelisten vertellen over een grote mensenmenigte. Bij Lucas zijn alleen de leerlingen in beeld.
Dat is best bijzonder als wij ons proberen voor te stellen hoe de situatie op dat moment in Jeruzalem was. Pesach was hét Joodse feest. Een feest waarin bevrijding centraal stond. Dit feest werd gevierd in een bezette stad. Ik kan me zo voorstellen dat de machthebbers, de Romeinen, extra alert waren.  In deze Lucas versie verdwijnen de vrienden van Jezus niet in de menigte. Zij laten zich zien. Zij laten van zich horen.
Ons eerste verhaal van vandaag was een tekst uit Jesaja. De dienaar van de Eeuwige is hier aan het woord. Hij spreekt over wat hem te doen staat. Ik proef een diep besef van verbondenheid met God. Wat deze dienaar gekregen heeft, komt van God en moet worden ingezet ten dienste van anderen. Moed inspreken. Luisteren. Dat lijkt eenvoudig, maar in een adem zegt deze dienaar … ik heb mij niet verzet. Blijkbaar is dat spreken en luisteren niet iets van de automatische piloot. Het vraagt om een actieve houding. Het gaat niet alleen om horen maar ook om het durven luisteren naar wat diep in je binnenste resoneert.  En dan goede woorden spreken en het juiste doen. Vaak maakt dit een mens niet populair…en toch…. Ondanks beschimpingen, marteling wendt dienaar zijn gezicht naar wie hem pijn doen.  God, de Eeuwige zal mij helpen. Wat een vertrouwen! Om even stil van te worden.
Stil zijn de leerlingen in de Lucas versie van de intocht niet. Sterker nog ze spelen hier een actieve rol. Ze waren vaak passief, als toeschouwers aanwezig gij alles wat Jezus deed. Bij veel acties van Jezus zijn ze bezorgd of vol onbegrip. Ze schieten vaak in eerste instantie in de weerstand. Ze kijken wel maar zien niet. Ze horen wel maar voelen de woorden niet diep in zichzelf resoneren. Maar vandaag verandert er iets. Stel je voor dat je in een stad vol spanningen gaat lopen roepen dat Jezus de nieuwe koning is. Dat je hem als een leider binnen haalt. Dat is een daad van verzet. De leerlingen worden zichtbaar en daarmee ook kwetsbaar als mensen die Jezus volgen. Ze komen als het ware in de openbaarheid en schreeuwen van de daken dat zij in Jezus geloven. Dat is een moedige daad en misschien wel een keerpunt in leerling zijn. Ze komen in beweging en zetten zichzelf op het spel. Tot dit moment was Jezus volgen een persoonlijke keuze. In dit verhaal van Lucas krijgt die keuze een politieke en maatschappelijke lading. Juist omdat in deze Lucas versie de leerlingen niet opgaan in een grote anonieme massa laat zien dat de groep om Jezus iets gevaarlijks doet. Het is niet zomaar iets…. In een bezette stad, waar spanningen aan alle kanten voelbaar zijn, zo tegendraads zichtbaar zijn. En het dan ook nog van de daken schreeuwen. Jezus regelt de ezel, maar de mantels en het roepen van leuzen dat komt uit de koker van de groep leerlingen. Het lijkt wel alsof ze op dit moment kleur bekennen. Alsof de woorden, de daden van Jezus op hun plek vallen, resoneren en deze groep mensen aanzetten tot handelen.  De Farizeeën die getuigen zijn manen tot voorzichtigheid. Jezus lijkt te beseffen dat wat op de weg naar Jeruzalem gebeurt niet meer te stoppen is. Dit geluid zal blijven klinken. Hoe dan ook. Dit verhaal, dit visioen is niet meer te stoppen.
Met dit publiek vertoon tegen de heersende macht in, worden de gebeurtenissen van de Goede week in beweging gezet. Het is niet zomaar een leuke optocht, daar voor de poorten van Jeruzalem. Het gaat ergens om! En wie meedoet loopt risico! We weten wat er gaat gebeuren. Nog een maal bij elkaar, verraad, dood, ontreddering tot en met, maar ook hoop, opstanding en leven.Terug naar de poorten van Jeruzalem! Durven wij het verhaal van Jezus, de stem van Eeuwige in ons te laten resoneren? Ook als het tegendraads is? Durven wij zonder reserves uit te roepen ‘Dit is onze weg! De weg van Vrede! De weg van God!’ Ook als we daarmee tegen de stroom in gaan. Privé en zoals we hier bij elkaar zijn, doen we dat. Onder gelijkgestemden is het niet zo moeilijk. Maar daarbuiten? Begrijp met niet verkeerd hoor ik zie mezelf en jullie/u hier niet op de markt staan om te roepen Hosanna, volg Jezus.  Roepers en schreeuwers hebben we genoeg. Laten we samen zoeken naar hoe die stem van God ons binnenste resoneert en dat we dan durven doen wat de Eeuwige van ons vraagt!

Geloofslied: Zovelen stonden langs de weg

Klaarmaken tafel + collecte | instrumentale muziek

Voorbeden
In de harde realiteit van deze wereld worden veel van onze idealen verpletterd, of op een cynische manier onderuitgehaald. Sterk ons, dat we onze dromen toch
niet zomaar opgeven, maar ontgoocheling om kunnen zetten in positieve kracht.
Laat onze woorden stijgen
Help ons in het goede te blijven geloven, zoals de projecten van de vastenactie. Dat we wegen blijven vinden om mensen die van hun land verdreven worden te ondersteunen en opnieuw bestaansgrond te bieden.
Laat onze woorden stijgen
Houd ons samen, dat wij blijven geloven in de kracht van gemeenschap, dat we onze dromen aan elkaar blijven vertellen, elkaar nabij blijven in moeilijke tijden
en daden stellen van geloof, hoop en liefde.
Laat onze woorden stijgen
Laten we bidden voor wie ziek zijn. Dat zij uw zachte kracht mogen ervaren. We denken hier aan deze tafel aan de mensen van wie we afscheid moesten nemen.

Acclamatie intenties: Koester de namen

Tafelgebed
Verzameld om deze tafel,  danken wij Jou, God van mensen,
voor het leven ons aangereikt,  voor mensen begaan met anderen, voor de rijkdom van de natuur,  voor alles wat we mogen oogsten, de vruchten van de aarde,  de vruchten van uw geest: vrede, vriendelijkheid en vreugde.
Gezegend Jij, die ons oproept en aanspreekt,  samen te oogsten en te delen van uw liefde in overvloed. Gezegend Jij, die gesproken heeft in Jezus, die leefde als mens onder mensen, die opkwam voor de verstotene, die recht deed aan elke mens, de laatste en de eerste, die zijn leven deelde tot het einde toe.
Want op de laatste avond van zijn leven, heeft Hij ons zijn lijf en ziel voor eeuwig gegeven. In het bijzijn van zijn vrienden heeft Hij brood genomen, dankte voor het brood, brak het en deelde het aan zijn vrienden met de woorden:
‘Neem en eet van dit brood, dit is mijn leven, ik geef het aan jullie.’ Ook nam Hij een beker, sprak een dankgebed,
en zei tot zijn vrienden: ‘Drink hieruit en proef van mijn liefde,
zodat mijn vreugde in jou zal zijn en haar volheid bereikt.
Heb elkaar lief, zoals ik jullie heb liefgehad.’
Zo heeft Hij zich aan ons gegeven, als levend brood.
Zo leeft Hij in ons midden, als Gods woord.  Zo wordt zijn droom onze droom, een visioen van vrede, een visioen van gerechtigheid voor elke mens hier op aarde. In die Geest gaan wij op weg, om te werken aan veiligheid en geborgenheid, vrijheid en vertrouwen, vreugde en vrede voor iedereen, in verbondenheid met elkaar, in verbonden met Jezus en zo verbonden met Jouw vredelievende nabijheid. Onze vader

Vredeswens – Vredeslied: Vrede voor jou Breken en delen

Instrumentale muziek

Samen eten en drinken

Communielied: Waar twee of drie mensen

Zegenen palmtakjes
Goede God, zegen deze groene taken.
Laat deze takken n zijn een voorbode van nieuw leven.
Laat dit groen zijn een teken van leven
Laat deze twijgen zijn een oproep
om verder te zien,
om meer lief te hebben,
om sterker te hopen
Laat deze taken een teken zijn
dat we Jezus mensen zijn. Amen.

Lied: De boom is de aarde dankbaar

Mededelingen

Slotgedachte
Er gaan steeds meer mensen langs de weg staan om te klappen en juichen. Maar er zijn ook mensen die hun hoofdschudden. ‘Een koning op een ezel?’, roepen ze. ‘Daar schiet je niet mee op. Van een koning op een ezel wordt niemand bang. En de keizer al helemaal niet. Nee zo’n koning hoeven we niet’. Als de mensen dat horen houden ze op met klappen en juichen. ‘Ze hebben gelijk’, zeggen ze tegen elkaar. ‘Het wordt toch niks met zo’n koning.’ En ze gaan weer naar huis. Alleen een meisje staat nog langs de kant van de weg. “ik vind u juist een hele goede koning, ’zegt ze Hoera voor de lieve koning! Hoera voor de koning waar niemand bang van wordt!

Zegen
Lieve mensen laat ons vertrekken
van hier, de week tegemoet.
Laat ons gaan met het groen in onze handen.
Laat ons deze takjes koesteren als tekens van hoop
die ons tijdens de dagen die komen gaan
wijzen op het licht van Pasen,
nu en alle dagen van het leven
in de naam van de Eeuwige die we noemen
Vader, moeder, zoon en heilige geest.

Slotlied: Wie ten einde toe

Dit land gemaakt voor jou en mij

SAN SALVATORGEMEENSCHAP
3 april 2022

Voorganger: Wilton Desmense
Lectoren: Maria Hoitink en Fiet Vreeburg
Muzikale begeleiding: Joost Boekhoven, Maria Werner
Cantor: Gerard van de Weijer

Thema: Dit land gemaakt voor jou en mij
Openingslied: Zomaar een dak boven wat hoofden

Welkom
Ook deze zondag trekken we verder. Op weg naar Pasen. Blij dat wij een dak hebben, blij dat het niet eens zomaar een dak is. Vandaag is het zondag Iudica. Met dat woord begint psalm 43, het intredegezang van deze zondag. Ik wil het begin ervan in een berijmde vertaling uit 1773 voorlezen als openingsgebed en daarna onze Oekraïnekaars aansteken.

Gebed
Geduchte God, hoor mijn gebeden;
Strijd voor mijn recht, en maak mij vrij
Van hen, die, vol arglistigheden,
Gerechtigheid en trouw vertreden,
Opdat mijn ziel Uw naam belij’
En U geheiligd zij.

Acclamatie
God bewaar mij als ik mijn toevlucht bij U zoek.
Die ik mijn Heer noem, staat mij voor ogen:
ik wankel niet, zijn hand houdt mij vast.

Introductie lezingen
De lezingen van vandaag zijn van Jesaja en Lucas. Lezingen plegen geen titel te hebben. Vandaag maak ik daar een uitzondering op. De eerste lezing is getiteld ‘Kijk, IK BEN’ en die uit het evangelie heet ‘De hoeksteen’. Lectoren zijn Fiet Vreeburg en Maria Hoitink.

Lezing 1: Jesaja 58, 2-10
Jesaja vertelt:
De Heer zei tegen mij: “Elke dag komen de mensen bij mij. Ze lijken ernaar te verlangen mij te kennen en ze vragen om goed voor hen te zijn: ze vinden dat ze daar recht op hebben. Ze lijken graag bij mij te willen zijn. En dan zeggen ze: ‘We slaan op vaste dagen het eten over, maar u ziet het niet eens. We doen moeite voor u, maar u let er niet op!’
Maar Ik zeg: ‘Op de dagen dat jullie het eten overslaan, doen jullie gewoon waar jullie zin in hebben en zetten jullie je arbeiders gewoon aan het werk. In de tijd dat jullie niet eten, maken jullie ruzie met elkaar en vechten jullie. Zo heb Ik het niet bedoeld. Daarom luister Ik niet naar jullie gebeden. Heb Ík soms tegen jullie gezegd dat jullie de hele dag je hoofd moeten laten hangen? Dat jullie rouwkleren moeten dragen en op as moeten slapen? Moet Ik dáár blij mee zijn?
Als jullie mij werkelijk willen dienen, zorg dan voor rechtvaardigheid. Haal het juk waaronder de mensen gebukt gaan, van hun schouders af. Laat de verdrukte mensen vrij. Geef eten aan de hongerigen. Geef onderdak aan vluchtelingen. Geef kleren aan de armen. Wees goed voor je volksgenoten. Dán zal het goed met jullie gaan. Dan zal de zon weer in jullie leven opgaan. Mijn goedheid zal voor jullie uit gaan. Als jullie mij dán roepen, zal ik jullie antwoorden: ‘Kijk, IK BEN!’
Stop met elkaar te verdrukken, te beschuldigen en leugens over elkaar te vertellen. Geef eten aan de mensen die honger hebben. Zorg voor de arme mensen. Dan zal in deze donkere tijd het licht weer voor jullie doorbreken. Jullie nacht zal veranderen in klaarlichte dag.’

