ONVERSCHILLIG OF BETROKKEN

ONVERSCHILLIG OF BETROKKEN              11 aug.2024

Voorgangers: Maria van den Dungen en Mary-Terès Wierenga

Cantor: Machteld Terlingen          Piano en fluit: Joost Broekhoven en Maria Werner.

Lied vooraf: Dit huis is huis

Welkom:    Goede morgen, fijn om jullie te zien
Welkom allemaal die vanmorgen het eigen thuis achter zich gelaten hebben en naar dit gastvrije gebouw gekomen zijn.
Gekomen om elkaar te ontmoeten, om te vieren, te zingen en ons bezig te houden met wat ons raakt en wat er echt toe doet. Vandaag gaat het over wat onverschilligheid en wegkijken in de samenleving doet, En dan geen verantwoording nemen. Maar ook hoe mensen zich kunnen verbinden..
Maar eerst gaan we de Paaskaars aansteken, om het licht te verwelkomen van de Vader, de  Zoon en de H. Geest.
En laten we nu ons hart openen voor het gebed:

Gij, die ons kent,
Open ons hart voor uw Woord
om te horen en vooral te zien
wat van waarde is in het leven.
Laat ons niet door bezit gegijzeld worden,
maar verbind ons met onze naasten.
En maak onze ziel vrij om te zingen
voor Jou en voor elkaar.
Amen.
Acclam: Jij die onze gedachten raadt

Inleiding op de lezingen:
De eerste lezing is een scheppingsverhaal van Jan van Opbergen. Hij werkte in de zestiger jaren in de Mercatorbuurt; een volkswijk in A’dam.
Liturgie is hier elke week bij elkaar komen met mensen die het hoofd boven water willen houden, zoals al eeuwenlang gebeurt. Hij gebruikt duidelijke taal, wat activistisch, zoals in die tijd gebruikelijk was.
Albrecht en Mary-Terès zullen voor ons lezen.
In het evangelie is Jezus in Tyrus een stad in het huidige Libanon, buiten de grenzen van zijn eigen land. En daar heeft hij een bijzondere ontmoeting.
2 boeiende verhalen    We gaan luisteren.

EERSTE LEZING: Klein scheppingsverhaal       van Jan van Opbergen)      (iets bewerkt)

God is als boetseerklei in onze handen.
We kunnen hem kneden
naar onze verlangens,
naar onze verschuivende normen
en vooral naar onze uiteenlopende belangen.

Naar ons beeld kunnen we hem kneden,
mannelijk of vrouwelijk
alzijdig, eenzijdig, onzijdig,
Blank of gekleurd, machtig of nietig,
ruw of fijnbesnaard.
Als voorbij kunnen we hem schetsen,
maar ook als de komende of de meegaande.

En God zelf?
Zij lacht en fluistert ons toe:
–Geloof me:
al heel lang geleden
boetseerde ik jou naar mijn beeld.
naar de aarde toe,
naar de ander schiep ik jou.

Niet om elkaar te ontwijken en te verdrukken
vormde ik jou,
maar om elkaar te vinden,
om voor elkaar het duister
te veranderen in licht,
om voor elkaar het lijden
te veranderen in vreugde,
en schik in het leven.

Zo boetseerde ik jou,
en nog steeds vind ik het zeer goed
dat ik jou zo heb geschapen.

Met mij kun je verder doen wat je wilt,
als je maar één ding laat:
haal het niet in je hoofd
om mijn naam los te maken
van jouw verdrukte medemensen,
want dat maak ik niet mee.

Dan ben ik weg!

Tussenzang:  Ik zie de hemel opengaan

Evangelie: Marcus 7,24-30
Jezus vertrok naar de omgeving van Tyrus. Daar nam Hij zijn intrek in een huis, en hoewel Hij niet wilde dat iemand dat te weten zou komen, lukte het Hem niet onopgemerkt te blijven.
₂₅Integendeel, er kwam al meteen een vrouw die over Hem gehoord had naar Hem toe, en zij viel voor zijn voeten neer. Ze had een dochter die door een onreine geest bezeten was.
₂₆Deze vrouw was van Syro-Fenicische afkomst en geen Jodin; ze smeekte Hem om bij haar dochter de demon uit te drijven. ₂₇Hij zei tegen haar: ‘Eerst moeten de kinderen genoeg te eten krijgen; het is niet goed om het brood voor de kinderen aan de honden te voeren.’ ₂₈De vrouw antwoordde: ‘Heer, de honden onder de tafel eten toch de kruimels op die de kinderen laten vallen.
Hij zei tegen haar: ‘Omdat u dit zegt … Ga naar huis, de demon heeft uw dochter al verlaten.’ En toen ze thuiskwam, lag haar kind op bed en bleek de demon verdwenen te zijn.
Acclam.: Wek mijn zachtheid weer

