Vastenactie 2022
Tijdens de vasten willen we als San Salvator over onze landsgrenzen heen kijken. We weten allemaal dat we het in Nederland relatief goed hebben. Tijdens de veertigdagentijd staan we stil bij de situatie in ontwikkelingslanden. We doen dat door aandacht te schenken aan
de landelijke vastenactie en door geld in te zamelen voor projecten in derdewereldlanden.
WAT DOET DE VASTENACTIE 2022 CONCREET ?
San Salvator ondersteunt de Vastenactie 2022. U kunt uw bijdrage overmaken op rekeningnummer NL96 INGB 0006 0407 13 van vereniging ‘San Salvator in Beweging’ onder vermelding van Vastenproject 2022
Dit jaar staat de vastenactie in het teken van Landrechten.
Je land is je leven Maar liefst 370 miljoen mensen behoren tot een inheems volk. Ze bewonen meer dan 20% van het aardoppervlak en vaak wonen ze al generaties lang op de gronden van hun voorouders. Toch worden hun rechten vaak met voeten getreden als het gebied waar ze wonen wordt
opgeëist door grote bedrijven of overheden.
Vastenactie 2022 staat daarom in het teken van landrechten. We zullen zien dat het een belangrijk onderwerp is, dat grote invloed heeft op mensen, maar ook op natuur en milieu. De wereldvoedselmarkt, de energiebehoefte van zich ontwikkelende economieën en de vraag naar grondstoffen voor bijvoorbeeld elektronica eisen veel ruimte en grondstoffen op. En die worden vaak gevonden in nog –min of meer– ongerepte natuurgebieden. Daarbij
wegen meestal de economische belangen van overheden en grote bedrijven zwaarder dan de rechten van de mensen die er wonen: zij worden niet zelden met geweld beroofd van hun huizen en hun land. En daarmee van hun thuis, hun identiteit en hun levensonderhoud. Zoals Maori Ned Tapa uit Nieuw Zeeland uitlegt: “Ik ben de rivier. De rivier is mij. Zonder de rivier
ben ik niemand.”
Wie opstaat tegen de overmacht van overheid en multinational begeeft zich op een levensgevaarlijke weg. In 2020 werden minstens 331 mensen vermoord die opkwamen voor de rechten van inheemse volken en voor het milieu. Honderden anderen worden bedreigd, geïntimideerd en gecriminaliseerd. Hier worden mensenrechten, natuur en milieu opgeofferd
ten gunste van economisch gewin!
Biodiversiteit staat onder druk.
Het milieu en de bescherming ervan hangen nauw samen met landrechten: de inheemse volken maken 6% van de wereldbevolking uit, maar ze beheren 80% van resterende biodiversiteit. Denk aan oerwouden, maar ook aan rivieren en kusten waar talloze planten en dieren leven. De grote voedselproducenten vervangen een gevarieerd ecosysteem door een monocultuur waar slechts één gewas groeit, dat bovendien met kunstmest en zware bestrijdingsmiddelen kwetsbaar en verzwakt wordt. Denk aan palmolie-, koffie- en sojaplantages, maar ook aan de grote weides waar koeien worden gehouden voor de vleesindustrie.
Op andere plaatsen wordt water geconfisqueerd. Bijvoorbeeld om waterkrachtcentrales te bouwen of om plantages, weides of landbouwgrond
te irrigeren. De lokale bevolking heeft dan niet of nauwelijks toegang meer tot de natuurlijke watervoorzieningen en het voedsel dat die opleveren.
Sommige deskundigen gaan zelfs zover dat ze zeggen dat de landrechtendiscussie eigenlijk over de toegang tot water gaat, want uiteindelijk zijn het de vruchtbare gronden waar partijen hun oog op laten vallen en daar is altijd water.
Mijnbouw
Landrechten spelen ook een rol bij de zogenoemde ‘extractie-industrie’, waarbij kostbare grondstoffen aan de aarde worden onttrokken. Bekende voorbeelden zijn natuurlijk diamanten, goud, zilver en olie.
Maar door de toenemende automatisering en digitalisering is er ook een grote vraag naar grondstoffen voor computerchips zoals bijvoorbeeld: mobiele telefoons. Dit gaat dan om metalen als indium, neodynium, koper en goud. Voor de beeldvorming: in je mobiel zit ongeveer 20 mg goud; in de nieuwste generaties mobiele telefoons zitten tussen de 30 en 40 verschillende metalen! Voor batterijen is kobalt een belangrijk element en ook daar is dus wereldwijd grote vraag naar.