Tussenzang: Gij spreekt zo zwart als de nacht
Gij spreekt zo zwart als de nacht
woorden zo wit als de dagen,
dingen die niemand verwacht,
werelden die ons verdragen:
zo sprekend is Uw kracht!
Oren gaan open en dicht,
weten niet goed als Gij fluistert,
ogen zien zonder gezicht,
speurend naar U in het duister:
zo treedt Gij aan het licht.
Gij doet, maar niemand weet hoe,
dingen om nooit te vergeten.
Alles gaat ergens naar toe,
maar wil ’n naam om te heten,
van U die leven doet.
Alles wacht slapend van hoop,
zoals een man op de morgen,
levend van waarheid en droom,
veilig en nog ongeborgen,
tot Gij in alles woont.

Lezing 2: Lucas 20, 9-19
Hij vertelde de menigte de volgende gelijkenis: ‘Een man legde een wijngaard aan. Hij verpachtte die aan wijnbouwers. Daarna ging hij voor geruime tijd op reis.
Na verloop van tijd stuurde hij een knecht naar de wijnbouwers. Die moest het deel van de oogst dat de eigenaar toekwam in ontvangst nemen. Maar de wijnbouwers ranselden hem af en stuurden hem met lege handen weg. Daarna stuurde hij een andere knecht. Ook die werd afgeranseld, vernederd en met lege handen weggestuurd.
De eigenaar stuurde nog een derde knecht, maar met hetzelfde resultaat. Toen dacht de eigenaar van de wijngaard: “Wat zal ik nu doen? Ik stuur mijn geliefde zoon naar hen toe, voor hem zullen ze toch wel ontzag hebben.” Toen de wijnbouwers hem zagen, overlegden ze met elkaar en zeiden: “Dat is de erfgenaam! Laten we hem doden, dan is de erfenis voor ons.” En ze gooiden hem de wijngaard uit en doodden hem.
Wat zal de eigenaar van de wijngaard nu met hen doen? Hij komt zelf, doodt de wijnbouwers en geeft de wijngaard aan anderen.’ Toen de mensen dit hoorden, zeiden ze: ‘Dat nooit!’
Maar hij keek hen aan en vroeg: ‘Wat betekent dan wat er geschreven staat: “De steen die de bouwers afkeurden is de hoeksteen geworden”? Iedereen die over die steen struikelt zal gebroken worden, en iedereen op wie die steen valt zal worden verpletterd.’
De schriftgeleerden en hogepriesters, die wisten dat Jezus deze gelijkenis met het oog op hen verteld had, wilden hem op dat moment laten grijpen, maar ze waren bang voor de reactie van het volk.

Acclamatie: Wie heeft zijn geld verloren: strofe 3+4
Wie heeft zijn God verloren
en zoekt niet her en der
op aarde, in de hemel,
geen verte gaat te ver.
Als zo de mensen leven
en zoeken is hun lot
en vinden is hun zegen:
hoeveel te meer dan God.

Overweging
Misschien kent u dit lied nog: This land is your land, this land is my land. Voor de meesten van onze generatie hoort het bij Trini Lopez.
(zang)
‘Dit land is jouw land, dit land is mijn land
van Vaalserberg tot Waddeneiland,
van de Noordzeestranden tot aan de oostgrens,
dit land, het land voor iedereen.’
Ik moest er bij de voorbereiding van deze viering weer sterk aan denken. Ik dacht aan de context, waarin je dit zegt, ‘Dit land is jouw land, dit land is mijn land.’ Hier bijv. in deze ruimte: “Beste mensen, dit land is jullie land, is ons land.” Ik dacht aan vreemdelingen, agressors, die dachten dat zij verwelkomd zouden worden met de woorden “dit land is jullie land”, in plaats van “dit land is ons land, wij moeten jullie niet!”. En ik dacht weer aan ons, in ontmoeting met mensen die verdreven zijn van hun land, van hen afgepakt, voor hen onleefbaar geworden. Zeggen wij dan: “Beste mensen, welkom, dit land van ons is ook jullie land?” Context en intentie zijn bepalend of je koude rillingen of een warm bad voelt bij deze woorden.
En dan hoor ik weer de woorden uit de lezingen van vandaag en besef hoe actueel en inspirerend ze zijn:
“Als jullie mij werkelijk willen dienen, zorg dan voor rechtvaardigheid in het land. Haal het juk waaronder de mensen gebukt gaan, van hun schouders af. Stop met elkaar te verdrukken, te beschuldigen en leugens over elkaar te vertellen.” Deze woorden, door Jesaja God in de mond gelegd, hadden al een waarde die de grens tussen oude en nieuwe testament overstijgen. Ze vormen het kompas om de trektocht van de mensheid naar hoge waarden vooruit te helpen.
Wie het niet hadden begrepen, die oude boodschap, kregen nog een knecht op hun wijngaarddak gestuurd. De knecht, zijn naam was Jezus, bracht de boodschap van zijn baas over: ‘Jullie hebben de wijsheid van mij in pacht gekregen: betaal nu die pacht aan mij uit.’ Tot drie keer toe werd die boodschap verloochend, verworpen, in de kiem gesmoord. Kraaide daarbij een haan? En op een zwarte dag werd zelfs de zoon, die gezonden was, de olijfgaard van Gethsemane uitgegooid en op Golgotha gedood.
Toch bleek deze zoon een hoeksteen te zijn, die tot op heden standhoudt. Zijn evangelie is het kompas op de lange trektocht van de mensheid door verschillen en geschillen heen. Zal die trektocht ooit stoppen? “Dat nooit!”, riep de menigte. “Laat het nooit zover komen!” Want deze aarde is gemaakt voor ons allemaal, voor jou én voor mij. Niet voor multinationals en overheden die hun acties faciliteren, waarvan locale gemeenschappen en hun leefmilieu de dupe worden. De steppes van Marioepol tot Babel, ze zullen weer bloeien!

Geloofslied: De steppe zal bloeien

Collecte met muziek

Voorbeden
Bidden we voor mensen in ontwikkelingslanden die lijden
onder de gevolgen van klimaatverandering of machtsmisbruik.
Moge hun recht worden gedaan, zodat zij
in hun levensonderhoud kunnen voorzien
en de zon in hun  leven zien schijnen.
Bidden we voor onze westerse wereld,
waar het levensmilieu in het geding is,
zowel door consumptie als door machtsmisbruik
Mogen wij een ommekeer tot stand brengen
zodat zorg voor de mens en zijn rechten voorop staat.
Wij zijn op trektocht over Uw wegen,
komen rondom ons Uw schepping tegen
in al zijn glorie, in al zijn schoonheid,
dit land, het land voor iedereen.
Moge het zo zijn.
En bidden we voor onze persoonlijke intenties
en voor de nagedachtenis aan hen,
die wij nooit willen vergeten.

Acclamatie:
Keer U om naar ons toe,
keer ons toe naar elkaar.

Tafelgebed:
Gezegend, Jij, God-met-ons,
uit jouw liefde is ons leven ontstaan,
uit jouw handen mogen wij het leven ontvangen,
om ten volle mens te zijn, in al onze grootsheid,
in al onze kleinheid.
Wij willen Jou danken voor dit leven,
voor de schoonheid en de vreugde,
voor de kwetsbaarheid en gebrokenheid,
voor de liefde en verbondenheid
om samen door het leven te gaan,
elkaar te dragen en ons gedragen te weten.
Wij willen Jou danken voor de boodschap
die al gegeven werd in heel oude tijden:
haal het juk, waaronder mensen gebukt gaan
van hun schouders
en draag elkanders lasten.
Zo dragen wij die boodschap met ons mee,
en doen zoals Jezus
die dat evangelie uitdroeg
en die op de laatste avond van zijn leven,
in het bijzijn van zijn vrienden
brood nam, Jou dankte, het brak
en deelde met zijn vrienden
met de woorden:
‘Neem en eet van dit brood,
dit is mijn leven, ik geef het aan jullie.’
Die een beker nam, een dankgebed sprak,
en zei tot zijn vrienden:
‘Drink hieruit en wees elkaar
en de herinnering aan mij trouw.’
Zo heeft hij zich aan ons gegeven,
om samen de weg te kunnen gaan
die ons gegeven is.
Mogen wij in zijn Geest
een gemeenschap zijn
van mensen in beweging.
Laten wij elkaar tot brood worden,
brood van vrede en liefde,
laat ons daartoe bidden met de woorden:

Onze vader, eindigend met

Want van U is de toekomst, kome wat komt.

Vredeswens
Vrede zij met, door en in de wereld.
Vrede zij met ons hier bijeen. Laten wij dit naar elkaar be-amen.

Vredeslied: Komen ooit voeten gevleugeld
Komen ooit voeten gevleugeld mij melden de vrede?
Daalt over smeulende aarde de dauw van de vrede?
Wordt ooit gehoord uit mensenmonden dat woord:
“Wij zullen rusten in vrede.” ?
Dan zal ik huilen en lachen en drinken en slapen,
dromen van vluchten en doden en huiv’rend ontwaken;
maar niemand vlucht, nergens alarm in de lucht,
overal vrede geschapen.
Dan zal ik zwaaien naar vreemden, zij zullen mij groeten.
Wie was mijn vijand? Ik zal hem in vrede ontmoeten.
Dan zal ik gaan, waar nog geen wegen bestaan:
vrede, de weg voor mijn voeten.

Communie
Kom, laat ons nu dan delen met elkaar van brood en wijn
en de vruchten van ons samenzijn. Van harte daartoe uitgenodigd.

Communielied: Eet en drinkt van brood en wijn
Eet en drinkt van brood en wijn
tot mijn gedachtenis
en weet dat er in angst en pijn
een weg naar vrede is.
Deelt het leven met elkaar
tot mijn gedachtenis
en schenkt elkaar voor alle haat
alleen vergiffenis.
Leeft in liefde met elkaar
tot mijn gedachtenis
en maakt zo in uw daden
waar dat leven geven is.

Mededelingen

Slottekst en wegzending
(zang)
‘Dit land is jouw land, dit land is mijn land
van de zuidpoolgletsjers tot de sneeuw van Groenland
van de hoogste bergen tot de oceanen,
leeftocht is hier voor iedereen.’
Laten we in die overtuiging de nieuwe week intrekken,
in de naam van de vader en de zoon en de heilige geest.
Amen.

Slotlied: Wonen overal, nergens thuis

Eigen verdienste?

SAN SALVATORGEMEENSCHAP  | 27 maart 2022
Eigen verdienste?
Voorganger Franneke Hoeks | Lectoren Toon van Mierlo en Maria Hoitink

Koor Melodiek o.l.v. Marcel van der Maeden  | Piano Coby  Wageman |  Fluit Maria Werner

Openingslied Wie mag te gast zijn

Welkom | Gebed
Onnoembare, vanuit de stilte richten we ons tot jou,
jij die ons liefhebt in onze onvolmaaktheid.
Maak ons open voor jouw wijsheid, maak ons mensen voorbij eigen verdienste, laat ons voelen dat we verbonden zijn
en maak ons tot mensen die ten volle leven.
Acclamatie Leven weet wegen

Eerste lezing Jozua 5, 9a -12
En de Eeuwige zei tegen Jozua: ‘Vandaag heb ik de schande van Egypte van jullie afgewenteld,’ en Jozua noemde die plaats Gilgal. Zo heet die plaats tot op de dag van vandaag. Toen de Israëlieten in hun kamp bij Gilgal waren, op de vlakte van Jericho, bereidden ze in de avond van de veertiende dag van die eerste maand het pesachoffer. Al één dag na het pesachoffer aten ze ongedesemd brood en geroosterd graan van de opbrengst van het land.  Er kwam die dag geen manna meer; de Israëlieten kregen vanaf toen nooit meer manna. Ze aten dat jaar van de opbrengst van de akkers van Kanaän.