OVERWEGING:
Eind maart las ik een column van Özcan Akyol met de kop: Onverschilligheid en wegkijken zijn erger dan steekpenningen aanpakken. Genoeg om daar eens over na te denken, maar ik werd vooral geraakt door zijn aanhaling van deze bijbeltekst:
Het hart van dit volk is onverschillig, ze hebben hun oren dichtgestopt en hun ogen gesloten, om maar niets te zien, horen of begrijpen. Daarom kunnen zij niet naar God terugkeren en kan Hij hen niet genezen.” (Jesaja.6,10)
Wegkijken wordt als een doodzonde benoemd, onverschilligheid kan niet worden vergeven.
Als mensen onverschillig zijn, kan je ze helemaal niet meer bereiken. Denkend over wat onverschilligheid doet leek het mij dat het de wortel van bijna alle kwaad is.
Als iemand een ander vernedert, of steelt, verkracht, vermoord, dan is men onverschillig: de gevolgen voor de slachtoffers tellen niet.
Een voorbeeld: Charlene de Carvalho-Heineken,- de rijkste Nederlander met 16 miljard euro,- ontwijkt de belasting die ze in ons land moet betalen over haar aandelen. Dus komt er minder geld in de schatkist voor de zorg, voor ondersteuning, onderhoud van infrastructuur, natuur enz. Dat geld moet dus door anderen opgebracht worden. Het zal haar niet raken.

In het scheppingsverhaal dat we hoorden heeft God de mens zo niet geschapen; onze opgave is verbinding, zorg voor de zwakkere medemens en anders trekt God zijn handen van ons af.
Maar laten we eerlijk zijn, we zijn allemaal wel eens onverschillig. We worden overspoeld door de berichten over agressie, natuurrampen, en oorlogen; we voelen ons daar machteloos bij en dan kijken we weg. We vluchten in ons gewone veilig gedoe.
Misschien ben je erg druk met mantelzorg of vrijwilligerswerk en dan wordt er weer een beroep op je gedaan. Het valt nu net verkeerd en ben je kortaf, minder vriendelijk: Nee.

In de tweede lezing lijkt iets dergelijks te gebeuren. Het evangelieverhaal van vorige week gaat verder. Jezus is nu de drukte ontvlucht en naar het huidige Libanon gegaan,. Net als wij op vakantie om even afstand te nemen van het leven van alledag.
Maar daar wordt meteen wéér een beroep op hem gedaan. Een vrouw vraagt om genezing voor haar dochter, die lijdt onder een demon; een psychische aandoening zeggen we nu.
Heel bot reageert Jezus met: “Het is niet goed om het brood voor de kinderen aan de honden te voeren”.
De vrouw wordt niet boos: zij vecht voor haar kind, hoelang is het al uitzichtloos?
Heel knap is het antwoord van de vrouw: de honden eten de kruimels die van tafel gevallen zijn.
En Jezus geeft toe: “ga naar huis, je dochter is genezen”.

–Mensen schrikken een beetje van de reactie van Jezus, maar wij kijken met een 21-eeuwse blik. Hij is een kind van zijn tijd en cultuur, voor hem werden er grenzen overschreden. Een fatsoenlijke vrouw sprak destijds geen onbekende man aan, dat deden de hoeren. En hij was bovendien een Jood, zoon van het uitverkoren volk. En dan zijn we er de reinigingswetten: de vrouw was een heiden en dus onrein.
En honden zijn voor Joden en Islamieten  onreine dieren, dus taboe.
De vrouw heeft een open houding en gaat mee in zijn beeldspraak.
Dan laat Jezus zich raken, hij verandert; hij gaat in op de smeekbede van de heidense vrouw die in hem gelooft.
Aanvankelijke onverschilligheid kan dus worden veranderd in betrokkenheid. Een voorbeeld voor ons!
Durven wij buiten onze vaste kaders te denken, te handelen en soms grensoverschrijdend te zijn?
Of toch liever niet?