Ontbossing
Niet alleen het teruglopen van de biodiversiteit, ook de grootschalige ontbossing heeft grote invloed op het klimaat en het milieu. In 2020 werd wereldwijd 12,2 miljoen hectare bos gekapt, een stijging van 12% ten opzichte van 2019. Bossen zijn echter heel belangrijk in de strijd tegen klimaatverandering, omdat ze CO₂ uit de atmosfeer halen, water vasthouden en stadshitte dempen. De belangrijkste bossen voor de opslag van CO2 – het Amazonegebied en de wouden in de Democratische Republiek Congo – zijn precies de gebieden waar de grootste kaalslag plaatsvindt. Een recente studie voorspelt dat de Amazone in 2035 meer CO₂ uitstoot dan het opneemt. In 2021 werd bekend dat dit voor een deel van het woud al het geval is.
Lokale gemeenschappen dragen de grootste gevolgen.
De wereldwijde vraag naar grondstoffen en voedsel en de multinationals en overheden die daarop inspelen, hebben grote impact op het leven op aarde. Het zijn vooral de lokale gemeenschappen en ecosystemen die daarvan de grootste gevolgen dragen. Zo konden de meeste mensen in de betrokken gebieden zich voorheen goed zelf redden: ze hadden grond om te bewerken, water bij de hand en konden de oogst die ze zelf niet nodig hadden, verkopen op de lokale markt. Nu hebben ze geen vruchtbare grond en water meer
voorhanden en moeten ze noodgedwongen werk zoeken om in hun levensonderhoud te voorzien. Vaak belanden ze als slecht betaalde dagloner op plantages en in mijnen of trekken ze naar de stad, in de hoop daar werk te vinden. Bovendien is het voedsel dat wordt geproduceerd op de plantages veelal bedoeld voor de export, dus landen die al tekorten hebben, krijgen nog grotere tekorten. Daarmee staat de voedselzekerheid van miljoenen mensen onder druk. In 2020 verdween er wereldwijd zo’n 12 miljoen hectare bos.
Ieder jaar steunen we projecten die direct of indirect te maken hebben met landrechten.
Zo konden we in 2020 22.000 indianen, kleine boeren en andere mensen steunen bij hun strijd voor landrechten. In 2022 zetten we drie landrechten projecten extra in de schijnwerpers.
Waterkrachtcentrales bedreigen op veel plaatsen de toegang tot water voor lokale gemeenschappen. In Guatemala steunt onze lokale partner drie Mayagemeenschappen die opkomen voor hun rechten. In de voor de gemeenschappen belangrijke rivier worden waterkrachtcentrales gebouwd. Dat betekent dat de toegang tot water beperkt wordt en kostbare landbouwgrond verdwijnt. Onze lokale partner steunt de dorpen bij het opbouwen van duurzaam watermanagement, leert ze wat hun rechten zijn
en hoe ze die kunnen verdedigen. Drie leiders die dreigen gevangenisstraf te krijgen vanwege hun verweer tegen de landonteigeningen,
In Libanon leven 884.000 Syrische vluchtelingen. Ze hebben geen eigen plek om te wonen in hun nieuwe land. Bijna 90% van hen leeft op de armoedegrens. In de kampen is het leven hard en zwaar. Er is onvoldoende eten, slechte huisvesting, geen school voor de kinderen en geen werk voor de volwassenen. We steunen via Vastenactie 250 gezinnen in tentenkampen in
de Bekaa-vallei bij het opbouwen van een beter, menswaardig bestaan.
De kleine boeren in het noordoosten van Brazilië staan voor verschillende uitdagingen.
Er is een groep die voldoende voedsel produceert, maar die hun producten nauwelijks kunnen verkopen. Daardoor zijn hun inkomsten laag en is hun sociaaleconomische positie zwak. Veel mensen, vooral jongeren, trekken daarom naar de stad, om daar van de regen in de drup te belanden. Er zijn ook families zonder landrechten. Zij produceren onvoldoende voedsel: ze kunnen nauwelijks investeren in goed materiaal en zaaigoed, omdat ze ieder
moment verdreven kunnen worden. Deze groepen leven van dag tot
dag en verbouwen alleen enkele snelgroeiende gewassen. Ondervoeding ligt daardoor op de loer.
Via Vastenactie krijgen 60 families uit beide groepen ondersteuning:
ze ontvangen kassen, bassins voor wateropvang, gereedschap, zaaigoed én training en begeleiding.
WAT DOET DE VASTENACTIE 2022 CONCREET ?
San Salvator ondersteunt de Vastenactie 2022. U kunt uw bijdrage overmaken op rekeningnummer NL96 INGB 0006 0407 13 van vereniging ‘San Salvator in Beweging’ onder vermelding van Vastenproject 2022