Lied Die chaos schiep tot mensenland

Tweede lezing Lukas 15,11-21
Vervolgens zei Jezus: ‘Iemand had twee zonen. De jongste van hen zei tegen zijn vader: “Vader, geef mij het deel van uw bezit waarop ik recht heb.” De vader verdeelde zijn vermogen onder hen. Na enkele dagen verzilverde de jongste zoon zijn bezit en reisde af naar een ver land, waar hij een losbandig leven leidde en zijn vermogen verkwistte. Toen hij alles had uitgegeven, werd dat land getroffen door een zware hongersnood, en begon hij gebrek te lijden. Hij trok eropuit en verhuurde zich aan een van de inwoners van dat land, die hem op het veld zijn varkens liet hoeden. Hij had graag zijn maag willen vullen met de peulen die de varkens te eten kregen, maar niemand gaf ze hem. Toen kwam hij tot zichzelf en dacht: De dagloners van mijn vader hebben eten in overvloed, en ik kom hier om van de honger. Ik zal naar mijn vader gaan en tegen hem zeggen: “Vader, ik heb gezondigd tegen de hemel en tegen u, ik ben het niet meer waard uw zoon genoemd te worden; behandel mij als een van uw dagloners.” Hij vertrok meteen en ging op weg naar zijn vader. Zijn vader zag hem in de verte al aankomen. Hij kreeg medelijden en rende op zijn zoon af, viel hem om de hals en kuste hem. “Vader,” zei zijn zoon tegen hem, “ik heb gezondigd tegen de hemel en tegen u, ik ben het niet meer waard uw zoon genoemd te worden.” Maar de vader zei tegen zijn knechten: “Haal vlug het mooiste gewaad en trek het hem aan, doe hem een ring aan zijn vinger en geef hem sandalen. Breng het gemeste kalf en slacht het. Laten we eten en feestvieren, want deze zoon van mij was dood en is weer tot leven gekomen, hij was verloren en is teruggevonden.” En ze begonnen feest te vieren.
De oudste zoon was op het veld. Toen hij naar huis ging en al dichtbij was, hoorde hij muziek en gedans. Hij riep een van de knechten bij zich en vroeg wat dat te betekenen had. ²⁷De knecht zei tegen hem: “Uw broer is thuisgekomen, en uw vader heeft het gemeste kalf geslacht omdat hij hem gezond en wel heeft teruggekregen.” Hij werd woedend en wilde niet naar binnen gaan, maar zijn vader kwam naar buiten en probeerde hem tot andere gedachten te brengen. Hij zei tegen zijn vader: “Al jarenlang werk ik voor u en nooit ben ik u ongehoorzaam geweest als u mij iets opdroeg, en u hebt mij zelfs nooit een geitenbokje gegeven om met mijn vrienden feest te vieren. Maar nu die zoon van u is thuisgekomen, die uw vermogen heeft verkwanseld aan de hoeren, hebt u voor hem het gemeste kalf geslacht.” Zijn vader zei tegen hem: “Mijn jongen, jij bent altijd bij me, en alles wat van mij is, is van jou. We kunnen toch alleen maar feestvieren en blij zijn? Want je broer was dood en is weer tot leven gekomen, hij was verloren en is teruggevonden.”’
Acclamatie Kom en volg mij op de weg

Overweging
Jozua, na de eerste vijf boeken (de Joodse Thora) is dit het eerste boek dat volgt. Wordt in de eerdere boeken gesproken over de belofte op een land voor de Israelieten. In het boek Jozua wordt dit waar. Er vindt een grote verandering plaats in het bestaan van het volk dat veertig jaar door de woestijn getrokken is. Het joodse volk komt thuis in het beloofde land.  Hebben ze dat verdiend? De Israelieten maakte het de Eeuwige niet gemakkelijk. Gemor en gemopper richting God, richting Mozes… ach niets menselijks was hen vreemd. Dat beloofde land wordt hen gegeven. Ze wortelen zich, planten, zaaien, oogsten. Voor het eerst kan men leven van de opbrengst van het land Kanaän. Het manna uit de hemel is niet meer nodig; ze kunnen hun eigen gewassen verbouwen. Het moet een bijzonder moment geweest zijn: kunnen leven van je eigen arbeid, van je eigen verdienste….. Dat ‘eigen’ is denk ik relatief. We horen twee keer ‘van de opbrengsten van het land’.  Wat er uit jouw handen rolt is nooit puur en alleen ‘van jou’. Er is land, er is zon, regen en er is samen. Kunnen leven van het land is de ervaring van kleine boeren in het noordoosten van Brazilië. Ze krijgen via Vastenactie de materialen en ondersteuning om zelf hun land vruchtbaar te maken en te kunnen leven van hun eigen land. Verheug u!
Het verhaal uit Lucas een bekend verhaal, een Bijbelse klassieker. De verloren zoon. Een vader. Twee zonen. De jongste verbrast zijn erfdeel en komt met hangende pootjes terug. Hij verwacht niets meer. De vader is blij met zijn terugkeer. Verheug u. De oudste zoon staat er maar afkeurend bij.   ‘Heb je altijd goed je best gedaan en dan is dit je beloning’.
Het is altijd goed om even naar de context van het verhaal te kijken. Dit is het derde verhaal dat Jezus vertelt als hij oog in oog komt te staan met mopperende Farizeeën en Schriftgeleerden. Hoe haalt hij het in zijn hoofd om met zonderaard te eten. Ze mopperen en morren zoals ooit het volk van Israël in de woestijn. Jezus gaat de discussie niet aan maar vertelt drie verhalen. Een herder met honderd schapen. Een feest vanwege het ene schaap dat wordt teruggevonden. Een vrouw had tien schellingen. Feest vanwege de ene terugvonden schelling. Een vader had twee zonen.  Het gaat er om spannen! Jij of ik.
Menselijke maat. Krijgt hij of zij niet teveel? Krijg ik niet te weinig? In deze gelijkenis laat Jezus zien dat voor God deze menselijke gedachte van ‘voor wat hoort wat’ nooit de doorslag geeft. Juist de mensen met wie het niet goed gaat, om wat voor reden dan ook, staan voorop. Zij die zich bevinden aan de rafelranden van de maatschappij staan centraal in het Rijk Gods.  Je eigen verdienste is relatief en doet er misschien niet zoveel toe. In die geest zet Vastenactie zich in voor mensen in landen die niet meekomen in de vaart der volkeren. Landen met regeringen die zich niet altijd bekommeren om hun eigen bevolking, machthebbers die winst boven mensen stelt. Zelfs hun land afneemt om er zelf beter van te worden.
Wie ben jij in dit verhaal? De jongste zoon die hangende pootjes terugkomt en welkom wordt geheten. De oudste zoon die afgunstig kijkt naar de feestelijkheden voor die ander en zich laat voorstaan op goed gedrag en eigen verdienste. Durven we ook die vader zijn die liefdevol naar beiden is. Verdienste doen er niet toe. Wie je ook bent, ik ben blij dat jij er bent. Kom hier mijn zachte handen heten je welkom! Is dat niet uiteindelijk onze opdracht: zijn zoals die vader…dan maken ruimte, dan kan er iets ontstaan van toekomst, van dat visioen van het goede leven voor allen.

Geloofslied Woord dat ruimte schept

Klaarmaken tafel + collecte
Voorbeden
Bidden we voor mensen die door oorlog zijn verdreven
hun huis en haard zijn verloren en nu leven in een vreemd land. Mogen zij hulp ontvangen zodat ze in staat zijn om een nieuw bestaan op te bouwen.
Wek uw kracht
Bidden we voor onze wereld waarin mensen vaak beperkt worden door grenzen van land, groep of geloof, buitengesloten worden door waar ze vandaan komen. Mogen wij mensen leren waarderen om wie ze zijn om wat zij betekenen voor anderen.
Wek uw kracht
Bidden we voor wie ziek zijn. Dat jouw zachte kracht hen mag sterken en bemoedigen.
Bidden we voor de mensen van wie we afscheid moesten nemen.  In het vertrouwen dat zij thuis mochten komen bij jou denken we aan wie onze dierbare doden.
Wek uw kracht

Tafelgebed
Verzameld om deze tafel, danken wij Jou, God van mensen, Bron van ons bestaan, voor het leven ons aangereikt, voor mensen begaan met anderen,
voor de rijkdom van de natuur,  voor alles wat we mogen oogsten,  de vruchten van de aarde,  de vruchten van uw geest:  vrede, vriendelijkheid en vreugde.  Gezegend Jij, die ons oproept en aanspreekt, samen te oogsten en te delen  van uw liefde in overvloed. Gezegend Jij, die gesproken heeft in Jezus, die leefde als mens onder mensen, die opkwam voor de verstotene, die recht deed aan elke mens,  de laatste en de eerste,   die zijn leven deelde  tot het einde toe.
Want op de laatste avond van zijn leven, heeft Hij ons zijn lijf en ziel voor eeuwig gegeven. In het bijzijn van zijn vrienden heeft Hij brood genomen, dankte voor het brood, brak het en deelde het aan zijn vrienden met de woorden: ‘Neem en eet van dit brood, dit is mijn leven, ik geef het aan jullie.’ Ook nam Hij een beker, sprak een dankgebed, en zei tot zijn vrienden: ‘Drink hieruit en proef van mijn liefde, zodat mijn vreugde in jou zal zijn en haar volheid bereikt. Heb elkaar lief, zoals ik jou heb liefgehad.’ Zo heeft Hij zich aan ons gegeven, als levend brood. Zo leeft Hij in ons midden, als Gods woord. Zo wordt zijn droom onze droom, een visioen van vrede, een visioen van gerechtigheid voor elke mens hier op aarde.
Onze vader: gezongen: Onze vader in het verborgene

Vredeswens| Vredeslied Vrede zij u
Breken en delen | Communielied Een mens te zijn op aarde

Slotgedachte
Dagelijks worden mensen over de hele wereld uit hun huizen gezet omdat een overheid of grote onderneming zijn oog heeft laten vallen op de kostbare grond waar ze wonen. Er komt een palmolieplantage of sojavelden, mijnbouw of er staat een grote waterkrachtcentrale gepland. Die uitzettingen gaan vaak gepaard met veel intimidatie en zelfs geweld. Dit overkwam ook Juana Ical en haar gezin, zij werden in 2011 met geweld uit hun huis gezet omdat op de plek van hun huis een suikerrietplantage kwam. Het huis werd in brand gestoken en de familie bleef met lege handen achter. Gelukkig kwam er hulp. Met ondersteuning van een lokale hulporganisatie zijn ze erin geslaagd samen met andere families nieuw land te pachten. Nu kunnen ze weer gewassen verbouwen en verkopen en in hun levensonderhoud voorzien.

Zegen
Mogen wij bezield worden door de levenskracht en het vaste vertrouwen van Jezus. Moge wij steeds beseffen
dat we verbonden zijn met anderen en dat onze verdienste nooit alleen van onszelf is. Moge in ons groeien het geloof van God’s toekomst. Daartoe vragen wij elkaar in de naam van Eeuwige die we kennen als Vader/moeder, zoon en heilige Geest.

Slotlied Lied van stem en stad – Een stad zal uit de hemel dalen

++++

Denkt u aan de Vastenactie? U kunt uw bijdrage overmaken op rekeningnummer NL96 INGB 0006 0407 13 van vereniging ‘San Salvator in Beweging’ onder vermelding van Vastenproject 2022

WIJ HOREN DE SCHRIFT

Wij horen de schrift               20 maart 2022 
Voorganger Truus van Kaam

Openingslied: Licht dat ons aanstoot
Welkom
Stilte
Openingsgebed

Wij zoeken hier Uw aangezicht
God houd uw oog op ons gericht:
Kyrie eleison
De vragen huizen in ons hart
Gij, die de duisternis ontwart:
Kyrie eleison
Gij roept ons met een nieuwe naam
Uit dit genadeloos bestaan:
Kyrie eleison
Doorbreek de ban van ons gemis.
Met licht dat niet te doven is:
Kyrie eleison
Dat ieder die zich tot U wendt
De gloed van Uw genade kent:
Kyrie eleison
Houdt ons bijeen rondom Uw Zoon.
Uw waar gelaat aan ons getoond:
Kyrie eleison
En waar Hij ons is voor gegaan .
Doe ons opnieuw zijn weg verstaan
Kyrie eleison
Laat lichten nu uw aangezicht.
Geef ons elkaar als bron van licht
Kyrie eleison.