Mag ik U vragen hier een kleine minuut stil over na te denken?

Geloofslied: Is een mens trouw aan Gods wetten en woorden
Collecte, tafel klaarmaken

VOORBEDE:                                                                        naar:  Marinus v.d.Berg
accl. :Gij hart, gij bron van leven
Eeuwige,
Voor alle keren
dat onze woorden kwetsend, minachtend
veroordelend zijn
vragen wij: geef ons een nieuwe kans.
Voor alle keren
dat we onze deur gesloten hielden,
geen aandacht hadden,
vragen wij: geef ons een nieuwe kans.
acclam.

Voor alle keren
dat de vreemdeling in ons midden,
gekwetst wordt door vooroordelen en wantrouwen,
vragen wij: laat ons opnieuw beginnen.
Voor alle keren
dat we iemand uitsluiten, buiten onze kring plaatsen
vragen wij: geef ons een nieuwe kans.
Voor alle keren, dat we oorlog rechtvaardig verklaren,
vragen wij geef ons een kans om opnieuw te beginnen
acclam.

Laat ons bidden voor de vragen in ons boek
en in stilte voor onze eigen intenties
Voor onze overledenen vragen we
laat ons liefhebbend aan hen denken
en over hen spreken
In dit uur noemen we Marianne Beelen
Mogen allen geborgen zijn in de eeuwige vrede.
Accl. Koester de namen

TAFELGEBED                     voor 11/8//2024

Gezegend Jij, die alles geschapen hebt.
die de aarde aan ons toevertrouwde,
De mens, beeld van jou, door jou geschapen
om deze aarde te koesteren|
om licht en leven door te geven
Zo ben Jij – God met ons op weg,
Herkenbaar in elke mens van goede wil
Accl: waar 2 of 3 bijeen zijn

Wij danken jou voor Jezus,
kind van jou, broeder van ons.
In groot vertrouwen heeft Hij
ons geleerd en voorgeleefd
hoe mensen kunnen zijn.
Accl: waar 2 of 3 bijeen zijn

Op de avond voor zijn dood
vierde Hij het Paasfeest met zijn vrienden
Toen nam Hij brood in zijn handen,
dankte jou, brak het en
gaf het aan zijn vrienden en zei:
Neemt en eet,
brood als teken van mijn leven,
gebroken en gedeeld,
ter wille van jullie.

En ook de beker liet hij rondgaan
en zei:        Als teken van liefde
verbindt deze beker jullie met mij,
en met het leven en de toekomst van alle mensen.
Drink ervan en blijf dit doen
om Mij te gedenken.
Accl.    Waar twee of drie bijeen zijn

Na Jezus dood erkenden zijn leerlingen
dat zijn Geest aanwezig is
overal waar liefde woont,
overal waar mensen in elkaar durven geloven,
overal waar zij elkaar vergeving schenken
en elkaar de hand reiken.
om verder te gaan in Zijn geest
Daarom willen wij bidden,
met woorden die Jezus ook gebeden heeft:
          ONZE VADER

Vredeswens:     
Vrede met onszelf“ – met wie we zijn –
opent de weg naar vrede met elkaar, dichtbij en veraf.
Naar een wereld van rechten voor iedereen,
Die vrede moge wij aan elkaar door geven.
Lied: De vrede, de  vrede zal zijn

Uitnodiging:
Vrede en gerechtigheid zijn als broer en zus, ze horen bij elkaar. Laat ons hier delen zoals we dat ook buiten deze ruimte moeten doen.
Iedereen is uitgenodigd om brood en leven te delen.

pianospel door Joost
Communie lied: Eet en drinkt van brood en wijn

GEBED           we danken in stilte

Mededelingen

Slotgedachte
Verbondenheid begint
als een vonk overslaat
van de ene mens op de andere.
Elk hoog en laaiend vuur
is ooit als vonk begonnen.

Zegen: Dat je de weg mag gaan: Andries Govaart

Dat je de weg mag gaan die je goed doet,
dat je opstaat wanneer je valt,
dat je mens mag worden in Gods ogen
en die van anderen.
Weet dat de aarde je draagt,
dat je gaat in het licht
en de wind je omgeeft.
Dat je de vruchten van je leven proeft
en gaat in vrede.
In de naam van de Vader, de Zoon en de H. Geest, Amen

Slotlied: Nu wij uiteen gaan (Vaya con Dios.)