Lezing : Ex3,1-8,13-15
Mozes hoedde de kudde van zijn schoonvader Jetro, de priester van Midjan. Eens dreef hij de kudde tot ver in de woestijn en kwam hij bij de berg van God, de Horeb. Toen verscheen hem de engel van Jahweh, in een vuur dat opvlamde uit een doornstruik.  Mozes zag dat de doornstruik in lichterlaaie stond en toch niet verbrandde. Hij dacht: Ik ga erop af om dat vreemde verschijnsel te onderzoeken. Hoe komt het dat die doornstruik niet verbrandt? Jahweh zag hem naderbij komen om te kijken. En vanuit de doornstruik riep God hem toe:  Mozes, Mozes ‘Hier ben ik ‘, antwoordde hij. Toen sprak Jahweh: ‘Kom niet dichterbij en doe uw sandalen uit, want de plaats waar je staat is heilige grond.’ En Hij vervolgde: ‘Ik ben de God van uw vaderen, de God van Abraham, de God van Isaac en de God van Jacob.’ Toen bedekte Mozes zijn gezicht, want hij durfde niet naar God op te zien. Jahweh sprak: ‘Ik heb de ellende van mijn volk in Egypte gezien, de jammerklachten om zijn onderdrukkers gehoord: ja ik ken zijn lijden. Ik daal af om Mijn volk te bevrijden uit de macht van Egypte, om het weg te leiden naar een land dat goed en ruim is, een land van melk en honing.  Maar Mozes sprak opnieuw tot God: Áls ik nu bij de Israëlieten kom en zeg: ‘de god van uw vaderen zendt mij tot u en zij vragen hoe is Zijn naam? Wat moet ik dan antwoorden?’ Toen sprak God tot Mozes:  ‘Ik ben die is’ En ook: ‘Dit moet gij de Israëlieten zeggen: ‘Hij-is   zendt mij tot u.’ Bovendien zei God tot Mozes: ‘Dit moet je de Israëlieten zeggen: Jahweh, de God van uw vaderedn, de God van Abraham, de God van Isaak en de God van Jacob, zendt mij tot u. Zo moet men Mij aanspreken alle geslachten door.

Psalm 103

Evangelie Luc. 13,1‐9

Juist in die tijd  waren er bij Jezus enkele mensen die Hem vertelden van de Galileeërs, wier bloed Pilatus met dat van offerdieren vermengd had. Daarop zei Hij: ‘Denk je dat onder alle Galileeërs alleen deze mensen zondaars waren, omdat zij dat lot ondergaan hebben? Volstrekt niet zeg Ik u. Maar als gij u niet bekeert, zult ge allen op een dergelijke manier omkomen. Of de achttien die gedood werden , doordat de toren van Siloam op hen viel: denkt ge dat die allen schuldig waren onder de mensen die in Jeruzalem woonden? Volstrekt niet zeg Ik u. Maar als gij u niet bekeert zult ge op eenzelfde manier omkomen. Hij vertelde hun de volgende gelijkenis: ‘ Iemand had een vijgenboom die in zijn wijngaard geplant stond: hij kwam zoeken of er vrucht aan zat, maar vond niets. Toen zei de wijngaardenier:’ Al sinds drie jaar kom ik aan deze vijgenboom vruchten zoeken, maar ik vind er geen. ‘ Hak hem om: waartoe put hij de grond nog uit? Maar de man gaf hem ten antwoord:’ Heer laat hem dit jaar nog staan; laat mij eerst de grond er omheen omspitten en er mest op brengen. Misschien draagt hij het volgend jaar vrucht; zo niet, dan kunt ge hem omhakken.’

Acclamatie: het woord dat ik jou geef

Verkondiging

Lied: Gij zijt voorbijgegaan
Voorbeden
Collecte
Vredeswens met lied :vrede voor jou

Tafelgebed 
Wat geen oog heeft gezien en wat geen oor heeft gehoord
Wat in geen mensenhart is opgekomen
Hebt Gij, God bereid voor allen die U liefhebben,
Gij hebt U geopenbaard als een God die er alles voor over hebt
Als wij mensen maar tot leven komen.
Zoals een moeder haar kind draagt,
Zoals een vader opkomt voor zijn zoon,
Zo zijt Gij voor ons een trouwe God,
Die doet war Gij zegt, die Uw Verbond bewaart.
Ook als ons hart ons aanklaagt, Uw hart is groter dan een mensenhart.
Ook als wij verscheurd worden door onze gebrokenheid,
Uw barmhartigheid kent geen grens.
Brood en Beker
Daarom gedenken wij Zijn lijden en Zijn dood
En in Hem allen die lijden en sterven
Die Zijn weg gaan ten einde toe
En wij roepen Zijn Naam
De Levende
Verrezen voor altijd.

Wij bidden U:
Zend ons Uw heilige Geest, adem ons open
Opdat wij ontvankelijk mogen zijn voor het geheim van iedere mens.
Verwarm ons hart, opdat wij het wonder van ons leven mogen beschermen voor elkaar.
Besproei ons met de dauw van Uw mildheid en mededogen,
Opdat wij elkaar van dag tot dag met nieuwe ogen mogen zien,
Opdat wij elkaars tekorten mogen dragen.
Maak ons krachtig en sterk, opdat wij wegen mogen zoeken van vrede.
Dat ons hart vol mag zijn van Uw gerechtigheid voor allen die leven.
En laat de gezindheid onder ons zijn die was in Hem Jezus, Uw Zoon.
Opdat wij op Hem mogen gelijken in leven en sterven.
Onze Vader
Communie
Dankgebed
Mededeling:
Zending en zegen

Slotlied:
Laat elk talent beschikbaar zijn

Je land is je leven: “Het is goed dat wij hier zijn!”

13 maart 2022

Voorganger: Wilton Desmense
Lectoren : Maria Claessens & Karel Bierlaagh
Muzikale begeleiding: Melodiek

Openingslied: Ga met ons mee op onze wegen
Ga met ons mee op onze wegen
wees met uw volk in de woestijn.
Schuil in een wolk, wees half verzwegen.
Toon dat Gij onze kracht wilt zijn.
Schenk ons een woord als wij U roepen.
Wees ons een licht op onze weg,
wil ons niet eindeloos beproeven.
Toon dat het waar is wat Gij zegt.
Ga voor ons uit in nacht en duister.
Wek in ons hoop voor elke dag.
Maak U niet waar in macht en luister,
maar in een mens die op ons wacht.
Schenk ons het brood om van te leven.
Toon ons de Mens die op U bouwt
en onze kracht wordt tot vergeven:
Naam die ons duurzaam gaande houdt.

Welkom
Het is goed dat wij hier zijn! Hoe dubbelzinnig klinkt dat in deze tijd!
Fijn dat jullie hierheen zijn gekomen, zodat wij samen op deze tweede zondag van de Advent de week mogen afronden en een begin maken met week drie. Het thema van de vastenactie is “Je land is je leven”. Vroeger, in de tijd dat er nog niet gemakkelijk gereisd kon worden, was het eenduidig, wat daarmee werd bedoeld. Maar nu? Wat als ik het omdraai en de vraag zou stellen: “Is jouw leven je land? Is dat de vaste grond onder je voeten? En heb je geen leven meer, als die verdwijnt, als dat je wordt ontnomen?”
Laten we dit uur in lied, tekst en ontmoeting tastend onze grenzen zoeken, of ze afgebakend zijn, of niet meer bestaan of dat ze wellicht zweven ergens in ons universum.

Gebed: Om het geheim (tekst A. Bosch) Tastend naar licht en hopend op de morgen
vragen wij Jou die onze namen riep
naar het geheim, naar wat ons is verborgen,
zoeken wij Jou die licht in duister schiep.
Ben Jij de onrust die ons wakker maakte?
Ben Jij de hartstocht die ons leven doet?
Ben Jij de stilte die ons hart zo raakte?
Ben Jij de bron van liefdes eb en vloed?
Jij die ons kent tot in ons diepste wezen,
die ons al kende voor het eerste licht,
in Jouw hand kunnen we de toekomst lezen
en in Jouw oog weerspiegelt ons gezicht.
Tegen de angst en tegen het vergeten,
tegen de nacht en tegen het gemis
is er het vreemd maar onvervreemdbaar weten:
Jij zult er zijn, die licht in duister is.

Acclamatie: Onhoorbaar, onzichtbaar, onstuitbaar aanwezig

Introductie lezingen
De tweede lezing van vandaag komt uit het evangelie van Lucas. Wat mij betreft is het, hoe bekend ook, een evangeliepareltje. Maar eerst luisteren we naar een stukje uit het oudtestamentische boek Exodus. Bij dat woord moet ik denken aan de melodie, waarmee de gelijknamige film begint en aan de tekst daarbij: This land is mine, en ook aan de woorden van een Nederlandse versie uit die tijd:
Een stem, een vuur, een spoor in de woestijn.
Niet weten wie jij ooit zult zijn:
een god van vlees en bloed,
die naar de mensen moet,
in een tent woont bij de mensen met hun pijn.
Ik denk aan al die mensen op de vlucht en hoop dat zij snel deze woorden zullen kunnen zeggen uit een Oosterhuisgedicht, dat Thabor heet:
voorbij de pijn de pracht van de smart
de schrijnende vlam van mijn hart
ik ben de stem van de stilte van het licht
ik ben van vrede doorlicht

Aansteken van de Oekraïnekaars
Dit is de trektocht van de mens en zijn God. Karel Bierlaagh en Maria Claessens verzorgen de lezingen.

Lezing 1: Exodus 34,27-35
De Heer zei tegen Mozes: “Stel deze geboden op schrift, want op grond van deze geboden sluit ik met jou en de Israëlieten een verbond.” Veertig dagen en veertig nachten bleef Mozes daar bij de Heer, zonder te eten of te drinken. En hij schreef de tekst van het verbond, de tien geboden, op de platen. Mozes daalde de Sinaï af, met de twee platen van het verbond bij zich.
Hij wist niet dat zijn gezicht glansde doordat hij met de Heer had gesproken. Toen Aäron en de andere Israëlieten de glans op Mozes’ gezicht zagen, durfden zij niet naar hem toe te gaan, maar Mozes riep hen bij zich. Aäron en de leiders van het volk kwamen bij hem en Mozes sprak met hen. Daarna kwamen ook de andere Israëlieten. Hij droeg hun op zich te houden aan alles wat de Heer hem op de Sinaï gezegd had.
Toen hij uitgesproken was, bedekte hij zijn gezicht met een doek. Steeds wanneer Mozes voor de Heer verscheen om met hem te spreken, deed hij de doek af, totdat hij weer naar buiten kwam. Als Mozes de Israëlieten dan zei wat hem opgedragen was, zagen zij hoe zijn gezicht glansde. Daarna bedekte hij zijn
gezicht met de doek, totdat hij opnieuw met de Heer ging spreken.

Tussenzang: Delf mijn gezicht op
Delf mijn gezicht op, maak mij mooi.
Wie mij ontmaskert zal mij vinden.
Ik heb gezichten, meer dan twee,
Ogen die tasten in den blinde
Harten aan angst voor angst ten prooi.
Delf mijn gezicht op, maak mij mooi.
Delf mijn gezicht op, maak mij mooi.
Wie wordt ontmaskerd wordt gevonden
En zal zichzelf opnieuw verstaan
En leven bloot en onomwonden,
Aan niets en niemand meer te prooi.
Delf mijn gezicht op, maak mij mooi.

Lezing 2: Lucas 9, 28-36
En het geschiedde, dat hij Petrus, Johannes en Jakobus meenam en de berg opging, omhoog, om daar te bidden. En terwijl hij bad, veranderde zijn gezicht van aanschijn en zijn kleren werden blinkend wit.
En zie, twee mannen spraken met hem, het waren Mozes en Elia; in heerlijkheid verschenen, spraken zij over zijn uittocht, die hij bestemd was te voltooien in Jeruzalem. Petrus, en die met hem waren, sliepen, zwaar en diep. Zij schoten wakker en zagen zijn heerlijkheid en de twee mannen die bij hem stonden.
Toen die twee van hem scheidden, sprak Petrus tot Jezus: “Meester, het is goed voor ons om hier te zijn.
Zullen wij drie tenten maken, een voor u, een voor Mozes en een voor Elia?”; hij wist niet wat hij zei.
Terwijl hij zo sprak, overschaduwde een wolk hen. En zij waren vol vrees, toen zij de wolk ingingen.
En het geschiedde dat een stem sprak uit de wolk: Deze is mijn zoon, de uitverkorene, hoort naar hem.
En terwijl zij de stem hoorden, zagen zij alleen Jezus. Zij zwegen, en vertelden aan niemand, in die dagen, wat zij hadden gezien.

Acclamatie: Dat wij volstromen met levensadem

Overweging
Mogen wij volstromen met levensadem. Mozes had die nodig om de berg te beklimmen. Dat was een pittige onderneming, hoewel de berg redelijk eenvoudig te beklimmen is. Maar hij is wel 2300 meter hoog!
Tegenwoordig zijn er twee paden naar de top. Het kamelenpad eindigt met 750 treden en vergt ongeveer drie uur. Maar het steile, zogenaamde “pad van het berouw” is bezaaid met 3750 treden.
Mozes bleef 40 dagen zonder eten en drinken op de berg. Een gegeven dat voor schrijver Maarten ’t Hart een inkoppertje zou zijn om te bewijzen dat de Bijbel vol onzin staat. En dan had Mozes ook nog de energie
om tien geboden op stenen tafels te schrijven en er heelhuids de berg mee af te dalen.
Maar hij keerde terug uit zijn hogere sferen naar de vaste grond onder de voeten, geïnspireerd, met nieuwe levensadem en tien richtsnoeren. Daarmee wilde hij met zijn volk de exodus uit Egypte voltooien. Egypte was niet langer hun land: “Kom trek naar een beter land!”
Hun leven was nu hun land, 40 jaar woestijn en dáárna wat hun visioenen beloofden, uitlopend op een nieuw verbond. Daarom bedekte Mozes steeds zijn gelaat: zijn volk mocht niet zien, dat de glans van het oude verbond zou verbleken én het was nog te vroeg voor de glans van het nieuwe testament
de allesoverstijgende liefdesboodschap, die Jezus heeft gebracht en nagelaten.
Die was al even zichtbaar bovenop de berg Thabor: daar mochten Petrus, Johannes en Jacobus ervan proeven. Het was een ervaring die voor Petrus niet onder woorden was te brengen: hij zei voor de vuist weg, wat hem het eerst voor de mond kwam. En hij sloeg er de spijker mee op de kop!
‘Híér is het de moeite waard. Laat ons drie tenten bouwen.’ Let wel: geen huizen! Laat ons hier een poosje blijven, maar niet permanent. Ook van Thabor zullen we ooit moeten afdalen en het vergezicht verwisselen voor de werkelijkheid en de waan van het dagelijkse leven.
De werkelijkheid van je leven dat jouw land is, van Utopia tot Ukraïne en terug,  de confrontatie met waan en waanzin van machtsdenken en terreur.
Moge je leven zijn: een land om van te houden, je veilig in te voelen en thuis en waarvan je kunt zeggen:
“In mijn trektocht door het leven is het goed om hier te zijn!”

Geloofslied: Op mijn levenslange reizen

Collecte

Voorbeden
Bidden we voor alle mensen
die van hun land worden verjaagd.
Mogen zij liefdevolle hulp krijgen
en zo kunnen bouwen aan een veilig bestaan.
Bidden we voor bekering van machthebbers
die geen oog hebben voor mensen.
Mogen vrijheid, vrede en de rechten van de mens
zegevieren.

Bron van leven,
U stuwt ons voort op een weg
die uittocht wil zijn:
weg uit het slaafs volgen
van wie of wat ons domineert;
weg naar een nieuwe toekomst
waarin we dienstbaar zijn aan elkaar
en het leven volop kansen geven.
Breng ons vandaag
op die berg van het vergezicht:
dat er licht schijnt tot in ons binnenste,
dat het straalt, dat het gaat gebeuren.
Dat bidden wij in verbondenheid met al onze dierbaren,
die de trektocht van het leven hebben volbracht.
Keer U naar hen en ons om.

Acclamatie: Keer U om naar ons toe, keer ons toe naar elkaar

Tafelgebed:
Wij zijn geschaard rond deze tafel. Een uitzicht wenkt ons op de berg van het vergezicht.
Het vraagt motivatie, voorbereiding en doorzetting om er te geraken. Jezus zelf heeft ons eens uitgenodigd om te delen van onze leeftocht, ons brood, onze wijn. We hebben daarbij een kaarsje aangestoken
voor de mensen in onze gemeenschap en in ons hart die gestorven zijn.
We hebben ook de kaars van solidariteit aangestoken voor wie met ons de berg opgaan en die we zien in ons vergezicht, die ons zo nabij komen in het dagelijkse nieuws.
Wij voelen ons dankzij het evangelie getuige van hoe het was, van dat visioen daar op Thabor, die bijzondere berg. Dat is niet enkel een verhaal van lang geleden! Dat is hoe het ook nu zou moeten zijn:
een wereld geleid door het visioen van hemelse vrede en geluk voor iedereen.
Wij voelen ons dankzij het evangelie getuige van hoe het was, dat laatste avondmaal van de ten dode opgeschreven mens die niet ten ondergaat, maar blijft leven.
Laten wij het brood blijven delen en de wijn blijven drinken om de boodschap van wáár in het verschiet
de eenheid van het mensdom kan worden gevonden, nooit uit het oog te verliezen.
Wij bidden het Onze Vader.

Onze vader

Vredeswens
Wat al eeuwen vóór ons is gedaan
willen wij hier vandaag opnieuw doen:
samen brood breken en delen.
Intens beleven wie we zijn:
hecht verbonden met elkaar,
geheel en al in het leven opgenomen,
liefde, onze ware aard, onze diepste kern.
Wensen wij elkaar van harte de vrede toe.

Vredeslied: Woord dat ruimte schept
Woord dat ruimte schept, toekomst,
wijd licht land, waar gerechtigheid
als rivieren stroomt, waar een wijnstok
bloeit tegen klippen op,
even is het waar en dan is het weg.
Toon mij niet vergeefs wat mijn ziel verlangt,
geef dat ik volhard in uw vergezicht.

Communie
Ik nodig u uit om, als u dat wilt, naar voren te komen en een bekertje met wijn en schaaltje met brood af te nemen van de dienbladen. Als iedereen weer zit, kunnen we samen dit eten en drinken tot ons nemen en daarna het communielied zingen.

Communielied: Trek ik de zee door

Mededelingen

Slottekst
Om onze solidariteit met de mensen en volkeren die centraal staan in de vastenactie te bevestigen luisteren we naar de woorden van:
Esther uit West-Papoea
“Wij Papoea’s beschouwen het land waar we leven als onze Moeder. De natuur is het centrum van ons universum en geeft vorm aan onze identiteit. Zij is de basis van onze kennis en wijsheid en de belangrijkste bron voor ons overleven.
Wij zijn niet tegen ontwikkeling, maar wel tegen plundering van de aarde, tegen verwoestende ontwikkeling.
Onderzoek heeft uitgewezen dat bijna anderhalf miljoen hectare oerwoud dat aan inheemse Papoea’s toebehoorde door de overheid aan grote palmoliebedrijven is toegewezen. Daarnaast is nog eens anderhalf miljoen hectare van inheemse mensen afgenomen door fraude, intimidatie en andere lafhartige methodes. En belangrijke passages over milieubescherming zijn uit de wet verdwenen.”
Tot zover Esther. Steun de Vastenactie!

Wegzending

Van tijd tot tijd moet je het doen: de berg opgaan.
De wereld laten verstillen, jezelf en de anderen hervinden in gebed.
Het volle licht van God laten schitteren op je gezicht.
Dat kun je in gezelschap van Jezus
en in het gezelschap van andere bergbeklimmers,
Godzoekers zoals Abraham, Mozes, Etty Hillesum, Martin Luther King.
Het was voor hen geen wereldvlucht, ze namen alles mee op de berg:
wel en wee, onmacht en ontgoocheling, maar ook geloof.
En zie: zij ontvingen nieuwe kracht om af te dalen, om te herbeginnen.
Mogen wij die helende geest ook vinden,
in de naam van onze vaders en moeders,
onze zonen en dochters,
in de geest van het leven. Amen.

Slotlied: Nu wij uiteengaan (Vaya con Dios)

Grond van bestaan

SAN SALVATORGEMEENSCHAP | DATUM: 6 maart – 1e
zondag van de Vasten
Grond van bestaan
Voorganger Franneke Hoeks | Lectoren Corrie Dansen & Ria van Luijk
Pianist Joost Boekhoeven | Cantor Wilton Desmense

Openingslied Zomaar een dak

Welkom | Gebed | Acclamatie

Deuteronomium 26, 1‐10
Mozes zei verder tegen de Israëlieten: ‘Straks komen jullie in
het land dat de Eeuwige, jullie God, aan jullie zal geven. Dat
land zullen jullie veroveren, en daar zullen jullie gaan wonen.
Als je in dat land de eerste vruchten plukt, moet je die in een
mand verzamelen. Neem de mand mee naar de plaats die de
Eeuwige zal uitkiezen, de plaats waar hij zal wonen. Ga dan
naar de priester toe die op dat moment dienst heeft. Je moet
tegen hem zeggen: ‘De Eeuwige, mijn God, heeft dit land
plechtig beloofd aan onze voorouders. Nu dank ik hem dat ik
in het land aangekomen ben. Dan zal de priester de mand
aannemen en voor het altaar van de Eeuwige neerzetten.
Daarna moet je bij het altaar de volgende woorden
uitspreken: ‘Onze voorouders waren Arameeërs die van de
ene plaats naar de andere zwierven. Ze gingen naar Egypte en
woonden daar als vreemdelingen. Ons volk was eerst nog
klein, maar het werd daar groot en sterk. De Egyptenaren
behandelden ons slecht. Zij onderdrukten ons en lieten ons als
slaven voor hen werken. Toen smeekten we de Eeuwige, de
God van onze voorouders, om hulp. En hij hoorde ons. Hij zag
dat we onderdrukt werden. Hij zag hoe hard we moesten
werken. Toen heeft hij ons bevrijd. Hij liet ons zijn grote macht
zien en deed geweldige wonderen. Hij bracht ons hierheen en
gaf ons dit land. Het is een prachtig land, waar meer dan
genoeg te eten is.’ Als je dat allemaal gezegd hebt, moet je
knielen en zeggen: ‘Eeuwige, ik breng u de eerste vruchten
van het land dat u ons gegeven hebt.’

Lied Als God ons thuisbrengt

Lucas 4,1‐13
Vervuld van de heilige Geest trok Jezus weg van de Jordaan.
Hij werd door de Geest naar de woestijn geleid, waar Hij
veertig dagen bleef en door de duivel op de proef gesteld
werd. Al die tijd at Hij niets, en toen de veertig dagen
verstreken waren, had Hij grote honger. De duivel zei tegen
Hem: ‘Als U de Zoon van God bent, beveel die steen dan in
een brood te veranderen.’ Maar Jezus antwoordde: ‘Er staat
geschreven: “De mens leeft niet van brood alleen.” Toen
bracht de duivel Hem naar een hooggelegen plaats en liet
Hem in één ogenblik alle koninkrijken van de wereld zien. De
duivel zei tegen Hem: ‘Ik geef U de macht over dat alles en
ook de roem die ermee gepaard gaat, want ik kan daarover
beschikken en ik geef het aan wie ik wil; als U in aanbidding
voor mij neervalt, zal dat allemaal van U zijn.’
Maar Jezus antwoordde: ‘Er staat geschreven: “Aanbid de
Heer, uw God, vereer alleen Hem.”’ De bracht Jezus naar
Jeruzalem, zette Hem op het hoogste punt van de tempel en
zei tegen Hem: ‘Als U de Zoon van God bent, spring dan naar
beneden. Want er staat geschreven: “Zijn engelen zal Hij
opdracht geven om over U te waken.” En ook: “Op hun
handen zullen zij U dragen, zodat U uw voet niet zult stoten
aan een steen.”’ Maar Jezus antwoordde: ‘Er is gezegd: “Stel
de Heer, uw God, niet op de proef.”’ Toen de duivel Jezus aan
al deze beproevingen had onderworpen, ging hij voor een tijd
bij Hem vandaan.

Acclamatie Het woord dat ik jou geef 

Overweging
We zijn hier bij elkaar, op deze eerste zondag van de
veertigdagentijd. Een bijzonder moment om na bijna twee jaar
beperkingen elkaar weer nagenoeg zonder restricties te
kunnen ontmoeten. We zijn weer bij elkaar. We zijn weer
terug op onze vertrouwde stek, hier in Cello. Na een week
van oorlogsberichten realiseer ik me hoe bijzonder is het dat
we in vrijheid bij elkaar kunnen komen. Dat is iets om te
koesteren, om dankbaar voor te zijn! Die dankbaarheid is wat
mij betreft, geen gesloten dankbaarheid waarin we ons
opsluiten in onze eigen comfortabele bubbel. Het gevoel van
dankbaarheid maakt me extra scherp op situaties waarin
mensen niet kunnen wat ik, wat wij hier wel samen kunnen.
Vrijheid om te kunnen leven. Letterlijk grond onder je voeten
hebben. Grond van bestaan. Het is niet zo vanzelfsprekend als
het lijkt. Oekraïne is daar een voorbeeld van, maar ook de
voorbeelden uit het vastenproject van dit jaar. Het gaat om
projecten van groepen mensen waar landrechten worden
geschonden. Groepen mensen die vaak huis en haard moeten
verlaten vanwege economische belangen. Geen grond van
bestaan meer.
Het thema van de vastenactie dit jaar is Je land is je leven. Er
zijn niet heel veel betrouwbare cijfers over landrechten, maar
we doen op deze eerste zondag van de vasten een poging om
iets van de problematiek rondom landrechten in kaart te
brengen.
• Eén op de drie mensen is voor zijn levensonderhoud
afhankelijk van land
• Naar schatting 1 miljard mensen eten uit de natuur.
• Lokale gemeenschappen beschermen 80% van de
biodiversiteit op aarde.
• Er is de afgelopen tien jaar 49 miljoen hectare land geroofd.
• In 2020 werd 12,2 miljoen hectare bos gekapt.
• In 2020 werden (minstens) 330 landactivisten vermoord.
• Nederlandse bedrijven hebben landdeals in 26 landen.
Van de cijfers naar oude woorden. Ik merk keer op keer dat
bijbel vaak tijdloos actueel is. De Bijbelse geschiedenis gaat
vaak over crisis, over mensen in de knel ‐ dus ook over oorlog
en geweld‐ en hoe je het volhoudt in onzekere tijden.
Wat hoorden we vandaag? Een tekst uit het boek
2 Deuteronomium. Dit vijfde boek sluit de Joodse Thora af. Het
hele boek is samengesteld als een grote toespraak van Mozes.
Op de grens van het beloofde land, vlak voor zijn dood ‐
Mozes zou het beloofde land nooit binnengaan‐, sprak hij zijn
mensen toe. Onderzoek laat zien dat dit niet een grote
toespraak is geweest, maar een compilatie van wetten en
gebruiken die opnieuw onder de aandacht worden gebracht.
Deuteronomium betekent letterlijk tweede wet. Met deze
toespraken van Mozes worden oude voorschriften opnieuw
vertelt, aangepast en vernieuwd.
In de verzen die we vandaag hoorden, worden de Israëlieten
eraan herinnerd dat zij vreemdeling zijn geweest en lange
jaren een zwervend bestaan hebben geleid. In deze tekst
komen achtereenvolgens verschillende manieren van
verbondenheid met het land tot uiting. Deze woorden
verwijzen naar het zwervende bestaan van Abram. Het verblijf
van het Joodse volk in Egypte als vreemdeling onderdrukt
door de machthebbers. En dan de belofte van God van
bevrijding en een eigen land: een land van melk en honing.
Een land waar ze zich kunnen vestigen, een nieuw thuis. Een
beweging van een zwervend bestaan naar land waar het volk
zich kan vestigen.
De mensen uit de campagnes van de Vastenactie maken de
omgekeerde beweging mee. Ze hebben land waar ze
geworteld zijn al generaties lang, ze hebben een bestaan
opgebouwd. En dan willen anderen hun land overnemen, ze
worden onder druk gezet, hun rechten worden met voeten
getreden. Vaak delven ze het onderspit en verliezen ze hun
land en zijn ze veroordeeld tot een zwervend bestaan en
letterlijk verlies van de grond van hun bestaan.
Grond van bestaan. In het Lucas verhaal hoorden we over
Jezus in de woestijn. Vlak voor deze veertig woestijndagen is
Jezus door Johannes gedoopt in de Jordaan. Op het moment
van zijn doop gaat de hemel open, daalt de geest over Jezus
neer en klinkt de stem van God. ‘Jij bent mijn geliefde zoon, in
jou schep ik vreugde’. Dat is nogal wat. Zoon van de Eeuwige
genoemd worden. Onze man uit Nazareth heeft wat om over
na te denken. Hoe ga je dat doen…zoon van God zijn. Wat
voor Messias wil je zijn?
Om klaarheid te vinden trekt hij de woestijn in. Veertig dagen.
De geest van God gaat met hem mee. De verleidingen van de
duivel klinken best logisch. Leven in overvloed, eer en roem,
spectaculair machtsvertoon: wie droomt daar (stiekem) niet
van? Jezus gaat terug naar de kern, naar de grond van zijn
bestaan. Een soort uitzuiveringsproces. Jezus antwoord op de
verleidingen is steeds een Bijbeltekst, een woord van God.
Fysiek welbevinden is belangrijk, zeker, maar trouw aan de
Eeuwige nog meer. De weg van roem is een omgekeerde weg,
de weg van dienstbaarheid; de ander centraal stellen. En
vertrouwen in God betekent niet dat je domme dingen moet
doen. Het gaat niet om het goede doen als stunts om
aandacht te trekken, nee het gaat werkelijk om iets goeds
doen voor die ander. Jezus maakt hier duidelijk dat zijn weg
een vreemde weg is, een weg van nederigheid,
dienstbaarheid, menselijkheid tot in het uiterste. Jezus duidt
hier de grond van zijn bestaan.
Grond van bestaan. Letterlijk grond om van te leven. Mensen
in de knel die hun grond kwijtraken en waar wij dan via de
vastenactie iets voor proberen te betekenen, mensen in
Guatemala, Libanon en Brazilië. En hoe actueel als we de
stroom vluchtelingen uit de Oekraïne zien. Ook zij zijn de
grond van hun bestaan kwijt.
Grond van bestaan: figuurlijk in de zin van wat jou grondvest;
waar sta jij? Hoe ga ik, jij, u, wij om met verleidingen in ons
bestaan. Hoe kunnen wij mensen zijn die het spoor van Jezus
willen volgen, die geloven in die weg van menselijkheid en
zorg hebben voor de ander, wie hij of zij ook is.
Ik ben blij dat de Bijbelse verhalen mij vaak een spiegel
voorhouden en me laten nadenken over wat er echt toe doet,
waar ik sta, wat de grond van mijn bestaan is. Wie denkt nu;
ga zij het ons vertellen moet ik teleurstellen. Ik heb geen
pasklaar antwoord. Wat ik wel weet… het gaat om die ander.
Hij of zij is de grond van mijn bestaan. Dat is de weg van
menselijkheid. Dat is grond van bestaan!

Geloofslied Een mens te zijn op aarde in deze wereldtijd

Klaarmaken tafel | Collecte

We collecteren in deze viering voor de Oekraïne.

Instrumentale muziek

Voorbeden
Bidden we voor de mensen in de Oekraïne die geconfronteerd
worden met oorlogsgeweld. Voor kinderen geboren in
bunkers, mensen op de vlucht, groepen schuilend in kelders
vragen we dat het oorlogsgeweld snel stopt en dat de taal van
vrede wint. Kom over ons met uw geest
Bidden we voor de inheemse volkeren wier stem vaak niet
gehoord wordt en van wie de rechten met voeten worden
getreden. Mogen zij kansen krijgen op scholing en training
en zicht krijgen op een mooie toekomst. ‐ Kom over ons met
uw geest
Bidden we voor onze westerse wereld die vaak gericht is op
de eigen problemen zonder oog te hebben welke gevolgen
onze levensstijl heeft. Mogen wij ons verbonden voelen met
andere landen en in saamhorigheid werken aan een betere
wereld. Kom over ons met uw geest
Bidden we voor onszelf dat we de moed niet verliezen. Bidden
we voor wat werd toevertrouwd aan het de bladzijden van het
San Salvator intentieboek. Bidden we voor wie ziek is binnen
en buiten onze gemeenschap Bidden we voor onze lieve
overledenen. Kom over ons met uw geest

Tafelgebed
God, Moeder en Vader van ons mensen: wij danken Jou voor
de schoonheid van de aarde, voor de wind en de zon, voor de
geuren en de regen, voor de kleuren en de wolken, voor de
dieren en de planten, voor de mensen om wat ze zijn en om
hoe ze zijn, allemaal verschillend, mooi op hun eigen manier.
Wij danken Jou voor Jezus. Door hem leren wij Jou kennen:
door hoe Hij heeft geleefd, door wat Hij zei en deed. Hij leefde
ons voor dat liefde het grootste gebod is, dat liefde de basis
vormt van echte gemeenschap. Zijn spoor is onuitwisbaar, zijn
geest in ons is niet te doven.
Want op de laatste avond van zijn leven, heeft Hij ons zijn lijf
en ziel voor eeuwig gegeven. In het bijzijn van zijn vrienden
heeft Hij brood genomen, dankte Jou voor het brood, brak het
en deelde het aan zijn vrienden met de woorden: ‘Neem en
eet van dit brood, dit is mijn leven, ik geef het aan jullie.’ Hij
nam een beker, sprak een dankgebed, en zei tot zijn vrienden:
‘Drink hieruit en proef van mijn liefde, zodat mijn vreugde in u
zal zijn en haar volheid bereikt. Heb elkaar lief, zoals ik u heb
liefgehad.’
Zo is Hij voor ons levend brood geworden, zo delen wij ons
gebroken leven, om ten volle mens te zijn.
Goede God, voed in ons het respect voor alle mensen
en voor de aarde die we mogen bewonen.,
Laat in ons het besef groeien dat wij gemeenschap zijn
waar de grond waarop we leven heilig is. Laat ons met de hulp
van jouw Geest een gemeenschap zijn van mensen op weg
naar het goede leven voor allen.Laat ons daartoe bidden
met de woorden die Jezus ons geleerd heeft: Onze vader

Vredeswens

Vredeslied Zuster broeder, vrede voor jou

Delen van brood en wijn | Tijdens communie Instrumentale muziek

Communielied Wie zijn leven niet wil geven.

Mededelingen| Bloemetje

Slotgedachte Oproep tot algehele mobilisatie
In deze wereld van geweld
ontwapen ik mezelf.
Laat waar ik ben vrede zijn.
Zin om mee te doen?
We zijn met velen.
Dan vormen we een legioen
onder de vlag van zachte kracht
en volgen enkel de bevelen
ingegeven door de wijsheid van het hart.
Ja, we zijn naïef.
De brutalen hebben de wereld.
Wij hebben haar lief.
Wij delen, dansen, zoenen, zingen.
Noem ons gerust
een legioen van vreemdelingen,
dat alle vijanddenken ondermijnt.
De zachte krachten zullen winnen
aan het eind.
Zegen
God zendt ons nu dan op weg
als mensen die geloven,
de banden kunnen smeden,
die grenzen overschrijden,
die mildheid kunnen brengen,
die troosten en nabij zijn,
die vreugde kunnen geven,
die broeder en zuster durven zijn.
Zend ons dan nu op weg
als mensen die vertrouwen,
de toekomst tegemoet. Amen.
Slotlied Zo lang wij ademhalen
++++
Je land is je leven! Vastenactie ondersteunt dit jaar projecten
die gericht zijn op het veiligstellen van landrechten, zodat
mensen op hun land kunnen blijven wonen en werken. Onze
bijdrage kan een verschil maken, zodat zij een menswaardig
bestaan hebben op hun land. San Salvator ondersteunt de
Vastenactie 2022.
U kunt uw bijdrage overmaken op rekeningnummer NL96
INGB 0006 0407 13 van vereniging ‘San Salvator in
Bewe ging’ onder vermelding van Vastenproject 2022 

As. Alleen as? Op naar een nieuw begin

SAN SALVATORGEMEENSCHAP | DATUM: 2 maart 2022

As. Alleen as? Op naar een nieuw begin

Voorgangers Franneke Hoeks en Heleen Hendrikx
Pianist: Theo Hofland

Vuur woord van welkom

Welkom. Aswoensdag.
Buitenom.  Andersom.
Anders dan anders.

Vuur als welkom.
Geknakte takken, verdord blad
als voedsel  voor vlammen.
Er blijft nagenoeg niets over.
As. Alleen as. Alleen as?

Vandaag begint de veertigdagentijd. We gaan op weg naar Pasen.  Veertig dagen zijn we onderweg. De vasten is een tijd van bezinnen: waar gaat het nu om in het leven? Een tijd van afpellen en loslaten. De komende weken staan we stil bij het land waarop we leven, grond onder onze voeten. Op deze Aswoensdag laten we wijsheid van de profeet Amos tot ons doorklinken. We zoeken de stilte, we bidden, we zingen, we luisteren naar de woorden van Mattheus. As en als zijn facetten is onze leidraad.
As- stof, aarde die was. Verbrand, verteerd, vergaan
Wat verteert jou?
Wat wil jij achter je laten?
gemaakte fouten, ongemak onbehagen, bezorgdheid, onzekerheid, zwaarte, kwaadheid, angst, het verkeerde, in zak en as gevoelens, oud zeer?
Wat leeft er onder de oppervlakte, de buitenkant?

Hier mag je zijn, precies zoals je bent
zichtbaar en onzichtbaar
in de ogen van de Eeuwige
mens feilbaar
tastend en zoekend
mens levend
mens vol toekomst.

We zingen Neem mij aan zoals ik ben

Doods? woorden gebaseerd op Amos
Luister naar wat ik te zeggen heb,
verslagen lig je neer op eigen grond
niemand helpt je overeind,
nooit meer sta je op
‘Zoek mij weer, dan blijf je in leven’
Zoek het goede en niet het kwade,
dan zullen jullie in leven blijven.
Kies voor het goede, herstel het recht.
Zorg dat het recht zijn loop vindt
als een nooit opdrogende beek.

Met de weerklank van de woorden van Amos staan we stil bij teruggeworpen worden op jezelf, teneergeslagen zijn. Als het aardedonker voelt, als je stilvalt, wat dan? Durven we de stilte aan? De leegte? De overtolligheid voorbij?

Stilte

Blijf zoeken om te blijven leven. Opdat je doen en laten in goede aarde valt, vertrouw erop dat je niet alleen gaat, dat God jou door dik en dun vergezelt.

Rein
As. Van as kun je zeep maken. As maakt schoon.
Als je wat aanmoddert, wil je wel een andere aanpak.
Hoe dan? Wat wil jij opruimen? Uitzuiveren?
Lente is de tijd voor de grote schoonmaak. Ramen open, frisse lucht. Binnen en buitenboel flink onderhanden nemen. Opzoek naar frisheid, een nieuw begin.
Met de start van de veertigdagentijd willen we werken aan het opfrissen van onze binnenkant. In ons aanmodderen zoeken we zoeken vaste grond onder onze voeten. Kunnen we onszelf doorgronden? In ons binnenste de overbodige ballast opruimen en mensworden; oprecht, vrij.
Straks krijgt u een stukje zeep mee als presentje, om in de komende Vastentijd present te blijven bij aandacht voor reiniging. Als een geheugensteuntje onderweg om rein en fris en schoon te zijn.   Zo kan je telkens een nieuw begin maken. Een teken, een gebaar. In de Japanse traditie van Ikigai (staat voor ‘reden van bestaan’ ) is er o.a. dit ritueel om je te reinigen : was  ‘s avonds voordat je in bed stapt  je  gezicht met koud water. Je huid gaat ervan tintelen, vernieuwd mag je je toevertrouwen aan de nacht. Rein zijn: oprecht en vrij zijn…

we luisteren Psalm 51
Wees genadig, Gij die genade zijt
was mij schoon en ik zal witter worden dan sneeuw.
Geef een nieuw hart.
Zend uw geest dat ik herschapen wordt.
Als dat zou kunnen.
Wees genadig, kom bevrijden.
Wees genadig kom bevrijden, Kyrie eleison.
God van God, licht van licht,
ware God van ware God.
Kom bevrijden Jesu Christe, Kyrie eleison.

Geboren, niet gemaakt,
één van hartstocht en bezieling,
één in wezen met de Vader.
Wees genadig kom bevrijden, Kyrie eleison.

Vruchtbaar
As maakt de aarde vruchtbaar.
Een schaal aarde, levenloos, nog.
Wat het vuur verteerde geven we terug
aan de zwarte grond
opdat kan kiemen
opdat kan groeien
opdat gaat bloeien
dat wat we vermoeden
dat waar we op hopen
dat waar we op vertrouwen.

We zingen Voor mensen die naamloos

Onder de as  We lezen Mattheus 6, 1-6, 16-21 
Let op dat jullie de gerechtigheid niet beoefenen voor de ogen van de mensen, alleen om door hen gezien te worden. Dan beloont jullie Vader in de hemel je niet. Dus wanneer je aalmoezen geeft, bazuin dat dan niet rond, zoals de huichelaars doen in de synagoge en op straat om door de mensen geprezen te worden. Ik verzeker jullie: zij hebben hun loon al ontvangen.   Maar als je aalmoezen geeft, laat dan je linkerhand niet weten wat je rechterhand doet. Zo blijft je aalmoes in het verborgene, en jullie Vader, die in het verborgene ziet, zal je ervoor belonen.
En wanneer jullie bidden, doe dan niet als de huichelaars die graag in de synagoge en op elke straathoek staan te bidden, zodat iedereen hen ziet. Ik verzeker jullie: zij hebben hun loon al ontvangen. Maar als jullie bidden, trek je dan in je huis terug, sluit de deur en bid tot je Vader, die in het verborgene is. En jullie Vader, die in het verborgene ziet, zal je ervoor belonen.
Wanneer jullie vasten, zet dan niet zo’n somber gezicht als de huichelaars, want zij doen dat om iedereen te laten zien dat ze aan het vasten zijn. Ik verzeker jullie: zij hebben hun loon al ontvangen. Maar als jullie vasten, was dan je gezicht en wrijf je hoofd in met olie, zodat niemand ziet dat je aan het vasten bent, alleen je Vader, die in het verborgene is. En jullie Vader, die in het verborgene ziet, zal je ervoor belonen.

Bezinning

Wat leeft er onder de as? Wormpjes, insecten, bacteriën. Gesteente, mineralen. En bij ons mensenkinderen? Werelden aan onzichtbare gedachten, die steevast zich nestelen of in flitsen voorbijkomen.  Zijn ze vreugdevol, dankbaar, dierbaar van aard en dan de onaffe, rafelige, weggestopte- in de doofpot geraakte-roerselen die ons ergens nog in de weg zitten…
Wat leeft er onder de as? Terugtreden uit de dagelijkse wereld: bidden en vasten- die oproep tot inkeer vanavond, opnieuw en ook fijn om dit weer samen in onze lijfelijke aanwezigheid in Cello te kunnen doen. In de bijbel staat bij deze tekst van Mattheus halverwege het onze vader geschreven. Wat te bidden wanneer je je terugtrekt in het verborgene? De oude woorden die we spreken, die mogen doorklinken en waarin we ons inleven, verbinding zoeken…maken, om in Gods naam het goede te doen.

Laten wij dit nu samen doen in een rustig tempo en daarna is er de gelegenheid voor ieders persoonlijk gebed in stilte.

Onze Vader in het verborgene
uw naam moet worden gekend en volbracht,
uw rijk van vrede zal worden gevestigd,
uw wil geschiede: hemel op aarde.
Geef ons vandaag ons brood,
en morgen, scheld kwijt onze schulden,
zoals wij kwijtschelden een ander zijn schuld.
En beproef ons niet boven onze kracht.
En bevrijd ons uit de macht van onrecht.

Stilte

Inkeer
Zoals we as strooiden over de aarde, zo strooien we vandaag as over onze hoofden. Het hoofd buigen als teken van inkeer en bezinning. Als teken van reiniging en heling. Als teken van groei en vernieuwing.

We zingen  Bless the Lord my soul   3x

 Je hart Mattheus 6, 19-21
Verzamel voor jezelf geen schatten op aarde: mot en roest vreten ze weg en dieven breken in om ze te stelen. Verzamel schatten in de hemel, daar vreten mot noch roest ze weg, daar breken geen dieven in om ze te stelen. Waar je schat is, daar zal ook je hart zijn.

Richt in deze tijd
mijn aandacht niet
op wat niet kan.
Richt mijn aandacht
op wat ik welk kan,
op wie ik wel kan zijn,
voor de ander,
op wat ik wel kan betekenen.
Mag ik mensen met aandacht
ontmoeten als ik aandacht zoek.
In de naam van Jezus, de Aandachtige.
(Marinus van de Berg)

Tot besluit

Zegen
Laat ons op weg gaan,
veertig dagen lang
met als opdracht, mensen te zijn uit een stuk.
Mensen die durven geven vanuit de schat in je hart.

Laat ons in stilte op weg gaan
vanuit het vertrouwen
dat de eeuwige met ons gaat.

Laten we dat vertrouwen hier bevestigen
door een kruisteken te maken,

als teken van onze verbondenheid met elkaar
en met de Eeuwige, die we noemen Vader/moeder, zoon en heilige geest. Amen

GEEN OPTOCHT, MAAR WEL: SAMEN OP TOCHT

Viering: 27 02 2022
Thema: Geen optocht, maar wel: samen op tocht.
voorganger: Maria van den Dungen
Koor Melodiek olv Marcel van der Maeden

Vooraf…muziek
Openingslied: Hier gaan we zingend de wereld
Welkom iedereen die hierheen is gekomen, die dit uur wil meemaken waarin een andere wereld mag doorklinken: een uur meer dan er kan.
Fijn om in deze spannende tijd samen te kunnen zijn en elkaar te bemoedigen.
Vandaag is het Carnavalszondag, tijd om wat uitbundiger te genieten voordat de vastentijd begint.
Op het moment dat ik deze viering voorbereidde was de situatie rond Oekraine spannend, nu weten we hoe verdrietig die zich heeft ontwikkeld.
Ik had er al voor gekozen om er een wat luchtiger, vrolijke dienst van te maken. De lezingen van het leesrooster heb ik daarom  – bij wijze van uitzondering – vervangen. Ons geloof moet toch een blijde boodschap brengen en die klonk er – naar mijn mening – niet zo in door.
Maar ook passend bij de situatie in Oekraïne heeft de viering een serieuzer karakter.
Maar laten we eerst maar naar binnen keren.

Gebed:
Samen hier bijeen worden we stil
om ruimte te maken voor jou.
Samen hier bijeen stellen we ons open
voor een vleugje wind,
adem van de geest, die ons gaande houdt.
Verlangend naar een toekomst,
van samen onderweg, een hand in de rug,
vrede in onszelf en met al God ’s schepselen.

Accl.: Dat wij volstromen
Lees meer →

Een gulden regel

SAN SALVATORGEMEENSCHAP  | 20 februari 2022

Voorganger: Franneke Hoeks
Lectoren: Jolanda Lensen en Maria Hoitink

Piano Joost Boekhoven
Fluit Maria Werner

Volkszang onder leiding van Machteld Terlingen

Openingslied  Dit huis is een huis

WELKOM
Wat fijn dat U bij deze San Salvator viering bent aangeschoven. Misschien op papier, misschien fysiek in de viering. We komen hier bij elkaar in een heilige ruimte. We zitten hier niet alleen voor onszelf, maar juist voor de verbinding met de Eeuwig die we kennen als vader/moeder, zoon en
De gulden regel… daar gaat het in deze viering over.  Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook aan anderen niet. In het Lucas verhaal dat we vandaag horen we Jezus deze woorden zeggen in een wat andere formulering. Een leefregel die in alle religies en levensbeschouwingen terug te vinden is. We laten die regel vandaag tot ons doordringen. Om goed te kunnen horen maken we ruimte in ons hoofd en in ons hart.  We maken het stil. In die stilte kunnen alles wat ons bezighoudt neerleggen voor hem of haar.

GEBED
Goede God
dankbaar dat we
hier samen mogen komen
Zoeken we de verbinding met jou.
We zijn, stuk voor stuk,
imperfect en onvolkomen.
Open ons binnenste voor jouw stem,
leer ons vertrouwen op jouw wijsheid
en maak ons tot mensen in jouw geest.

Acclamatie  Herschep ons hart

INLEIDING OP LEZINGEN

We duiken vandaag in het verhaal van Jozef en zijn broers en luisteren zo meteen naar de afsluiting van deze familiegeschiedenis. Jozef is lievelingszoon van Jacob, net als Benjamin. Hij is een doorn in het oog van de tien andere broers. De broers verkopen Jozef als slaaf. Vader Jacob is ontroostbaar.  Jozef komt in Egypte terecht en wordt de vertrouweling van de Farao en weet de Egyptenaren te behoeden voor hongersnood. Jacob maakt carrière in het vreemde Egypte. De honger treft de overgebleven broers. Zij trekken naar Egypte om hulp te vragen bij een hooggeplaatste: Jozef. De broers herkennen hem niet. Hij herkent zijn broers wel. Jozef speelt met ze. Ze krijgen hulp maar hij wil de Benjamin de jongste zien. Eén broer blijft als gijzelaar achter, de anderen gaan terug naar Jacob. Uiteindelijk keren ze tot groot verdriet van de oude Jacob met Benjamin terug naar Egypte. Benjamin wordt beschuldigd van diefstal. Als één van de broers bereid is de plaats van de onschuldige benjamin in te nemen, maakt Jozef zich bekend.

1E LEZING  Genesis 45, 3-11,15
Hij zei tegen zijn broers: ‘Ik ben het, Jozef! Leeft mijn vader nog?’ Zijn broers waren niet in staat antwoord te geven, ze waren verlamd van schrik. ‘Kom toch dichterbij,’ zei Jozef tegen hen, en daarop gingen ze dichter naar hem toe. ‘Ik ben Jozef,’ zei hij, ‘jullie broer, die jullie verkocht hebben en die naar Egypte is meegevoerd. Maar wees niet bang en maak jezelf geen verwijten dat jullie mij verkocht hebben en dat ik hier ben terechtgekomen, want God heeft mij voor jullie uit gestuurd om jullie leven te redden. De hongersnood teistert het land nu al twee jaar, en ook de komende vijf jaar zal er niet geploegd of geoogst worden. God heeft mij voor jullie uitgestuurd om jullie voortbestaan op aarde veilig te stellen; zo wilde hij veel levens redden. Niet jullie hebben mij dus hierheen gestuurd maar God; door hem ben ik de belangrijkste raadsman van de farao geworden, de bestuurder van zijn hele hof en heerser over heel Egypte. Ga onmiddellijk terug naar mijn vader en zeg tegen hem dat zijn zoon Jozef hem het volgende laat weten: “God heeft mij heer over heel Egypte gemaakt. Kom zo snel mogelijk naar mij toe.
U kunt in Gosen wonen, dicht bij mij, met uw kinderen, uw kleinkinderen, uw schapen en geiten en runderen en wat u verder maar bezit. Ik zal u daar onderhouden, want de hongersnood zal nog vijf jaar duren. Dan hoeft u geen gebrek te lijden, u niet en ook uw familieleden en uw dieren niet.”’ Tot slot zei Jozef: ‘Jullie allemaal, ook jij, Benjamin, zien met eigen ogen dat ik het zelf ben die hier met jullie spreekt. ¹³Vertellen jullie mijn vader dus hoeveel aanzien ik in Egypte geniet, en alles wat jullie gezien hebben, en laat hem dan zo gauw mogelijk hierheen komen.’ Daarop viel hij zijn broer Benjamin om de hals; beiden huilden.  Jozef kuste al zijn broers, terwijl hij zijn tranen de vrije loop liet. Pas toen waren zijn broers in staat iets tegen hem te zeggen.

Lied Tijd van vloek en tijd van zegen

2E LEZING  Lucas 6, 27-38
Tot jullie die naar mij luisteren zeg ik: heb je vijanden lief, wees goed voor wie jullie haten,
zegen wie jullie vervloeken, bid voor wie jullie slecht behandelen. Als iemand je op de wang slaat, bied hem dan ook de andere wang aan, en weiger iemand die je je bovenkleed afneemt, ook je onderkleed niet. Geef aan ieder die iets van je vraagt, en eis je bezit niet terug als iemand het je afneemt. Behandel anderen zoals je wilt dat ze jullie behandelen. Is het een verdienste als je liefhebt wie jullie liefhebben? Want ook de zondaars hebben degenen lief die hen liefhebben. En is het een verdienste als je weldaden bewijst aan wie weldaden bewijzen aan jullie? Ook de zondaars handelen zo. En is het een verdienste als je geld leent aan degenen van wie jullie iets terugverwachten? Ook zondaars lenen geld aan zondaars in de verwachting alles terug te krijgen. Nee, heb je vijanden lief, doe goed en leen geld aan anderen zonder iets terug te verwachten; dan zullen jullie rijkelijk worden beloond, en zullen jullie kinderen van de Allerhoogste zijn, want ook hij is goed voor wie ondankbaar en kwaadwillig is. Wees barmhartig zoals jullie Vader barmhartig is. Oordeel niet, dan zal er niet over je geoordeeld worden. Veroordeel niet, dan zul je niet veroordeeld worden. Vergeef, dan zal je vergeven worden. Geef, dan zal je gegeven worden; een goede, stevig aangedrukte, goed geschudde en overvolle maat zal je worden toebedeeld. Want de maat die je voor anderen gebruikt, zal ook voor jullie worden gebruikt.’

Acclamatie Oren en ogen gaan open voor Jezus

OVERWEGING
We luisterden naar de ontknoping van het verhaal van Jozef. Jozef speelt een beetje met zijn broers en wil hen een lesje leren. Wat zou jij doen?  Als iemand je zo de grond in heeft getrapt, zou je in staat zijn hem of haar te vergeven? Eind goed al goed: een verhaal films en musicals waardig.
In verhaal van Lucas dat hier klonk is precies dat wat Jezus zegt.  Heb je vijanden lief. Dat is nogal wat. Wees goed voor wie jou haten, keer de andere wang toe, protesteer niet als jou onrecht wordt aangedaan. Dat is niet te doen.  Als we deze oproep letterlijk zouden nemen dan lijken de rijken en machtigen wel heel veel mee te hebben, maar zelfs Jezus neemt ze niet letterlijk. Als hij in Johannes in het gezicht wordt geslagen, keert hij niet de andere wang toe, maar stelt een vraag. Wat moeten we dan met deze bijna onmenselijke opdrachten.
Behandel anderen zoals je wilt dat ze jou behandelen, zegt Jezus dan. Hij bevindt zich in goed gezelschap. Al lang voor onze jaartelling circuleerde deze leefregel in allerlei variaties. Die gulden regel is de basis voor onze empathie en doe teen oproep om ons te verplaatsen in die ander. De gulden leefregel raakt ons in ons mens-zijn. Om met Rutger Bregman te spreken de meeste mensen deugen en willen het goede doen.
Toch zit er ook een denkfout in de gulden regel die ons heel vertrouwd is. Heeft u dat wel eens meegemaakt. Je krijgt van iemand een cadeautje. De ander zegt dit vond ik echt iets voor jou. Je pakt het uit en denkt…uh, echt iets voor mij?! Het gegeven cadeau zegt meer over de gever dan over de ontvanger.  Toch is dat wat vaak gebeurt: directeuren, politici, managers die – met de beste bedoelingen, proberen hun visie aan anderen op de leggen. Behandel anderen zoals je zelf behandeld wilt worden. Plaats die vertrouwde gulden regel niet juist mij in het centrum van handelen. De Ierse denker George Bernard Shaw merkte haarscherp op dat we weten niet wat de ander wil. Shaw formuleerde dan ook een nieuwe regel: ‘Doe anderen niet wat je wilt dat zij voor jou zouden doen. Ze zouden weleens een andere smaak kunnen hebben.’
Afgelopen week was er veel te doen over het boek de zeven vinkjes van Joris Luyendijk. In dat boek onderzoekt hij zijn privileges. De blanke, hoogopgeleide, ABN-sprekende, heteroman die woont in de Randstad en wiens ouders ook hoogopgeleid, heeft heel veel streepjes voor in deze wereld. Hoe meer vinkjes hoe beter je past in het systeem dat bepaalt wie het voor het zeggen hebben. Door die vinkjes -ik heb vijf van die vinkjes- heb je blinde vlekken, juist doordat je zó in het systeem past.
Vorig jaar deed ik mee aan een gesprek over het slavernijverleden. We kwamen bij elkaar in een 50/50 verhouding van witte en gekleurde mensen. Op die avond realiseerde ik me dat ik voor het eerst van mijn leven in een gezelschap was waarin wit niet de boventoon voert. Dat was voor mij een mooie, leerzame gewaarwording. Ik paste niet automatisch in het overheersende totaalplaatje. Ook de zwarte vrouwen en mannen die deelnamen waren ontroerd, onthutst… hoopvol ook. Het komt zelden voor dat je elkaar in een gelijke verhouding treft, maar ook hoe bijzonder en nodig is het dat dit wel gebeurd.
Vinkjes, streepjes voor, privileges zijn niet erg, maar wel belangrijk om je hiervan bewust te zijn. Ik weet niet wat het is om een andere huidskleur te hebben, om arm te zijn of laaggeletterd.
Die vinkjes en de blinde vlekken die we allemaal hebben, maakt die Gulden regel ingewikkeld. Ik weet niet hoe anderen behandeld willen worden. Ik kan daarbij niet automatisch van mijn eigen vooronderstellingen uitgaan, want mijn zicht op de werkelijkheid is beperkt.  Hoe dat wel?
De onmogelijke opdrachten die in de Lucas tekst aan de gulden regel vooraf gingen zetten me aan het denken. Eigenlijk zijn ze een oproep om het systeem op zijn kop te zetten. Niet te handelen zoals je gewend bent te handelen. De andere kernzin in dit Lucas verhaal is voor mij Wees Barmhartig zoals God barmhartig is: niet oordelen, niet veroordelen, vergeven en geven. Een oproep om te zijn zoals God. Een oproep om mensen te zijn die leven zonder oordeel, vol vergeving en volop delend van de rijkdom die ons ten deel valt. In het licht van de vinkjes klinken deze laatste vier opdrachten als een oproep om je eigen vinkjes onder handen te nemen.  Niet te denken – hoe onbewust ook- dat jij het centrum bent van de wereld. Hoe…. door niets te veronderstellen en het gesprek aan te gaan.  Laten we zoeken naar een nieuwe gulden regel waarin we vragen stellen in plaats van in te vullen. Was het Gandhi niet die zei: ‘Alles wat je voor mij doet, zonder mij, doe je tegen mij’? Op naar die nieuwe gulden regel waarin spreken, ontmoeten ons maken tot mensen die werkelijk beeld van God zijn.

GELOOFSLIED De woorden die wij spraken tot elkaar

KLAARZETTEN VAN BROOD EN WIJN  / COLLECTE

INSTRUMENTALE MUZIEK

VOORBEDE

Eeuwige, we bidden voor de mensen zonder vinkjes, zij die in het publieke debat niet gehoord worden. Dat we groeien naar een samenleving waar met mensen gepraat wordt in plaats van over hen.

Jij die onze gedachten….

Eeuwige we bidden voor mensen die pogingen wagen om de groeiende kansenongelijkheid in de samenleving aan te pakken. Dat zij zich gesteund mogen weten door jouw zachte kracht.

Jij die onze gedachten…

Eeuwige we bidden voor de brandhaarden op de wereld, voor al die plekken waar de spanningen hoog oplopen. Dat de stroom van barmhartigheid harten kan openbreken en geweld voorkomen.

Jij die onze gedachten…

Eeuwige, we willen bidden voor iedereen die worstelt met het leven. We vragen jouw steun voor iedereen die ziek is. We staan stil bij de mensen die we moeten missen, onze dierbare overledenen. Dat zij thuis mogen zijn bij in jouw aanwezigheid.

Jij die onze gedachten….

TAFELGEBED
Jij die God bent,  een zachte kracht alom aanwezig,
wij danken Jou voor de wereld waarop wij wonen,
deze aarde met alles wat er leeft en groeit.
Jij die God bent,  vader en moeder tegelijk
die ons roept, groot en klein,  om goed te zijn,
de ander op te zoeken en te blijven werken aan de vrede
en gerechtigheid.
Wij danken Jou voor Jezus,  die mooie mens uit Nazareth,
die lang geleden heeft gezegd: Maak je geen zorgen,
elke dag heeft genoeg aan zichzelf.
En wat Hij altijd deed, deed Hij ook de laatste avond.
Hij ging met zijn vrienden aan tafel.
Hij nam het brood, brak het, deelde het uit en zei:
Weet jij hoe je gelukkig kunt leven?
Als je het brood van iedere dag niet allèèn eet
maar breekt en deelt met elkaar.
Zo heb ik het ook gedaan toen ik bij jullie was.
Daarna nam hij de beker en zei: drink uit deze beker
als ik er niet meer ben, Vertel elkaar wat echt belangrijk is:
deel vreugde en verdriet en als het aan jullie ligt
wees bevriend met iedereen.
Daags daarna is Jezus gestorven, maar niet voorgoed
Hij leeft nog temidden van ons en gaat met ons mee
naar een betere wereld. Hij zegt: vier je verschillen en weet
dat je niet alleen op de wereld bent. Kijk maar goed:
overal in de wereld waar mensen elkaar ontvangen en ontmoeten,
samen het leven delen,  daar gebeurt het.
In zijn Geest zijn wij onderweg, met zijn woorden willen wij bidden,
woorden van vrede, woorden van toekomst.

ONZE VADER
VREDESWENS | VREDESLIED Ubi Caritas – Taize

DELEN VAN BROOD EN WIJN
Instrumentale muziek

Communielied Eet en drinkt

STILTE

MEDEDELINGEN

SLOTGEDACHTE
Hoog tijd, voor een nieuwe Gulden Leefregel. En wat wil het geval: de feministe Gloria Steinem formuleerde hem al aan het begin van de jaren vijftig. Steinem was in die tijd nog eerstejaarsstudent. Ze ging samen met haar klas op excursie bij de Connecticutrivier.  ‘Ik vond een schildpad aan de oever,’ zo zou ze zich later herinneren,  ‘vlak bij het asfalt. Het was een grote bijtschildpad, meer dan een halve meter lang, maar ik pakte haar voorzichtig op, tilde haar naar de rivier en liet haar erin glijden. De professor zag me, precies op het moment dat de schildpad in het water verdween. Hij zei dat de schildpad niet voor niets het droge op was gegaan – ze wilde eieren leggen – en dat het haar nu maanden zou kosten om ze alsnog te leggen.’ Steinem schaamde zich rot en nam zich voor om de rest van haar leven eerst een vraag te stellen alvorens in actie te komen. Haar nieuwe gulden regel was: vraag het de schildpad!

ZEGENWENS
Moge jouw leven anderen tot zegen zijn:
Dat je ogen met mildheid kijken,
Dat je handen open zijn en opbouwen.
Dat je luistert tot in het zwijgen,
Dat je woorden oprecht zijn
En dat je in hart en nieren bewogen bent
om mensen op jouw weg
God zegene ons op de weg die we gaan
in de naam van de Eeuwige die we kennen als
vader/moeder, zoon en heilige geest.

SLOTLIED  Wonen overal nergens thuis